Παρασκευή 23 Ιουνίου 2017

Δώδεκα τρόποι να ηττηθούν οι λαϊκιστές


23/6/2017

Του Simon Kuper

H νίκη Μακρόν προσφέρει μαθήματα για τη μάχη κατά των λαϊκιστών. Η ανάγκη για νέο πατριωτισμό, η δύναμη των εικόνων και της επικοινωνίας. Γιατί είναι «κλειδί» ο σεβασμός στην εργατική τάξη.

Η μάχη ανάμεσα στους λαϊκιστές και στα παραδοσιακά κόμματα είναι σαν ένας μακράς διαρκείας αγώνας του μποξ.

Πριν από ένα χρόνο, οι λαϊκιστές κέρδισαν τον πρώτο γύρο, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε για το Brexit. Ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τον δεύτερο. Aλλά από τότε τα παραδοσιακά κόμματα εξέτασαν προσεκτικά τις μεθόδους των λαϊκιστών. Τώρα, με μπροστάρη τον Εμανουέλ Μακρόν, έχουν περάσει στην αντεπίθεση.

Αυτές είναι ορισμένες από τις τεχνικές που έχουν φέρει αποτέλεσμα:

Να ακούγεσαι το ίδιο πατριώτης με αυτούς. Αν οι λαϊκιστές καταφέρουν να διαμορφώσουν τις εκλογές ως μια μάχη ανάμεσα σε εθνικιστές και οπαδούς της παγκοσμιοποίησης, ξέρεις ποιος είναι αυτός που θα κερδίσει. Ορισμένα παραδοσιακά κόμματα τους το επιτρέπουν αυτό: ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, έκανε λάθος που δεν τραγούδησε τον εθνικό ύμνο σε εθνική επέτειο για τη Μάχη της Βρετανίας.

Αν θες να ηγηθείς μιας χώρας, πρέπει να δείξεις ότι την αγαπάς. Ο Μακρόν είχε σηκώσει μια σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας, αλλά τελείωσε τις συγκεντρώσεις του τραγουδώντας τη Μασσαλιώτιδα με το χέρι στην καρδιά, κατά τα αμερικανικά πρότυπα.

Το έθνος σου πρέπει να περιλαμβάνει τους πάντες, μετανάστες και ντόπιους. Τα παραδοσιακά κόμματα πρέπει να κατασκευάσουν ένα «νέο εμείς». Αυτό μπορεί να βασιστεί μόνο σε παραδοσιακές αξίες. Η αναγνώριση της σκληρής δουλειάς, της οικογένειας και του σεβασμού των κανόνων του παιχνιδιού ενώνει όλες τις εθνότητες. Οι φιλελεύθερες αξίες όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και η απαγόρευση των διακρίσεων έχουν λιγότερη απήχηση.

Μην πεις στους λαϊκιστές ψηφοφόρους ότι είναι ρατσιστές. Ορισμένοι από αυτούς σίγουρα είναι, ενώ άλλοι δεν είναι. Αλλά αν τους πεις ότι είναι, θα σταματήσουν να ακούν και θα βρουν έναν λαϊκιστή πολιτικό που θα ακούσει τις ανησυχίες τους. Η Τζόαν Γουίλιαμς, συγγραφέας του βιβλίου «H Εργατική Τάξη», συστήνει να ενθαρρύνονται οι ψηφοφόροι να εκφράζουν τον θυμό τους. Ένα πράγμα που μπορούν να βελτιώσουν οι φιλελεύθεροι, λέει η ίδια, είναι «να επικοινωνούν ότι πιστεύουμε πως οι ελίτ έχουν ηθική υποχρέωση να αντιμετωπίσουν τις αδικίες που βιώνει η λευκή εργατική τάξη».

Δείξε ότι ακούς. Στο εργοστάσιο της Whirlpool, στη γενέτειρά του την Αμιέν, ο Μακρόν ήρθε αντιμέτωπος με ένα εξαγριωμένο πλήθος. Τα τηλεοπτικά πλάνα αυτού του μικρόσωμου άνδρα να είναι περιτριγυρισμένος από εύσωμους εργάτες, λογομαχώντας μαζί τους, τον καθιέρωσε ως τον νέο παγκόσμιο πρωταθλητή της πολιτικής.

Δείξε σεβασμό. Οι εργατικές τάξεις δεν πιστεύουν αναγκαστικά ότι κάθε πολιτικός μπορεί να φέρει καλές δουλειές. Αλλά θέλουν να νιώθουν ότι ο υποψήφιος τις αγαπάει όπως είναι. Ο Τραμπ τους το έδωσε αυτό. Στον αντίποδα, τα παραδοσιακά κόμματα λένε πάντα στα μέλη της εργατικής τάξης να πάνε στο πανεπιστήμιο, να εγκαταλείψουν τις παρηκμασμένες γενέτειρές τους και να τρώνε πιο υγιεινό φαγητό. Στέλνουν το μήνυμα: «Δεν σας σεβόμαστε λόγω του εισοδήματος, της ηλικίας, της εκπαίδευσης, της γεωγραφίας, των ξεπερασμένων γούστων σας και του σωματικού σας βάρους, και ούτως ή άλλως είστε καταδικασμένοι από την αυτοματοποίηση της εργασίας».

Στις προεκλογικές καμπάνιες, μη βασίζεσαι στα γεγονότα. Η Χίλαρι Κλίντον απέδειξε ότι οι εκλογές δεν είναι ένα σχολικό διαγώνισμα. Λίγοι ψηφοφόροι καταλαβαίνουν, θυμούνται ή πιστεύουν τα γεγονότα σου.

Μη βασίζεσαι ούτε στις πολιτικές που θα εφαρμόσεις. Οι πολιτικές των κυβερνήσεων από το 2000 και έπειτα δεν είχαν πολύ καλή επίδοση, αλλά το χειρότερο είναι πως πολλοί ψηφοφόροι δεν πιστεύουν ότι μπορούν να έχουν αποτέλεσμα. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, οι κυβερνήσεις φαίνονται αδύναμες να ελέγξουν τη μετανάστευση, να σταματήσουν την τρομοκρατία ή να φορολογήσουν τις πολυεθνικές. Οπότε ποιος ενδιαφέρεται για τις νέες υποσχέσεις; Αντίθετα, πες τους μια ιστορία για το έθνος, στην οποία έχουν ρόλο τόσο ο υποψήφιος όσο και οι ψηφοφόροι. Αυτή είναι η ιδιοφυΐα του «Trump: Μake America Great Again».

Να ακούγεσαι ο εαυτός σου, ακόμα και αν αυτό σημαίνει πως θα κάνεις γκάφες. Ο Τζορτζ Όργουελ, στο τελευταίο του άρθρο, που το έγραψε στο νεκροκρέβατό του το 1950, επαινεί τα γραπτά του Γουίνστον Τσόρτσιλ, ως γραπτά «ενός ανθρώπινου πλάσματος παρά μιας δημόσιας φιγούρας». Αυτή είναι η δύναμη των tweet του Τραμπ, των ανορθογραφιών και όλων των λαθών. Αυτό εννοούν όσοι λένε πως παρά τα ψέματά του, «μας τα λέει όπως είναι». Μπορεί να τα συγκρίνει κανείς με τις ντροπιαστικά ρομποτικές επαναλήψεις του «strong and stable» από την κα Μέι στις βρετανικές εκλογές αυτού του μήνα. Από τη δεκαετία του 1990, οι ψηφοφόροι έχουν μάθει να βλέπουν πέρα από τα τυποποιημένα μηνύματα μιας προεκλογικής εκστρατείας.

Να χρησιμοποιείς εικόνες, όχι λόγια. Την εποχή των υψηλών ποσοστών αναλφαβητισμού, οι εικόνες ήταν τα πάντα. Αυτό αρχίζει να ισχύει και πάλι, τώρα που τα κινητά μας έχουν περιορίσει το εύρος της προσοχής μας και έχουμε σταματήσει να διαβάζουμε ολόκληρα άρθρα, πόσο μάλλον τα ρετρό πολιτικά φυλλάδια που μοιράζονται ακόμα στους κεντρικούς δρόμους πριν από τις εκλογές. Ο Μακρόν είναι ένας μετρ στη δημιουργία εικόνων. Η ομιλία στην οποία κατηγόρησε τον Πούτιν για τη ρωσική προπαγάνδα δεν θα είχε αποτέλεσμα, αν βασιζόταν μόνο στα λόγια. Αλλά ο Μακρόν μίλησε δίπλα από τον Πούτιν, μένοντας στο ίδιο τηλεοπτικό πλάνο μαζί του. Αυτό μέτρησε. Το ίδιο και η δυνατή χειραψία του Μακρόν με τον Τραμπ, όπως και εκείνη η φορά στις Βρυξέλλες που παρίστανε ότι κατευθύνεται προς τον Τραμπ και στη συνέχεια άλλαξε πορεία και χαιρέτησε τη Μέρκελ.

Οι πλούσιοι πολιτικοί χάνουν τις εκλογές. Για αυτό τον λόγο ο Φρανσουά Φιγιόν και η Χίλαρι Κλίντον δεν είναι οι ηγέτες των χωρών τους. Κάθε πολιτικός που αναλαμβάνει να κυβερνήσει πρέπει επίσης να υπογράφει συμβόλαιο με το οποίο αποποιείται ορισμένα είδη μελλοντικού πλουτισμού. Όταν ο Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο καταλήγει από πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Goldman Sachs, είναι στην πραγματικότητα ένα διαφημιστικό υπέρ του Brexit.

Mίλα για τον Τραμπ. Ο Αμερικανός στατιστικολόγος Νέιτ Σίλβερ έδειξε πως η στήριξη για τα δυτικά ευρωπαϊκά λαϊκίστικα κόμματα βούτηξε μετά τη νίκη του Τραμπ. Δεν πρόκειται απλά για μια συσχέτιση, αλλά για μια αιτιότητα. Μια αποτελεσματική τεχνική πειθούς που χρησιμοποιήθηκε στους δυνητικούς ψηφοφόρους του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία ήταν να λες: «Δεν θέλετε ένα χάος σαν του Τραμπ εδώ, θέλετε;». Και άκου πως οι Δημοκράτες στις ΗΠΑ συνδέουν πάντα τον Τραμπ με το «χάος».

Η αντοχή έχει σημασία σε έναν αγώνα μποξ. Αυτό έχει αποτέλεσμα ενάντια σε ανθρώπους που εκλέγονται υποσχόμενοι τον ουρανό με τ' άστρα.

Πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου