Διαπραγματευτικό χαρτί ή δρόμος για την σωτηρία;

Ο εκβιασμός της δραχμής
Του Γιώργου Κουβαρά   

Πριν από μερικούς μήνες ένας φαναρτζής από την Κρήτη οδηγήθηκε στον εισαγγελέα γιατί διέδωσε στο Διαδίκτυο ότι επίκειται η χρεοκοπία της χώρας. Πριν από δέκα ημέρες ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, με συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ, ενημέρωνε τους Έλληνες ότι τα χρήματα δεν φτάνουν και, αν δεν υπάρξει συναίνεση για την εφαρμογή της πολιτικής του Μνημονίου, στα μέσα Ιουλίου η χώρα χρεοκοπεί!

Πριν από είκοσι ημέρες η κυβέρνηση μίλησε για προβοκάτσια του Spiegel, που έγραψε ότι η επιστροφή στη δραχμή είναι ένα σενάριο για το μέλλον της Ελλάδας. Αλλά την περασμένη εβδομάδα η επίτροπος Μαρία Δαμανάκη απεφάνθη, μέσω Βρυξελλών, ότι η δραχμή είναι εκεί και μας περιμένει, αν δεν κάνουμε αυτά που μας λένε οι δανειστές μας.

Στο παιχνίδι μπήκε και η Ντόρα Μπακογιάννη, που μίλησε στο συνέδριο της ΔΗΣΥ γι’ αυτούς που θέλουν να γίνουν «πρωθυπουργοί της δραχμής» (!), υπονοώντας τον Αντώνη Σαμαρά που δεν συναινεί στο Μνημόνιο...

Έτσι, εντελώς ξαφνικά, ξαναμπήκε στη ζωή μας η δραχμή! Υπό μορφή απειλής, εκβιασμού και επικίνδυνων διλημμάτων που έχουν στόχο να ενισχύσουν την κυβέρνηση, ανεξαρτήτως της ζημιάς που προκαλούν στη χώρα. Η μέθοδος του εκφοβισμού των πολιτών έχει κοστίσει ήδη 1 δις ευρώ σε διαρροές καταθέσεων την τελευταία εβδομάδα. Η... επιστροφή στη δραχμή κοστίζει ήδη πολύ ακριβά στην ελληνική οικονομία αλλά και στο πολιτικό σύστημα, που απαξιώνεται όλο και περισσότερο κάνοντας... κύκλους γύρω από τον εαυτό του, αναλισκόμενο σε ατέρμονες συζητήσεις, την ώρα που ο τόπος βυθίζεται στην ύφεση και βαδίζει ολοταχώς στη χρεοκοπία.

Αλήθειες και ψέματα

Μια σύντομη αναδρομή για το πώς φτάσαμε ως εδώ είναι εξόχως αποκαλυπτική για τις αλήθειες και τα ψέματα –κυρίως τα ψέματα– και πράγματι πολύ διδακτική. Η κρίση ξεκίνησε επί των ημερών της ΝΔ και ήταν συνέπεια διαχρονικών παθογενειών της ελληνικής οικονομίας, η οποία άρχισε να εμφανίζει σημάδια κατάρρευσης όταν ξέσπασε η διεθνής κρίση, στις αρχές του 2009. Η κυβέρνηση Καραμανλή, που είχε καθυστερήσει να κάνει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις φοβούμενη το πολιτικό κόστος, βρισκόταν ήδη «στα κάτω της», υπό το βάρος εσωτερικών συγκρούσεων και σκανδάλων και, όταν ξέσπασε η κρίση, απλώς επιτάχυνε την πτώση της. Ο Καραμανλής εξακολουθούσε να δανείζεται με σχετικά χαμηλό επιτόκιο και προεκλογικά μίλησε για την ανάγκη λήψης δύσκολων μέτρων, για «πάγωμα» μισθών και συντάξεων κ.λπ. Ήταν η εποχή που ο Παπανδρέου έλεγε «λεφτά υπάρχουν» και υποσχόταν «αναδιανομή πλούτου».

Το ΠΑΣΟΚ, αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση, αποφάσισε να «φουσκώσει» τους τελευταίους τρεις μήνες του 2009 το έλλειμμα που παρέλαβε, ώστε να μπορεί να φορτώσει το επερχόμενο τσουνάμι στην προηγούμενη κυβέρνηση. Με τα μέτρα που είχε ήδη ανακοινώσει η κυβέρνηση Καραμανλή στα τέλη Ιουνίου του 2009 και με εκείνα που είχαν εξαγγελθεί, το έλλειμμα του 2009 θα έκλεινε το πολύ στο 9,9%. Η νέα κυβέρνηση ματαίωσε εκείνα τα μέτρα, μετέθεσε έσοδα του 2009 στο 2010, μετέθεσε δαπάνες του 2010 και τις ενέγραψε στο 2009 και τελικά αύξησε το έλλειμμα του 2009 κατά 3,7 μονάδες, εκτοξεύοντάς το στο 13,6%.

Παρά ταύτα, το κόστος δανεισμού της χώρας παρέμενε ακόμη σε επίπεδα υποφερτά. Τον Οκτώβριο, όταν ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ, τα spreads ήταν στις 130 μονάδες βάσης. Το Νοέμβριο, αφού είχε μαθευτεί πια ότι το έλλειμμα θα ήταν διψήφιο, τα spreads ήταν στις 180 μονάδες. Μέχρι και στα τέλη Ιανουα ρίου παρέμεναν γύρω στις 200 μονάδες βάσης, ο Γιώργος Παπανδρέου αποφάσισε να μην δανειστεί, αλλά να εξετάσει την πιθανότητα προσφυγής της χώρας στο μηχανισμό στήριξης...

Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Η εκτόξευση των spreads έκανε αδύνατο το δανεισμό και ο πρωθυπουργός, με φόντο τις βαρκούλες στο Καστελόριζο, ανακοίνωσε την εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας στους δανειστές μας, ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ. Το Μνημόνιο εμφανίστηκε ως «μονόδρομος», αλλά και ως ελπίδα για τη σωτηρία της χώρας, η οποία υποτίθεται ότι θα ήταν έτοιμη να ξαναβγεί στις αγορές στο τέλος του 2011. Αντί επιστροφής στις αγορές, όπως μάθαμε με πάσα επισημότητα την περασμένη εβδομάδα, η χώρα ξαναβρίσκεται φέτος στο χείλος της καταστροφής, απτό δείγμα της αποτυχίας της συνταγής του Μνημονίου.

Από το όνειρο της επιστροφής στις αγορές, περάσαμε σήμερα στον εφιάλ τη της επιστροφής στη δραχμή. Υπαρκτός ή μη, ο εφιάλτης είναι σίγουρο ότι χρησιμοποιείται ως φόβητρο, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί και μια αρνητική δυναμική για την ελληνική οικονομία. Η αλήθεια είναι ότι ο πρωθυπουργός βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Όχι τόσο γιατί δεν μπορεί να πετύχει τη συναίνεση με την αντιπολίτευση για το Μνημόνιο ΙΙ, αλλά κυρίως γιατί η κυβέρνησή του αποδεικνύεται αναποτελεσματική, ενώ το ΠΑΣΟΚ δεν αντέχει τις μεταρρυθμίσεις που επιβάλλει η τρόικα. Η απόφαση για ιδιωτικοποιήσεις φέρνει το ΠΑΣΟΚ αντιμέτωπο με το βαθύ εαυτό του. Από τη ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ μέχρι την ΠΑΣΚΕ-ΟΤΕ, οι «πράσινοι» συνδικαλιστές θυμούνται τι έλεγε ο ίδιος ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του όταν ήταν στην αντιπολίτευση. Βγάζουν στο τραπέζι παλιές φωτογραφίες, παλιές δηλώσεις, την «ψυχή» του ΠΑΣΟΚ που αντιστέκεται... Και ο Παπανδρέου ξέρει καλά ότι η επόμενη δόση και η μεθεπόμενη κ.ο.κ. δεν κινδυνεύουν από την αντίδραση της αντιπολίτευσης, αλλά από το ίδιο το ΠΑΣΟΚ!

Το πολιτικό, επικοινωνιακό παιχνίδι συνεχίζεται με ένα ρεσιτάλ κυνισμού και αναξιοπιστίας. Μέσα σε δυο τρεις ημέρες, περνάμε από την απειλή της χρεοκοπίας στην καταβολή της επόμενης δόσης, σαν να μην τρέχει τίποτα...

Ο εκβιασμός και οι «Αγανακτισμένοι»...

Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα; Όλα δείχνουν ότι ο εκβιασμός της δραχμής θα συνεχιστεί. Ο Παπανδρέου θα συνεχίσει να επισείει την απειλή, ενώ παραμένει ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος, με ένα ερώτημα που θα βοηθά την κυβέρνηση να κερδίσει την πλειοψηφία και να συνεχίσει με ψευτοσυναίνεση ή και χωρίς αυτή. Το πρόβλημα είναι ότι όλες αυτές οι ασκήσεις επί χάρτου δεν λαμβάνουν υπόψη τη δυναμική που διαμορφώνεται στην κοινωνία κατά του Μνημονίου.

Όπως φαίνεται από τη μαζικότητα του κινήματος των «Αγανακτισμένων», η κοινωνία αντιστέκεται, απαιτεί αλλαγή πολιτικής και ελπίδα για το μέλλον, πέρα από κομματικές προτιμήσεις και ετικέτες. Είναι σε θέση η κυβέρνηση να προσαρμόσει τη στρατηγική της σε αυτή την πραγματικότητα ή δεσμεύεται από την υπογραφή της στο Μνημόνιο να συνεχίσει ερήμην της κοινωνίας; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα εμπεριέχει την απάντηση για το μέλλον της κυβέρνησης και του σημερινού πολιτικού συστήματος. 

Δημοσιεύτηκε στο πειροδικό Επίκαιρα: 02/06/2011

Πηγή:
http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=21833&category_id=0