Ο Ράιχενμπαχ ετοιμάζει «κυβέρνηση»

12/3/2012

Εντολή για επιτάχυνση της εκτέλεσης των μεγάλων μεταρρυθμίσεων στην ελληνική διοίκηση δίνει ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στον Ελληνα πρωθυπουργό, Λουκά Παπαδήμο, εκ μέρους των εταίρων και δανειστών.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν καθιστά σαφές ότι «υπάρχει μια πλειάδα ενεργειών, οι οποίες θα πρέπει να πραγματοποιηθούν χωρίς χρονοτριβή, με στόχο τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων και της νεολαίας και, τέλος, την εξάλειψη δυσλειτουργιών στη δημόσια διοίκηση και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι οποίες εμποδίζουν τους πόρους των διαρθρωτικών ταμείων να κατευθυνθούν εκεί όπου χρειάζονται και δημιουργούν προσκόμματα στην ανάπτυξη της οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης». Ο Ζ.Μ. Μπαρόζο μεταφέρει, κατ' ουσίαν, την εντολή: «Αρχίστε να συνεργάζεστε με την ομάδα Ράιχενμπαχ τώρα και όχι αργότερα», πράγμα που σημαίνει πολλά και για τις πολιτικές εξελίξεις. Η επιστολή δεν εστάλη καθόλου τυχαία το πρωί της περασμένης Τετάρτης. Στις Βρυξέλλες, λίγες ώρες πριν, είχε ολοκληρωθεί μια μαραθώνια συνεδρίαση της ομάδας Ράιχενμπαχ, με τη συμμετοχή ειδικών από τα κράτη-μέλη που ήδη δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, παρουσία εκπροσώπων της κυβέρνησης. Στη συνάντηση αυτή μπήκαν οι τελευταίες πινελιές στο σχέδιο για την τεχνική υποστήριξη της Ελλάδας από την Κομισιόν και τα κράτη-μέλη.

Το σχέδιο που παρουσιάζει η Real Money προβλέπει μια πρωτοφανή απόβαση Ευρωπαίων επιτρόπων σε όλα τα υπουργεία στην Αθήνα. Από την εκτενέστατη παρουσίαση που έκανε ο Σουηδός Γιόργκεν Χόλμκβιστ, «δεξί χέρι» του Χορστ Ράιχενμπαχ, προκύπτει το αυτονόητο: «Το κράτος χρειάζεται σοβαρή εγχείρηση και όχι “lifting”».

Οι 7 εντολές

Αναλυτικά, από τα ευρήματα της συνάντησης της Τρίτης (η 2η τριμηνιαία στο πλαίσιο της εντολής Ράιχενμπαχ), οι 7 εντολές των Βρυξελλών (οι προτάσεις των κοινοτικών ειδικών της task force, έπειτα από ελληνικό αίτημα) είναι οι ακόλουθες, ανά τομέα:

1. Διαχείριση αποβλήτων: Σε νέα συνάντηση ειδικά για το θέμα, που θα γίνει το Απρίλιο, η ελληνική πλευρά υποχρεούται να παρουσιάσει ένα χρονοδιάγραμμα με δράσεις για το πώς, εφαρμόζοντας το κοινοτικό δίκαιο (για να σταματήσει να πληρώνει πρόστιμα), θα βρει χώρους και προτάσεις χρηματοδότησης για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην Αττική, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα. Η ελληνική πλευρά έχει ήδη ζητήσει να γνωμοδοτήσουν κοινοτικοί ειδικοί με εμπειρία σε πετυχημένη διαχείριση.

2. Ενέργεια: Οι στόχοι είναι γνωστοί: απελευθέρωση, αποκρατικοποίηση και προώθηση των ανανεώσιμων πηγών. Ως προτεραιότητες έχουν τεθεί η αναθεώρηση του προγράμματος υποστήριξης επενδύσεων (που πρακτικά δεν υπάρχει) και η έκδοση νέων αδειών «σε μία στάση». Εκθέσεις αναμένονται σύντομα για τα δίκτυα, την ενεργειακή επάρκεια, την πιστοποίηση και το πρόγραμμα Ηλιος.

3. Ιδιωτικοποιήσεις: Δημιουργία κανονιστικού πλαισίου και ίδρυση ρυθμιστικών Αρχών (π.χ. νερό, λιμάνια, αεροδρόμια, τζόγος, αυτοκινητόδρομοι). Ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και του εθνικού χωροταξικού πλαισίου χρήσεων.

4. Δικαιοσύνη: Ειδικοί της task force θα γνωματεύσουν όταν γίνει η αναθεώρηση του δικαστικού συστήματος και θα προωθηθεί η εξωδικαστική επίλυση με διαμεσολάβηση.

5. Κοινοτικά κονδύλια: Διευκόλυνση της απορρόφησης με μείωση του χρόνου καταβολής των πληρωμών από πλευράς Ε.Ε., απλοποίηση των αιτήσεων, μόνιμα ανοιχτή διαδικασία προτάσεων για νέα προγράμματα.

6. Επιχειρηματικό περιβάλλον: Διευκόλυνση των εξαγωγών, απλοποίηση των τελωνειακών διαδικασιών (υποστήριξη από ομάδα Ολλανδών ειδικών). Αναθεώρηση του κανονιστικού πλαισίου για τη λειτουργία εξαγωγικών επιχειρήσεων.

7. Δημόσιες προμήθειες: Θα γίνουν εντατικά σεμινάρια για το πώς στήνονται οι δημόσιοι διαγωνισμοί και οι προμήθειες από ειδικούς της Κύπρου, της Ιταλίας, της Ολλανδίας, της Ιρλανδίας και του ΟΟΣΑ.

Το ίδιο αναλυτικές ήταν και πολλές από τις παρουσιάσεις των ειδικών από χώρες-μέλη της Ε.Ε., όπως του Σουηδού και του Γερμανού ειδικού για τον τομέα της υγείας, των Ολλανδών για το Κτηματολόγιο και το εθνικό χωροταξικό σχέδιο, ενός γερμανικού υπουργείου για την τοπική αυτοδιοίκηση, των Ολλανδών ειδικών στη φοροδιαφυγή και το ξέπλυμα «μαύρου χρήματος», της έκθεσης των Γάλλων για τη δημόσια διοίκηση και την κρατική μηχανή και, τέλος, ομάδας Αυστριακών για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και γραφειοκρατία.

Προτάσεις-παρεμβάσεις

Έξι «καυτοί» τομείς στο στόχαστρο των Ευρωπαίων εταίρων

Οι 6 εντολές των κρατών-μελών, οι οποίες προκύπτουν από προτάσεις έπειτα από απευθείας επικοινωνία των ελληνικών Αρχών με υπουργεία και φορείς άλλων κρατών-μελών, είναι οι εξής:

-Φοροδιαφυγή - ξέπλυμα «βρόμικου χρήματος»: Σύμφωνα με όσα παρουσίασε ο Γερμανός ειδικός, πρώτα πρέπει να εντοπιστούν οι «τρύπες» στο ήδη υπάρχον σύστημα φορολογικής εποπτείας και μετά να ακολουθήσει εκτεταμένη εκπαίδευση των ελληνικών Αρχών. Γερμανοί, Ολλανδοί, το ΔΝΤ και οι ελληνικές Αρχές συναντήθηκαν πολλές φορές για το θέμα αυτό από τις 9-19 Ιανουαρίου. Οι ελληνικές Αρχές έχουν ήδη υποβάλει αίτημα για εκπαίδευση στελεχών του ΣΔΟΕ, της Οικονομικής Αστυνομίας και των εφοριακών. Ο Γερμανός ειδικός θεωρεί ότι το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να υπάρξει ισχυρότερος συντονισμός και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εταίρων και Ελλάδας, να διερευνηθεί η σύνδεση φοροδιαφυγής και ξεπλύματος «μαύρου χρήματος», να ενισχυθεί η εποπτεία των οργανισμών κατά της φοροδιαφυγής, να δημιουργηθεί ένα σώμα οικονομικών επιθεωρητών και εισαγγελέων και να περιοριστεί η δυνατότητα παρέμβασης πολιτικών προσώπων. Για όλα αυτά, πρέπει να ετοιμαστεί ένας οδικός χάρτης, να εγκατασταθούν στην Ελλάδα ομάδες ειδικών και το πρόγραμμα να είναι υπηρεσιακό κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2012.

-Κτηματολόγιο και εθνικό χωροταξικό πλαίσιο: Ο τομέας αυτός, μέχρι στιγμής, έχει ανατεθεί σε Ολλανδούς. Οι Ολλανδοί ενεπλάκησαν ύστερα από αίτημα του Γιώργου Παπακωνσταντίνου στον Ολλανδό πρέσβη στην Αθήνα. Ο ολλανδικός οργανισμός για το «περιουσιολόγιο» ετοιμάζει προτάσεις για τη ριζική αναδιοργάνωση των φορέων που σχετίζονται με το θέμα και οι οποίοι είναι πάρα πολλοί και αλληλοεπικαλύπτονται, προτείνει, δε, μία δομή παρόμοια με αυτή που ισχύει στην Ολλανδία. Πρέπει να δημιουργηθεί ένας οργανισμός κάτω από τον υπουργό, ο οποίος θα καταγράψει τα πάντα με τη βοήθεια της τεχνολογίας και ιδιωτικών εταιρειών και στο τέλος της ημέρας ο πολίτης θα κάνει τη δουλειά του με μία επίσκεψη στον συμβολαιογράφο και οι μεγάλοι επενδυτές στο ειδικό γραφείο του υπουργού.

-Υγεία: Αυτός ο τομέας έχει τεχνικές προτάσεις, ανεξάρτητες μεταξύ τους, ήδη από Σουηδούς και Γερμανούς. Οι Σουηδοί προτείνουν λύσεις στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση και, εν ολίγοις, αποσυνδέουν τη συνδιαλλαγή γιατρού - ασθενή. Ο γιατρός θα ενημερώνει ένα ηλεκτρονικό σύστημα, στο οποίο ο φαρμακοποιός θα έχει πρόσβαση και θα εξυπηρετεί κατευθείαν τον πελάτη του. Οι Σουηδοί, οι οποίοι θεωρούν ότι η συνεργασία κάνει καλό και στους ίδιους, μένουν ιδιαίτερα στο γεγονός πως δεν είναι δυνατόν στην Ελλάδα να γράφονται 80.000 συνταγές και στη Σουηδία, με τις πιο απαιτητικές υπηρεσίες υγείας, μόλις 35.000.

Αντίστοιχα, και οι Γερμανοί ειδικοί του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Υγείας προσπαθούν να καταλάβουν τι πάει στραβά και κοστίζουν τόσο πολύ τα ελληνικά νοσοκομεία. Το θέμα ετέθη για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2010 σε συνάντηση του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου με την Αγκελα Μέρκελ. Τον Μάρτιο του 2011, οι Γερμανοί άρχισαν να εκπαιδεύουν τους Ελληνες στο management των νοσοκομείων και την τιμολόγηση των φαρμάκων. Ωστόσο, έχουν σοβαρά παράπονα για την ταχύτητα των ελληνικών Αρχών, την ασυνεννοησία μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και τη χαρακτηριστικά εκνευριστική ελληνική έλλειψη μεθοδικότητας.

-Ηλεκτρονική διακυβέρνηση: Σε πρόσφατο ταξίδι του στην Ελλάδα, εσωτερικός ελεγκτής της Κομισιόν διαπίστωσε «ιδίοις όμμασι» ότι σε αυτή τη χώρα ακόμα δεν υπάρχει η έννοια του ηλεκτρονικού πιστοποιητικού. Οι εφορίες δέχονται φαξ, όχι όμως και e-mail. H oμάδα των Αυστριακών ειδικών, που βάλθηκαν να φτιάξουν τα πάντα από την αρχή, θέτουν 3 προτεραιότητες:

1.Τον προσδιορισμό της ηλεκτρονικής ταυτότητας (ταυτοποίησης των πολιτών).

2.Τη δημιουργία ηλεκτρονικής υπόστασης των οργανισμών του Δημοσίου.

3.Τη δημιουργία ηλεκτρονικών γραφείων εξυπηρέτησης του πολίτη για κάθε φάση της συναλλαγής του με το κράτος.

Το σύστημα πρέπει να είναι κεντρικό, ολιστικό και οι δημόσιοι υπάλληλοι να αποκτήσουν κίνητρα να ασχοληθούν με αυτό. Το ηλεκτρονικό κράτος είναι απόλυτη προτεραιότητα για την ανάπτυξη και δεν μπορεί να παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες.

-Τοπική αυτοδιοίκηση: Οποιος νόμισε ότι με τον «Καλλικράτη» οι δήμοι... καθάρισαν, είναι γελασμένος! Δεκαπέντε χρόνια μεταρρυθμίσεων καταγράφονται στην έκθεση των Γερμανών ειδικών του υπουργείου Οικονομικών και Τεχνολογίας. Προτείνεται, λοιπόν, ένα νέο πλάνο αναγκαστικών συνενώσεων, στο οποίο συναινούν και οι Γάλλοι της task force, στο τέλος του οποίου, δήμοι και περιφέρειες θα είναι σε θέση να απορροφούν καλύτερα τα κοινοτικά κονδύλια, να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους, να εφαρμόζουν τοπικά τις κεντρικές μεταρρυθμίσεις που προτείνει η κυβέρνηση και να εποπτεύουν σωστά (άρα και σε επίπεδο ισολογισμών) τις λεγόμενες δημοτικές επιχειρήσεις. Για όλα τα παραπάνω, θα ετοιμαστεί ένα ξεχωριστό Μνημόνιο κατανόησης, που θα είναι έτοιμο στις 30 Μαρτίου.

-Δημόσια Διοίκηση: Οπως ήταν λογικό, η αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης περνάει και μέσα από τα χέρια των Γάλλων, οι οποίοι, άλλωστε, είναι εφευρέτες της γραφειοκρατίας. Το ψάρι βρομάει από το κεφάλι, λένε οι Γάλλοι και προτείνουν την οργάνωση του κράτους σε 10 γενικές διευθύνσεις (θεματικές), που θα έχουν από πάνω τους το πολύ 15 υπουργούς. Η νέα δομή θα είναι μόνιμη και διυπουργική. Τα υπουργεία και το προσωπικό τους θα αξιολογηθούν, ώστε στη νέα πραγματικότητα να μείνουν όσοι πληρούν τα κριτήρια, το ανθρώπινο δυναμικό θα αντλείται από μία κεντρική πηγή, κατά το πρότυπο του συστήματος EPSO της Κομισιόν, και θα περιδιαβαίνουν από παντού εσωτερικοί ελεγκτές. Το σχέδιο προβλέπει ότι από τις δομές της δημόσιας διοίκησης θα εξοικονομηθεί τουλάχιστον μία μονάδα του ΑΕΠ τα έτη 2013, 2014 και 2015, θα μειωθεί ο αριθμός του προσωπικού κατά 150.000 και το Δημόσιο θα προσπαθεί να παραχωρεί όσο το δυνατόν περισσότερες λειτουργίες του στον ιδιωτικό τομέα.

Ώρα για πράξεις

Η ανάπτυξη ήταν ταυτόσημη της «αρπαχτής»...

Κοινοτικές πηγές αναφέρουν ότι ο κρατικός μηχανισμός στην Ελλάδα είναι ήδη ενήμερος για το τι πρέπει να γίνει: «Ηρθε η ώρα των πολιτικών αποφάσεων και μάλιστα από αυτή την κυβέρνηση, όσες ημέρες και αν της μένουν». Βεβαίως, στην πράξη -στην καθημερινότητα των ελληνικών υπουργείων- η απόσταση που πρέπει να καλυφθεί είναι χαοτική: «Στην Ελλάδα, η έννοια ανάπτυξη ήταν για χρόνια ταυτόσημη με την αρπαχτή. Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι αυτό θα γίνει και τώρα. Οι φούσκες της αρπαχτής, που έσκασαν, είναι εκατοντάδες. Τρέχουν στα υπουργεία, νομίζοντας ότι θα τις γεμίσουν. Πρέπει, κατά βάση, να συμφωνήσουμε ότι, μιλώντας για ανάπτυξη, όλοι εννοούν το ίδιο πράγμα», έλεγε μετά τη σύσκεψη κοινοτικός αξιωματούχος με τριακονταετή πείρα στον χειρισμό ελληνικών υποθέσεων.

Πηγή