Ανχελ Γκουρία: Μεγάλη αλλά απαραίτητη η μείωση στους μισθούς

22/4/2012

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ θεωρεί απαραίτητη την εσωτερική υποτίμηση για να ανακάμψει η ανταγωνιστικότητα

Την άποψη ότι η μείωση του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα από τα 751 στα 581 ευρώ «είναι πάρα πολύ μεγάλη» υποστηρίζει ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Ανχελ Γκουρία. Ωστόσο την ίδια στιγμή ο Μεξικανός επικεφαλής του ΟΟΣΑ θεωρεί αναγκαία τη διάχυση των μειώσεων στο σύνολο της οικονομίας, προσθέτοντας ότι «οι περικοπές στους ονομαστικούς μισθούς είναι μέρος της απαραίτητης προσαρμογής και θα βοηθήσουν στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας». Ερωτηθείς για τις δηλώσεις από την πλευρά του ΔΝΤ και της ΕΕ για τις ελληνικές εκλογές, λέει ότι «η παρέμβαση είναι διαφορετικό πράγμα από το ενδιαφέρον για το αποτέλεσμα»...

Βρισκόμαστε δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές. Ορισμένες δηλώσεις, όπως αυτές της γενικής διευθύντριας του ΔΝΤ κυρίας Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά και τοποθετήσεις αξιωματούχων της ΕΕ, θεωρήθηκαν από πολλούς στην Ελλάδα ως προσπάθεια παρέμβασης στην εκλογική διαδικασία. Ποια είναι η θέση του ΟΟΣΑ για το θέμα;
«Πρώτα απ' όλα οι εκλογές είναι ένα θέμα που ανήκει αποκλειστικά στη σφαίρα που καθορίζεται από τα ίδια τα κράτη και το εκλογικό σώμα τους. Έχω διατελέσει υπουργός Οικονομικών και Εξωτερικών στο Μεξικό. Η αρχή του απόλυτου σεβασμού στα εσωτερικά θέματα των χωρών είναι για εμένα χρυσός κανόνας. Παρά ταύτα, θα ήθελα να σημειώσω ότι αυτοί οι θεσμοί που ίσως προέβησαν σε σχόλια, διετύπωσαν απόψεις ή εξέφρασαν ενδιαφέρον για τις εκλογές είναι κατά πρώτον θεσμοί που έχουν υποστηρίξει την Ελλάδα. Επίσης, είναι θεσμοί τους οποίους αφορά το αποτέλεσμα των εκλογών και αυτό δεν σημαίνει ότι ευνοούν συγκεκριμένα κόμματα ή υποψηφίους. Σημαίνει απλά ότι η Ελλάδα έχει ξεκινήσει ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, σημαίνει ότι τη βοηθάμε όλοι με διαφορετικούς τρόπους για να πετύχει και επομένως θα θέλαμε όλοι να συνεχίσει αυτή τη διαδικασία. Δεν σημαίνει ότι προσπαθούμε να παρέμβουμε ή να επηρεάσουμε με οποιονδήποτε τρόπο το αποτέλεσμα. Η παρέμβαση είναι διαφορετικό πράγμα από το ενδιαφέρον για το αποτέλεσμα».

Ενα καυτό θέμα που αφορά τους Έλληνες είναι οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα. Στελέχη του ΔΝΤ συνέκριναν τους μισθούς στην Ελλάδα με αυτούς στη Ρουμανία και στην Κροατία. Αυτό προκάλεσε μεγάλο εκνευρισμό γιατί οι μισθωτοί στη χώρα μας έχουν ήδη υποστεί μεγάλες μειώσεις. Η αίσθηση είναι ότι η τρόικα υπερτονίζει το θέμα αυτό. Ποια είναι η δική σας άποψη;
«Η γνώμη μου είναι ότι δεν πρέπει να εξετάζετε το θέμα ανάλογα με το αν προέρχεται από την τρόικα. Υπάρχουν συγκεκριμένα δεδομένα. Μετά την υιοθέτηση του ευρώ οι μισθοί στην Ελλάδα αυξάνονταν διαρκώς με ταχύτερο ρυθμό απ' ό,τι η παραγωγικότητα. Αυτό οδηγεί σε απώλεια ανταγωνιστικότητας. Αυτή είναι η πραγματικότητα των αριθμών. Δεν είναι ιδεολογικό ζήτημα. Εξαιτίας αυτής της απόστασης ανάμεσα στους μισθούς και στην παραγωγικότητα τα τελευταία 10-11 χρόνια, μετά την υιοθέτηση του ευρώ, υπήρξε αρκετά σημαντική απώλεια ανταγωνιστικότητας η οποία πρέπει να αναπληρωθεί. Η Ελλάδα δεν μπορεί να προβεί σε υποτίμηση του νομίσματος για την ανάκτηση ανταγωνιστικότητας. Ο τρόπος για να το πετύχεις είναι η εσωτερική υποτίμηση. Προσωπικά πάντως δεν έχω εικόνα για τους μισθούς στη Ρουμανία ή στην Κροατία γιατί δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ και επίσης δεν γνωρίζω τις δηλώσεις και τις συγκρίσεις που έγιναν».

Το ερώτημά μου είναι αν η μείωση του βασικού μισθού από τα 751 στα 586 ευρώ μεικτά που ήδη αποφασίστηκε έχει νόημα για την πραγματική οικονομία σε μια περίοδο όπου η ύφεση κυμαίνεται στο 7% του ΑΕΠ. Μετά τις περικοπές των δύο τελευταίων ετών, θεωρείτε ότι η πίεση προς την Ελλάδα για νέες περικοπές είναι ο σωστός δρόμος;
«Ειλικρινά δεν ξέρω πόσους ανθρώπους αφορά ο κατώτατος μισθός. Συχνά ο κατώτατος μισθός λειτουργεί ως ενδεικτικό μέγεθος, όχι κατ' ανάγκην ως κλίμακα αμοιβής που χρησιμοποιείται ευρέως. Προέρχομαι από μια χώρα (σ.σ.: το Μεξικό) όπου ο κατώτατος μισθός δεν εφαρμόζεται για κανέναν, υπάρχει ως ενδεικτικό μέγεθος».

Στην Ελλάδα η μείωση του κατώτατου μισθού κατά 22% επηρεάζει όλες τις κλίμακες των κατώτατων ορίων.
«Καταλαβαίνω την ανησυχία. Σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίζω το θέμα με ελαφρότητα. Αν περάσεις από τα 751 ευρώ στα 586 ευρώ η μείωση του μισθού είναι πάρα πολύ μεγάλη. Το ερώτημα είναι αν έχουν παρατηρηθεί ανάλογες μειώσεις στο σύνολο της οικονομίας ή μόνο σε αυτό το ενδεικτικό μέγεθος. Από την πλευρά μας έχουμε παρατηρήσει σημαντικές μειώσεις και πρέπει να δηλώσω ότι αυτές οι περικοπές στους ονομαστικούς μισθούς είναι μέρος της απαραίτητης προσαρμογής και ότι θα βοηθήσουν στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας. Το σχόλιό σας πιστεύω ότι αφορά, και σωστά, τον ρυθμό και την ταχύτητα με την οποία υλοποιούνται οι μειώσεις. Εδώ υπάρχουν δύο σκέλη. Η Ελλάδα δίνει σήματα στις αγορές για την προθυμία της να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις για να σταθεροποιήσει την οικονομία της μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Από την άλλη πλευρά, αυτό θα έχει αναπόφευκτα βραχυπρόθεσμες συνέπειες. Θα επηρεάσει τη ζήτηση και την οικονομική δραστηριότητα και θα προκαλέσει προβλήματα σε ορισμένες επιχειρήσεις λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών. Επομένως, το ερώτημα είναι πώς μπορείς να κάνεις επί μέρους παρεμβάσεις στο επίπεδο της επιχείρησης ώστε η πρώτη αντίδραση στην κρίση να μην είναι οι απολύσεις εργαζομένων αλλά η διατήρηση ενός μέρους του εργατικού δυναμικού το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί στο μέλλον, όταν η συνολική ζήτηση αυξηθεί. Αυτό εφαρμόστηκε με επιτυχία σε χώρες της Ευρώπης όπου υπήρξε συμφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση, στον ιδιωτικό τομέα και στα συνδικάτα για τη διατήρηση θέσεων εργασίας και τη λειτουργία προγραμμάτων επανεκπαίδευσης για την αύξηση της παραγωγικότητας».

Τα κινήματα των «Αγανακτισμένων»
«Εκρηκτικό κοκτέιλ ύφεση, ανεργία και ανισότητες»

Έχετε μεγάλη εμπειρία κρίσεων ως οικονομολόγος, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική. Ανησυχείτε για το ενδεχόμενο κοινωνικής αναταραχής στην Ελλάδα αν συνεχιστούν τα μέτρα λιτότητας και η οικονομία δεν ανακάμψει;
«Αυτό είναι κάτι που μου με ανησυχεί ιδιαίτερα για όλα τα μέλη του ΟΟΣΑ. Κάθε μέρα. Και θα σας πω γιατί. Δείτε τα κοινά στοιχεία που έχουμε στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ, συμπεριλαμβανομένων της Ιαπωνίας, των ΗΠΑ, ολόκληρης της Ευρώπης. Καταγράφεται χαμηλή ή αρνητική ανάπτυξη (όπως στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες), υψηλή ανεργία (ιδιαίτερα υψηλή ανεργία για τους νέους) και παράλληλα διευρυνόμενες ανισότητες. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν το υψηλότερο εισόδημα αυξάνουν τα έσοδά τους την ώρα που τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα καταγράφουν απώλειες».

Δεν είναι τρελό αυτό;
«Βάλτε αυτά τα τρία στοιχεία σε ένα σέικερ για κοκτέιλ και ανακινήστε τα. Αν προσπαθήσετε να το ανοίξετε θα ανατιναχθεί στο πρόσωπό σας. Έτσι προέκυψαν η πλατεία Ταχρίρ, οι "Αγανακτισμένοι" στη Μαδρίτη, οι διαδηλώσεις στην Αθήνα και οι καταλήψεις στη Γουόλ Στριτ, στο Τορόντο και στο Λονδίνο. Σας έδωσα αυτή την απάντηση γιατί με ρωτήσατε αν τα οικονομικά προβλήματα οδηγούν σε κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Η απάντηση είναι ότι ήδη συμβαίνει. Το 2012 είναι μια σημαντική χρονιά με πολλές εκλογικές αναμετρήσεις. Παρατηρείς ότι οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λόγω της κρίσης. Ακόμη και αν έχουν υψηλά ποσοστά αποδοχής ή άρχισαν με μια πολύ ισχυρή εντολή, το πρόβλημά τους είναι ότι πρέπει να διαχειριστούν την κρίση. Δεξιές, αριστερές ή κεντρώες κυβερνήσεις, ισχυρές ή αδύναμες συμμαχίες, έχουν ήδη αντικατασταθεί ή δυσκολεύονται πολύ με την κοινή γνώμη εναντίον τους. Και αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή ήταν στα πράγματα όταν ξέσπασε η κρίση. Το αν ευθύνονται ή όχι γι' αυτή δεν έχει σημασία για τον κόσμο. Οι πολίτες λένε "θέλω αλλαγή", "θέλω αλλαγή", "θέλω αλλαγή"...».

Πηγή

Ο κ. Ανχελ Γκουρία προτείνει αυτή τη λύση αν συνεχίσουμε να έχουμε για νόμισμα το ευρώ.
Υπάρχει και η λύση του εθνικού νομίσματος (της δραχμής) και η υποτίμηση του.