Οι Ναζί μας άρπαξαν και αρχαιότητες!

3/4/2012

Δεν έχουν τέλος οι αποκαλύψεις για το πλιάτσικο των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής εις βάρος κάθε μορφής θησαυρού της Ελλάδας την περίοδο 1940-1944. Χθες, μία μόλις ημέρα μετά την απαράδεκτη και προκλητική ανακοίνωση της γερμανικής κυβέρνησης ότι δεν υφίσταται θέμα αποζημιώσεων, αποδείχτηκε μέσα από την ελληνική Βουλή ότι είναι επιπλέον ορθάνοιχτη και η εκκρεμότητα της επιστροφής των αρχαιολογικών θησαυρών που αφαίρεσαν βιαίως και παρανόμως οι ναζί από την Ελλάδα στην Κατοχή.

Απαντώντας σε ερώτηση του Λευτέρη Αυγενάκη ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Δ. Ρέππας ανέφερε μάλιστα ότι οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από τη δράση των δυνάμεων της Κατοχής ήταν η Κρήτη, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η Σάμος και η Θεσσαλία. Οπως αποκαλύπτει το έγγραφο του υπουργού, το 2010 η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών ενημερώθηκε από τον επιστημονικό υπεύθυνο του Pfahlbaumuseum της Γερμανίας ότι στο συγκεκριμένο μουσείο φυλάσσονται αρχαιότητες προερχόμενες από την παράνομη ανασκαφή νεολιθικού οικισμού στη Θεσσαλία, η οποία διεξήχθη κατά τη διάρκεια της Κατοχής από τους Γερμανούς. Η Διεύθυνση επικοινώνησε με το μουσείο και τα αρχαία θα επαναπατριστούν αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η καταγραφή τους.

Σύμφωνα με τον κ. Ρέππα, από τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων εξεδόθησαν το 1984 και το 1993 δύο εγκύκλιοι για την καταγραφή των απολεσθεισών αρχαιοτήτων και όσων επαναπατρίστηκαν. Το συμπέρασμα ωστόσο είναι αποκαρδιωτικό, καθώς διαπιστώθηκε ότι μικρός αριθμός των αρχαίων επεστράφη, ενώ για τα περισσότερα δεν κατέστη καν δυνατός ο εντοπισμός τους.

Ανάμεσα σε αυτά που επεστράφησαν, ως δείγμα του πλιάτσικου, το υπουργείο αναφέρει ενδεικτικά ένα μαρμάρινο γυναικείο άγαλμα, κλαπέν από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, επιγραφές από την Αμφίπολη, το άγαλμα της Φιλίππης. Υπάρχει όμως και κατάλογος με μνημεία που λεηλατήθηκαν ή πυρπολήθηκαν.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

- Στον νομό Ιωαννίνων: Τα μοναστήρια Μολυβδοσκέπαστου, Κοίμησης Γρεβενιτίου, Αγίου Δημητρίου Γρεβενετίου, Θεοτόκου Ασπραγγέλων, Αγίου Νικολάου Τριστένου, Γεννήσεως Θεοτόκου Τριστένου, Αγίου Αθανασίου Τριστένου, Αγίου Αθανασίου Καστανώνα, Προφήτη Ηλία Δόλιανης, Κοίμησης Θεοτόκου Ανθρακίτη.

Στον νομό Τρικάλων: Το μοναστηριακό συγκρότημα Μετεώρων, ο Ναός των Αγίων Θεοδώρων, το Μοναστήρι της Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας, ο Ναός Τιμίου Σταυρού Δολιανών και η Παναγία Λιμποχόβου.

Στον νομό Αιτωλοακαρνανίας: Το Κάστρο Βόνιτσας, η Κοίμηση Θεοτόκου Ακαρνανίας, το Γενέσιο Θεοτόκου Ρέθα Βάλτου, τα Εισόδια Θεοτόκου Μυρτιάς Θέρμου, ο Παντοκράτορας Αγγελοκάστρου, το Γενέσιο Θεοτόκου Κατερινούς, ο Αγιος Συμεών Μεσολογγίου.

Πέραν των επίσημων αυτών στοιχείων, άλλωστε, όπως έχει αποκαλύψει ο δικηγόρος Κώστας Τουμασάτος, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου για τις Γερμανικές Επανορθώσεις, ανασκαφές έγιναν από τους Γερμανούς αρχαιολόγους στο σπήλαιο του ακρωτηρίου Κυάμου, όπου βρέθηκαν πολλά όστρακα νεολιθικής, μυκηναϊκής, ρωμαϊκής και μεσαιωνικής περιόδου, στην επαρχία Αμαρίου του νομού Ρεθύμνης, όπου βρέθηκαν αγγεία, στο Απεσωκάρι Μεσαράς Κρήτης, στην Κνωσό και αλλού. Κανένα από τα ευρήματα δεν δόθηκε στις αρμόδιες ελληνικές αρχές.

Στην Αίγινα το καλοκαίρι του 1941 ο Γερμανός αρχαιολόγος Βάλτερ ανέσκαψε χώρο κοντά στον ναό της Αφροδίτης, απαγορεύοντας την παρουσία Ελλήνων. Τα ευρήματα δεν έγιναν γνωστά. Στη Χαλκίδα το 1941-1942 οι Γερμανοί αρχαιολόγοι Λάουφερ και Χάρντερ έκαναν ανασκαφές. Τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και έμειναν άγνωστα.

Στη Θεσσαλονίκη το καλοκαίρι του 1941 ο αρχαιολόγος Στόισελ πραγματοποίησε ανασκαφές, ενώ στη Βεργίνα βρέθηκαν έξι τάφοι που δεν παραδόθηκαν στις ελληνικές αρχές, αλλά στη στρατιωτική γερμανική διοίκηση.

Πηγή