25/5/2012
Η κατάσταση της Ευρώπης είναι σοβαρή. Πολύ σοβαρή. Ποιος θα το περίμενε πως ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον θα απηύθυνε έκκληση στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να βρουν το θάρρος να δημιουργήσουν μια δημοσιονομική ένωση, με ένα κοινό προϋπολογισμό και κοινή φορολογική πολιτική καθώς και εγγυημένο δημόσιο χρέος; Ο Κάμερον ισχυρίζεται πως η μόνη λύση που θα βοηθήσει στη διατήρηση της ευρωζώνης είναι μια βαθύτερη πολιτική ενοποίηση. Ένας συντηρητικός Βρετανός πρωθυπουργός !
Εδώ η οικία της Ευρώπης φλέγεται και η Ντάουνινγκ Στριτ ζητά μια λογική αντίδραση από την πυροσβεστική. Δυστυχώς η πυροσβεστική καθοδηγείται από την Γερμανία και την καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ. Το αποτέλεσμα είναι η Ευρώπη να συνεχίζει να προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά ρίχνοντας της βενζίνη - δηλαδή αυστηρά μέτρα λιτότητας που επιβάλλονται από τη Γερμανία -, με άμεση συνέπεια, μέσα σε τρία χρόνια, η κρίση του ευρώ να έχει καταλήξει υπαρξιακή κρίση για την ίδια την Ευρώπη.
Ας μην αυταπατώμεθα: αν καταρρεύσει το ευρώ, το ιδιο θα συμβεί και με την Ε.Ε., την μεγαλύτερη οικονομία της υφηλίου, προκαλώντας μια παγκόσμια οικονομική κρίση τέτοιου μεγέθους που οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα δεν θα την έχουν βιώσει ξανά. Η Ευρώπη είναι στο χείλος της αβύσσου και σίγουρα θα γκρεμιστεί, εκτός αν η Γερμανία και η Γαλλία καταφέρουν κι αλλάξουν πορεία.
Οι πρόσφατες εκλογές σε Γαλλία κι Ελλάδα, μαζί με τις δημοτικές εκλογές σε Ιταλία και τη συνεχιζόμενη έκρυθμη κατάσταση σε Ισπανία και Ιρλανδία, μας έδειξαν πως ο κόσμος έχει πλέον χάσει την εμπιστοσύνη του σε αυτά τα μετρα λιτότητας που έχει επιβάλλει η Γερμανία. Το θανάσιμα επικίνδυνο φάρμακο της Μέρκελ έγινε μπούμερανγκ απεναντι στην πραγματικότητα - και τη δημοκρατία.
Μαθαίνουμε ξανά με σκληρό τρόπο πως όταν αυτού του είδους η λιτότητα εφαρμόζεται στην κορύφωση μιας κρίσης οδηγεί μόνο στην ύφεση. Αυτό έπρεπε να είναι κοινός τόπος: ήταν, άλλωστε, το βασική δίδαγμα από την πολιτική λιτότητας του προέδρου Χούβερ στις ΗΠΑ και του καγκελάριου Μπρύνινγκ στην Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Δυστυχώς, η Γερμανία μοιάζει να το έχει ξεχάσει.
Τις συνέπειες τις βλέπουμε στην Ελλάδα, όπου επικρατεί χάος, ενώ η προοπτική να σπεύσουν μαζικά οι καταθέτες στις τράπεζες απειλεί την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γαλλία - προκαλώντας μια χιονοστοιβάδα που μπορεί να θάψει την Ευρώπη. Και τι έπεται;
Μήπως να ξεγράψουμε αυτό που κατάφεραν να δημιουργήσουν περισσότερες από δυο γενιές ευρωπαίων, δηλαδή μια μαζική επένδυση στο χτίσιμο θεσμών, γεγονός που οδήγησε την ήπειρο στη πιο μακρά περίοδο ειρήνης και ευημερίας στην ιστορία της ;
Ένα είναι σίγουρο: η διάλυση της ευρωζώνης και της Ε.Ε. θα σήμαινε την έξοδο της Ευρώπης από την παγκόσμια οικονομική σκηνή. Και η πολιτική της Γερμανίας είναι άκρως παράλογη ενόψει των πικρών πολιτικών και οικονομικών συνεπειών που θα γευτούμε όλοι μας.
Είναι στο χέρι της Γερμανίας και της Γαλλίας, της Μέρκελ και του Ολάντ, να αποφασίσουν το μέλλον της ηπείρου μας. Η σωτηρία της Ευρώπης εξαρτάται από το κατά πόσο η Γερμανία θα αλλάξει ριζικά την δημοσιονομική της στάση και στο αν η Γαλλία θα καταφέρει να επιβάλλει πολιτική ενοποίηση και δομικές μεταρρυθμίσεις.
Η Γαλλία θα πρέπει να πει «ναι» σε μια πολιτική ενοποίηση: μια κοινή κυβέρνηση με κοινό κοινοβουλευτικό έλεγχο για την ευρωζώνη. Ήδη οι εθνικές κυβερνήσεις των κρατών-μελών της ευρωζωνης λειτουργούν ως ένας ενιαίος ντε φάκτο κυβερνητικός φορέας για να αντιμετωπίσουν την κρίση.
Οπότε και η Γερμανία, από τη πλευρά της, θα πρέπει να επιλέξει τη λύση της δημοσιονομικής ενοποίησης, που σημαίνει πως η ισχύς και οι πόροι της θα εγγυηθούν την επιβίωση της ευρωζωνης. Δηλαδή απεριόριστη απόκτηση, διαμέσου της ΕΚΤ, των κρατικών ομολόγων των, υπό οικονομική κρίση, χωρών, ευρωπαϊκοποίηση των εθνικών χρεών με τη χρήση ευρωομολόγων και προγράμματα ανάπτυξης για να αποφευχθεί η ύφεση της ευρωζώνης και να τονωθεί η ανάκαμψη.
Μπορείτε να φανταστείτε τι έχει να γίνει στη Γερμανία άμα τη εξαγγελία ένός τέτοιου σχεδίου: διάφοροι θα κραυγάζουν «θα χάσουμε τα εθνικά περιουσιακά μας στοιχεία!», «θα ανέβει ο πληθωρισμός!», «το σχέδιο δεν
θα επιτύχει! ».
Κι όμως, ένα τέτοιο σχέδιο θα επιτύχει. Η στηριζόμενη στις εξαγωγές γερμανική ανάπτυξη βασίζεται σε τετοια προγράμματα στις αναδυόμενες χώρες και τις ΗΠΑ! Αν η Κίνα και η Αμερική δεν είχαν αντλήσει χρήματα προερχόμενα εν μέρει από ξένα δάνεια, αρχής γενόμενης από το 2009, τότε η γερμανική οικονομία θα είχε υποστεί σοβαρό πλήγμα. Οι Γερμανοί πρέπει τώρα να αναρωτηθουν το κατά πόσον οι ίδιοι, που επωφελήθηκαν περισσότερο απ' ολους από την ευρωπαϊκή ενοποίηση, είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν το τίμημα γι' αυτό ή αν προτιμούν να δουν την Ευρώπη να διαλύεται.
Πέρα από πολιτικές και δημοσιονομικές ενοποιήσεις και βραχυπρόθεσμες πολιτικές ανάπτυξης, οι ευρωπαίοι χρειάζονται επειγόντως δομικές μεταρρυθμίσεις που να αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Καθένας από αυτους τους πυλώνες είναι απαραίτητοι, προκειμένου να ξεπεράσει η Ευρώπη την υπαρξιακή της κρίση.
Αντιλαμβανίμαστε άραγε εμείς οι Γερμανοί την πανευρωπαϊκή μας ευθύνη; Σίγουρα δεν φαίνεται κάτι τέτοιο. Σπανίως στο παρελθόν η Γερμανία ήταν τόσο απομονωμένη όσο σήμερα. Δύσκολα κανείς καταλαβαίνει την δογματική πολιτική λιτότητας που έχουμε επιβάλει, που αντίκειται την ίδια τη λογική. Μας θεωρούν εκτός τροχιάς, αν όχι ότι οδηγούμαστε σε μία μετωπική σύγκρουση.
Δεν είναι αργά για να αλλάξουμε κατεύθυνση, αλλά ο χρόνος πιέζει, τώρα μας απομένουν μόνο μέρες, εβδομάδες, ίσως μήνες - όχι χρόνια.
Η Γερμανία κατέστρεψε τον εαυτό της και την ευρωπαϊκή τάξη δυο φορές μέσα στον 20ο αιώνα, και μετά έπεισε τη Δύση ότι έβγαλε τα σωστά συμπεράσματα. Μόνο έτσι, ασπαζόμενη το συνολικό ευρωπαϊκό σχέδιο, κατάφερε η Γερμανία να πάρει την συγκατάθεση για την επανενοποίηση της.
Θα ήταν ταυτόχρονα τραγικό και ειρωνικό η σημερινή, ανασυγκροτημένη Γερμανία, να καταστρέψει ξανά - με ειρηνικά μέσα και με τις αγαθότερες των προθέσεων -, για τρίτη φορά την Ευρώπη.
* O Γιόσκα Φίσερ υπήρξε πρώην υπουργός Εξωτερικών και αντικαγκελάριος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας (1998-2005) καθώς και ηγετικό στέλεχος του κόμματος των Πρασίνων.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου