Reuters: Τι θα συμβεί αν η Ελλάδα ξεμείνει από χρήματα

9/5/2012

Τι θα συμβεί αν η Ελλάδα ξεμείνει από χρήματα; Χωρίς σταθερή κυβέρνηση, η Ελλάδα δεν πρόκειται να λάβει άλλα πακέτα διάσωσης. H Αθήνα θα είναι σε θέση να πληρώνει τις υποχρεώσεις της τουλάχιστον έως τον Ιούλιο, και πολύ πιθανώς και αργότερα. Ωστόσο, μπορεί μέχρι τότε να πανικοβληθούν οι πολίτες.

Η Ελλάδα αναμενόταν να λάβει τον Ιούνιο τη δεύτερη δόση του δανείου της, ύψους 31 δις ευρώ, ως τμήμα του πακέτου διάσωσης συνολικής αξίας 174 δις ευρώ. Αυτό φαίνεται όμως δύσκολο, ύστερα από το χάος που προκάλεσε το ασαφές αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου - που πιθανόν να οδηγήσει σε επαναληπτικές εκλογές στα μέσα Ιουνίου. Η στάση της Γερμανίας είναι ξεκάθαρη: Εάν η Ελλάδα δεν τηρήσει το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας, δεν θα πάρει άλλα χρήματα.

Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις μέχρι τέλος Ιουνίου. Πρέπει να αναχρηματοδοτήσει έντοκα γραμμάτια (ΕΓΔ) που λήγουν, να χρηματοδοτήσει στο δεύτερο τρίμηνο το έλλειμμα του προϋπολογισμού της που ανέρχεται περίπου στα 6 δις ευρώ και να αποπληρώσει 3,8 δις. ευρώ σε μακροπρόθεσμα ΕΓΔ. Παράλληλα, θα πρέπει να ενισχύσει τις εγχώριες τράπεζες με 23 δις ευρώ επιπλέον.

Ενδεχομένως, η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί να καλύψει όλες αυτές οι δαπάνες άμεσα. Οι τράπεζες θα μπορούσαν να συνεχίσουν να αναχρηματοδοτούν τα ΕΓΔ, ενώ η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα μπορούσε να αναβληθεί, αν και αυτό ίσως να προκαλούσε νευρικότητα στους καταθέτες.

Στο μεταξύ, η Ελλάδα μπορεί να μη χρειαστεί να αποπληρώσει το σύνολο του χρέους της που λήγει. Ακόμα και πριν από τις εκλογές, η χώρα είχε υπαινιχθεί ότι ίσως να μην αποπλήρωνε το ομόλογο ύψους 450 εκατ. ευρώ που λήγει στις 15 Μαΐου επειδή οι κάτοχοι του εν λόγω ομολόγου, κυρίως αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου (hedge funds), αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων (PSI) που συμφωνήθηκε το Φεβρουάριο με τους ιδιώτες.

Δεν θα είναι το τέλος του κόσμου εάν η Ελλάδα δεν αποπληρώσει το ομόλογο αυτό. Μεγαλύτερο πρόβλημα θα δημιουργούσε ενδεχόμενη μη πληρωμή του άλλου ομολόγου, ύψους 3,3 δισ. ευρώ που λήγει τον Μάιο, μιας και εκτιμάται ότι το διακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία στηρίζει οικονομικά τις ελληνικές τράπεζες.

Οι αναλυτές εκτιμούν πως εάν δεν μπουν στη χώρα νέα κεφάλαια από την ευρωζώνη, η Αθήνα θα έχει εξαντλήσει τα ταμειακά της αποθέματά έως τα τέλη Ιουνίου.

Η Αθήνα ίσως να μπορέσει να αντέξει για λίγο ακόμα καθυστερώντας την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών της ή εκδίδοντας χρεωστικούς τίτλους (IOUs) αντί να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Η χώρα έχει ήδη συσσωρεύσει οφειλές ύψους 6 δις ευρώ περίπου, κυρίως σε προμηθευτές.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ωστόσο, είναι να πανικοβληθούν οι Έλληνες πολίτες προτού φθάσει η χώρα σε αυτό το σημείο. Εάν η κυβέρνηση πληρώσει μισθούς με χρεωστικούς τίτλους (IOUs) αντί για μετρητά, είναι πιθανόν να εκληφθεί ως η αρχή της επιστροφής σε ένα νέο εθνικό νόμισμα. Αν συνεχιστεί η πολιτική αστάθεια, οι καταθέτες ίσως σκεφτούν ότι επίκειται η έξοδος της χώρας από το ευρώ και σπεύσουν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τις τράπεζες.

Τα τελευταία στοιχεία, ωστόσο, δείχνουν το αντίθετο: Οι καταθέσεις εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκαν το Μάρτιο πριν τις εκλογές. Η διαρροή κεφαλαίων ωστόσο θα μπορούσε να ξαναρχίσει εύκολα.

Αυτήν τη στιγμή, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα συντηρείται χάρη στα 73 δισ. ευρώ που έχει λάβει από την ΕΚΤ και την επιπλέον βοήθεια ύψους 54 δις ευρώ που λαμβάνουν οι τράπεζες από το μηχανισμό παροχής έκτακτης ρευστότητας (ELA) μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος.

Εάν υπάρξουν περαιτέρω εκροές καταθέσεων, το τραπεζικό σύστημα θα μπορούσε θεωρητικά να κρατηθεί στη ζωή με επιπρόσθετη παροχή έκτακτης ρευστότητας από τον ELA. Ωστόσο, η ΕΚΤ δεν θα θελήσει να εγκρίνει κάτι τέτοιο γιατί σε περίπτωση που η Ελλάδα αποχωρήσει από το ευρώ και οι τράπεζές της κατέρρεαν, οι όποιες απώλειες των έκτακτων κεφαλαίων του ELA θα καλύπτονταν από τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης.

Από την άλλη πλευρά, εάν η ΕΚΤ σταματήσει την παροχή έκτακτης ρευστότητας μέσω του ELA, θα προκαλούσε την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα και πιθανώς σε φυγή καταθέσεων και στις υπόλοιπες τράπεζες στην περιφέρεια της ευρωζώνης.

Η Ελλάδα παίζει χοντρό πόκερ με την ευρωζώνη. Ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί δείχνουν να πιστεύουν πως μπορούν να αναγκάσουν την ευρωζώνη να συμφωνήσει σε ένα ηπιότερο πρόγραμμα λιτότητας, καθώς οι συνέπειες μιας πιθανής εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν τρομερές για την Ευρώπη. Παρομοίως, ορισμένοι ξένοι αξιωματούχοι απειλούν να ρίξουν την Ελλάδα στο γκρεμό εάν δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

Η ιστορία της κρίσης στην ευρωζώνη μέχρι στιγμής έχει δείξει ότι όταν οι άνθρωποι βρεθούν στο χείλος του γκρεμού τότε βρίσκουν λύση. Αυτό είναι ακόμα πιθανό – αν για παράδειγμα οι Έλληνες πολίτες ψηφίσουν πιο ορθολογικά σε ενδεχόμενες επαναληπτικές εκλογές ή αν η νίκη του Φρανσουά Ολάντ στις γαλλικές προεδρικές εκλογές οδηγήσουν σε μια πιο ήπια στάση εκ μέρους της ευρωζώνης. Αλλά προς το παρόν η κατάσταση δείχνει αρκετά ρευστή.

Πηγή