Αποκρατικοποιήσεις: Στα 20,34 δισ. τα έσοδα από το 1998 ως το 2007

11/7/07

Παρά τα 19,2 δισ. ευρώ έσοδα που εξασφαλίστηκαν την περίοδο 1998 - 2006 το δημόσιο χρέος συνεχώς αυξανόταν

Με τη διάθεση ποσοστού 16% - 20% των μετοχών του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου σε ξένους θεσμικούς επενδυτές συνεχίζεται το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, που άρχισε κυρίως μετά το 1993 και κορυφώθηκε το 1999.

Σημειώνεται ότι λέξεις ή φράσεις όπως «αποκρατικοποιήσεις», «ιδιωτικοποιήσεις», «εκποίηση δημόσιας περιουσίας», «μετοχοποίηση» και «συμμετοχή ιδιωτών στο μετοχικό κεφάλαιο δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών» ήταν απαγορευτικές αλλά και άγνωστες έως το 1990.

Για πρώτη φορά τέτοιες λέξεις ή προθέσεις αναφέρθηκαν στις Προγραμματικές Δηλώσεις που ανέγνωσε στη Βουλή ο τότε νέος πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στις 24 Απριλίου 1990.

Στη συνέχεια, οι λέξεις «ιδιωτικοποιήσεις», «αποκρατικοποιήσεις» αναφέρονται σε όλους τους κρατικούς προϋπολογισμούς που κατατέθηκαν στη Βουλή μετά το 1990.

Οι αποκρατικοποιήσεις είναι ένα σοβαρό διαρθρωτικό μέτρο, αφού εξοικονομούνται σημαντικά έσοδα από τις δαπάνες λειτουργίας των δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων, τα οποία κανονικά πρέπει να διατίθενται σε παραγωγικούς τομείς. Από την άλλη όμως μεριά, τα έσοδα που εξασφαλίζονται από τις αποκρατικοποιήσεις, πρέπει να διατίθενται στο σύνολό τους για μείωση του δημόσιου χρέους.

Δυστυχώς, από τις αποκρατικοποιήσεις που έγιναν την περίοδο 1998 - 2006, προκύπτει ότι όλα σχεδόν τα έσοδα, τα οποία αθροιστικά ανέρχονται σε 19,2 δισ. ευρώ, σπαταλήστηκαν για τη συντήρηση και λειτουργία άλλων ζημιογόνων δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών ή για την κάλυψη της ανάληψης χρεών τρίτων, που είναι, η βασική κακοδαιμονία στη δημοσιονομική διαχείριση της Ελλάδας. Γιατί, παρά τα έσοδα αυτά, το δημόσιο χρέος όχι μόνο δεν μειωνόταν, αλλά αυξανόταν και μάλιστα με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Το 1998, για παράδειγμα, το δημόσιο χρέος ανερχόταν στα 119,9 δισ. ευρώ, αλλά το 2006 διαμορφώθηκε στα 203,2 δισ. ευρώ. Η άσχημη αυτή πτυχή της δημοσιονομικής διαχείρισης, παρά τα σημαντικά έσοδα από το ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας, επισημαίνεται συνεχώς από τις διοικήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος.

Η πρώτη ιδιωτικοποίηση, η οποία προωθήθηκε σε υλοποίηση των προγραμματικών αυτών δεσμεύσεων, ήταν η περιπετειώδης αποκρατικοποίηση της Επιχείρησης Αστικών Συγκοινωνιών (ΕΑΣ) και η αντικατάστασή της από τις «Συγκοινωνιακές Επιχειρήσεις» (ΣΕΠ) το 1991, με τη συμμετοχή κυρίως οδηγών των κρατικών συγκοινωνιακών επιχειρήσεων που καταργήθηκαν. Πρόκειται μάλιστα για μιαν ιδιωτικοποίηση από την οποία όχι μόνο δεν εξασφαλίσθηκαν έσοδα από την πώληση αυτή, αλλά, όπως προκύπτει από την Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 1992, επιβαρύνθηκε το Δημόσιο και με 12 δισ. δραχμές.

Η άλλη και μάλιστα η πρώτη ουσιαστική ιδιωτικοποίηση ήταν η πώληση της Τράπεζας Πειραιώς σε Όμιλο Επενδυτών το 1991, η πώληση της Τράπεζας Αθηνών στην Hanwha First Investment το 1993 και η αποκρατικοποίηση της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης με την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο το 1993. Υπενθυμίζεται ότι οι άλλες προσπάθειες της τότε Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας για συμμετοχή ιδιωτών στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΤΕ, της ΔΕΗ κ.λ.π, που ήταν προγραμματικές δεσμεύσεις, προσέκρουσαν σε αντιδράσεις.

Δεν συνέβη το ίδιο μετά τις εκλογές του 1993 και την άνοδο ξανά στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ. Η νέα τότε Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και οι άλλες έως το Μάρτιο του 2004, κατάρτιζαν συνεχώς προγράμματα αποκρατικοποιήσεων και μετοχοποιήσεων. Από τις αποκρατικοποιήσεις αυτές, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μέσα σε έξι χρόνια, εξασφάλισε έσοδα 13,7 δισ. ευρώ και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, τα τελευταία τρία χρόνια, έσοδα 4,6 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι, πέραν από τις αποκρατικοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2003 και το 2004, από την προηγούμενη Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε προγραμματισθεί ένα ευρύ, όπως χαρακτηριζόταν στον Κρατικό Προϋπολογισμού του 2003, πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, όπως η πώληση του 10% των Ελληνικών Ταχυδρομείων, η μεταβίβαση σημαντικού μεριδίου και της διαχείρισης της ΑΓΝΟ σε ιδιώτη κ.λπ.

Από το 2004 ως σήμερα

Πώληση 8,21% των μετοχών της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

Τον Αύγουστο του 2004 πραγματοποιήθηκε η πώληση 8,21% των μετοχών των ΕΛΠΕ στην εταιρία PANEUROPEAN, στρατηγικό εταίρο του Δημοσίου με δικαίωμα πρώτης προτίμησης, έναντι του ποσού €192 εκατ. Σημειώνεται ότι η τιμή στην οποία πραγματοποιήθηκε η συναλλαγή (€ 7,65 ανά μετοχή) ήταν υψηλότερη από εκείνη της συναλλαγής του 2003, παρότι δεν παραχωρήθηκε κανένα επιπλέον δικαίωμα συμμετοχής στη διοίκηση των ΕΛΠΕ.

Διάθεση 7,46% των μετοχών της ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Το Νοέμβριο του 2004 το Ελληνικό Δημόσιο προχώρησε στην διάθεση του 7,46% του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, σε θεσμικούς επενδυτές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η συναλλαγή αποτέλεσε τη μεγαλύτερη διάθεση μετοχών στο Χρηματιστήριο Αθηνών κατά το 2004 και τη δεύτερη μεγαλύτερη διάθεση μετοχών μέσω ταχείας διαδικασίας βιβλίου προσφορών που πραγματοποιήθηκε στο Χρηματιστήριο Αθηνών και απέφερε στο Δημόσιο το ποσό των € 562 εκατ.

Διάθεση 16,44% των μετοχών του ΟΠΑΠ

Τον Ιούλιο του 2005 ολοκληρώθηκε η διάθεση του 16,44% του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΠΑΠ, κυριότητας Ελληνικού Δημοσίου, με συνδυασμένη προσφορά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το Ελληνικό Δημόσιο άντλησε από την διάθεση των μετοχών ποσό € 1.266 εκατ.

Διάθεση 10% των μετοχών του ΟΤΕ

Το Σεπτέμβριο του 2005 ολοκληρώθηκε η διάθεση του 10% του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΤΕ, κυριότητας Ελληνικού Δημοσίου, σε θεσμικούς επενδυτές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το ποσό που αντλήθηκε ανήλθε σε € 835 εκατ.

Διάθεση 7,18% των μετοχών της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Στα μέσα Μαΐου του 2006, ολοκληρώθηκε η διάθεση, μέσω βιβλίου προσφορών, μετοχών της ΑΤΕ κυριότητάς του Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες αντιστοιχούν στο 7,18% του μετοχικού της κεφαλαίου. Η τιμή διάθεσης που προέκυψε από τη διαδικασία του βιβλίου προσφορών διαμορφώθηκε σε € 5,05 ανά μετοχή, αντιπροσωπεύοντας έκπτωση (discount) μόλις 1,37% επί της τιμής κλεισίματος της μετοχής της ΑΤΕ στις 11/5/2006. Τα έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο ανήλθαν στα € 328 εκατ.

Περίπου ένα έτος πριν, η Τράπεζα είχε προχωρήσει σε μεγάλη αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά € 1.192 εκατ., στην οποία το Ελληνικό Δημόσιο άσκησε πλήρως τα δικαιώματά του (84,5%) σε τιμή έκδοσης μόλις € 2 ανά μετοχή.

ΟΤΕ

Στις 28 Ιουνίου 2007 ολοκληρώθηκε η προσφορά μετοχών του ΟΤΕ σε θεσμικούς επενδυτές.

, μέσω της προσφοράς διατέθηκαν μετοχές του ΟΤΕ, κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, που αντιστοιχούν στο 10,7% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας.

Η αποκρατικοποίηση ολοκληρώθηκε με τη μέθοδο της Ταχείας Διαδικασίας Βιβλίου Προσφορών. Με την διαδικασία αποκρατικοποίησης, το Ελληνικό Δημόσιο αντλεί έσοδα περίπου 1,1 δισ. ευρώ.