Σε διαβούλευση την Τρίτη ο νέος Μεταναστευτικός Κώδικας

14/10/2013

Κύριο χαρακτηριστικό του η εφαρμογή της Οδηγίας της ΕΕ για όσους νομίμως εργάζονται επί χρόνια στην Ελλάδα - Δέκα ερωτήσεις, δέκα απαντήσεις

Η «άδεια επί μακρόν διαμένοντος», πενταετούς διάρκειας, αποτελεί «κλειδί» στο σχέδιο νόμου για τη μετανάστευση, το οποίο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση την Τρίτη. Μέχρι σήμερα οι εθνικές άδειες διαμονής –«άδειες αορίστου χρόνου» ή «δεκαετείς άδειες»– δεν έδιναν στους αλλοδαπούς τρίτων χωρών που τις κατείχαν το δικαίωμα να εργασθούν σε άλλη χώρα πλην της Ελλάδας.

Τώρα οι νόμιμοι μετανάστες θα μπορούν με την (πενταετή) «άδεια επί μακρόν διαμένοντος» να μετακινούνται σε όλες τις χώρες της ΕΕ και να εργάζονται και σε αυτές. Έτσι ωθούνται οι κάτοχοι μακρόχρονων εθνικών αδειών διαμονής (άδειες διαμονής δεκαετούς και αόριστης διάρκειας) να τις μετατρέψουν σε (πενταετείς) άδειες επί μακρόν διαμένοντος.

Μάλιστα, η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών έχει απάντηση στο ερώτημα μήπως οι άλλοι Ευρωπαίοι διαμαρτυρηθούν για την παροχή «αδειών επί μακρόν διαμένοντος» όταν δουν χιλιάδες αλλοδαπούς από την Ελλάδα να συρρέουν στις χώρες τους.

Όπως επισημαίνεται από το υπουργείο, ο κώδικας για τη μετανάστευση ακολουθεί αυστηρά την ευρωπαϊκή νομοθεσία. «Η παροχή “αδειών επί μακρόν διαμένοντος” γίνεται βάσει των σχετικών ευρωπαϊκών οδηγιών. Δεν μπορεί να διαμαρτυρηθεί κανένας διότι όλα γίνονται απολύτως νόμιμα, σύμφωνα με όσα οι ίδιοι Ευρωπαίοι έχουν κατά καιρούς υιοθετήσει και ζητούν και από την Ελλάδα να εφαρμόσει» τονίζεται.

Ευνοϊκές ρυθμίσεις και «χτύπημα» γραφειοκρατίας

Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γιάννης Μιχελάκης κατά την παρουσίαση του περιγράμματος του σχεδίου νόμου για τη μετανάστευση υπογράμμισε ότι η Ελλάδα αποκτά για πρώτη φορά μεταναστευτικό κώδικα. Σε αυτόν συγκεντρώθηκαν όλες οι ρυθμίσεις που αφορούν τη μεταναστευτική νομοθεσία για τη νόμιμη είσοδο και διαμονή υπηκόων τρίτων χωρών.

Στη βάση της εθνικής νομοθεσίας για τη μετανάστευση (βασικός κορμός είναι ο νόμος 3386/2005) και των οδηγιών της ΕΕ, κωδικοποιήθηκαν σε ενιαίο νομοθετικό κείμενο 140 άρθρων ρυθμίσεις που υπάρχουν επίσης σε 20 νόμους, 6 Προεδρικά Διατάγματα και 42 διάφορες άλλες κανονιστικές πράξεις.

Το υπουργείο Εσωτερικών, πέραν από την (πενταετή) άδεια επί μακρόν διαμένοντος, αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, τις εξής καινοτομίες που αφορούν το μεταναστευτικό Κώδικα:

-- Ευνοϊκότερη αντιμετώπιση μεταναστών δεύτερης γενεάς (δηλαδή παιδιά μεταναστών που έχουν γεννηθεί ή έχουν μεγαλώσει στη χώρα, έχουν πάει εδώ σχολείο κτλ.). Τους παρέχονται τα δικαιώματα του επί μακρόν διαμένοντος εντός της ελληνικής επικρατείας και μειώνεται η γραφειοκρατία ως προς την ανανέωση των αδειών τους.

-- Αλλαγή διαδικασίας μετακλήσεων νέων αλλοδαπών. Ο σχεδιασμός είναι σε κεντρικό επίπεδο (και όχι σε επίκεντρο περιφέρειας) για να υπάρχει συνολικός έλεγχος σε συνάρτηση με τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς εργασίας στο σύνολο της χώρας. Η διαδικασία γίνεται ταχεία και ευέλικτη.

-- Εισαγωγή ειδικών ταχειών διαδικασιών (fast track) εισόδου και διαμονής αλλοδαπών για την προώθηση επενδυτικών και αναπτυξιακών δραστηριοτήτων (π.χ. στρατηγικές επενδύσεις άνω των 100.000.000 ευρώ, αγορά ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, η αξία της οποίας υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ).

-- Υιοθέτηση διατάξεων που λαμβάνουν υπ’ όψιν την οικονομική κρίση. Οι άνεργοι αλλοδαποί που διαμένουν νόμιμα και μακροχρόνια στην Ελλάδα δεν γίνονται υποχρεωτικώς παράνομοι.

-- Καταπολέμηση της γραφειοκρατίας. Μειώνονται οι κατηγορίες των αδειών διαμονής από 50 σε 19. Επίσης καταργούνται περίπου 20 δικαιολογητικά για τις ανανεώσεις αδειών.

Άλλο ο κώδικας μετανάστευσης, άλλο ο νόμος για την ιθαγένεια

Την ώρα που εκκρεμεί η τελική επεξεργασία σχεδίου νόμου για την ιθαγένεια –ήδη έχουν προχωρήσει οι σχετικές διαδικασίες– η πολιτική ηγεσία δεν φείδεται διευκρινίσεων για τον κώδικα μετανάστευσης.

Είναι ενδεικτικό ότι ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών κ. Λεωνίδας Γρηγοράκος, κατά την παρουσίαση του κώδικα, απαριθμώντας τις καινοτομίες έδωσε έμφαση στην ευνοϊκότερη αντιμετώπιση μεταναστών δεύτερης γενεάς. Ωστόσο το έκανε σπεύδοντας να πει: «Να μην το μπλέξουμε με την ιθαγένεια, μιλάμε για μετανάστευση· δίνουμε άδεια παραμονής στα παιδιά των νομίμων μεταναστών επί μακρόν διαμένοντος. Δηλαδή παίρνουν τη βίζα που παίρνουν και οι γονείς».

Όπως εξήγησε, «παίρνουν μαζί με τον γονιό και τα παιδιά την επί μακρόν διαμένοντος άδεια. Στα 18 του χρόνια, αν θέλει, φέρνει όλα τα νόμιμα πιστοποιητικά που έχει και να μπει στη διαδικασία της ιθαγένειας. Μέχρι τότε όμως αυτό το παιδί θα αισθάνεται καλύτερα στο σχολείο του, με τους συμμαθητές του, γιατί δεν θα χρειάζεται κάθε λίγο και λιγάκι να πηγαίνει να ανανεώνει την κάρτα του, τη διαμονή του κτλ.».

Κατά την ενηλικίωσή τους, παιδιά γονέων οι οποίοι επί χρόνια διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα θα λαμβάνουν την (πενταετή) άδεια του επί μακρόν διαμένοντος και θα έχουν τη δυνατότητα να την ανανεώσουν. Έτσι, θα έχουν το χρόνο να αποφασίσουν αν θα μείνουν ή όχι στην Ελλάδα για φοίτηση ή εργασία, έχοντας και τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για ελληνική ιθαγένεια.

Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε ο κ. Γρηγοράκος και ο γενικός γραμματέας Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής κ. Άγγελος Συρίγος, άδεια διαμονής έχουν 540.000 μετανάστες ενώ έχουν υποβληθεί 160.000 αιτήσεις ανανέωσης αδειών παραμονής. Στα σχολεία μας, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια, φοιτούν 80.000 παιδιά μεταναστών, οι μισοί εκ των οποίων, σύμφωνα με υπολογισμούς, διαμένουν νόμιμα.

Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι ως τα τέλη του 2012 είχαν σωρευτεί στις υπηρεσίες 10.000 αιτήσεις για παροχή αδειών για εξαιρετικούς/ανθρωπιστικούς λόγους. Ήδη επιτροπές που συγκροτήθηκαν στη Γενική Γραμματεία Μετανάστευσης έχουν εξετάσει τις 7.600 αιτήσεις και έκαναν δεκτές τις μισές από αυτές.

Οικογενειακή επανένωση και τεστ DNA

Το υπουργείο Εσωτερικών, προβάλλοντας ως τομή τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης επιχειρεί να ξεκαθαρίσει, παράλληλα, ότι οι διατάξεις του γίνονται πιο αυστηρές σε σχέση με τις υπάρχουσες δυνατότητες για νομιμοποίηση μεταναστών που διαμένουν μη νόμιμα στη χώρα μας ή για την οικογενειακή επανένωση.

Ο κώδικας αφορά αποκλειστικώς νομίμως διαμένοντες στη χώρα αλλοδαπούς, οι οποίοι, σύμφωνα με το υπουργείο, είναι περίπου 540.000 άτομα που έχουν ήδη άδεια διαμονής στη χώρα. «Οι παράνομοι μετανάστες δεν έχουν άδεια διαμονής. Διαμένουν παρανόμως στη χώρα και δεν εφαρμόζεται σε αυτούς ο κώδικας. Αυτοί απελαύνονται» τονίζει το υπουργείο Εσωτερικών.

Μάλιστα, διευκρινίζεται από την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών ότι δεν νομιμοποιούνται εκ νέου μη νόμιμα διαμένοντες στη χώρα μετανάστες, «όπως έγινε επανειλημμένως στο παρελθόν». Αντιθέτως, οι διατάξεις του νέου νόμου για τη μετανάστευση γίνονται πιο αυστηρές ως προς τις υπάρχουσες δυνατότητες για νομιμοποίηση μεταναστών ή για την οικογενειακή επανένωση που γίνεται πλέον με αυστηρούς όρους.

Όσον αφορά την οικογενειακή επανένωση, το υπουργείο περιγράφει ως εξής τις αλλαγές που περιλαμβάνονται στον νέο κώδικα: «Το πρόβλημα δημιουργείται σε χώρες όπου επιτρέπεται η πολυγαμία. Με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ο άνδρας έχει δικαίωμα να φέρει μόνο μία από τις συζύγους του αλλά όλα τα ανήλικα τέκνα που έχει αποκτήσει από όλες τις συζύγους. Με δεδομένο ότι οι ληξιαρχικές πράξεις εύκολα πλαστογραφούνται σε αυτές τις χώρες, είχαμε αντιμετωπίσει επανειλημμένως καταστρατήγηση των συγκεκριμένων ευρωπαϊκών διατάξεων και είσοδο μεγάλου αριθμού ατόμων στην εφηβική ή μετεφηβική ηλικία που εμφανίζονταν ως “τέκνα” του νομίμως διαμένοντος. Με τον Κώδικα ζητούμε πλέον τέστ DNA για να αποδεικνύεται η συγγενική σχέση».

Παραμένουν τα 120 ένσημα ετησίως

Ο Κώδικας Μετανάστευσης διατηρεί την άμεση σχέση νομιμότητας και ενσήμων εργασίας, τα οποία αυτή τη στιγμή ορίζονται για τους υπηκόους τρίτων χωρών στη χώρα μας, σε 120 ένσημα ετησίως. Όμως, περιλαμβάνεται μεταβατική διάταξη, σύμφωνα με την οποία λόγω της οικονομικής κρίσης θα παρασχεθεί η δυνατότητα σε αλλοδαπούς που έχουν εργασθεί νομίμως στην Ελλάδα επί χρόνια και δεν διαθέτουν αυτήν τη στιγμή ένσημα, να παραμείνουν νόμιμοι για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μόνο με το βιβλιάριο Υγείας.

Το διάστημα αυτό, όπως είπε ο κ. Συρίγος, δεν έχει ακόμη οριστεί. Τα άτομα αυτά θα υπάγονται στην κατηγορία των αδειών για εξαιρετικούς/ ανθρωπιστικούς λόγους. Πρόκειται, δηλαδή, για διατάξεις που δεν θα βγάζουν σε παρανομία όσους διαμένουν νόμιμα και επί πολλά χρόνια στην Ελλάδα.

One shop stop

Με τον Κώδικα Μετανάστευσης νομοθετούνται οι Υπηρεσίες Μιας Στάσης (one shop stop), θεσμός που ισχύει εδώ και μία δεκαετία σε ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ελλάδα, όπως είπε ο κ. Συρίγος, Υπηρεσίες Μιας Στάσης έχουν δημιουργηθεί από τις 30 Σεπτεμβρίου, σε όλες τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.

Ειδικά για την Αττική, θα δημιουργηθεί ένα γραφείο στην Αθήνα και έναν στον Πειραιά. Οι υπηρεσίες αυτές θα στελεχωθούν με 420 υπαλλήλους εκτός Αττικής, 40 υπαλλήλους στην Αττική, ενώ με 20 επιπλέον υπαλλήλους θα ενισχυθεί η Γενική Γραμματεία Μετανάστευσης, που εξετάζει τις αιτήσεις. Οι υπάλληλοι θα προκύψουν από την κινητικότητα.

Οι Υπηρεσίες Μιας Στάσης, όπως είπε ο κ. Συρίγος, έχουν ήδη διασυνδεθεί μεταξύ τους και με τα εμπλεκόμενα υπουργεία ηλεκτρονικά προκειμένου να εκδίδουν το αποδεικτικό της νόμιμης παραμονής. Πρόκειται, ουσιαστικά, για συρρίκνωση των χρονοβόρων, γραφειοκρατικών διαδικασιών που σήμερα ακολουθούνται προκειμένου να εκδοθεί το λεγόμενο «στικεράκι» της άδειας παραμονής, που κολλιέται στο διαβατήριο του αλλοδαπού

Πηγή