Κομισιόν: Σε σωστή τροχιά το πρόγραμμα- Απειλή τα «κατεστημένα συμφέροντα»

24/4/2014

«Τρύπα» 5,5 δις ευρώ στα μέσα του 2015

Η Ελλάδα σημείωσε- έστω και αργοπορημένα- πρόοδο και το πρόγραμμα προσαρμογής βρίσκεται στη σωστή τροχιά, αλλά παραμένουν σημαντικοί κίνδυνοι, όπως η διαφθορά και τα «κατεστημένα συμφέροντα», αναφέρει στην έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνοντας ότι η χώρα εξακολουθεί να χρειάζεται την βοήθεια των δανειστών για να εξασφαλίσει πλήρη χρηματοδότηση. Η Κομισιόν «βλέπει» επίσης χρηματοδοτικό κενό 5,5 δισ. ευρώ μέχρι τα τέλη Μαϊου του 2015, ωστόσο επισημαίνει ότι εξασφαλίζεται η κάλυψή του.

Σε γενικές γραμμές, η Επιτροπή χαιρετίζει τη σημαντική πρόοδο που συντελέστηκε - έστω και αργοπορημένα- από την τελευταία αξιολόγηση του Ιουλίου του 2013 και εκφράζει ικανοποίηση για την εντυπωσιακή δημοσιονομική προσαρμογή που οδήγησε έναν χρόνο νωρίτερα στην επίτευξη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα.

Η θετική αποτίμηση αποτέλεσε τη βάση για την έγκριση της δόσης των 8,3 δισ. ευρώ από τα οποία τα 6,3 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν την ερχόμενη εβδομάδα, ενώ οι δύο υποδόσεις των 1 δισ. ευρώ η καθεμία θα εκταμιευθούν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν τηρηθεί τα προαπαιτούμενα που συμφωνήθηκαν μεταξύ της τρόικας και των ελληνικών αρχών.

Επισημαίνεται πάντως ότι παρά την επιστροφή της στις αγορές νωρίτερα τον Απρίλιο, η Ελλάδα συνεχίζει να εξαρτάται από τα δάνεια διάσωσης της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Για την ανάπτυξη
Στην έκθεσή της, η Επιτροπή προβλέπει ότι το 2014 η ανάπτυξη θα κινηθεί στο 0,6%, το 2015 θα φτάσει το 2,9%, το 2016 θα αγγίξει το 3,7% και το 2017 θα πέσει στο 3,5%. Σχολιάζοντας τις προβλέψεις, το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στον δρόμο της ανάκαμψης, ακόμη και σύμφωνα με τους πιο αυστηρούς κριτές.

Για την ανεργία
Η Κομισιόν χαρακτηρίζει «τεράστια πρόκληση» τα υψηλά επίπεδα ανερίας και προβλέπει ποσοστό 24,5% το 2014, ενώ τα επόμενα έτη, θεωρεί ότι θα καταγραφεί πτωτική πορεία, με το ποσοστό να πέφτει στο 22,5% το 2015, στο 19,5% το 2016 και 17,1% το 2017.

Για το χρέος
Σε ότι αφορά το χρέος, η Επιτροπή σημειώνει ότι λόγω της παρατεταμένης ύφεσης την περίοδο 2010-13 το χρέος αναμένεται να φτάσει στο ανώτατο επίπεδο του 177% του ΑΕΠ την περίοδο 2013-14, ενώ αισθητή πτωτική πορεία αναμένεται από το 2015 καθώς η ανάπτυξη θα ενισχύεται και το πρωτογενές πλεόνασμα θα αυξάνεται.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το χρέος αναμένεται να μειωθεί στα επίπεδα του 125% το 2020 και περίπου στο 112% το 2022 υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει πλήρης εφαρμογή του προγράμματος. (Σε προηγούμενη ανάλυση οι δανειστές προέβλεπαν χρέος στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και σαφώς πιο κάτω από το 110% το 2022).

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι τα περισσότερα σενάρια που επεξεργάζεται και τα οποία αφορούν τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους επιβεβαιώνουν ότι το χρέος θα έχει πτωτική πορεία. Προειδοποιεί ωστόσο ότι σύμφωνα με το αρνητικό σενάριο, το χρέος θα μειωθεί αρχικά αλλά στη συνέχεια θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με το θετικό σενάριο, το χρέος θα κινηθεί στο 110% του ΑΕΠ το 2020.

Τα κατεστημένα συμφέροντα
Η Επιτροπή επισημαίνει ακόμη ότι παραμένουν υψηλοί οι κίνδυνοι σε ότι αφορά την εφαρμογή του προγράμματος με ειδική αναφορά στην εκτεταμένη διαφθορά και στην ανάγκη αντιμετώπισης των κατεστημένων συμφερόντων. Σύμφωνα με την Επιτροπή αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις ή ελλείψεις στην πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, τη δημόσια διοίκηση, την καταπολέμηση της διαφθοράς αυτό θα έχει επιπτώσεις στην οικονομική ανάκαμψη και κυρίως στην απασχόληση, την ενίσχυση της παραγωγικότητας αλλά και στη πορεία μείωσης του χρέους.

Επίσης ενδεχόμενες καθυστερήσεις στη δημόσια διοίκηση και στην βελτίωση της συλλογής εσόδων μπορεί να θέσουν εν αμφιβόλω τις δημοσιονομικές επιδόσεις, τονίζει η Επιτροπή. Παράλληλα, κρίσιμο είναι για την Κομισιόν να συνεχιστούν οι ιδιωτικοποιήσεις και οι αλλαγές στην αγορά εργασίας (γίνεται αναφορά στην βελτίωση των ρυθμίσεων για τις ομαδικές απολύσεις) ώστε να δημιουργηθεί ένα ελκυστικό περιβάλλον για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Η αποκατάσταση της πιστωτικής ικανότητας στον τραπεζικό τομέα έχει καθοριστικό ρόλο στη ενίσχυση της οικονομικής ανάκαμψης και στην προώθηση της απασχόλησης, τονίζει η Επιτροπή.

Μεταρρυθμίσεις
Σύμφωνα με την Κομισιόν, όχημα της ανάπτυξης θα είναι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προωθήθηκαν από τον Μάιο του 2010 στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, οι οποίες ενίσχυσαν την ανταγωνιστικότητα και βελτίωσαν την προσαρμογή της οικονομίας.

Επισημαίνει ωστόσο ότι είναι ουσιώδους σημασίας να συνεχιστεί η πλήρης εφαρμογή της μεταρρυθμιστικής ατζέντας ώστε να καλυφθούν τα εναπομείναντα δημοσιονομικά κενά. Προς το σκοπό αυτό, η Κομισιόν επιμένει ότι είναι σημαντικό τους επόμενους μήνες να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του συστήματος κοινωνικής προστασίας και γενικά των δημοσίων δαπανών ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα, η αποτελεσματικότητα και ο δίκαιος χαρακτήρας του συστήματος.

Ικανοποίηση εκφράζει η Κομισιόν και για την αναθεώρηση του φορολογικού συστήματος όπως και στο σύστημα συλλογής των εσόδων επισημαίνοντας ότι σημειώνεται πρόοδος αλλά δεν έχουν επιτευχθεί ακόμη οι στόχοι και οι προσπάθειες- ιδιαίτερα στον τομέα της φοροδιαφυγής- θα πρέπει να συνεχιστούν. Επίσης θα πρέπει να υπάρξουν βελτιώσεις στον τρόπο κατάρτισης του προϋπολογισμού. Μάλιστα, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η διαμόρφωση του εθνικού προϋπολογισμού θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα το 2014.

Ιδιωτικοποιήσεις και δημόσια διοίκηση
Για τις ιδιωτικοποιήσεις η Επιτροπή αναφέρει ότι η διαδικασία συνεχίζεται αλλά με ορισμένες καθυστερήσεις επισημαίνοντας τα βήματα που έχουν γίνει για τη διακυβέρνηση και την αποτελεσματικότητα της συμπεριλαμβανομένης της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας.

Θετική εξέλιξη αποτέλεσε για την Επιτροπή και η πρόοδος που παρατηρήθηκε στον εξορθολογισμό και εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης ενώ επισημαίνεται ότι στον τομέα της Υγείας έχουν αναληφθεί σημαντικές πρωτοβουλίες με μεγάλες όμως προκλήσεις να παραμένουν όπως στον ΕΟΠΥΥ. Στην Παιδεία εκφράζεται ικανοποίηση για τα βήματα που έγιναν αλλά υπογραμμίζεται ότι θα πρέπει να υπάρξουν περαιτέρω μέτρα με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας.

Η Επιτροπή χαιρετίζει ακόμη τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την καταπολέμηση της διαφθοράς, τονίζοντας ότι θα πρέπει να ενισχυθούν.

Συνταξιοδοτικό
Για το συνταξιοδοτικό η Κομισιόν υποστηρίζει ότι από το 2010 έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος αλλά παραμένουν σημαντικές προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κυρίως σε ότι αφορά τον εξορθολογισμό του συστήματος. Όπως σημειώνεται στην έκθεση, το σύστημα παραμένει σε μεγάλο βαθμό κατακερματισμένο, με τέσσερα βασικά ταμεία και τρία μικρότερα να βασίζονται στη χρηματοδότηση από κρατικές μεταφορές, για να καλύψουν τα ελλείμματά τους, ενώ του πληθυσμού. Υπάρχει σαφής ανάγκη εξορθολογισμού του συστήματος.

Η μεταρρύθμιση του 2012 στις επικούρικές συντάξεις δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί πλήρως. Εχουν γίνει σημαντικά βήματα με τη θέσπιση του νόμου 4052/2012 και την αντίστοιχη υπουργική απόφαση.

Οσον αφορά το εφάπαξ, η έκθεση επισημαίνει ότι η μεταρρύθμιση δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η εφαρμογή έχει ξεκινήσει από τον Ιανουάριο του 2014, έτσι ώστε να μειωθούν τα ελλείμματα στα ταμεία αυτά. Ωστόσο, κάποιες ομάδες εφάπαξ έχουν εξαιρεθεί από τη διαδιακασία των μεταρρυθμίσεων.

Οι Αρχές έχουν δεσμευθεί να ενισχυθεί το συνταξιοδοτικό σύστημα ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του και να ενισχυθεί η προσφορά εργασίας και για θα ετοιμάσουν σχέδιο ολοκληρωμένης πρότασης σχετικά με τα κύρια σημεία για επιπλέον συγχώνευση των ταμείων και την εναρμόνιση των συνεισφορών με τις διαδικασίες πληρωμών μέχρι τον Ιούνιο του 2014.

Εν συνεχεία, το σχέδιο θα συμπληρωθεί από αναλογιστική μελέτη του συνολικού συνταξιοδοτικού, το οποίο θα στηρίξει συγκεκριμένο σχεδιασμό και βελτιώσεις. Οι αλλαγές θα νομοθετηθούν, ούτως ώστε να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2015.

Σύστημα Υγείας - ΕΟΠΥΥ
Η έκθεση αναφέρει ότι έχει ξεκινήσει μία σημαντική περίοδος μεταρρυθμίσεων στο σύστημα υγείας, με σημαντικές όμως προκλήσεις να παραμένουν στον ορίζοντα.

Η οικονομική κατάσταση στον ΕΟΠΥΥ παραμένη δύσκολη, αν και έχουν παρατηρούνται σημαντικά θετικά βήματα. Στον φαρμακευτικό τομέα συνεχίζεται η εφαρμογή προηγούμενων πολιτικών. Περαιτέρω βήματα έχουν γίνει για τη διασφάλιση των απαραίτηρων αποταμιεύσεων για τους στόχους του 2014. Επισημαίνει ότι έχουν γίνει θετικά βήματα στον τομέα των νοσοκομείων αναφορικά με την βελτίωση της επιτήρησης των δημοσιονομικών και των δεδομένων των δραστηριοτήτων, ενώ σημειώνει ότι πρέπει να γίνουν επιπλέον προσπάθειες είναι στις εγκαταστάσεις του ΕΣΥ και τις νοσοκομειακές δαπάνες σε διάφορες περιοχές.

Εκφράζει, ακόμη ανησυχία για το μεγάλο -αν και αδιευκρίνιστο ακόμα- αριθμός πολιτών που μπορεί να μην έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, αν και η πρόσβαση στα κέντρα υγείας και τις μονάδες εκτάκτων περιστατικών είναι διαθέσιμη για όλους.

Χρηματοπιστωτικός τομέας
Σε ότι αφορά τον χρηματοπιστωτικό τομέα, η Επιτροπή σημειώνει ότι οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εξυγίανση και την πλήρη ανακεφαλοποίηση των ελληνικών τραπεζών ώστε να υπάρξει στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης. Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, μετά την ισχυρή δημοσιονομική προσαρμογή που συντελέστηκε και την σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος είναι πλέον σημαντικό να διασφαλιστεί η εφαρμογή μιας ευρείας και φιλόδοξης ατζέντας διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνεται ότι οι φιλόδοξες αλλαγές που έγιναν στην αγορά εργασίας την τελευταία διετία επέτρεψαν στην Ελλάδα να προχωρήσει στην κατάργηση σημαντικών εμποδίων όπως τον υπέρογκο δημόσιο τομέα και σε μισθούς που δεν είχαν σχέση με την παραγωγικότητα.

Παράλληλα, η Κομισιόν αναφέρει ότι η Ελλάδα πλέον κινείται προς μια πιο σύγχρονη αγορά ενέργειας με τις αλλαγές που προωθούνται.

Ολόκληρη η έκθεση της Κομισιόν

Πηγή