Τι είναι ο μηχανισμός αυτόματης λήψης μέτρων

3/5/2016

Στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα που είναι φαινομενικά σε τέλμα, η ελληνική κυβέρνηση προτείνει ένα μηχανισμό περικοπών που θα γίνονται αυτόματα αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι του μνημονίου. Η πρόταση αυτή γίνεται για να μην υπάρξει δέσμευση για μέτρα που θα ψηφιστούν τώρα και θα ισχύσουν αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα όπως θέλει το ΔΝΤ.

Το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο και στις δύο περιπτώσεις, είτε δηλαδή ψηφιστούν τώρα είτε υπάρχει μηχανισμός αυτόματης λήψης μέτρων. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι η πρόταση αυτή γίνεται από την ελληνική κυβέρνηση και δεν επιβάλλεται από την ΕΕ. Η ρήτρα αυτή λήψης μέτρων θα είναι ένα συνεχές μνημόνιο. Δεν θα ισχύει μόνο για τους στόχους του παρόντος μνημονίου αλλά θα ισχύει ακόμα και χωρίς αυτό. Θα είναι δηλαδή η ελληνική οικονομία σ' ένα διαρκές, αέναο μνημόνιο. Δεν θα πρέπει να εμφανίζονται ελλείμματα πχ. στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και δημοσιονομικά ελλείματα. Αν τυχόν εμφανιστούν ή μάλλον και μόνο με την υποψία ότι θα υπάρξουν, τότε θα μειώνονται οι μισθοί και οι δημόσιες δαπάνες μεταξύ των οποίων και οι συντάξεις.

Παρ' όλο που τα ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών, λένε ότι δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι (3.5 πρωτογενές πλεόνασμα) επειδή η ελληνική κυβέρνηση δεν θα έχει εφαρμόσει το τρίτο μνημόνιο, αυτό μπορεί να ερμηνευτεί και ως ότι το ΔΝΤ και η Γερμανία αναγνωρίζουν εκ των προτέρων την αποτυχία του.

Πολλοί λένε ότι αν δανειστούμε από τις χρηματοπιστωτικές αγορές τότε θα βγούμε από τα μνημόνια. Αυτή είναι η μισή αλήθεια γιατί η πολιτική των μνημονίων θα υπάρχει και μετά απ' αυτά οπότε η ελληνική κοινωνία θα είναι σε μία διαρκή κρίση. Τα ελλείμματα θα σταματήσουν να υπάρχουν μόνο αν γίνει η οικονομία μας ανταγωνιστική, αν δηλαδή παράγει φθηνότερα προιόντα και υπηρεσίες από τα αντίστοιχα άλλων χωρών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη νομισματική υποτίμηση ή στην περίπτωση μας, μιας και είμαστε στην ευρωζώνη, με μειώσεις στους μισθούς για να μειωθεί το μοναδιαίο κόστος εργασίας (κόστος εργασίας ανά παραγόμενη μονάδα).

Τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα μιας και ακόμα και αν μπορέσουμε να το επιτύχουμε αυτό, η βιωσιμότητα της ανταγωνιστικότητας εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες και όχι από το τι θα κάνει η ελληνική κυβέρνηση. Αν για παράδειγμα υποτιμήσουν το δολάριο οι ΗΠΑ, τότε θα έχουμε χάσει την ανταγωνιστικότητα που έχουμε κερδίσει ή θα κερδίσουμε έναντι των τρίτων χωρών. Το ίδιο θα γίνει αν κάνει εκ νέου εσωτερική υποτίμηση η Γερμανία μέσω του παγώματος των αυξήσεων των μισθών, όπως έκανε για 10 χρόνια πριν μπει στο ευρώ, αποκτώντας έτσι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ΄ναντι των άλλων μελών της ευρωζώνης. Έτσι, θα εμφανίζονται ελλείμματα και με τον μηχανισμό περικοπών θα μειώνονται οι μισθοί, οι συντάξεις και οι δημόσιες δαπάνες.

Έξι χρόνια με τα μνημόνια, η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης δεν φαίνεται να σταματά. Το όριο μείωσης των μισθών είναι να δουλεύουμε για τροφή και διαμονή. Το όριο μείωσης των συντάξεων είναι να δίνεται η εθνική σύνταξη (η συμμετοχή του κράτους στις συντάξεις) ανάλογα με τα ελλείμματα και μπορεί να φτάσει ακόμα και στο μηδέν. Δηλαδή να δει ο συνταξιούχος να μην του δίνεται η εθνική σύνταξη. Το αν θα παίρνει σύνταξη από τα διαλυμένα από τα μνημόνια ασφαλιστικά ταμεία, είναι άλλη συζήτηση.

Έκπληξη προκαλεί ότι δεν διαμαρτύρονται τα εργατικά συνδικάτα των άλλων χωρών της ευρωζώνης συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών μιας και αν εφαρμοστεί εδώ ο μηχανισμός αυτόματων περικοπών, τότε θα εφαρμόζεται κι εκεί.

EDIT. Στις ειδήσεις του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ που μεταδόθηκαν στις 4/5/2016 αναφέρθηκε ότι τον μηχανισμό αυτόν τον πρότεινε το καλοκαίρι ο Β. Σόιμπλε.