Συνεχίζεται η ''ευρωπαική ενοποίηση''

9/12/2011

Η ΕΚΤαναλαμβάνει τη διαχείριση του μηχανισμού σταθερότητας
Χωρίς τη Βρετανία η νέα Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Μια νέα ευρωπαϊκή Συνθήκη που επιβάλλει σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκχωρεί υπερεξουσίες στην Κομισιόν προέκυψε από την διήμερη Σύνοδο Κορυφής που ολοκληρώθηκε χθες στις Βρυξέλλες. Ο γαλλογερμανικός άξονας προωθεί μια πιο στενή δημοσιονομική ένωση με στόχο την διάσωση του ευρώ, στην οικοδόμηση της οποίας συναινούν όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, πλην της Βρετανίας, η οποία επέλεξε τον δρόμο της απομόνωσης.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ δήλωσε ότι οι 26 από τις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ είναι ανοικτές να συμμετάσχουν στη διακυβερνητική συμφωνία για την αλλαγή των συνθηκών της ΕΕ στην κατεύθυνση της προώθησης της δημοσιονομικής ένωσης στην Ευρώπη.

«Εκτός από μία όλες οι χώρες εξετάζουν τη συμμετοχή», είπε.
Η Συνθήκη που χαρακτηρίζεται και ως «φρένο χρέους» θα συνταχθεί μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο και αναμένεται να υιοθετηθεί και να επικυρωθεί από τα 26 κράτη μέλη της ΕΕ.
Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, «οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Βουλγαρίας, της Τσεχίας, της Δανίας, της Ουγγαρίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας, και της Σουηδίας υποδεικνύουν την πιθανότητα να λάβουν μέρος σε αυτή τη διαδικασία αφού συμβουλευθούν τα κοινοβούλια τους, όπου αυτό είναι αναγκαίο».
Οι 27 κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ συμφώνησαν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αναλάβει τη διαχείριση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αλλά και του μελλοντικού Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας που αναμένεται να διαδεχτεί το ΕΤΧΣ εντός του 2012.

Επίσης, συμφώνησαν στις αρχές ενός νέου δημοσιονομικού συμφώνου που θα συνταχθεί μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο και θα προβλέπει ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και κυρώσεις για τα «απείθαρχα» κράτη.
Έπειτα από έναν μαραθώνιο επαφών και συνομιλιών, οι 27 ηγέτες της ΕΕ, κατάφεραν να συμφωνήσουν στις αρχές ενός δημοσιονομικού συμφώνου και τον καθορισμό ενός ανώτατου ορίου για το μέγεθος του μόνιμου ταμείου διάσωσης της ευρωζώνης, το ESM, το οποίο θα περιορίζεται σε 500 δισεκατομμύρια ευρώ.  

Το ποσό αυτό θα επανεξεταστεί τον Ιούλιο του επόμενου έτους, όταν ο ESM αναμένεται να τεθεί σε ισχύ.
Η στενότερη δημοσιονομική ένωση προς διάσωση του ευρώ που φέρει την υπογραφή της Άνγκελα Μέρκελ και του Νικολά Σαρκοζί οδηγεί την ΕΕ στην πιο ριζική αναδιάρθρωση, με τον Ντέιβιντ Κάμερον να ρισκάρει την πολιτική απομόνωση της Βρετανίας με το βέτο που προέβαλε στην αλλαγή της Συνθήκης της Λισαβόνας για αυστηρότερη δημοσιονομική πειθαρχία.

Το ρήγμα ανάμεσα στους πόλους Βρετανίας και Γαλλίας-Γερμανίας οδηγεί σε Διακυβερνητική Συμφωνία, που περιλαμβάνει εκχώρηση εξουσιών εκ μέρους των εθνικών κυβερνήσεων, και υποστηρίζεται από τα 17 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και, όπως τελικώς διεφάνη, και όλα τα υπόλοιπα εννέα κράτη-μέλη πλην Βρετανίας.

Η Ουγγαρία, που αρχικώς είχε συνταχθεί με τη Βρετανία, μαζί με Σουηδία, Τσεχία, Δανία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρομανία και Βουλγαρία παραπέμπουν το ζήτημα της ένταξης στη δημοσιονομική ένωση στα εθνικά Κοινοβούλια.
Η Ιρλανδία -σημαντικός εμπορικός εταίρος της Βρετανίας- ενδεχομένως να προχωρήσει σε  δημοψήφισμα για την προσχώρηση.

Συνεπώς η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει να οδεύει σε μία Διακυβερνητική Συμφωνία των «26» με τη Βρετανία απέναντί της.

Ρήξη και δύο ταχύτητες

Για νέα Ευρώπη, ιστορική ρήξη, γέννηση της Ευρώπης δύο ταχυτήτων και μία Βρετανία που κινδυνεύει με πολιτική απομόνωση κάνουν λόγο οι τίτλοι στα ηλεκτρονικά πρωτοσέλιδα των διεθνών μέσων ενημέρωσης.

Η στρατηγική εξόδου της ευρωζώνης από την κρίση, το νέο «Δημοσιονομικό Συμβόλαιο, περιλαμβάνει αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες -ισοσκελισμό των εθνικών προϋπολογισμών με αυτόματες κυρώσεις όταν τα ελλείμματα ξεπερνούν το 3%- με ορίζοντα επικύρωσης το Μάρτιο του 2012.

Ο ρόλος της Κομισιόν ενισχύεται σημαντικά, καθώς θα μπορεί να επιβάλει ακόμη και νέο, διορθωτικό προϋπολογισμό σε χώρες που αποκλίνουν συστηματικά από τους στόχους, ενώ παράλληλα επισπεύδεται η ενεργοποίηση του μόνιμου μηχανισμού στήριξης (ESM) από τα μέσα του 2012.

Σε επείγουσες περιπτώσεις, για την παροχή βοήθειας από τον ESM θα αρκεί η σύμφωνη γνώμη των χωρών που προσφέρουν το 85% των κεφαλαίων του μηχανισμού (και όχι του 100% όπως σήμερα), αρκεί η Κομισιόν και η ΕΚΤ να συμφωνούν ότι απειλείται η οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ευρωζώνη.

Αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικά οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες -Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία- που έχουν περίπου το 85% στη διάθεση κεφαλαίων θα αποφασίζουν για την οικονομική πολιτική σε μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων.
Στους επικριτές του που μιλούν για κίνηση πολιτικής απομόνωσης ο Ντέιβιντ Κάμερον απάντησε κάνοντας λόγο για «μία δύσκολη, αλλά καλή απόφαση» για την προστασία των εθνικών συμφερόντων της Βρετανίας, τονίζοντας ότι «αν δεν μπορείς να έχει κανείς μία ασπίδα προστασίας εντός της συνθήκης είναι προτιμότερο να μείνει απ' έξω».

Το βέτο Κάμερον στη νέα Συνθήκη
 
Κύριος ανασταλτικός παράγοντας για την επίτευξη συμφωνίας σε επίπεδο των 27 ήταν, όπως μετέδωσε το γαλλικό πρακτορείο, η στάση της Βρετανίας. Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, παρέμεινε στην αντίθεσή του στο ενδεχόμενο αλλαγής των Συνθηκών, θεωρώντας ότι θα θίγουν τα συμφέροντα του Σίτι του Λονδίνου. 

Ο ίδιος απείλησε ότι δεν θα επιτρέψει στα υπόλοιπα κράτη μέλη να συνάψουν δική τους νέα Συνθήκη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσφεύγοντας στην άσκηση βέτο .

«Οι θεσμοί της ΕΕ ανήκουν στην ΕΕ ανήκουν και στα 27 κράτη της» τόνισε ο Ντέιβιντ Κάμερον.
«Αν δεν μπορεί να έχει κανείς μια ασπίδα προστασίας εντός της συνθήκης, είναι προτιμότερο να μείνει απ' έξω», παρατήρησε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά το κλείσιμο της πρώτης ημέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής για να προσθέσει:
«Αυτό που επιτεύχθηκε, δεν ήταν προς το συμφέρον της Βρετανίας και επομένως δεν το δέχτηκα. Δεν θα μπορούσα να παρουσιάσω αυτή τη νέα συνθήκη στο κοινοβούλιό μας», ανέφερε και υποστήριξε ότι έπρεπε να προστατευθούν «τα βρετανικά συμφέροντα στους κόλπους της Ε.Ε.», όπως το άνοιγμα των αγορών και η ελευθερία στις συναλλαγές.
Κατά τη διάρκεια των πολύωρων διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας διεκδίκησε ειδικές παραχωρήσεις κυρίως σε ό,τι αφορά την επιτήρηση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Καταλήγοντας ο Κάμερον ευχήθηκε «καλή τύχη στην ευρωζώνη στην επίλυση των προβλημάτων της».

Η απάντηση του Νικολά Σαρκοζί

«Ο Ντέιβιντ Κάμερον υπέβαλε μία πρόταση που φαίνεται σε μας απαράδεκτη, ένα πρωτόκολλο της Συνθήκης που θα απαλλάσσει τη Βρετανία από έναν μεγάλο αριθμό οικονομικών ρυθμίσεων και κανόνων. Δεν μπορούμε να δεχτούμε κάτι τέτοιο. Αντιθέτως θεωρούμε ότι τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε οφείλονται ακριβώς στην έλλειψη ρυθμιστικών κανόνων. Αν θέλετε να μην είσαστε στη ζώνη του ευρώ αλλά να μετέχετει στις αποφάσεις για το ευρώ, ακόμα και να τις επικρίνετε, αυτό δεν είναι δυνατόν» τόνισε σε αυτή τη δήλωση απάντηση προς το βρετανό πρωθυπουργό ο γάλλος πρόεδρος.
 
Η νέα Συνθήκη μεταξύ άλλων θα ενισχύσει το ρόλο της Κομισιόν αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για να επιβάλλει κυρώσεις στα «απείθαρχα» κράτη.

«Καταλήξαμε, μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, σε ένα καλό αποτέλεσμα» δήλωσε στους δημοσιογράφους η Άνγκελα Μέρκελ.

«Θα οικοδομήσουμε μια δημοσιονομική ένωση για το ευρώ που θα είναι ταυτόχρονα και μια ένωση σταθερότητας» πρόσθεσε.
Υποβαθμίζοντας τον πιθανό αντίκτυπο του βρετανικού βέτο, ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Ουίλιαμ Χέιγκ επέμεινε μιλώντας στο ραδιόφωνο του BBC ότι η όποια νέα συνθήκη δεν θα επηρεάσει τη σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Καμία συνθήκη δεν μπορεί να υπονομεύσει ή να υπερισχύσει των συνθηκών της ΕΕ» τόνισε και με τη μορφή προειδοποίησης.

Το βήμα είναι μία κίνηση-ματ για τον Κάμερον, ο οποίος κατ' εκτίμηση του Spiegel δεν θα αποτρέψει τον κίνδυνο να παραμεριστεί, καθώς η ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική θα καθορίζεται στο μέλλον σε επίπεδο Ευρωζώνης και των εταίρων της.

Ούτε και θεωρείται πως η κίνηση αυτή του Κάμερον θα έχει γεωπολιτικό όφελος· πιθανός είναι ο αντίκτυπος στη συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς στα μάτια των πολιτικών στην Ουάσινγκτον η Βρετανία ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για τη δυνατότητα άσκησης επιρροής στις Βρυξέλλες.

Πηγή