Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2011

Το σήμερα και το αύριο της ελληνικής οικονομίας

7/4/2011

Του Βασίλη  Σεραφειμάκη

Το Σήμερα της ελληνικής οικονομίας είναι πολύ καλύτερο απ’ ό,τι νομίζομε! Εντάξει,  προτού ο αναγνώστης αγριέψει μ’ έναν τέτοιο πρόλογο, να διευκρινίσομε ότι το Σήμερα είναι καλύτερο απ’ ό,τι νομίζομε διότι η γιατρειά –ή, μάλλον, η Πρώτη Βοήθεια– για το σημερινό χάλι είναι μία και συγκεκριμένη. Άρα είμαστε καλύτερα από το να ψάχνομε απελπισμένα. Τι να κάνομε. Το τι πρέπει να κάνομε λοιπόν σήμερα ξεκινάει από την εξής κίνηση: Η Ελληνική Δημοκρατία αποχωρεί από την Ευρωζώνη.

Μην βιάζεστε. Δεν ισχυριζόμαστε ότι αυτή η πρώτη κίνηση, το πρώτο βήμα, η Πρώτη
  Βοήθεια, είναι και εύκολη! Ούτε ότι είναι μικρή. «Ο δυσκολότερος στρατηγικός ελιγμός είναι η υποχώρηση», κατά έναν στρατηλάτη της Ιστορίας. Αλλά είναι όντως μία και συγκεκριμένη η πρώτη μας κίνηση προκειμένου να βγούμε από τη ρουφήχτρα μίας κρίσης που μαθηματικά θα μας καταπιεί.

Εξήγηση: Είναι μαθηματικά αδύνατον –όχι πολιτικά ή κοινωνικά αδύνατον αλλά μαθηματικά αδύνατον– για μία χώρα να ασκήσει αναπτυξιακή οικονομική πολιτική χωρίς να έχει ένα από τα εξής δύο χαρακτηριστικά: (α) το ισοζύγιο Εισαγωγών/Εξαγωγών να είναι σημαντικά και σταθερά θετικό (βλ. πχ Γερμανία), ή (β) να έχει δικό της νόμισμα. (Δεν είναι καθόλου τυχαίο που όλα τα κράτη στην ιστορία μόλις έγιναν ανεξάρτητα δημιούργησαν εκτός από εθνική σημαία και εθνικό νόμισμα).

Όποιος νομίζει ότι μπορεί να αποδείξει το αντίθετο ή να έχει οποιοδήποτε παράδειγμα στην ιστορία όπου μία χώρα γνώρισε οικονομική ανάπτυξη χωρίς ένα από τα ανωτέρω δύο χαρακτηριστικά, κερδίζει χρυσούν ωρολόγιον.

Να καλύψομε προκαταβολικά τις ενστάσεις:

* Ναι, η Ελλάς χρεοκόπησε πολλές φορές στην ιστορία της αλλά πάντοτε σε δάνεια συνδεδεμένα με ξένο νόμισμα ή χρυσό (foreign currency-denominated or gold-linked).

* Πράγματι, η Αργεντινή πριν δέκα περίπου χρόνια χρεοκόπησε έχοντας δικό της εθνικό νόμισμα –αλλά είχε κάνει το λάθος να το συνδέσει (χάριν «νομισματικής σταθερότητας», εάν σάς θυμίζει κάτι αυτό) στο αμερικανικό δολάριο.

* Πώς αναπτύχθηκαν μετά τον πόλεμο Γερμανία και Ιαπωνία; Έχοντας δικά τους νομίσματα –και χάρις βεβαίως στις εξαγωγές τους (το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανικής δύναμης της Γερμανίας βγήκε από τον πόλεμο αλώβητο).

Ευρώ λοιπόν, τέλος – πίσω στη δραχμή!

Η χώρα μας πρέπει να προχωρήσει άμεσα και χωρίς άλλη καθυστέρηση σε μία (ναι, σκληρότατη και δυσκολότατη) διαπραγμάτευση με τους πιστωτές της και κυρίως με τα άλλα μέλη της Ευρωζώνης προκειμένου να φύγει από το Ευρώ.

Ειδικά η διαπραγμάτευση με τα άλλα κράτη-μέλη πρέπει να εστιασθεί στη δική τους μοίρα μέσα στο ευρώ. Χώρες όπως Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ιταλία (και ακολουθούν άλλες) βρίσκονται στην ίδια οικονομική θέση με μας –η μόνη διαφορά είναι ότι, λόγω οικονομικών μεγεθών, είμαστε... πρώτοι στη σειρά.

Και, αν κάτι δεν αλλάξει, έρχεται με μαθηματική ακρίβεια κι η δική τους σειρά να βγουν ή να πεταχτούν έξω από το ευρώ.

Άρα, όποιες συνέπειες αποφασίσουν να έχει η Ελλάδα θα έχουν αύριο και οι χώρες τους.

Οι διαπραγματεύσεις με τις ιδιωτικές ή κρατικές τράπεζες στις οποίες χρωστάμε θα είναι σχετικά απλούστερες. Οι όροι μας είναι αδιαπραγμάτευτοι: Κούρεμα και βερεσές –και διαπραγματευόμαστε μόνον στα νούμερα. Να γίνει πρώτα απ’ όλα αντιληπτό ότι εξόφληση ολοκλήρου του χρέους είναι αριθμητικά αδύνατη και μετά να συμφωνήσομε ποιο ποσό μπορούμε να εξοφλήσομε (δηλ. να διακανονίσομε), και να συμφωνήσομε στη διάρκεια και στην φόρμουλα επιτοκίου της εξόφλησης.

Εάν ΔΕΝ συμφωνήσομε, δηλ. εάν οι τράπεζες δεν συμφωνήσουν μαζί μας, τα χάνουν όλα. Απλά πράγματα.

Κι επειδή είναι βέβαιο ότι οι τράπεζες δεν θα συμφωνήσουν, ιδού τι θα γίνει. Θα μας γράψουν στην Μαύρη Λίστα των τραπεζών. Δεν θα μπορούμε να δανειστούμε άλλο για αρκετό καιρό. Από την άλλη μεριά, θα πάρομε πίσω από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα συναλλαγματικά αποθέματα που είχαμε και που της εκχωρήσαμε όταν μπήκαμε στο ευρώ. Και θα υποχρεωθούμε να κάνομε μία πραγματικά ώριμη, ανεξάρτητη και σοβαρή οικονομική πολιτική –όπως έκαναν χώρες σαν την Αργεντινή της δεκαετίας του 2000, η οποία είδε τις τράπεζες όχι μόνον να την βγάζουν από την Μαύρη Λίστα αλλά και να επιστρέφουν πανηγυρικά στη χώρα, με εισαγωγή κεφαλαίων, άνοιγμα δραστηριοτήτων, νέα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα, και άλλα.

Αυτό όμως είναι το Αύριο της ελληνικής οικονομίας. Το Σήμερα, δηλ. η έξοδος από το ευρώ, είπαμε ότι είναι «απλό» διότι είναι αναπόφευκτο. Είναι «απλό» όσο «απλή» είναι και η εγχείρηση όταν είναι αναπόφευκτη. Σήμερα κατευθυνόμαστε ολοταχώς προς το γκρεμό, κάτι που δεν χρειάζεται δίπλωμα οικονομικών κάποιος για να το καταλάβει. Αρκεί να κάνει μία βόλτα «στην αγορά» και θα δει το μαύρο, κατάμαυρο χάλι μας.

Να πούμε εδώ, εμβόλιμα, ότι δεν φταίει ο κρατικός γιγαντισμός, η διαφθορά, η γραφειοκρατία, και οι άλλες γνωστές ασθένειες της χώρας μας για την οικονομική κρίση της Ελλάδος. Τα φαινόμενα αυτά απλά επιτάχυναν την κρίση. Διότι σε κρίση είναι, με άλλες αφορμές αλλά για τον ίδιο βασικό λόγο, και κράτη της Ευρωζώνης ΧΩΡΙΣ τη δική μας διαφθορά, γραφειοκρατία, κτλ, όπως π.χ. η Ιρλανδία. Ο λόγος που είμαστε όλοι σε κρίση είναι ακριβώς το ότι είμαστε όλοι στην Ευρωζώνη. (Και δεν είμαστε Γερμανία!)

Το Αύριο λοιπόν είναι πολύ δύσκολο.

Και είναι δύσκολο διότι ΔΕΝ αρκεί η έξοδος από το ευρώ για να μας βγάλει από την κρίση. ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ, χρειαζόμαστε μία πολιτική θαρραλέα, μια πολιτική που δεν θα ανέχεται άλλο την κρατική διαφθορά, που θα ενισχύσει στο έπακρο την ιδιωτική επιχείρηση, που θα κινητοποιήσει το σύνολο του εργατικού, πνευματικού και κεφαλαιουχικού δυναμικού της χώρας και που θα εφαρμόσει αμείλικτα τον νόμο προς πάσα κατεύθυνση (απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε υγιή οικονομική ανάπτυξη).

Χρειαζόμαστε μία γενναία εσωτερική υποτίμηση, κάτι που θα μειώσει για πάρα πολύ κόσμο το βιοτικό του επίπεδο και θα πλήξει τις επενδύσεις/αποταμιεύσεις του.

Χρειαζόμαστε πραγματική  –κι όχι κομματική– στρατηγική ανάπτυξης, με σύμμαχο στην προσπάθεια και μπροστάρη (αντί για διωκόμενο) τον ιδιωτικό τομέα.

Χρειαζόμαστε, για όλα αυτά, πολιτικούς ηγέτες με θάρρος και πείσμα και γνώση. Εάν δεν είμαστε έτοιμοι ή ικανοί για μία τέτοια θαρραλέα πολιτική, εάν δεν είμαστε έτοιμοι να αφήσομε πίσω τις κακές μας συνήθειες, όλες αυτές που αποκτήσαμε κατά τη στρεβλή και άτσαλη πορεία μας από το 1981 και μετά –τότε καλύτερα ας μην επιχειρήσομε τίποτα το ηρωικό. Ας αφήσομε το Σήμερα όπως είναι. Όσα έρθουν κι όσα πάνε. Ας αφήσομε τα πράγματα να εξελιχθούν «όπως λάχει», κι ας έρθουν ξανά κάποιοι καλοί ξένοι να μας διοικήσουν και να «μάς νοικοκυρέψουν».

Κι ας μάθομε και λίγα γερμανικά, δεν βλάφτει.

Σημείωση: Υπάρχει πάντα μία (πολύ μικρή) πιθανότητα, κάτω από την πίεση κυρίως των ιδιωτικών τραπεζών, να αποφασισθεί στην Ευρωζώνη η άσκηση μίας διαφορετικής, κεντρικής (Κεϋνσιανής)  πιστωτικής πολιτικής. Να διαμορφωθεί δηλαδή μία πραγματικά ομοσπονδιακή οικονομική πολιτική, όπου η Ευρωζώνη συνολικά θα κινείται με δημοσιονομικά ελλείμματα  –κάτι που όμως απαιτεί μία σχεδόν πολιτική ένωση της Ευρώπης! Αλλά ακόμη και εάν αυτό το απίθανο πρόκειται να γίνει, είναι πάντα προς το συμφέρον της Ελλάδος να ξεκινήσει τώρα, άμεσα, τις συζητήσεις για έξοδο από την Ευρωζώνη– αν μη τι άλλο, για  διαπραγματευτικούς λόγους. Για να έχομε δηλαδή κι εμείς κάποια προοπτική εξόδου από την σημερινή κρίση –με ή χωρίς ευρώ.

Υ.Γ. Σε πρόσφατη σημαντική συνέντευξη του (μεταδόθηκε από το Capital TV), ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank κ. Ν. Καραμούζης προέβλεψε, μεταξύ άλλων, ότι ο λόγος Χρέους προς ΑΕΠ θα κατέβει από 160% στο 110 -115% «στο τέλος του 2020» –εφόσον όμως έχομε σταθερά ετήσια ανάπτυξη της οικονομίας 3% για τα επόμενα 10 χρόνια, πλεόνασμα περίπου 5% στον προϋπολογισμό, κι ένα κόστος κρατικού δανεισμού κάτω από το 6%. Θα δεχθούμε την πρόβλεψη του κ. Καραμούζη διότι έχομε εμπιστοσύνη στους υπολογισμούς του –θα διαφωνήσομε όμως ότι υπάρχει περίπτωση να επιτευχθούν οι προϋποθέσεις που έθεσε! Έχοντας η χώρα μας ξένο νόμισμα, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνουν αυτά ούτε μία στο εκατομμύριο, κατά την γνωστή έκφραση. Ετήσια ανάπτυξη πχ με 3% –πούθε νάρθει αυτή; Φανταστείτε δηλαδή τι μας περιμένει στην πραγματικότητα όταν ακόμη και με υπερ-αισιόδοξες προϋποθέσεις, όπως αυτές εγκρίτων οικονομικών στελεχών σαν τον κ. Καραμούζη, και πάλι θα είμαστε ΚΑΠΩΣ καλύτερα (αλλά πάντα έξω από τα όρια του Μάαστριχτ) και μάλιστα όχι πριν το 2020!...


* Ο κ. Β. Σεραφειμάκης είναι οικονομολόγος και ανώτερο στέλεχος επιχείρησης

Πηγή:
http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=2168034&nid=1167267

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου