Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2011

Χαζοί οι Γιαπωνέζοι, χαζοί κι οι Αμερικάνοι;

20/10/2010

Του Βασίλη Σεραφειμάκη*

Η Κρατική Τράπεζα της Ιαπωνίας (Bank of Japan) ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες ότι μειώνει το επιτόκιο της από εκεί που είναι κοντά στο μηδέν σε... ακόμα πιο κοντά στο μηδέν! Έκαναν μάλιστα και δηλώσεις, με τον προσεκτικό και λακωνικό τρόπο που χαρακτηρίζει τις περισσότερες made in Japan δηλώσεις, ότι «δεν φοβόμαστε τον πληθωρισμό αλλά την ύφεση», και ότι στόχος δεν είναι «ένα αριθμητικό νοικοκύρεμα των δημοσιονομικών της χώρας» αλλά η «πραγματική ανάπτυξη της οικονομίας».

Τι συμβαίνει με τους Γιαπωνέζους; Μήπως δεν είναι με τα καλά τους; Εδώ όλη
  η Ευρώπη κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση! Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία, Πορτογαλία και βεβαίως Ελλάδα σφίγγουν και ξανασφίγγουν τα δημοσιονομικά ζωνάρια τους, και αγωνίζονται να μειώσουν τα Κρατικά Ελλείμματα, να εισπράξουν περισσότερους φόρους από πολίτες και εταιρείες, και να πολεμήσουν το «τέρας του πληθωρισμού».

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει το καθαρό χρέος της ιαπωνικής κυβέρνησης να ξεπεράσει φέτος το 120% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), το μικτό χρέος να φτάσει στο 227% του ΑΕΠ, ενώ το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού να είναι στο 7,25% του ΑΕΠ κάθε χρόνο για την επόμενη δεκαετία! Αλλά η Ιαπωνία αδιαφορεί παγερά για αυτούς τους αριθμούς, αδιαφορεί για την πτωτική πορεία του Γεν, και αδιαφορεί για τις συμβουλές των ξένων (Αγγλοσαξώνων) «ειδικών» να αυξήσει την φορολογία και τα επιτόκια της.

Τι γίνεται εδώ; Δεν μπορεί όλη η Ευρώπη να έχει λάθος και μόνο η Ιαπωνία να ξέρει τί τής γίνεται. Δεν είναι λογικό. Δεν μπορεί όλα αυτά που μάθαμε (τρομάρα μας!) στην κλασσική Μακροοικονομία να είναι λάθος και οι Γιαπωνέζοι να έχουν βρει τον σωστό δρόμο.

Όλοι οι κλασσικοί οικονομολόγοι αναλυτές χτυπάνε συναγερμό για την «επερχόμενη καταστροφή» στην Ιαπωνία. Πρόσφατα το Capital.gr δημοσίευσε την ανάλυση του κ. Alen Mattich του Dow Jones, ο οποίος προειδοποιεί ότι στην Ιαπωνία «ένα τεράστιο ετήσιο δομικό κρατικό έλλειμμα και η νομισματοποίηση του χρέους υποδηλώνουν ότι όταν κάνει την εμφάνισή του ο πληθωρισμός θα είναι καταστροφικός».

Δεν λέει «εάν». Λέει «όταν».

Αλλά πότε θα έρθει επί τέλους αυτός ο «καταστροφικός πληθωρισμός» στην Ιαπωνία; Δεν μας έχει εξηγήσει κάποιος γιατί δεν έχει ΉΔΗ έρθει τόσα χρόνια που οι Γιαπωνέζοι ακολουθούν την ίδια «καταστροφική δημοσιονομική πολιτική».

Οι κλασσικοί αναλυτές τόσα χρόνια περιμένουν το «ξέσπασμα του πληθωρισμού» στην Ιαπωνία, ώστε να επιβεβαιωθούν τα θεωρητικά κατασκευάσματα του νέο-φιλελευθερισμού - αλλά το «τέρας» δεν εμφανίζεται. Αντίθετα, οι Γιαπωνέζοι μάς σπάνε τα νεύρα διότι ακούνε ευγενικά τις προειδοποιήσεις για το «τέρας», χαμογελάνε με συγκατάβαση και... συνεχίζουν ατάραχα την πορεία τους.

Ίσως επειδή είναι έμπειροι από κινηματογραφικά τέρατα και ξέρουν ότι αυτά υπάρχουν μόνο σε σενάρια επιστημονικής φαντασίας (και στα κείμενα κλασσικής οικονομίας).

Και εκεί που εμείς οι οπαδοί της κλασσικής οικονομίας περιμένομε κάποια ιδεολογική υποστήριξη από την Μεγάλη Μητέρα της Ελεύθερης Οικονομίας, τις Ηνωμένες Πολιτείες, έρχεται η πρόσφατη σύσκεψη της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτών Αγορών να μας διαλύσει εντελώς το ηθικό! Η επιτροπή αυτή είναι η γνωστή Federal Open Market Committee (FOMC), το όργανο του Federal Reserve στο οποίο έχει ανατεθεί η επίβλεψη των Αγορών Χρήματος και η διαμόρφωση της μονεταριστικής πολιτικής και των Επιτοκίων της χώρας. Τι λένε τα πρακτικά της σύσκεψης του Σεπτεμβρίου 2010 της Επιτροπής αυτής; Διαβάστε:

Η Ανάκαμψη [στις ΗΠΑ] έχει επιβραδυνθεί. Οι προβλέψεις για Ανάπτυξη έχουν τροποποιηθεί προς τα κάτω για το τρέχον έτος αλλά και το 2011. Κίνδυνος πληθωρισμού δεν υφίσταται – αντιθέτως οι αυξήσεις του δείκτη τιμών κινούνται σε επίπεδα χαμηλότερα των αναμενομένων. Υπάρχουν ακόμη και ενδείξεις μειώσεως τιμών, δηλ. αποπληθωρισμού. Η ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται σε επίπεδα που δεν δικαιολογούνται από συστημικές δυσκολίες (π.χ. αναντιστοιχία ζητουμένων ικανοτήτων με διαθέσιμες ικανότητες υποψηφίων εργαζομένων).

Και, το σημαντικό: Η επιτροπή δηλώνει ότι αποτελεί μέρος της αποστολής της η μείωση της ανεργίας, ως μέρος των προσπαθειών για Ανάκαμψη της Οικονομίας, και προς τούτο θα αναλάβει δράση. Συνιστάται νέος γύρος χρηματοδοτικής ενίσχυσης (stimulus) της αγοράς. Για πολλά μάλιστα μέλη της Επιτροπής η όλη κατάσταση ήδη δικαιολογεί άμεση δράση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

Εν ολίγοις, οι Αμερικανοί αρχι-καπιταλιστές έχουν πετάξει στην άκρη τα βιβλία της κλασσικής (και λανθασμένης) οικονομίας των Ρικάρντο, Φρήντμαν, κ.ά. και, διδαχθέντες από την πρόσφατη κρίση, ετοιμάζονται να ξανα-ενισχύσουν την αγορά με την βασική κινητήρια δύναμη του καπιταλιστικού συστήματος, το Χρήμα.

Να περιμένομε κάτι μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. (Σίγουρα πάντως πολύ αργά για να επηρεάσει τις βουλευτικές εκλογές στις ΗΠΑ).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Αμερική και Ιαπωνία κινούνται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που κινείται η Ευρωπαϊκή Ένωση και πιο συγκεκριμένα η Ευρωζώνη. Οι δύο αυτές χώρες όμως έχουν απλούστατα δικό τους νόμισμα και φυσικά κάποια κεντρικά όργανα αποφάσεων για τα δημοσιονομικά τους. Αντίθετα, η Ευρώπη είναι αιχμάλωτη του «ομοσπονδιακού νομίσματος» και των διαφορετικών εθνικών βλέψεων κάθε χώρας-μέλους. Είναι λοιπόν ανίκανη να κάνει παρόμοιες κινήσεις. Στην Ευρώπη η δημοσιονομική πολιτική διαμορφώνεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που μόνη της έννοια είναι η... καταπολέμηση του πληθωρισμού, ουσιαστικά δηλαδή η προστασία του πραγματικού εισοδήματος των κατόχων Ομολόγων - και από κει και πέρα γαία πυρί μιχθήτω.

Επειδή μάλιστα κάθε είδους οπισθοδρόμηση στο θέμα του ευρώ (ο υπογράφων ταπεινά πιστεύει ότι πρέπει να καταργηθεί εντελώς!) θα αποτελέσει όντως και μία σοβαρή οπισθοδρόμηση στην πορεία πολιτικής ένωσης της Ευρώπης. Μπορεί ίσως να την κλονίσει και ανεπανόρθωτα! Γι’ αυτό οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, δεξιοί και αριστεροί, στηρίζουν το Ευρώ και τους κεντρικούς τραπεζίτες, παρ’ όλο που έτσι, όλοι μαζί, οδηγούμεθα σε απαξίωση των πάντων - των ιδιωτικών επιχειρήσεων λόγω της πιστωτικής στενότητας και της επεκτεινόμενης ύφεσης, των ιδιωτικών τραπεζών που δεν μπορούν ούτε θέλουν να δανείσουν, των καταναλωτών που αντιμετωπίζουν αυξανόμενα χρέη και κίνδυνο απώλειας εισοδήματος (βλ. ανεργία), κ.ο.κ.

Χρειαζόμαστε σήμερα μεγάλου αναστήματος πολιτικούς ηγέτες οι οποίοι με ειλικρίνεια και περισσή τόλμη θα σταματήσουν τον κατήφορο και θα μας πάνε «πίσω» - προκειμένου να ξεκινήσουμε την καλή πορεία προς την «Ενωμένη Ευρώπη» με τον σωστό τρόπο. Υπάρχουν;

* Ο κ. Β. Σεραφειμάκης είναι οικονομολόγος και ανώτατο στέλεχος επιχείρησης.


Πηγή:
http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=1895795&nid=1069231

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου