«Κινεζοποίηση» χωρίς έλεος

21/1/2012

Το αμερικάνικο δίκτυο CNBC διάλεξε ο Παπαδήμος για να δώσει την πρώτη συνέντευξή του από τότε που διορίστηκε πρωθυπουργός της συγκυβέρνησης. Πονηρή τακτική, δεδομένου ότι έτσι δεν εμφανίστηκε να ταυτίζεται με οποιοδήποτε από τα εγχώρια συγκροτήματα, ενώ παράλληλα εξασφάλισε και μεγάλη δημοσιότητα στο εσωτερικό.

Η συνέντευξη περιλάμβανε ειδήσεις (με τη στενή έννοια του όρου). Καταρχάς, ο Παπαδήμος, ανατρέποντας τα παραμύθια που και η κυβέρνηση Παπανδρέου και η τρόικα έλεγαν μέχρι πρότινος, ότι από το δεύτερο εξάμηνο του 2012 θα υπάρξει έξοδος από την ύφεση, είπε ότι τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι επίσης υφεσιακά και εξαιρετικά δύσκολα. Οσο για τη διαδικασία δημοσιονομικής προσαρμογής και μείωσης του χρέους σε βιώσιμα επίπεδα, είπε ότι «θα απαιτήσει πολύ περισσότερο χρόνο». Και βέβαια, δεν παρέλειψε να προαναγγείλει νέες καταιγίδες αντιλαϊκών και αντεργατικών μέτρων, λέγοντας: «Ωστόσο τα πιο δύσκολα και απαιτητικά μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν θεωρώ πως θα ολοκληρωθούν εντός περίπου δύο ετών».

Κεντρικό θέμα του ήταν η «ανταγωνιστικότητα», για τη βελτίωση της οποίας είπε ότι «εξαρτάται εν μέρει από τον περιορισμό των μισθών και από εσωτερική υποτίμηση με μείωση των τιμών και των μισθών».

Το θέμα αυτό δεν το είχε θέσει, βέβαια, ο Παπαδήμος στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του. Ολοι τον θυμόμαστε να προσπαθεί τότε να δημιουργήσει ένα κλίμα αισιοδοξίας, ενώ ο Βενιζέλος δεν είχε διστάσει να πει ότι το «κούρεμα» του χρέους θα δημιουργήσει δυνατότητες για περιορισμένη έστω κοινωνική πολιτική ακόμη και μέσα στο 2012. Το άνοιξε με την έναρξη της νέας χρονιάς, όταν κάλεσε στο Μαξίμου τους «κοινωνικούς εταίρους» και τους ζήτησε να ξεκινήσουν εντατικό και χρονικά πιεστικό (μέχρι τα τέλη Γενάρη) «κοινωνικό διάλογο», προκειμένου να καταλήξουν σε μέτρα βελτίωσης της «ανταγωνιστικότητας» μέσω της μείωσης του «εργασιακού κόστους» (για την έννοια του «εργασιακού κόστους» γράφουμε αναλυτικά στη σελίδα 7).

Ο Παπαδήμος άνοιξε φόρα παρτίδα τα χαρτιά του, μιλώντας στη Βουλή την Παρασκευή 13 Γενάρη, σε έδαφος που του έστρωσε ο Τσίπρας με επίκαιρη ερώτησή του. Λέμε ότι του έστρωσε το έδαφος, γιατί ο Τσίπρας δεν πρότεινε τίποτα επαναστατικά μέτρα, αλλά ζήτησε από τον «έγκριτο οικονομολόγο» Παπαδήμο να γίνει λίγο πιο… ζωηρός έναντι της τρόικας, να γίνει… Μόντι: «Κι εσείς αντί να πιαστείτε από αυτό και να τους πιάσετε από το γιακά και να τους πείτε: “αλλάξτε στρατηγική”, εμφανίζεστε δημοσίως τουλάχιστον σαν να μην έχετε καμία εναλλακτική πολιτική και να αποδέχεστε όλα (…) Ακόμα κι ο συνάδελφος, ο κ. Μόντι έθεσε κάποια όρια, κάποιες κόκκινες γραμμές. Εβαλε κάποια όρια στην κυρία Μέρκελ. Εσείς τι ακριβώς διαπραγματεύεστε;».

Με τον παχυδερμισμό και την ψυχραιμία του αστού τεχνοκράτη ο Παπαδήμος παρουσίασε όλο το σχέδιό του για τους μισθούς, αποδίδοντας στο… μεγάλο ύψος τους την ίδια την καπιταλιστική κρίση! «Κεντρικό οικονομικό πρόβλημα της χώρας», είπε, «είναι η χαμηλή θέση που κατέχουμε στη διεθνή ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και υπηρεσιών». Και ποιος φταίει γι’ αυτό; Φταίει το γεγονός ότι «κατά την περίοδο 2001-2009, δηλαδή κατά τα εννέα χρόνια πριν εκδηλωθεί η κρίση, η σωρευτική απώλεια ανταγωνιστικότητας της Ελλάδος έναντι των εταίρων μας στην Ευρωζώνη βάσει του σχετικού κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος έφτασε το 23%». Αμέσως μετά το είπε πιο ωμά: «Η απώλεια ανταγωνιστικότητας αντανακλά το γεγονός ότι το κόστος εργασίας, μέρος του οποίου είναι οι μισθοί, σημείωσε στην Ελλάδα διπλάσια αύξηση κατά τα εννέα χρόνια κατά την κρίση σε σχέση με τις λοιπές χώρες της Ευρωζώνης».

Κατά τον Παπαδήμο, «οι εξαγωγικές επιδόσεις είναι βασικός μοχλός ανάπτυξης σε μια μικρή και ανοιχτή οικονομία», όπως η ελληνική. «Μεσομακροπρόθεσμα η ελληνική οικονομία δεν πρόκειται να αναπτυχθεί με υψηλούς και βιώσιμους ρυθμούς μόνο χρησιμοποιώντας πολιτικές οι οποίες επηρεάζουν την εσωτερική ζήτηση. Είμαστε μία μικρή οικονομία και όπως έχει αποδειχθεί κι από την εμπειρία πολλών άλλων οικονομιών, μικρών και μεγάλων, βιώσιμη και σταθερή ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη βελτίωση των “καθαρών” εξαγωγικών επιδόσεων». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως η εσωτερική αγορά δεν ενδιαφέρει, όπως δεν ενδιαφέρει και στην Κίνα ή άλλες χώρες με εξευτελιστικά μεροκάματα και συνθήκες εργασίας. Σημασία έχει να δημιουργηθεί μια παραγωγική βάση τύπου Κίνας (όχι ως προς το μέγεθος, αλλά ως προς τις εργασιακές σχέσεις και τους μισθούς), η οποία θα στηρίζεται σε ξένες επενδύσεις εξαγωγικού προσανατολισμού.

Για να έρθουν να επενδύσουν οι καπιταλιστές, θα πρέπει οι συνθήκες στη λεγόμενη αγορά εργασίας (και όχι μόνο) να είναι ανταγωνιστικές προς τις χώρες του εργασιακού μεσαίωνα. Και βέβαια, όταν επικρατεί εργασιακός μεσαίωνας δεν μπορείς να προσβλέπεις στην εσωτερική αγορά, η οποία θα αδυνατεί να καταναλώσει ό,τι παράγεται. Μπορείς να προσβλέπεις μόνο στις εξαγωγές. Δηλαδή, η ελληνική εργατική τάξη θα πρέπει να μετατραπεί σε μια στρατιά δούλων, που θα παράγει για ν’ αποκομίζουν υπερκέρδη τα μονοπώλια της Ευρώπης και μαζί τους, ως ενδιάμεσος, η ελληνική κεφαλαιοκρατία.

Θυμίζουμε πως από τότε που ψηφίστηκε το Μνημόνιο είχαμε επισημάνει αυτή τη στρατηγική του ξένου και ντόπιου κεφάλαιου. Είμαστε, άλλωστε, αυτοί που καθιερώσαμε τον όρο «κινεζοποίηση», ο οποίος σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα. Γράφαμε, λοιπόν, τότε ότι το ευρωπαϊκό κεφάλαιο θέλει σ’ ένα βαθμό να αποδεσμευτεί από την Κίνα και να δημιουργήσει ανάλογες συνθήκες εκμετάλλευσης στην περιφέρεια της ΕΕ, γι’ αυτό και η Ελλάδα μετατρέπεται σ’ ένα μεγάλο πειραματόζωο. Ο Παπαδήμος είναι ο πρώτος που διακηρύσσει κυνικά αυτό το στόχο, ενώ οι Πασόκοι προσπαθούσαν να τον σκεπάσουν με τη γνωστή υποσχεσιολογία τους.

Γι’ αυτό και ο Παπαδήμος συνδέει άμεσα τη βελτίωση της «ανταγωνιστικότητας», έτσι όπως τη μετρούν οι αστοί, με το λεγόμενο «κόστος εργασίας». Μάλιστα, δεν διστάζει να μιλήσει σαν δουλοκτήτης: «Δεν μπορούμε επομένως να μην εξετάσουμε το ρόλο και τη συμβολή του μισθολογικού κόστους στην ανταγωνιστικότητα, όταν υπάρχουν στρεβλώσεις και οι συνέπειές τους και όταν αυτές οι στρεβλώσεις και οι συνέπειες είναι σήμερα εμφανείς στις δύσκολες συνθήκες που βιώνει η χώρα με την ύφεση και την αύξηση της ανεργίας. Είναι προτιμότερο να υπάρχουν ανοιχτές επιχειρήσεις με λίγο χαμηλότερες αποδοχές με τη συμφωνία και των δύο πλευρών, αντί κλειστές επιχειρήσεις και περισσότεροι άνεργοι (…) Εχουμε επομένως ένα σοβαρό πρόβλημα απασχόλησης. Αυτό συνδέεται εν μέρει με την ύφεση, με την πτώση της εγχώριας ζήτησης, στην οποία συμβάλλει και η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική. Αυτό είναι γεγονός. Αλλά συνδέεται επίσης καθοριστικά με την αδυναμία της χώρας να παράγει προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία να είναι ανταγωνιστικά στις αγορές».

Αφού βύθισαν τη χώρα στην καπιταλιστική ύφεση, τώρα βάζουν το πιστόλι στον κρόταφο των εργαζόμενων και τους λένε: αν θέλετε να δουλέψουν περισσότεροι, θα πρέπει να δεχτείτε την «κινεζοποίηση», με την παγίωση της οποίας και μόνο θα έρθουν ξένοι καπιταλιστές να κάνουν επενδύσεις. Αλλιώς, η ανεργία θα αυξάνεται συνεχώς. Είναι η πρώτη φορά που διακηρύσσεται με τόσο σαφή τρόπο η στρατηγική της «κινεζοποίησης». Εξίσου σαφής πρέπει να είναι και η απάντηση των εργατών: όχι πια σύγχρονοι σκλάβοι, αλλά «αφεντικά» σε μια κοινωνία που θα ξεπηδήσει μέσα από τα συντρίμμια της σημερινής.

Πηγή