Ντανιέλα Σβάρτσερ: «Η Γερμανία δεν θα αφήσει την Ελλάδα στην τύχη της όσο δεν διακυβεύονται ζωτικά συμφέροντά της»

19/2/2012

Η ελληνική κρίση προκαλεί πια αμηχανία στο Βερολίνο που αρχικά νόμιζε ότι η λύση ήταν εύκολη, λέει η γερμανίδα οικονομολόγος

«Πολύ κακό για το τίποτα»: Αυτή η φράση του Σαίξπηρ ταιριάζει πλήρως στην τρέχουσα διαμάχη Αθήνας - Βερολίνου. Ο καβγάς, που άρχισε προ διμήνου για τους όρους εφαρμογής του δεύτερου μνημονίου και αποκορυφώθηκε πρόσφατα σε έναν διπλωματικό πόλεμο των λέξεων, τείνει προφανώς να εκτονωθεί. Γερμανοί διπλωμάτες διαβεβαίωναν τη νύχτα της Παρασκευής ότι ο κ. Σόιμπλε θα πει τελικά το «ναι» στο δεύτερο πρόγραμμα βοήθειας στην Ελλάδα στη σύσκεψη του Eurogroup τη Δευτέρα - επιβεβαιώνοντας έτσι την υπόθεση ότι οι σκοτεινοί υπαινιγμοί του για πιθανή έξωση της Ελλάδας από την ευρωζώνη απέβλεπαν στο να αποσπάσουν το μέγιστο δυνατό των παραχωρήσεων από την Αθήνα.

Χωρίς δράμα ωστόσο Σαίξπηρ δεν γίνεται. Και αυτό αποτυπώνεται στο τίμημα που πληρώνει ήδη η Ελλάδα για να πάρει τα συμφωνηθέντα 130 δισ. ευρώ: εξαθλίωση μερίδας του πληθυσμού, γιγάντωση του χρέους, «κλειστός λογαριασμός» για το νέο δάνειο, εξευτελισμός της πολιτικής ελίτ. Το τίμημα αυτό δεν είναι «στιγμιαίο», αλλά θα διαρκέσει τουλάχιστον, όπως αναλύει στην παρακάτω συνέντευξη η γερμανίδα οικονομολόγος Ντανιέλα Σβάρτσερ, όσο η κρίση θα συνεχίσει να μαίνεται. Και όσο η Αθήνα θα ανάγει τη μαζοχιστικού τύπου ταπείνωσή της από το Βερολίνο σε πράξη ηρωικής αυτοθυσίας. Η Ντανιέλα Σβάρτσερ είναι επικεφαλής του τμήματος «Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση» στο περίφημο Ιδρυμα «Επιστήμη Πολιτική» SWP του Βερολίνου.

Οι τόνοι ανάμεσα στο Βερολίνο και την Αθήνα γίνονται όλο και οξύτεροι. Οι επικρίσεις του Καρόλου Παπούλια για τον Γερμανό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχουν ανάψει τα αίματα. Πιστεύετε ότι ο καβγάς θα κλιμακωθεί;
«Όσο εντείνεται η κρίση στην Ελλάδα, καθώς και η διαμάχη για τους όρους του δεύτερου μνημονίου, ο κίνδυνος κλιμάκωσης ιδίως λόγω της πίεσης που υφίστανται οι δυο κυβερνήσεις στο εσωτερικό των χωρών τους είναι υπαρκτός. Παρ' όλα αυτά δεν πιστεύω ότι η Γερμανία άλλαξε πολιτική με την έννοια του "αρκετά πια!" και ότι θα αφήσει την Ελλάδα στην τύχη της, όσο τουλάχιστον διαπιστώνει ότι δεν διακυβεύονται ακόμη ζωτικά συμφέροντά της. Αυτό που παρατηρούμε στους Γερμανούς πολιτικούς είναι ένα είδος αμηχανίας, επειδή η αρχική τους υπόθεση, ότι θα κλείσουν εύκολα το ελληνικό ζήτημα, δεν τους "βγαίνει". Και αυτό προκαλεί νευρική υπερένταση».

Η γερμανική κυβέρνηση έχει χάσει προφανώς κάθε εμπιστοσύνη στα ελληνικά κόμματα εξουσίας. Ο κ. Σόιμπλε ζήτησε μάλιστα την αναβολή των εκλογών και τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών κατά το ιταλικό πρότυπο. Ταιριάζει αυτό σε σχέσεις εταίρων;
«Η πρότασή του είναι έκφραση της απόγνωσης για τη δυστοκία στην εφαρμογή των όρων του μνημονίου, που παρατηρείται στην Ελλάδα. Το τεχνοκρατικό μοντέλο εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στην Ιταλία. Μέσα σε λίγες εβδομάδες έγιναν εκεί μεταρρυθμίσεις που υπό κανονικές συνθήκες θα γίνονταν σε μήνες και χρόνια. Από δημοκρατική άποψη, αυτό δεν είναι φυσικά καλό. Ως φαινόμενο πάντως είναι παράγωγο της κρίσης».

Η Ανγκελα Μέρκελ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε φαίνεται ότι διαφωνούν στο θέμα της Ελλάδας. Ενώ η καγκελάριος αποκρούει κάθε ιδέα χρεοκοπίας της, ο υπουργός της δίνει την εντύπωση ότι παίζει ενίοτε με αυτήν. Ποια είναι η πηγή της διαφωνίας;
«Η πηγή είναι ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι φοβερά δύσκολο. Παράδειγμα, το PSI. Η Γερμανία το υποστήριξε στην αρχή, επειδή ήθελε να αποφύγει ένα πιστωτικό γεγονός στην Ελλάδα, που θα επιβάρυνε πολύ, λόγω των υψηλών ασφάλιστρων κινδύνου, τις γερμανικές τράπεζες. Ενδιάμεσα ωστόσο η στάση της για αυτό έχει αλλάξει, επειδή διαπίστωσε ότι το PSI στρέφεται κυρίως κατά των δανειστών που κάνουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Οι τελευταίοι βλέπουν τώρα ότι σε περίπτωση που ληφθεί μια πολιτική απόφαση για "κούρεμα", όπως στην Ελλάδα, δεν θα μπορέσουν να εισπράξουν ασφάλιστρα κινδύνου. Για αυτό και διστάζουν πλέον πολύ να κάνουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε άλλες χώρες της ευρωζώνης. Και μόνο αυτό το γεγονός δείχνει πόσο γρήγορα μπορεί να αλλάξει η εκτίμηση για την ορθότητα του ενός ή του άλλου μέτρου και πόσο δύσκολο είναι επίσης να βρεθεί πάλι κοινή γραμμή».

Πιστεύετε ότι η καγκελάριος θα εξασφαλίσει την πλειοψηφία για την ψήφιση του δεύτερου προγράμματος για την Ελλάδα στις 27 Φεβρουαρίου στη γερμανική Βουλή;
«Πολλά θα εξαρτηθούν από την εκτίμηση των βουλευτών σχετικά με την ικανότητα δράσης της ελληνικής κυβέρνησης. Γενικά όμως η πλειοψηφία τους πιστεύει ότι είναι καλύτερο να στηριχθεί η Ελλάδα εντός της ευρωζώνης - προς το παρόν τουλάχιστον. Γι' αυτό και περιμένω την υπερψήφιση του πακέτου».

Πώς κρίνετε την πρόταση του Βερολίνου να σχηματισθεί ένας κλειστός λογαριασμός, μέσω του οποίου θα διατίθενται τα δισεκατομμύρια του δεύτερου πακέτου κατά προτεραιότητα στους δανειστές του ελληνικού κράτους;
«Νομικά δεν μπορώ να το κρίνω. Πρακτικά όμως πρόκειται για απώλεια της ελληνικής κυριαρχίας».

Πρέπει να συμμετάσχει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο PSI;
«Αργά ή γρήγορα θα αναγκαστεί και η ΕΚΤ να υποστεί ζημιές. Και αυτό επειδή το μέρος των ελληνικών χρεογράφων που κατέχουν ιδιώτες γίνεται από εβδομάδα σε εβδομάδα μικρότερο. Αν είναι λοιπόν να εμποδιστεί η χρεοκοπία της Ελλάδας, τότε η συμμετοχή της ΕΚΤ στο "κούρεμα" γίνεται αναπόφευκτη».

Τι λέτε για την πρόταση του προέδρου των Σοσιαλδημοκρατών Σίγκμουρ Γκάμπριελ να κατασχεθούν οι καταθέσεις των Ελλήνων φοροφυγάδων στις ευρωπαϊκές τράπεζες;
«Θα ήταν καλύτερο να δοθεί κατ' αρχάς η ευκαιρία στους θιγομένους, να πληρώσουν μέσω αυτοκαταγγελίας τις οφειλές τους χωρίς να υποστούν ποινικές συνέπειες. Η κατάσχεση μπορεί να αποτελέσει μόνο ύστατο μέσο».

Πηγή