Το καπρίτσιο της Μέρκελ ασήκωτο βάρος για τον Νότο

21/4/2012

«Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρωζώνη διαθέτει μία στρατηγική λιτότητας, αλλά δεν έχει καμιά στρατηγική ανάπτυξης», σημειώνει ο Νουριέλ Ρουμπίνι.

Η πολιτική που έχει επιβάλει η Μέρκελ έχει φέρει στα πρόθυρα νευρικής κρίσης Σαρκοζί και Μόντι. Ο πρώτος βλέπει να χάνει τις εκλογές και ο δεύτερος την Ιταλία να βυθίζεται στην ύφεση.

Σε σκληρό μπρα-ντε-φερ μεταξύ των υποστηρικτών και των πολέμιων της σκληρής λιτότητας που επιβάλλεται στους «αδύναμους κρίκους» του ευρώ, και δη στην Ελλάδα, εξελίσσεται η προσπάθεια διάσωσης της Ευρωζώνης.

Για πολλούς το Βερολίνο αποτελεί «βρικόλακα» που ρουφάει το... αίμα των προβληματικών χωρών, ενώ, όπως οι ίδιοι υποστηρίζουν, η αυστηρή δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς αναπτυξιακή πολιτική θα αποδειχθεί «αυτοκαταστροφική».

Η καγκελάριος Μέρκελ, από την άλλη, έχοντας στο πλευρό της τον «σκληρό πυρήνα» του ευρώ (Ολλανδία, Φινλανδία) έχει στυλώσει τα πόδια. Εκτίμησή της, ειδικά για τη χώρα μας, είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει στην ανάπτυξη μέσα από το πρόγραμμα λιτότητας που ακολουθείται. Αν και παραδέχεται ότι οι περικοπές γενικά οδηγούν σε καθήλωση της ανάπτυξης μίας οικονομίας, υποστηρίζει ότι υπάρχουν πολλά παραδείγματα χωρών όπου υλοποιήθηκαν τα προγράμματα του ΔΝΤ και πέρασαν σε πολύ «ισχυρές φάσεις ανόδου μετά μία φάση ύφεσης».

Tην ίδια ώρα όμως βαθαίνει το χάσμα στην Ευρώπη ανάμεσα στη Γερμανία και τον Νότο.

Ινστιτούτα
Τα πέντε σημαντικότερα γερμανικά ινστιτούτα οικονομικής έρευνας πρoβλέπουν ρυθμό ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας φέτος κατά 0,9%, ενώ προβλέπεται ότι θα επιταχυνθεί στο 2% το 2013. Στην Ιταλία, όμως, η κυβέρνηση του Μάριο Μόντι ανακοίνωσε ότι δεν θα καταφέρει να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους για το τρέχον έτος, καθώς η ύφεση αναμένεται πολύ βαθύτερη (-1,2%) από όσο είχε αρχικά προβλεφθεί (-0,4%), παρότι από τον Νοέμβριο του 2011 η χώρα ακολουθεί πιστά τον δρόμο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων της Ιταλίας «φλερτάρει» ξανά με το 6%. Στον άξονα του 6% κινείται και το κόστος δανεισμού της Μαδρίτης την ώρα που επανέρχονται στο προσκήνιο τα σενάρια προσφυγής της Ισπανίας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης EFSF. Ομως την ώρα που τα επιτόκια των διετών ομολόγων της Ισπανίας κυμαίνονται στο 3,4% τα αντίστοιχα γερμανικά βυθίζονται στο... απόλυτο μηδέν.

Το γεγονός ότι οι αγορές δανείζουν μακροπρόθεσμα τη Γερμανία με επιτόκιο 2,4% (για ομόλογα διάρκειας 30 ετών) αποτελεί μία ακόμα ένδειξη του χάσματος μεταξύ των ευρωπαϊκών οικονομιών αλλά και της παντελούς έλλειψης ισοσκελισμού πλεονασμάτων και ελλειμμάτων στους κόλπους της νομισματικής ένωσης.

«Είναι αδιέξοδο»
Καμπανάκι από επενδυτές και οικονομολόγους

Μείωση του χρέους με ανάπτυξη και όχι σκληρά δημοσιονομικά μέτρα ζητούν από τους Ευρωπαίους ηγέτες ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος, ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς και ο διάσημος αναλυτής Νουριέλ Ρουμπίνι, οι οποίοι δεν παραλείπουν να εξαπολύσουν σφοδρή επίθεση κατά των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής στην Ε.Ε.

«Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρωζώνη διαθέτει μία στρατηγική λιτότητας, αλλά δεν έχει καμιά στρατηγική ανάπτυξης», σημειώνει ο Νουριέλ Ρουμπίνι, κατά τον οποίο η ύφεση μεταφέρεται από την περιφέρεια στον πυρήνα της Ευρωζώνης.

«Η εμπροσθοβαρής λιτότητα επιταχύνει την ύφεση, καθώς η μείωση των κρατικών δαπανών και η υψηλότερη φορολόγηση μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα και τη ζήτηση», εξηγεί.

- Κορυφαίοι επενδυτές και οικονομολόγοι χτυπούν «καμπανάκι» ότι η εμπροσθοβαρής λιτότητα επιταχύνει την ύφεση. Σύμφωνα με τον Τζορτζ Σόρος, η τρέχουσα κρίση χρέους απειλεί άμεσα το οικοδόμημα της ΕΕ. «Μπορείς να γλιτώσεις από το υπερβολικό χρέος με ανάπτυξη και όχι με λιτότητα», δηλώνει. Συνεχίζει δε λέγοντας πως οι δημιουργοί του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος πίστευαν πως οι ανισορροπίες προέρχονται από τον δημόσιο τομέα και δεν κατάλαβαν πως και οι αγορές από μόνες τους μπορούν να γεννήσουν ανισορροπίες.
- Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς επισημαίνει την αναγκαιότητα για μια συνολική στρατηγική ανάπτυξης για την Ευρώπη και προτείνει για ακόμη μία φορά τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών. Ειδικά για τους «αδύναμους κρίκους» του ευρώ, ο κ. Στίγκλιτς σημειώνει ότι «οι πολιτικοί επικεντρώθηκαν στο να πιέσουν τη Νότια Ευρώπη να εφαρμόσει μέτρα λιτότητας και μεταρρυθμίσεις. Τα δημοκρατικά καθεστώτα, όμως, μπορούν να αντέξουν μόνο ένα περιορισμένο φάσμα περικοπών, χωρίς να διακρίνουν επιτυχή αποτελέσματα. Χώρες σαν την Ελλάδα και την Πορτογαλία χρειάζονται αξιόπιστη προοπτική ανάπτυξης», τονίζει.

Εχει κουράσει
Εφτασαν στα όριά τους και οι Γερμανοί

Στο ιδιο μηκος κυματος με την Μέρκελ και η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, ζητά από την Αθήνα να παραμείνει προσηλωμένη στο πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθεροποίησης.

Τις προηγούμενες μέρες η κ. Λαγκάρντ απαντώντας σε ερώτηση αν η Ισπανία θα βρεθεί στο επίκεντρο νέας ευρωκρίσης, παρέπεμψε στο «οπλοστάσιο σημαντικών μέτρων» που ελήφθησαν από τους Ευρωπαίους από την ενίσχυση των κανόνων στο δημοσιονομικό σύμφωνο και την επιμονή στις σκληρές προσπάθειες λιτότητας της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Και όλα αυτά την ώρα που οι χώρες αυτές βουλιάζουν στην ύφεση.

Και οι Αμερικανοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν γιατί οι Βρυξέλλες επιμένουν στη λιτότητα ως αντίδοτο στην κρίση.

Στις ΗΠΑ εκτιμούν πως η ευρωπαϊκή κρίση απέχει πολύ από το να λυθεί και φοβούνται ότι θα εμποδίσει την εύθραυστη ανάκαμψη στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν από την άλλη ότι η αδύναμη αμερικανική οικονομία, με το ασθενικό της δολάριο, θα δυσκολέψει τον εξαγωγικό τους τομέα. Επιχειρώντας να ερμηνεύσουν την «επιμονή» της Ανγκελα Μέρκελ, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι ο παραλογισμός των γερμανικών πιέσεων συνδέεται με την εσωτερική πολιτική κατάσταση και τις εκλογές που έχει μπροστά της η καγκελάριος. Οπως ωστόσο υποστηρίζουν πολλοί όσο πλησιάζουν οι εκλογές, οι πιέσεις της Μέρκελ για λιτότητα εντός αλλά και εκτός Γερμανίας αναγκαστικά θα εξασθενούν, αφού ούτε οι ίδιοι οι Γερμανοί δεν είναι έτοιμοι για «ακόμη μεγαλύτερες θυσίες»...

Ξεσπάθωσε ο υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ
Η συνταγή είναι... ανισόρροπη

Οι Αμερικανοί πολιτικοί θεωρούν τους Ευρωπαίους ομολόγους τους «τρελούς», που πιστεύουν ότι η λιτότητα θα φέρει την ανάπτυξη, ενώ οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι κανένα κράτος δεν ευημέρησε ποτέ, τυπώνοντας χρήμα, δανειζόμενο για να δαπανά και υποτιμώντας το νόμισμά του.

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ τόνισε την περασμένη Πέμπτη ότι είναι σημαντικό να αποφύγουν τα χρεωμένα μέλη της Ευρωζώνης να επιβάλουν πολύ μεγάλες και πολύ άμεσες περικοπές στους προϋπολογισμούς και αυξήσεις στους φόρους, που θα υπονομεύσουν την ανάπτυξη και τις πιθανότητες μεταρρυθμίσεων.

«Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει σωστή ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη και τη λιτότητα», δήλωσε ο Τίμοθι Γκάιτνερ, προσθέτοντας ότι «η καλύτερη μέθοδος για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι με σταδιακή επιβολή μεσοπρόθεσμων προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων».

Πηγή

Το ΔΝΤ έχει εφαρμόσει  προγράμματα σε πολλές χώρες και μερικές είχαν μετά ανάπτυξη.
Εσωτερική υποτίμηση όμως, εφάρμοσε μόνο στην Αργεντινή με τα γνωστά αποτελέσματα.