Αρχίζει να... μαρσάρει η αγορά εργασίας στο Νότο

12/2/2013

Αν η βιομηχανία αυτοκινήτων αποτελεί βαρόμετρο για την πρόοδο των οικονομικών μεταρρυθμίσεων στην Ευρώπη, τότε η Ισπανία πρωταγωνιστεί.

Η γιαπωνέζικη Nissan ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι σκοπεύει να επενδύσει 130 εκατ. ευρώ στο εργοστάσιό της στην Βαρκελώνη για την κατασκευή 80.000 Ι.Χ. τον χρόνο από το 2014. Κρίσιμο ρόλο στην απόφαση της Nissan έπαιξε η συμφωνία που πέτυχε με τα σωματεία εργαζομένων της Ισπανίας για περιορισμένες μισθολογικές αυξήσεις και αναδιατύπωση των εργασιακών συνθηκών, σε αντάλλαγμα για περισσότερες προσλήψεις και αύξηση της παραγωγής.Η Nissan δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση. Η Ford, η Renault και η Volkswagen επεκτείνουν την παραγωγή τους για να εκμεταλλευτούν το χαμηλότερο εργατικό κόστος, που καθιστά την Ισπανία μια όλο και πιο ανταγωνιστική τοποθεσία για μεταποίηση και εξαγωγή αυτοκινήτων.

Σε όλη την Ευρωζώνη οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και τα σωματεία κάνουν προσπάθειες –ορισμένοι πιο πειστικά από άλλους- για την αναδιοργάνωση των εργασιακών σχέσεων, το άνοιγμα αγορών προϊόντων, τον επανασχεδιασμό των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, την βελτίωση της εκπαίδευσης και την ενθάρρυνση της τεχνολογικής καινοτομίας. Αν η Ευρωζώνη θέλει να επιβιώσει και να διαπρέψει, πιστεύουν, η λύση βρίσκεται όχι μόνο στην αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και την αυστηρότερη τραπεζική εποπτεία, αλλά και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν στόχο την άνοδο των μακροπρόθεσμων ρυθμών ανάπτυξης. Ακόμη και οι χιλιάδες θέσεις εργασίας που δημιουργούν οι νέες επενδύσεις στην ισπανική αυτοκινητοβιομηχανία δεν θα καταφέρουν να μειώσουν αισθητά την ανεργία, που κινείται στο 26%. Είναι όμως μια ένδειξη ότι η ισπανική οικονομία προσαρμόζεται με αξιοπρόσεκτα γρήγορο ρυθμό.

Και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εργασιακή μεταρρύθμιση του 2012 που έδωσε στις εταιρίες το "επάνω χέρι" στις διαπραγματεύσεις για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η ισπανική παραγωγικότητα έχει αυξηθεί 11% από τα μέσα του 2008, οι εξαγωγές κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ και το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών οδεύει σε πλεόνασμα.Ανάλογη πρόοδος είναι ορατή στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία και, σε μικρότερο βαθμό, στην Ελλάδα και την Ιταλία. Στην Γαλλία, όπου η επιχειρηματική ανταγωνιστικότητα επιδεινώνεται σταθερά από το 1999 που εισήχθη το ευρώ, οι εργοδότες και τα συνδικάτα κατέληξαν σε συμφωνία – ορόσημο τον περασμένο μήνα για την εργασιακή μεταρρύθμιση. Αν και η γαλλική αγορά παραμένει από τις πιο «σφιχτές» στην Ευρώπη, ήταν η πρώτη συμφωνία του είδους στις τελευταίες δεκαετίες και σηματοδοτεί ότι οι αντιεπιχειρηματικές τάσεις της σοσιαλιστικής κυβέρνησης που εξελέγη πέρσι, δίνουν την θέση τους σε ένα πιο μεταρρυθμιστικό όραμα.

Πιο ανησυχητικές, κατά την άποψη της ΕΚΤ, της Κομισιόν και του Βερολίνου, είναι οι προοπτικές για μεταρρυθμίσεις στην Ιταλία. Το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών στις 24-25 Φεβρουαρίου κινδυνεύει να δώσει μικρή πλειοψηφία στον κεντροαριστερό κυβερνητικό συνασπισμό, που δύσκολα θα πείσει την ένωση εργοδοτών Confindustria και το μεγαλύτερο εργατικό σωματείο CGIL να συμφωνήσουν για μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις δεν αρχίζουν και τελειώνουν με τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις, όμως. Σε μια πολύ διεισδυτική έκθεση του Δεκεμβρίου, οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών τονίζουν ό τι η ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη και οι αυξανόμενες εξαγωγές, εξαρτώνται επίσης από τα κέρδη στην «ανταγωνιστικότητα πέραν των τιμών.»

Με αυτό εννοούν την ποιότητα του προϊόντος, την τεχνολογική πρόοδο, την βιομηχανική ειδίκευση και το σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον. Η ΕΚΤ είναι πολύ ευγενική για να το θέσει έτσι, αλλά το νόημα εκείνης της έκθεσης είναι ότι ο δρόμος για την ευρωπαϊκή ευμάρεια δεν περνάει αποκλειστικά μέσα από τις μειώσεις των μισθών και την διευκόλυνση των απολύσεων εργαζομένων.

Πηγή