17/11/2013
Από το ξέσπασμα της κρίσης στην ευρωζώνη στις αρχές του 2010 οι υπερχρεωμένες χώρες στην περιφέρειά της έχουν συνηθίσει στην αυστηρή κριτική της Γερμανίας. Μία κριτική, η οποία ως επί το πλείστον σχετίζεται με το ότι παρουσιάζουν υψηλά ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τους. Ωστόσο, ξαφνικά στις 13 Νοεμβρίου ήταν η Γερμανία η οποία βρέθηκε στην ίδια θέση. Πρώτη φορά από τότε που ορίστηκαν αυστηρότεροι κανόνες και συστήματα εποπτείας για την αποτροπή μελλοντικών κρίσεων, η ανεπίσημη ηγετική δύναμη της Ευρώπης, η κομβική της οικονομία και η βασική πιστώτρια των υπολοίπων κρατών-μελών τίθεται υπό έρευνα. Το παράπτωμά της είναι ότι εμφάνισε πολύ μεγάλο πλεόνασμα στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών. Η επίπληξη προήλθε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία από το 2012 παρακολουθεί την εμφάνιση νέων ανισορροπιών στην ευρωπαϊκή οικονομία, οι οποίες πριν από λίγα χρόνια αποδείχθηκαν αποσταθεροποιητικές και οδήγησαν στην κρίση χρέους. Συγκεκριμένα, βαθμολογεί τις 28 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εκ των οποίων οι 17 συναπαρτίζουν την ευρωζώνη), κάνοντας χρήση έντεκα δεικτών, οι οποίοι καλύπτουν ευρύ φάσμα από τα ισοζύγια εμπορικών συναλλαγών έως την απόδοση των εξαγωγών και το χρέος του ιδιωτικού τομέα.
Ο συναγερμός κτυπάει, όταν, παραδείγματος χάριν, το δημοσιονομικό έλλειμμα μιας χώρας υπερβεί το 4% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο σε διάστημα τριετίας ή όταν το πλεόνασμά της ξεπεράσει το 6% του ΑΕΠ. Αυτό συνέβη και με τη Γερμανία, η οποία είχε πλεόνασμα της τάξης του 6,5% κατά μέσο όρο την περίοδο 2010-2012. Οπότε, η Κομισιόν θα διεξαγάγει μία εις βάθος ανάλυση της γερμανικής οικονομίας, η οποία θα δημοσιευθεί του χρόνου την άνοιξη. Η διαδικασία αυτή μπορεί να είναι πρωτόγνωρη για τη Γερμανία, αλλά θα είναι απλώς μία από τις δεκαέξι χώρες-μέλη της Ε.Ε. οι οποίες υπόκεινται σε ανάλογη μεταχείριση. Τέτοια έρευνα δεν θα διεξαχθεί για όσες χώρες είναι ενταγμένες σε προγράμματα διάσωσης. Μέχρι στιγμής μόνον σε δύο, στην Ισπανία και τη Σλοβενία, έχουν εντοπισθεί «υπερβολικές ανισορροπίες». Κατά πάσα πιθανότητα δεν θα διατυπωθεί τέτοια ετυμηγορία για τη Γερμανία, αν και το συνολικό της πλεόνασμα είναι υψηλό. Ωστόσο, το πλεόνασμα έναντι των άλλων χωρών της ευρωζώνης έχει δραστικά μειωθεί από την κορύφωσή του το 2007. Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, υιοθέτησε πιο συμβιβαστικό τόνο, αλλά υπαινίχθηκε ότι η Γερμανία θα μπορούσε να κινητοποιηθεί περισσότερο ως προς την εγχώρια ζήτηση, ανοίγοντας τον κλάδο παροχής υπηρεσιών.
Πολλοί Γερμανοί εξοργίστηκαν, πιστεύοντας εσφαλμένα πως το πλεόνασμά τους συνιστά ένδειξη της κυριαρχίας τους στο εξαγωγικό πεδίο. Στην πραγματικότητα μεγάλο μέρος του πλεονάσματος μεταφράζεται σε αδυναμία, εφόσον είναι η συνέπεια των αναιμικών εγχώριων επενδύσεων. Οι Γερμανοί θα κερδίσουν με το να το αποκαταστήσουν αυτό. Λόγου χάριν, μπορούν να προβούν στην εξαιρετικά αναγκαία ενίσχυση των έργων υποδομής, τα οποία εγκαταλείφθηκαν, καθώς και να απορρυθμίσουν δραστηριότητες της οικονομίας, τονώνοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις. Πάντως, ούτως ή άλλως, με την επικέντρωση στο πλεόνασμα της Γερμανίας γίνεται δύσκολος ο εντοπισμός ενός σοβαρότερου μειονεκτήματος στην πληθώρα μεταρρυθμίσεων της ευρωζώνης. Έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα εποπτείας και συντονισμού, το οποίο είναι και περίπλοκο και δυσκίνητο. Πρόκειται για τις περίφημες δέσμες έξι και δύο νομοθετημάτων «six-pack» και «two-pack» αντίστοιχα, των οποίων οι ονομασίες παραπέμπουν στην εκγύμναση των κοιλιακών. Πάντως, οι πρωτοβουλίες δεν είναι τόσο «μυώδεις» και ρωμαλέες όσο φαίνονται.
Συγκεκριμένα, οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ευρώπης έχουν εστιαστεί κυρίως στα δημόσια οικονομικά. Οι κυρώσεις επιβάλλονται ευκολότερα, αντιστρέφοντας τη διαδικασία ψήφου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Επιπλέον, ενισχύουν τον ενδελεχή έλεγχο των οικονομικών μεγεθών σε κεντρικό επίπεδο. Όπερ σημαίνει ότι οι χώρες-μέλη της ευρωζώνης υποχρεούνται να υποβάλουν τα προσχέδια των προϋπολογισμών τους του 2014 από το φετινό φθινόπωρο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προθεσμία έως τη 15η Νοεμβρίου να αποφανθεί επ’ αυτών. Παρά τις αλλαγές αυτές, η Ευρωζώνη στερείται ενός κοινού προϋπολογισμού και ενός και μόνον υπουργού Οικονομικών, ώστε να δώσει μία κατεύθυνση σε επίπεδο οικονομίας και προϋπολογισμού. Και ακόμα και πριν ξεσπάσει η διαμάχη Βρυξελλών - Βερολίνου, η γερμανική κυβέρνηση δεν εμπιστευόταν ιδιαίτερα την Κομισιόν ότι μπορεί να παρακολουθεί τα δημόσια οικονομικά. Εξ ου και πριν από δύο χρόνια η κυβέρνηση Μέρκελ είχε επιμείνει για το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, ώστε να υποχρεωθούν τα κράτη-μέλη να εντάξουν τους όρους της δημοσιονομικής πειθαρχίας στο ίδιο τους το Σύνταγμα. Η οικονομική διακυβέρνηση της ευρωζώνης εξακολουθεί να δίνει την εντύπωση ενός ημιτελούς οικοδομήματος, για το οποίο απασχολούνται περισσότεροι του ενός αρχιτέκτονες.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου