Αποκάλυψη: Το γαλλογερμανικό κόλπο με τα ελληνικά ομόλογα

3/2/2014

Σε μια κρίσιμη συνεδρίαση του ΔΝΤ τον Μάιο του 2010, Γερμανοί, Γάλλοι και Ολλανδοί είχαν υποσχεθεί ότι οι τράπεζές τους θα κρατούσαν τα ελληνικά ομόλογα. Την επομένη κιόλας άρχισαν να τα ξεφορτώνονται...

Ένα «μεγάλο κόλπο» των γερμανικών, γαλλικών και ολλανδικών τραπεζών που κόστισε ακριβά στην Ελλάδα της κρίσης αποκαλύπτουν τα εμπιστευτικά πρακτικά της συνεδρίασης του ΔΝΤ της 9ης Μαΐου 2010, κατά την οποία εγκρίθηκε το πρώτο μνημονιακό δάνειο στην Ελλάδα.

Όπως προκύπτει από τα πρακτικά της συνεδρίασης, τα οποία έφερε στο φως χθες η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς», οι εκπρόσωποι της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας στην εν λόγω συνεδρίαση διαμήνυσαν στο Συμβούλιο τη δέσμευση των εμπορικών τραπεζών των χωρών τους να στηρίξουν την Ελλάδα και να διακρατήσουν σε μεγάλο βαθμό τα ομόλογα που είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους. Ήταν ένα από τα επιχειρήματά τους για να εγκριθεί το δάνειο στην Ελλάδα και να αρθούν οι επιφυλάξεις όσων υποστήριζαν ότι έπρεπε να προηγηθεί ένα κούρεμα του χρέους.

Πλην, όμως, η υπόσχεση αθετήθηκε με την πρώτη ευκαιρία. Συγκεκριμένα, με το που εγκρίθηκε η βοήθεια και άρχισε η εκταμίευση δανείων από την τρόικα στην Ελλάδα, οι τράπεζες άρχισαν να ξεπουλάνε τα «χαρτιά».

Έτσι, οι ευρωπαϊκές τράπεζες απέφυγαν ζημιές αρκετών δισ. δολαρίων, τις οποίες θα είχαν υποστεί αν το κούρεμα στο ιδιωτικό χρέος είχε επιβληθεί άμεσα ή αν είχαν διακρατήσει - όπως είχαν υποσχεθεί - τα ελληνικά ομόλογα. Πουλώντας τα ομόλογά τους, συνέβαλαν στην εκτίναξη των σπρεντ και στην εμβάθυνση της ελληνικής κρίσης, καθώς κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στο ελληνικό πρόγραμμα, οδηγώντας μεταξύ άλλων στην απόσυρση των καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες.

Τα ομόλογα πέρασαν σε αρκετά μεγάλο βαθμό στα χέρια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που αγόρασε μαζικά για να στηρίξει. Τα ομόλογα που κατείχε η ΕΚΤ, όμως, δεν κουρεύτηκαν όταν δύο χρόνια αργότερα αποφασίστηκε το PSI. Eτσι ο πέλεκυς έπεσε βαρύτερος στους εναπομείναντες ιδιώτες κατόχους χρέους, δηλαδή τις ελληνικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ιδιώτες ομολογιούχους.

Σήμερα, πλέον, το χρέος έχει μεταφερθεί από τις τράπεζες στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθιστώντας πολύ πιο δύσκολη μια απόφαση για κούρεμα, αφού αυτός που θα πληρώσει - σε μια τέτοια περίπτωση - θα είναι ο Ευρωπαίος φορολογούμενος. Εξού και η Γερμανία δεν θέλει ούτε να συζητά για το ενδεχόμενο κουρέματος και μιλά μόνο για επιμήκυνση των ομολόγων και μείωση των επιτοκίων δανεισμού.

Τι έγινε όμως στην επίμαχη συνεδρίαση του ΔΝΤ; Σύμφωνα με το επίσημο πρακτικό, οι εκπρόσωποι των χωρών ναι μεν ενέκριναν ομόφωνα τη δανειοδότηση της Ελλάδας με 30 δισ. ευρώ, αλλά άσκησαν παράλληλα και κριτική σε ορισμένα σημεία. Ενα από αυτά ήταν η αναδιάρθρωση του χρέους. Σύμφωνα με την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ινδία, τη Ρωσία και την Ελβετία, το πρόγραμμα θα έπρεπε να περιλαμβάνει και αναδιάρθρωση του χρέους, ώστε να αποφευχθεί ακριβώς αυτό που συνέβη, δηλαδή να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα οι ιδιώτες ομολογιούχοι, κυρίως οι ευρωπαϊκές τράπεζες. Η Αργεντινή υποστήριξε ότι το πρόγραμμα επαναλαμβάνει τα λάθη (π.χ. μη βιώσιμη λιτότητα) που οδήγησαν στη δική της κρίση το 2001.

Το  «ΟΧΙ» της Αθήνας

Η Ελλάδα, όπως έγινε γνωστό στην εν λόγω συνεδρίαση από τα στελέχη του ΔΝΤ, είχε τότε ταχθεί κατά του κουρέματος.

«Το προσωπικό επισήμανε ότι η αναδιάρθρωση του χρέους αποκλείστηκε από τις ίδιες τις ελληνικές Αρχές» αναφέρουν τα πρακτικά.

Έγινε επίσης συζήτηση για ενδεχόμενη εφαρμογή της λεγόμενης «πρωτοβουλίας της Βιέννης» (εθελοντική διακράτηση του χρέους από τους ιδιώτες ομολογιούχους, όπως είχε γίνει στην Ανατολική Ευρώπη), αλλά τελικά επικράτησε η άποψη ότι δεν είναι εφαρμόσιμη λόγω της μεγάλης διασποράς των ομολόγων σε ακαθόριστο αριθμό ομολογιούχων.

Το ντοκουμέντο. Στις 9 Μαΐου 2010 – δύο εβδομάδες μετά το διάγγελμα διά του οποίου ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε από το Καστελλόριζο την προσφυγή της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης – το διοικητικό συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου συνεδριάζει για να αποφασίσει τη συμβολή στο δάνειο προς την Ελλάδα. Στα πρακτικά εκείνης της συνεδρίασης που έρχονται σήμερα στο φως φαίνεται ότι πολλές αντιπροσωπείες είχαν διαβλέψει τις αντιφάσεις και τις ανέφικτες προβλέψεις του προγράμματος. Στο έγγραφο καταγράφεται επίσης η δέσμευση που μετέφεραν οι εκπρόσωποι της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας ότι οι εμπορικές τους τράπεζες θα διατηρούσαν την έκθεσή τους στα ελληνικά ομόλογα. Μέχρι το τέλος του 2011, οπότε ανακοινώθηκε το PSI, είχαν ξεφορτωθεί περίπου το μισό ελληνικό τους χαρτοφυλάκιο

Πηγή