Μανούβρα στον σκόπελο bail-in

28/2/2014

Γραμμή άμυνας με διασπορά καταθέσεων έχουν κάνει οι Έλληνες αποταμιευτές και οι επιχειρήσεις.

Ετσι, ακόμα και αν μία ελληνική τράπεζα κατέρρεε -γεγονός που δεν διαφαίνεται-, η πολιτική εξουσία δεν θα είχε νόημα να ακολουθήσει τους κανόνες της ΕΕ για τη διάσωση εκ των έσω (Bail-In) όσον αφορά την τρίτη πηγή άντλησης κεφαλαίων, που είναι το «κούρεμα» καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ που διατηρούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Το πολιτικό κόστος θα ήταν τεράστιο και το οικονομικό όφελος για τη διάσωση μίας τράπεζας μικρό.

Και τούτο διότι οι δικαιούχοι με καταθέσεις σε όλες τις ελληνικές τράπεζες άνω των 100.000 ευρώ δεν ξεπερνούν τους 200.000, σύμφωνα με πηγές από την τραπεζική αγορά. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών αντιστοιχούν σε μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.

Το 0,4%
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι από το σύνολο των περίπου 161 δισ. ευρώ των καταθέσεων του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μόνο περίπου το 0,4% αντιστοιχούν σε καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ή αλλιώς σε περίπου 644 εκατ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, οι δικαιούχοι λογαριασμών με καταθέσεις έως και 100.000 ευρώ αντιστοιχούν σε 31 εκατομμύρια.

Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη πηγή άντλησης κεφαλαίων σε περίπτωση bail-in είναι οι μέτοχοι των τραπεζών και η δεύτερη πηγή είναι οι ομολογιούχοι τραπεζικών τίτλων χαμηλής εξασφάλισης. Οι ομολογιούχοι τραπεζικών τίτλων υψηλής εξασφάλισης είναι η τελευταία πηγή άντλησης κεφαλαίων, σύμφωνα με τους νέους κανόνες των ευρωπαϊκών αρχών που διέπουν το bail-in.

Μετά τη «λύση» της Κύπρου τον Μάρτιο του 2013, η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων καταθετών, για να προστατευτούν, «έσπασαν» τις καταθέσεις τους σε πολλές τράπεζες και πρόσθεσαν πολλούς δικαιούχους στους λογαριασμούς τους. Δηλαδή, ένας δικαιούχος που διατηρούσε καταθέσεις σε έναν λογαριασμό μίας τράπεζας με ποσό ύψους 300.000 ευρώ, πρόσθεσε στον λογαριασμό του άλλα δύο μέλη, έτσι ώστε να γίνουν τρεις οι δικαιούχοι.

Με αυτόν τον τρόπο, σε περίπτωση κατάρρευσης μίας τράπεζας οι τρεις δικαιούχοι προστατεύονται από τον νόμο, αφού για κάθε έναν αντιστοιχεί αποζημίωση ποσού 100.000 ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του τελευταίου Ecofin, ο ευρωπαϊκός νόμος γίνεται ακόμα πιο ισχυρός για τους καταθέτες-δικαιούχους έως και 100.000 ευρώ και σε περίπτωση χρεοκοπίας μίας τράπεζας αποζημιώνονται μέσα σε 7 ημέρες το πολύ.

Η αποζημίωση γίνεται από Εθνικό Ταμείο Εγγυήσεων Καταθέσεων και Επενδύσεων, το οποίο με βάση τους νέους κανόνες θα συνεχίσει να λειτουργεί σε εθνικό επίπεδο. Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος περί προστασίας των καθετών ορίζει ότι ο κάθε καταθέτης για κάθε λογαριασμό σε κάθε τράπεζα δικαιούται να αποζημιωθεί έως και 100.000 ευρώ.

Δηλαδή, αν μία οικογένεια έχει μία κατάθεση 400.000 ευρώ και ο λογαριασμός έχει 4 ονόματα δικαιούχων, τότε η οικογένεια αυτή δεν χάνει ούτε ένα ευρώ σε περίπτωση χρεοκοπίας μίας τράπεζας.

«Παλάτζο» 2 δισ.
Τον Δεκέμβριο του 2013 οι συνολικές καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αντιστοιχούσαν σε περίπου 163,3 δισ. ευρώ, έναντι των περίπου 161 δισ. ευρώ του Νοεμβρίου. Η αύξηση των 2,3 δισ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην καταβολή του 14ου μισθού και στην καταβολή των συντάξεων που έγινε νωρίτερα από την προβλεπόμενη ημερομηνία.

Εκτιμήσεις των τραπεζιτών αναφέρουν ότι τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους οι συνολικές καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ, έναντι του Δεκεμβρίου του 2013, λόγω της πληρωμής των δόσεων του φόρου εισοδήματος και άλλων συσσωρευμένων υποχρεώσεων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Ecofin
Κανένας κίνδυνος για ποσά έως 100.000 ευρώ

Πιο ισχυρός γίνεται ο ευρωπαϊκός νόμος για την εξασφάλιση των καταθετών-δικαιούχων έως και 100.000 ευρώ, σύμφωνα με την απόφαση που λήφθηκε στο τελευταίο συμβούλιο του Εcofin, στο οποίο προεδρεύει ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας.

Ωστόσο, η απόφαση αυτή έχει δύο όψεις. Η θετική όψη είναι ότι οι καταθέτες με αποταμιεύσεις 100.000 ευρώ και κάτω διασφαλίζονται πλήρως σε περίπτωση χρεοκοπίας μίας τράπεζας και επισπεύδεται η αποζημίωσή τους καθώς θα γίνεται το αργότερο σε 7 μέρες. Η αρνητική πλευρά του «νομίσματος» είναι ότι μένουν έκθετοι οι καταθέτες-δικαιούχοι από 100.000 ευρώ και πάνω, με υπαρκτό κίνδυνο αρκετά κεφάλαια να «ταξιδέψουν» εκτός Ευρώπης.

Η διασφάλιση των δικαιούχων για 100.000 ευρώ και κάτω θα γίνει μέσω επικύρωσης συμφωνίας που προβλέπει την τροποποίηση της υφιστάμενης κοινοτικής οδηγίας, η οποία θα είναι πιο ισχυρή. Τα ταμεία εγγύησης των καταθέσεων θα παραμείνουν εθνικά, ωστόσο με τη νέα νομοθεσία θα μπορούν να δανείζονται μεταξύ τους, ενώ γενικεύεται το μέτρο της προικοδότησης των εθνικών ταμείων μέσω της συνεισφοράς των τραπεζών, η οποία σε βάθος δεκαετίας θα πρέπει να φτάσει στο 0,8% του συνόλου των ασφαλισμένων καταθέσεων. Παράλληλα, επιταχύνονται οι διαπραγματεύσεις για την τραπεζική ενοποίηση με το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας έως τα μέσα Απριλίου και θα γίνει στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας.

Πηγή