FT: Ποιες κυρώσεις μπορεί να επιβάλει στη Μόσχα η ΕΕ

4/3/2014

Των Andrew Byrne και James Fontanella-Khan

Οι έξι κινήσεις που διαθέτει η ΕΕ έναντι της Ρωσίας στην σκακιέρα της Κριμαίας. Τα επιλογές κυρώσεων και οι πιθανότητες επιβολής τους. Τι μπορεί να γίνει με βίζες, διπλωμάτες, εμπόριο και τραπεζικές συναλλαγές. Ο «μπαλαντέρ» της Gazprom.

Η ΕΕ έχει θέσει τελεσίγραφο στην Ρωσία να ανακαλέσει τα στρατεύματα της Κριμαίας εντός των βάσεών τους έως την Πέμπτη, όταν οι ηγέτες των 28 μελών θα πραγματοποιήσουν έκτακτη σύνοδο στις Βρυξέλλες. Σε αντίθετη περίπτωση, η ΕΕ απειλεί με «στοχευμένα μέτρα»

Ωστόσο ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin προειδοποίησε ότι οι κυρώσεις μπορεί να έχουν ανάδρομες επιπτώσεις, πλήττοντας και τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Ποιες επιλογές έχει, λοιπόν, η Ευρώπη για να απαντήσει στην Μόσχα; Και ποιες συγκεκριμένες κυρώσεις είναι πιθανότερο να επιβληθούν; Ακολουθούν οι έξι δυνατότητες κινήσεων που έχει η ΕΕ αν δεν ευθυγραμμιστεί η Μόσχα με τις απαιτήσεις:

1. Ταξιδιωτική απαγόρευση: Άμεση ανάκληση στις βίζες των Ρώσων πολιτών. Οι ΗΠΑ επέβαλαν ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε 20 Ουκρανούς αξιωματούχους τον περασμένο μήνα και ο Αμερικανός πρόεδρος Barack Obama υπέγραψε το διάταγμα Magnitsky το 2012 με το ποίο απαγορεύεται η είσοδος 18 Ρώσων αξιωματούχων στις ΗΠΑ, ως τιμωρία για τον ρόλο τους σε υπόθεση διαφθοράς.

Πιθανότητες; Πολλές. Θα είναι σχετικά εύκολο στην εφαρμογή και θα πλήξει πολλούς εύπορους Ρώσους με χρηματοοικονομικά συμφέροντα στην Ευρώπη, ειδικά στο Λονδίνο και την Κύπρο. Όμως θα χρειαστεί χρόνος για να εντοπιστούν οι στόχοι.

2. Διπλωματικές κυρώσεις: Μποϋκοτάζ της συνόδου G8 που είναι προγραμματισμένη να γίνει στο ρωσικό θέρετρο Σότσι τον Ιούνιο, καθώς και το παγκόσμιο ποδοσφαιρικό κύπελλο FIFA 2018 που θα φιλοξενήσει η Ρωσία. Στα πιο παραδοσιακά μέσα περιλαμβάνεται η ανάκληση διπλωματών.

Πιθανότητες; Η G7έχει ήδη αναστείλει τις προετοιμασίες για την επικείμενη σύνοδο G8, οπότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες να προχωρήσει η ΕΕ με τα μέτρα. Θα είναι μεγάλο πλήγμα για τον Ρώσο πρόεδρο να τον προσβάλλουν μέσα στο «γήπεδό του», αλλά η Ιταλία και η Γερμανία δεν θέλουν πλήρες μποϋκοτάζ. Το World Cup απέχει πολύ χρονικά, αλλά κάποια έθνη μπορεί να το μποϋκοτάρουν. Τέλος, είναι πολύ απίθανο να κοπούν οι διπλωματικές οδοί καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες σε κάθε περίπτωση θα προτιμούν τον διάλογο.

3. Αναβολή διακρατικών συνομιλιών: Σε αυτές μπορούν να περιλαμβάνονται οι συνομιλίες για την απελευθέρωση στις ευρωρωσικές βίζες, που αποτελεί βασικό στόχο του κ. Putin επί πολλά χρόνια, καθώς και αναβολή των συνομιλιών για νέα στρατηγική συμφωνία, που έχει στόχο την τόνωση της συνεργασίας σε επενδύσεις, έρευνα και ανάπτυξη.

Πιθανότητες; Πολλές. Θα είναι μια αρκετά «τίμια» κίνηση και σίγουρα θα εκνευρίσει την Μόσχα, αλλά δεν θα παίξει αποφασιστικό ρόλο στην επίλυση της κρίσης.

4. Οικονομία: Πάγωμα περιουσιακών στοιχείων Ρώσων ολιγαρχών στην Ευρώπη και μπλοκάρισμα της πρόσβασης των κρατικών τραπεζών στις αγορές της ΕΕ, μαζί με πάγωμα της εισαγωγής ρωσικών εταιριών σε ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Η βρετανική κυβέρνηση ήδη πλήττεται καθώς αξιωματούχος εμφανίστηκε στα διεθνή μέσα να προειδοποιεί ότι η Βρετανία «δεν πρέπει να αποκλείσει από το City του Λονδίνου τους Ρώσους».

Πιθανότητες; Λίγες. Θα είναι εύκολο στην εφαρμογή αλλά πολιτικά ευαίσθητο θέμα και θα πλήξει τα ευρωπαϊκά οικονομικά συμφέροντα: Οι Ρώσοι έχουν δισεκατομμύρια ευρώ σε στερλίνες και ευρωπαϊκές τράπεζες.

5. Εμπόριο: Επιβολή εμπορικού εμπάργκο σε μια σειρά προϊόντα από τα όπλα μέχρι τις υπηρεσίες παροχών ενέργειας, όπως ασφάλιση και μεταφορά του ρωσικού πετρελαίου, καθώς και απαγόρευση των εξαγωγών τεχνολογίας υδρογονανθράκων. Μια ακραία περίπτωση θα ήταν να εμποδίσει τη ροή πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Ρωσία προς την Ευρώπη.

Πιθανότητες; Είναι πιθανό να επιβληθεί εμπάργκο όπλων, αλλά θα έχει μικρή επίδραση καθώς η Ρωσία κατασκευάζει η ίδια τον εξοπλισμό της. Ωστόσο θα είναι συμβολικά μια πανίσχυρη κίνηση. Οι ενεργειακές κυρώσεις είναι δύσκολες, δεδομένου ότι η ΕΕ καλύπτει το 30% των ενεργειακών αναγκών της με το ρωσικό φυσικό αέριο. Πάντως ένα ανάλογο μέτρο έχει εφαρμοστεί με επιτυχία εναντίον του Ιράν.

6. Ο «μπαλαντέρ»: Επιβολή κυρώσεων εναντίον της ρωσικής ενεργειακής εταιρίας Gazprom, για αντιανταγωνιστική αποτίμηση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Πιθανότητες; Λίγες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που έχει την ευθύνη της έρευνας του μοντέλου αποτίμησης της Gazprom, δεν έχει καμία διάθεση να δώσει πολιτική διάσταση στο θέμα.

Πηγή