Το μπρα ντε φερ Αθήνας-δανειστών στη Σύνοδο Κορυφής

19/3/2015

Tων Peter Spiegel, Kerin Hope και Jeevan Vasagar

Εκατέρωθεν βολές και υψηλοί τόνοι ανάμεσα σε Ελλάδα και δανειστές πριν από την κρίσιμη Σύνοδο στις Βρυξέλλες. Η οργή των εταίρων για τα νομοσχέδια και ο εκνευρισμός Τσίπρα για την ΕΚΤ. Στενά χρονικά περιθώρια και κίνδυνος ατυχήματος.

Το νομοσχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης για την ανθρωπιστική κρίση είναι το νέο σημείο ανάφλεξης των δύσκολων σχέσεων της χώρας με τους πιστωτές και οδηγεί σε μια αντιπαράθεση σε πολιτικό επίπεδο στη Σύνοδο της Πέμπτης.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έφερε το νομοσχέδιο στη Βουλή εξοργίζοντας τους δανειστές που θεωρούν πως θα έπρεπε να είχε προηγηθεί διαβούλευση. Ο κ. Τσίπρας υπερασπίστηκε την κίνηση σε μια συναισθηματικά φορτισμένη ομιλία, λέγοντας: «Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε σε ξένους τεχνοκράτες να σχεδιάζουν τα νομοσχέδιά μας».

Το νομοσχέδιο το οποίο πέρασε από τη Βουλή με συντριπτική πλειοψηφία είναι μέρος της προεκλογικής καμπάνιας του ΣΥΡΙΖΑ για καταπολέμηση της φτώχειας στην Ελλάδα που προκάλεσε η παρατεταμένη ύφεση και έχει κόστος γύρω στα 200 εκατ. ευρώ.

Όμως οι πιστωτές υποστήριξαν πως η απόφαση της Αθήνας να προχωρήσει με το νομοσχέδιο παραβίασε τη συμφωνία της με τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης να μην αλλάζει μονομερώς την οικονομική πολιτική και να διαβουλεύεται μαζί τους. Παραπονέθηκαν επίσης ότι στο νομοσχέδιο συμπεριλήφθηκαν και άλλα μέτρα που δεν έχουν άμεση σύνδεση με κοινωνικές δαπάνες.

«Στηρίζουμε απόλυτα τον στόχο να προσφερθεί βοήθεια σε όσους είναι πιο ευάλωτοι στην ελληνική κοινωνία, σε όσους έχουν χτυπηθεί από την κρίση» ανέφερε ο Πιερ Μοσκοβισί, Ευρωπαίος επίτροπος για οικονομικά θέματα. «Αλλά πρέπει να υπάρχουν διαβουλεύσεις για τα νέα μέτρα. Πρέπει να μπορούμε να αξιολογούμε τον δημοσιονομικό αντίκτυπο από τα μέτρα που προτείνονται», πρόσθεσε.

Η γερμανική Bild έθεσε το θέμα πιο ωμά, αποκαλώντας το νομοσχέδιο που προβλέπει κουπόνια για τρόφιμα και δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα για τους φτωχούς «κήρυξη πολέμου».

Η αγανάκτηση για το νομοσχέδιο ήρθε μετά τη διακοπή των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους αξιωματούχους των θεσμών για πιθανή εκταμίευση ενός μέρους των 7,2 δισ. ευρώ. Προτού επιτραπεί στην Ελλάδα να αποκτήσει πρόσβαση στα κεφάλαια διάσωσης, οι πιστωτές απαιτούν να ξεκινήσει την εφαρμογή μια συμφωνημένης λίστας μεταρρυθμίσεων.

Μια τεταμένη τηλεδιάσκεψη ανάμεσα σε αξιωματούχους διακόπηκε την Τρίτη, με την ελληνική πλευρά να υποστηρίζει πως οι συζητήσεις θα παγώσουν μέχρι ο κ. Τσίπρας να συναντηθεί με τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες στο περιθώριο της Συνόδου την Πέμπτη.

Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος θα πετάξει μία μέρα νωρίτερα για να παραστεί στη συνάντηση, η Άγκελα Μέρκελ, καγκελάριος της Γερμανίας, ο Φρανσουά Ολάντ, πρόεδρος της Γαλλίας, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, επικεφαλής του Eurogroup και ο Zαν Κλοντ Γιούνκερ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο Ντόναλντ Τουσκ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και επίσημος οικοδεσπότης της συνόδου, θα προεδρεύσει της συνεδρίασης.

Επιπλέον, η Α. Μέρκελ κάλεσε τον κ. Τσίπρα στο Βερολίνο για συνάντηση τη Δευτέρα. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που μίλησαν με την καγκελάριο λένε ότι προτίθεται να κρατήσει την ίδια σκληρή γραμμή με τον Βόλφγκαγκ Σόιμπλε, τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, ο οποίος γίνεται όλο και πιο επικριτικός για την Ελλάδα τελευταία. «Θα παραμείνει σταθερή», είπε ένας από αυτούς.

Ο κ. Τσίπρας δεν έχει δώσει κάποια ένδειξη για το τι συγκεκριμένα θέλει να συζητήσει την Πέμπτη. Ωστόσο, αξιωματούχοι αναφέρουν ότι είναι ακόμα εκνευρισμένος για το γεγονός ότι η ΕΚΤ δεν έχει άρει το όριο για το ποσό έκδοσης που μπορεί η Ελλάδα να δανειστεί σε έντοκα γραμμάτια, γεγονός στο οποίο είχε βασιστεί η ελληνική κυβέρνηση για να διατηρήσει τη ρευστότητά της την περίοδο των διαπραγματεύσεων

Η ΕΚΤ αντιστέκεται σε μια τέτοια προοπτική με την αιτιολογία ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι οι μόνοι αγοραστές των ομολόγων που εκδίδει η κυβέρνηση. Οι τράπεζες αυτές διατηρούν ακόμα τη ρευστότητά τους λόγω της χρηματοδότησης που παρέχει η Τράπεζα της Ελλάδος μέσω του ELA και μία κεντρική τράπεζα δεν μπορεί νομίμως να χρησιμοποιηθεί για να χρηματοδοτήσει μία κυβέρνηση στην ευρωζώνη.

Χωρίς την εισροή ρευστού η Αθήνα θα μπορούσε σύντομα να βρεθεί χωρίς τα ταμειακά διαθέσιμα για την πληρωμή μισθών και συντάξεων ή, όπως φοβούνται κάποιοι αξιωματούχοι, θα μπορούσε να κηρύξει χρεοκοπία στο εξωτερικό της χρέος. Κάποιοι φοβούνται ότι η Αθήνα θα βρεθεί χωρίς ρευστό μέχρι το τέλος του μήνα, αν και κάποιοι αξιωματούχοι της Ε.Ε. ανέφεραν ότι κατάφερε να συγκεντρώσει χρήματα από ανεξάρτητες πηγές, οι οποίες πιθανόν θα της δώσουν μερικές βδομάδες ακόμα.

Ακόμα και πριν από τις τελευταίες αντιπαραθέσεις, η πρόοδος στην Αθήνα ήταν σπασμωδική: Οι συνομιλίες που είχαν ξεκινήσει την προηγούμενη βδομάδα για να καθοριστεί η τωρινή κατάσταση του προϋπολογισμού είχαν ένα δύσκολο ξεκίνημα, καθώς οι Έλληνες αξιωματούχοι εμφανίστηκαν απρόθυμοι να συζητήσουν ακριβή στοιχεία για την ταμειακή κατάσταση της χώρας, σύμφωνα με μαρτυρίες Ευρωπαίων ομολόγων τους.

Σε μια ασυνήθιστα απαισιόδοξη δήλωση τη Δευτέρα, ο κ. Σόιμπλε κατηγόρησε τη νέα ελληνική κυβέρνηση ότι έχει καταστρέψει την εμπιστοσύνη με τους εταίρους της στην ευρωζώνη και ότι λέει ψέματα στο λαό της.

Ένας υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος στο Βερολίνο προσπάθησε την Τετάρτη να αποκλιμακώσει τις εντάσεις λέγοντας: «Θα κάνουμε τα πάντα για να κρατήσουμε την κατάσταση διαχειρίσιμη». Ο κ. Τσίπρας προσκλήθηκε στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα, διότι ήταν, όπως ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος, «η κατάλληλη στιγμή για μια λεπτομερή και ειλικρινή συζήτηση».

Πηγή