Το ευρώ δημιούργησε την κρίση

11/5/2016

Πώς επηρρεάζει το νόμισμα την οικονομία;

Η πιο σημαντική παράμετρος ενός νομίσματος είναι η ισοτιμία του με τα ξένα νομίσματα. Για να το καταλάβουμε, η Ελλάδα έχει το ευρώ, η Βουλγαρία έχει το νόμισμα της με ισοτιμία ένα ευρώ δύο λέβα και η Τουρκία έχει ισοτιμία ένα ευρώ τρεις λίρες.

Με ένα ευρώ αγοράζουμε στην Ελλάδα ένα κιλό ντομάτες και θεωρητικά στην Βουλγαρία δύο κιλά και αντίστοιχα στην Τουρκία τρία κιλά. (στην πραγματικότητα είναι λιγότερο γιατί το πετρέλαιο είναι πιο ακριβό στην Βουλγαρία και στην Τουρκία απ'΄ότι στην Ελλάδα και λόγω άλλων παραμέτρων όπως ο πληθωρισμός, η προσφορά κλπ. αλλά για απλοποίηση των υπολογισμών θα θεωρήσουμε ότι είναι σωστή η αντιστοιχία).

Βλέπουμε ότι τα προιόντα της Βουλγαρίας και της Τουρκίας είναι πιο φθηνά λόγω της ισοτιμίας των νομισμάτων τους σε σχέση με το ευρώ. Αυτό οδήγησε τους Έλληνες να εισάγουν πιο φθηνά προιόντα με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (να εισάγουμε περισσότερα προιόντα απ' αυτά που εξάγουμε). Έτσι αυξήθηκε η ανεργία στην Ελλάδα και αυξάνεται αντίστοιχα η απασχόληση στην Βουλγαρία και στην Τουρκία. Παράλληλα, αυξήθηκε το δημόσιο χρέος γιατί το έλλειμμα αυτό καλύφθηκε με δανεισμό.

Δεν είναι μόνο αυτό. Τα προιόντα που με τη δραχμή ήταν ακριβά λόγω της ισοτιμίας της με το δολάριο όπως τα αυτοκίνητα, οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, έγιναν πιο φθηνά. Έται τα εισάγαμε σε μεγαλύτερες ποσότητες. Ενδεικτικά, το 1986 κυκλοφορούσαν ενάμισι εκατομμύριο οχήματα και το 2009 επτάμισι εκατομμύρια.

Είδαμε λοιπόν ότι τα προιόντα που παράγαμε έγιναν πιο ακριβά (δεν ήταν ανταγωνιστικά) και τα εισαγόμενα έγιναν πιο προσιτά για τον Έλληνα καταναλωτή αλλά με δανεικα. Οι ελληνικές τράπεζες δανείζονταν από την ΕΚΤ με χαμηλό επιτόκιο από τότε που μπήκαμε στο ευρώ, δάνειζαν τους πολίτες κι αυτοί με τη σειρά τους κατανάλωναν εισαγόμενα προιόντα με αποτέλεσμα να αυξάνεται δραματικά το δημόσιο χρέος. Μέσα σε 8 χρόνια με το ευρώ (2002-2009) διπλασιάστηκε το δημόσιο χρέος. Όσα χρωστούσαμε μέχτι το τέλος του 2001 με τη δραχμή, άλλα τόσα χρωστούσαμε στο τέλος του 2009.

Κάτι έπρεπε να γίνει για να γίνουν πιο φθηνά τα προιόντα και υπηρείσες μας (όπως ο τουρισμός). Νομισματική υποτίμηση δεν μπορούσαμε να κάνουμε επειδή έχουμε το ευρώ. Ο μόνος τρόπος λοιπόν ήταν να μειώσουμε το ''μοναδιαίο κόστος εργασίας'' δηλαδή να μειώσουμε τους μισθούς. Παράλληλα, επειδή δεν μπορούμε να επιβάλλουμε δασμούς στα εισαγόμενα επειδή απαγορεύεται στην ευρωζώνη, ο μόνος τρόπος για να μην εισάγουμε είναι να μην μπορούμε να τα αγοράσουμε επιβάλλοντας το κράτος μεγάλους φόρους και μειώνοντας τις δημόσιες δαπάνες. Αυτά προκάλεσαν ύφεση, ανεργία, φτώχεις. Πρέπει δηλαδή να γίνουμε φτωχοί για να μην εισάγουμε. Είναι παρανοικό αλλά αν δεν μπορεί να γίνει νομισματική υποτίμηση δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Να εισάγουμε και να αυξάνεται το δημόσιο χρέος δεν μπορεί να γίνεται επ' άπειρον.

Πολλοί λένε ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα διορθώσουν την κατάσταση και αν τις είχαμε εφαρμόσει μόνοι μας δεν θα είχαμε χρεοκοπήσει. υτό είναι μύθος. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι η ιδωιικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, η ιδιωτικοποίηση του συστήματος Υγείας, οι ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΚΟ και κάθε περιουσιακού στοιχείου του κράτους, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, η μείωση στο ελάχιστο των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών προς όφελος εταιρειών. Αυτά υποτίθεται ότι θα αυξήσουν το ΑΕΠ, θα προσελκύσουν επενδύσεις και θα δώσουν θέσεις εργασίας. Είναι νομοθεσία της ευρωζώνης, ιο εταιρείες αλλά και τα πρόσωπα που δηλώνουν έδρα στο εξωτερικό, να μην πληρώνουν ούτε ένα ευρώ για φόρο στην Ελλάδα. Καταλαβαίνει κανείς ότι η αύξηση του ΑΕΠ δεν θα αντανακλά σε αύξηση του βιοτικού επιπέδου του πολίτη.

Πολλοί λένε ότι δε φταίει το νομισμα αλλά οι πολιτικές. Λένε ότι έφταιξε ο μεγάλος (όπως νομίζουν) αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων προφανώς αγνοώντας ότι το 2010 ο αριθμός τους ήταν στον μέσο όρο της ευρωζώνης. Ποια πολιτκή μπορεί να ακολουθηθεί όντας μέσα στο ευρώ; Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστική η οικονομία μας ώστε να παράγιυμε πιο φθηνά προιόντα και να έχουμε πιο φθηνό τουρισμό ώστε να μην εισάγουμε και να μειωθεί η ανεργία και το δημόσιο χρέος; Πώς θα σταματήσι η νόμιμη φοροδιαφυγή των εταιρειών τη στιγμή που υπάρχει τεράστια ανεργία, κόβονται οι συντάξεις και οδηγείται στην πείνα ο πολίτης; Η μείωση της ανεργίας στο ελάχιστο θα κάνει τα ασφαλιστικά ταμεία βιώσιμα και θα δίνουν συντάξεις.

Ο Δ. Μάρδας που είναι στέλεχος της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και οικνομολόγος στο ΑΠΘ, υποστηρίζει ότι η νομισματική υποτίμηση δεν είναι λύση. Όμως ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματα του και πρέπει να τα βγάλει γιατί διακυβεύεται η διαβίωση του και η διαβίωση των επόμενων γενεών.