21/3/2017
Του Wolfgang Munchau
Mια λογική συμφωνία για το Brexit είναι πολύ πιο πιθανή από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι. Eνα αδέξιο δεν ευνοεί καμία πλευρά. Τα διδάγματα από την κόντρα Βρετανίας-Γερμανίας τη δεκαετία του 1980.
Η συζήτηση για το Brexit διεξάγεται με μεροληπτικό τρόπο. Αν κάποιος είναι υπέρ του Brexit, το πιθανότερο είναι να αγνοήσει οποιαδήποτε πληροφορία ότι η αποχώρηση από την Ε.Ε. θα ήταν κακή για την οικονομία ή ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι εξαιρετικά δύσκολες.
Αν κάποιος είναι υπέρ της παραμονής, συνεχίζει να ξεστομίζει υπερβολικές προειδοποιήσεις για την επικείμενη οικονομική καταστροφή. Μπορεί να πει ακόμα ότι η Ε.Ε. θα αρνηθεί στη Βρετανία μια αξιοπρεπή συμφωνία για το Brexit. Θα το κάνει αυτό γιατί είναι θυμωμένος ή γιατί προσβλέπει στη γλυκιά στιγμή που θα πάρει εκδίκηση, όταν και θα μπορεί να πει: «Σας το είπα».
Εν τω μεταξύ, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που φοβούνται ότι η αποχώρηση της Βρετανίας μπορεί ακόμα να αποτραπεί. Δεν μπορεί.
Η αλήθεια για τις μεγάλες μάχες του Brexit που θα ακολουθήσουν είναι πως θα είναι σχετικά βαρετές. Μετά την πυροδότηση του Brexit από τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, που αναμένεται να γίνει την ερχόμενη εβδομάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει βγει από την Ε.Ε. το αργότερο τον Ιούλιο του 2019, ενδεχομένως λίγους μήνες νωρίτερα. Και σε αντίθεση με τις προειδοποιήσεις που συνεχίζω να ακούω, πιστεύω πως οι πιθανότητες για μια συμφωνία εξόδου υπό το Άρθρο 50 της Συνθήκης της Ε.Ε. δεν είναι καθόλου κακές.
Φυσικά, δεν είναι τόσο δύσκολο να σκεφτούμε ένα σενάριο στο οποίο ένας Βρετανός πολιτικός θα αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις μετά από μια πρόκληση.
Το μεγαλύτερο θέμα θα είναι τα χρήματα. Πάντα είναι. Η Μάργκαρετ Θάτσερ ήθελε την επιστροφή χρημάτων ήδη από τη δεκαετία του 1980. Για αρκετά χρόνια η Ε.Ε. δεν έκανε σχεδόν τίποτα για τις βρετανικές επιστροφές ή «εκπτώσεις», όπως τις ονόμαζαν οι Γερμανοί. Ήταν όπως θυμάμαι μια από τις πιο σφοδρές διαμάχες. Αλλά τελικά, κατέληξαν σε συμφωνία. Πάντα αυτό κάνουν.
Η διαμάχη για τον λογαριασμό της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα είναι τόσο δύσκολη. Υπάρχουν ανεπιβεβαίωτα σενάρια για ένα ποσό στα 60 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα νούμερο που δεν συγκρίνεται με αυτά των μεγάλων οικονομικών συγκρούσεων του παρελθόντος. Το πρόβλημα για τον λογαριασμό της εξόδου είναι η έλλειψη νομικής βάσης και προηγούμενων αποφάσεων. Οι συνθήκες δεν λένε τίποτα. Δεν υπάρχουν κανονισμοί.
Τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν εφόσον οι δύο πλευρές υιοθετήσουν μια απλή αρχή: ότι το Brexit δεν πρέπει να είναι μια ευκαιρία για την Ε.Ε. για να βγάλει εύκολα χρήματα, αλλά ούτε και για το Ηνωμένο Βασίλειο για να αποφύγει το κόστος που θα έχει για την ένωση η απόφαση αυτή.
Αν και είναι δίκαιο να πληρώσει το Ηνωμένο Βασίλειο το κόστος του Brexit, δεν θα ήταν δίκαιο για την Ε.Ε. να βάλει μια τιμή για την πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Ευτυχώς, υπάρχει μεγάλη επιλογή αριθμών ανάμεσα στο μηδέν και στα 60 δισ.
Οι δύο πλευρές έχουν 18 μήνες για να συζητήσουν τις λεπτομέρειες της διαδικασίας εξόδου του Άρθρου 50. Αυτές δεν θα περιλαμβάνουν μια εμπορική συμφωνία, μόνο τους όρους του διαζυγίου. Εν τω μεταξύ, η Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο θα διαπραγματευθούν μια ενδιάμεση συμφωνία, που θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι να συγκροτηθεί και να εγκριθεί μια τελική εμπορική συμφωνία. Η ενδιάμεση συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ μόλις το Brexit αποκτήσει νομική ισχύ.
Θα ήταν απερίσκεπτο να προβλέψει κανείς ότι όλα αυτά θα προχωρήσουν με απόλυτη ομαλότητα. Αντίθετα, θα είναι μια δύσκολη και σκληρή μάχη, όσο οι μεγαλύτερες μάχες του παρελθόντος. Αυτό που βλέπω, ωστόσο, είναι ότι και οι δύο πλευρές έχουν περισσότερα να χάσουν από το να κερδίσουν. Είναι κάτι που έχει μεγαλύτερη σημασία από την παρατήρηση πως το Ηνωμένο Βασίλειο έχει σχετικά περισσότερα να χάσει από την Ε.Ε. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά δεν είναι το κρίσιμο ζήτημα. Πολύ πιο κρίσιμο είναι πως το Ηνωμένο Βασίλειο είναι εσωτερικό τμήμα των εφοδιαστικών αλυσίδων της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, ειδικά μετά την πώληση των Vauxhall και Opel στη γαλλική Peugeot.
H αυτοκινητοβιομηχανία θα βρει ένα τρόπο να ζήσει με το Brexit. Αλλά δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε μια ξαφνική ρήξη.
Συνεπώς, την επόμενη φορά που θα ακούσετε να λένε πως η Ε.Ε. βρίσκεται σε πιο ισχυρή διαπραγματευτική θέση, απλά θυμηθείτε πως όποιος κάνει αυτές τις παρατηρήσεις δεν γνωρίζει για αυτές τις βιομηχανικές εφοδιαστικές αλυσίδες και άλλους στενούς συνδέσμους ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ε.Ε.: τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια, τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στο επίπεδο των G7 και G20. To Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα εξαφανιστεί ξαφνικά μετά το Brexit.
Οπότε, τι γίνεται με το απόλυτο επιχείρημα ότι η Ε.Ε. πρέπει να τιμωρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο για να δημιουργήσει αντικίνητρο στους υπόλοιπους να φύγουν; Πρόκειται για καθαρή ανοησία. Δυσκολεύομαι να βρω έστω και μια χώρα που θα έφτανε έστω και κοντά σε αυτό το σημείο. Η πιο απομονωμένη χώρα είναι η Πολωνία, αλλά το εκλογικό της σώμα παραμένει συντριπτικά υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. Οι σκανδιναβικές χώρες μπορεί να έχουν χάσει τον ενθουσιασμό τους για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά καμία δεν σκέφτεται να αποχωρήσει. Οι ολλανδικές εκλογές της περασμένης εβδομάδας έβαλαν τέλος στους φόβους ή στις ελπίδες για ένα «Nexit».
Μια έξοδος από το ευρώ είναι διαφορετικό ζήτημα. Αλλά δεν υπάρχει κάποια ουρά χωρών που περιμένουν να βγουν από την Ε.Ε. Η κατάσταση θα αλλάξει αν οι Γάλλοι ψηφίσουν τη Λεπέν, αλλά πιστεύω πως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί.
Σε κάθε πολιτική διαδικασία μπορεί να υπάρξουν ατυχήματα. Αλλά πραγματικά δυσκολεύομαι να βρω ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο για μια συμφωνία. Η συμβουλή μου, ειδικά για όσους ήταν υπέρ της παραμονής, είναι να πάρουν μια βαθιά ανάσα, να αποδεχτούν ότι το Brexit θα γίνει και να εστιάσουν στο πώς θα επανασυνδεθούν με την Ε.Ε. μετά το Brexit.
Υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου