Το λεηλατημένο "Βάζο με Λουλούδια"

4/1/2019

Το περιοδικό DER SPIEGEL αναφέρεται στο ιταλικό αίτημα για επιστροφή ενός πίνακα από την περίφημη πινακοθήκη Ουφίτσι της Φλωρεντίας, τον οποίο τα ναζιστικά στρατεύματα είχαν κλέψει, μαζί με άλλα έργα τέχνης, στη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Πρόκειται για το "Βάζο με Λουλούδια" του Γιαν Φαν Χούισουμ, που θεωρείται αριστούργημα του ολλανδικού μπαρόκ και είχε μεταφέρει στο Παλάτσο Πίτι της Φλωρεντίας ο Λεοπόλδος ΙΙ, μέγας δούκας της Τοσκάνης, το 1824. Μεταξύ άλλων απίθανων λεπτομερειών, το δημοσίευμα αναφέρει ότι τον Ιούλιο του 1944 ένας δεκανέας ονόματι Στοκ έγραφε στη γυναίκα του, στη Γερμανία, ότι της στέλνει "μία υπέροχη ελαιογραφία", δηλαδή τον πίνακα του Φαν Χούισουμ. "Παραμένει άγνωστο με ποιόν τρόπο ο δεκανέας απέκτησε το πολύτιμο έργο τέχνης" επισημαίνει το SPIEGEL. "Δεν αποκλείεται να το είχε ανταλλάξει με τρόφιμα ή τσιγάρα. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι σήμερα η αξία του φτάνει τα δέκα με δώδεκα εκατομμύρια ευρώ".

Το ζήτημα επανήλθε στην επικαιρότητα με σχέδιο νόμου που κατέθεσε το 2015 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης (και σημερινός υπουργός Εξωτερικών) Χάικο Μάας, το οποίο προέβλεπε ότι δεν παραγράφονται αξιώσεις του νόμιμου ιδιοκτήτη για την επιστροφή έργων τέχνης που είχε λεηλατήσει το ναζιστικό καθεστώς. Ωστόσο, επισημαίνει το SPIEGEL, "η καγκελαρία και το υπουργείο Οικονομικών μπλοκάρισαν το νομοσχέδιο. Στο Βερολίνο φοβούνται ότι, σε περίπτωση που η διάταξη είχε αναδρομική ισχύ, το κράτος θα έπρεπε να αποζημιώσει τους κατόχους των έργων τέχνης. Τον περασμένο Σεπτέμβριο το υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι 'εξετάζει περαιτέρω το ζήτημα, για να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποια άλλη δυνατότητα, ώστε με βάση το αστικό δίκαιο να βελτιωθεί η έννομη θέση των πρώην ιδιοκτητών έργων τέχνης που έχουν κλαπεί από το ναζιστικό καθεστώς". Η υπόθεση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, καθώς ο πίνακας του Φαν Χούισουμ ανήκει σήμερα σε απογόνους του δεκανέα Στοκ, οι οποίοι, αφού προχώρησαν σε διερευνητικές επαφές με την Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου, τον οίκο Sotheby's του Λονδίνου και Γερμανούς δικηγόρους ειδικευμένους στην αγορά τέχνης, απευθύνθηκαν τελικά μέσω δικηγόρου στο ιταλικό Δημόσιο. Πρότειναν μία συμβιβαστική λύση, η οποία όμως θα προβλέπει και εύρετρα για τον σημερινό- αν και προφανώς όχι νόμιμο- κάτοχο του πίνακα.

Πηγή Deutsche Welle