Ισοπεδώνουν τις συντάξεις για να... σώσουν τα Ταμεία

28/4/2014

Τον Ιούνιο ανοίγει και πάλι το ασφαλιστικό. Νέο «μαχαίρι» σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, συγχωνεύσεις ταμείων και συμμετοχή των ιδιωτών στην κοινωνική ασφάλιση προβλέπει η συνταγή της τρόικας

Στη ριζική αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος αναμένεται να προχωρήσει σταδιακά η κυβέρνηση από τις αρχές καλοκαιριού, με στόχο τη μείωση της οικονομικής ενίσχυσης των ταμείων. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας αναμένεται να ξεκινήσει τις σαρωτικές μεταβολές, θέτοντας σε πλήρη εφαρμογή παλαιότερους νόμους και εξαλείφοντας σταδιακά τα ελλείμματα που παρουσιάζουν οι ασφαλιστικοί φορείς, μέσω της περικοπής παροχών. Οι ασφαλισμένοι και οι μελλοντικοί συνταξιούχοι την επαύριον των μνημονίων θα βρεθούν αντιμέτωποι με ένα... μεταλλαγμένο σύστημα ασφάλισης που δεν θα έχει καμία σχέση με το σημερινό και θα στηρίζεται κυρίως σε ατομικούς λογαριασμούς, οι οποίοι ανάλογα με το ταμειακό τους απόθεμα θα «καταβάλλουν» συντάξεις. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας προετοιμάζονται πυρετωδώς προκειμένου τον Ιούνιο να παρουσιάσουν στην τρόικα το πρώτο στάδιο αλλαγών του συστήματος ασφάλισης, που θα περιλαμβάνει την «ουσιαστική» ενοποίηση και τη συγχώνευση των ασφαλιστικών ταμείων (με ενιαίους όρους και προϋποθέσεις για χιλιάδες ασφαλισμένους), αλλά και την περικοπή των επικουρικών συντάξεων ταμείων με ελλείμματα, τα οποία έχουν ενταχθεί στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης. Σε δεύτερο στάδιο, θα υπάρξουν νέες παρεμβάσεις έως το τέλος του έτους, καθώς η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να ζητήσει από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή την εκπόνηση μελετών για τη βιωσιμότητα όλων των ταμείων και κλάδων, οι οποίες θα είναι έτοιμες το φθινόπωρο. Οι μελέτες θα στηριχτούν στην περικοπή των εσόδων προς τα ασφαλιστικά ταμεία λόγω της αύξησης της ανεργίας, της περικοπής κοινωνικών πόρων και της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών. Με τα παραπάνω δεδομένα, ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση τονίζουν ότι μια νέα μεταρρύθμιση είναι προ των πυλών, με «όχημα» την εφαρμογή του ασφαλιστικού νόμου 3863/10 (Λοβέρδου - Κουτρουμάνη) και την καθιέρωση εθνικής σύνταξης. «Από το 2015 θα “σχηματοποιηθεί” το νέο ασφαλιστικό σύστημα, ενώ το 2020 θα λάβει την τελική του μορφή, καθώς θα έχουν ωριμάσει οι προβλέψεις των νόμων που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας και θα έχουν γίνει πράξη σημερινοί σχεδιασμοί...», επισημαίνεται στην «R».

Έως 50% στις επικουρικές

Η περικοπή των επικουρικών συντάξεων κατά μέσο όρο από 10% έως και 50% θα γίνει σε δύο δόσεις. Η πρώτη θα τεθεί σε εφαρμογή τον Ιούλιο, λόγω της καθιέρωσης της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στο ΕΤΕΑ. Οι επόμενες μειώσεις θα εφαρμοστούν ανάλογα με τη βιωσιμότητα του ταμείου στις αρχές του 2015. Περικοπές προβλέπονται επίσης στις παροχές μετοχικών ταμείων και φορέων πρόνοιας, όπου δεν τηρείται η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος. Αυτό σημαίνει ότι τα ταμεία θα μειώνουν αντιστοίχως τις παροχές τους, έτσι ώστε να προσαρμόζονται στα έσοδά τους. Παράλληλα, από τον Ιούλιο εφαρμόζεται μεικτό σύστημα υπολογισμού των συντάξεων του ΕΤΕΑ. Το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης έως 30 Ιουνίου 2014 θα υπολογίζεται με το παλαιό σύστημα και το υπόλοιπο τμήμα, από τον Ιούλιο και εξής, με τον νέο τρόπο υπολογισμού. Το νέο σύστημα θα είναι διανεμητικό με προκαθορισμένες εισφορές και νοητή κεφαλαιοποίηση. Εντός του έτους αναμένονται περικοπές και στα μερίσματα των μετοχικών ταμείων που έχουν ελλείμματα. Στον πρόσφατο νόμο προβλέπεται ότι τα μετοχικά ταμεία πολιτικών υπαλλήλων και των σωμάτων ασφαλείας πραγματοποιούν υποχρεωτικά κάθε έτος αναλογιστική μελέτη και ανα-
λόγως προσαρμόζουν τις παροχές τους. Ο πρόσφατος νόμος προβλέπει ακόμη ότι από 1ης Ιανουαρίου 2015 επεκτείνεται η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος σε όλους τους φορείς επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας του υπουργείου Εργασίας και στους αντίστοιχους τομείς των σωμάτων ασφαλείας. Δηλαδή, όλα τα επικουρικά ταμεία και τα ταμεία εφάπαξ θα προ-
σαρμόζουν τις παροχές τους στα έσοδα του ταμείου, όπως ισχύει και στο ΕΤΕΑ. Η ίδια πολιτική θα ακολουθηθεί και στα ποσά
των εφάπαξ. Η εφαρμογή της μεταρρύθμισης έχει ήδη ξεκινήσει (ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2014), εξαλείφοντας τα ελλείμματα στα ταμεία αυτά. Ξεκινώντας από την 1η Ιανουαρίου 2015, όλα τα ταμεία εφάπαξ θα χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από ίδιους πόρους.

Έξι μέτρα σοκ ζητάει η τρόικα από το 2015

Πέρα όμως από τις άμεσες περικοπές των επικουρικών συντάξεων και των εφάπαξ, από το φθινόπωρο θα τεθούν σε εφαρμογή αλλαγές που θα οδηγούν σε έμμεσες μειώσεις κύριων συντάξεων. Το ασφαλιστικό θα έχει πλέον έξι βασικά χαρακτηριστικά:
- Δημιουργία σταδιακά τριών μεγάλων ταμείων (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ), με τελικό στόχο τη συγχώνευσή τους σε έναν φορέα-μαμούθ το 2017, τον Εθνικό Φορέα Απονομής Συντάξεων.
- Περιορισμένη συμμετοχή του κράτους σε βασικές συνταξιοδοτικές παροχές μέσω της καθιέρωσης εθνικής σύνταξης.
- Συνεχείς παρεμβάσεις στις επικουρικές συντάξεις με βάση τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος. Ανάλογες παρεμβάσεις έχει ζητήσει η τρόικα και για τις κύριες συντάξεις.
- Ατομικοί ασφαλιστικοί λογαριασμοί, όπου ανάλογα με τις εισφορές που έχει καταβάλει ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου θα διαμορφώνεται το τελικό ποσό της σύνταξής του.
- Κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων πριν από τα 62 έτη, αλλά και αναπροσαρμογή του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής στη χώρα.
- Εντονη δραστηριοποίηση της ιδιωτικής ασφάλισης, καθώς με την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και του περιορισμού των συντάξιμων αποδοχών θα γεννηθεί η ανάγκη επιπλέον αποταμίευσης για τους ασφαλισμένους.

Πηγή