«Απόδραση» προσφύγων από το πρόγραμμα μετεγκατάστασης

17/5/2016

Των Duncan Robinson και Kerin Hope

Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης ακυρώνεται από την άρνηση πολλών αιτούντων άσυλο να μετακινηθούν σε φτωχότερα κράτη-μέλη. Μόλις τέσσερις δέχθηκαν να μετακινηθούν στη Βουλγαρία από τους 47 που είχε δεχθεί η γειτονική χώρα. Πώς χάνουν τα ίχνη τους οι υπηρεσίες ασύλου.

Ένας στους επτά αιτούντες άσυλο στο πρόγραμμα της Ε.Ε. για τη μετεγκατάσταση προσφύγων σε όλο το μπλοκ είτε αρνήθηκε να μετακινηθεί ή «διέφυγε», σύμφωνα με στοιχεία της ελληνικής κυβέρνησης.

Η πολιτική που συμφωνήθηκε την περασμένη χρονιά μετά από σημαντικές διαφωνίες, είχε σχεδιαστεί για να κατανείμει με πιο δίκαιο τρόπο το βάρος της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης στην Ε.Ε., μέσω της μετεγκατάστασης 160.000 αιτούντων άσυλο από χώρες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, σε άλλα μέλη του μπλοκ.

Αλλά ακυρώνεται από την άρνηση πολλών αιτούντων άσυλο να μετακινηθούν σε φτωχότερα κράτη-μέλη, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Από τα 1.324 άτομα που έχουν ελεγχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης, οι 191 έχουν αποχωρήσει ή απλά εξαφανιστεί, λένε Έλληνες αξιωματούχοι.

Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, η Βουλγαρία είχε συμφωνήσει να δεχθεί 47 αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα. Αλλά μόλις τους είπαν ότι θα μεταφερθούν εκεί, οι 36 αποσύρθηκαν από το πρόγραμμα ενώ άλλοι επτά «διέφυγαν», σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση. Στο τέλος μόνο τέσσερις μετακινήθηκαν.

Η κατάσταση ήταν παρόμοια και στη Ρουμανία, όπου οι 32 από τους 67 αιτούντες άσυλο που είχαν προγραμματιστεί να μετακινηθούν εκεί εξαφανίστηκαν ή παραιτήθηκαν από το πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Στην περίπτωση της Εσθονίας, οκτώ από τους 27 ανθρώπους προτίμησαν να διαφύγουν αντί να σταλούν στη χώρα της Βαλτικής.

Ακόμα και αυτοί που αποστέλλονται σε πλούσιες χώρες όπως η Γαλλία έχουν βγει από το πρόγραμμα. Από τους 388 αιτούντες άσυλο που ήταν να σταλούν στη Γαλλία από την Ελλάδα, οι 24 διέφυγαν ενώ άλλοι δύο αποχώρησαν.

Η Φωτεινή Ράντσιου, πρώην υπάλληλος του ΟΗΕ που εργάζεται ως σύμβουλος για την προσφυγική κρίση, αποδίδει τα υψηλά ποσοστά αποχώρησης από το πρόγραμμα στους φόβους των αιτούντων άσυλο ότι θα μετακινηθούν σε μια χώρα που βρίσκεται πολύ μακριά από τους φίλους και την οικογένεια.

«Με τη διαδικασία να σέρνεται, πολλοί άνθρωποι απογοητεύονται», σημειώνει η κα Ράντσιου. «Αισθάνονται ότι δεν θα πάνε εκεί που είναι οι συγγενείς τους, οπότε βγαίνουν όλοι μαζί».

Η Αναστασίου Μαύρου, κοινωνική λειτουργός και εθελοντής σε καταυλισμό κοντά στην Αθήνα, ανέφερε πως είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι αξιωματούχοι να χάνουν τα ίχνη των αιτούντων άσυλο. «Υπάρχει μεγάλη κινητικότητα στους πρόσφυγες», επισήμανε. «Αλλάζουν διευθύνσεις και κινητά τηλέφωνα συχνά, οπότε δεν μπορεί να τους βρει η υπηρεσία ασύλου».

Οι Έλληνες και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι αντιμέτωποι με 46.000 περιπτώσεις αιτούντων άσυλο που έχουν ξεμείνει στην Ελλάδα. Η ΠΓΔΜ έκλεισε τα σύνορά της με την Ελλάδα την άνοιξη, αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες εγκλωβισμένους στη χώρα, με τις συνθήκες να επιδεινώνονται διαρκώς.

Αν και Έλληνες αξιωματούχοι έχουν ετοιμάσει 3.126 για μετεγκατάσταση, οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης που έχουν υπογράψει την συμφωνία είχαν δεχτεί μόλις 1.791 ως την προηγούμενη εβδομάδα.

«Ακόμα και με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες -διαχειρίσιμες ροές, μικρές πολιτικές αντιστάσεις, χρόνο για τις κυβερνήσεις να προετοιμαστούν, να δοκιμάσουν και να προσαρμοστούν-, η μετεγκατάσταση θα χρειαζόταν και πάλι χρόνια για να εξελιχθεί ως βιώσιμο μέσο διανομής», υποστηρίζει η Elizabeth Collett, υπεύθυνη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής. «Με έναν πρόχειρο σχεδιασμό εν μέσω μιας πολιτικής διαμάχης, με περιορισμένη την προσοχή της ελληνικής κυβέρνησης και απροετοίμαστες τις χώρες υποδοχής, οι χαμηλοί αυτοί αριθμοί είναι απογοητευτικοί αλλά δεν αποτελούν ιδιαίτερη έκπληξη».

Τα σφραγισμένα σύνορα και η αργή πρόοδος της μετεγκατάστασης οδηγεί σε μια εκκολαπτόμενη ανθρωπιστική κρίση στη χώρα.

Παρά τη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης, σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, για τη δημιουργία υποδομών στέγασης για 50.000 πρόσφυγες ως το τέλος του 2015, η Ελλάδα συνεχίζει να υποφέρει από έλλειψη χώρων στέγασης.

Προς το παρόν η χώρα μπορεί να προσφέρει στέγη μόνο σε 35.000 μετανάστες στη χώρα.

Πηγή