Η Μέρκελ σκληραίνει τη στάση της στο Brexit

29/3/2017

Του Stefan Wagstyl

Από επιεική σχόλια μετά το βρετανικό δημοψήφισμα, η καγκελάριος έχει κάνει στροφή σε πιο αδιάλλακτη στάση. Το πολιτικό debate στη Γερμανία έχει γίνει μανιωδώς πιο φιλοευρωπαϊκό και εξαλείφει τις ελπίδες του Λονδίνου για ήπια στάση των Ευρωπαίων.

Η Γερμανία έχει σκληρύνει τη στάση της στο Brexit, καθώς η Τερέζα Μέι, η Βρετανίδα πρωθυπουργός, ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις της ιστορικής εξόδου από την ΕΕ.

Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία έκανε επιεική σχόλια μετά το δημοψήφισμα του περασμένου καλοκαιριού, έχει υιοθετήσει σκληρή στάση σε ζητήματα όπως ο «λογαριασμός» εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου και η σειρά των διαπραγματεύσεων, εν μέρει σε απάντηση στις αυξανόμενες προσδοκίες πως η Βρετανία επιθυμεί ένα hard Brexit.

«Δεν θέλουμε καθόλου να τιμωρήσουμε τη Βρετανία, αλλά ταυτόχρονα δεν θέλουμε καθόλου να διακινδυνεύσουμε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση για χάρη της Βρετανίας», δήλωσε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπουργός Οικονομικών και στενός σύμμαχος της κ. Μέρκελ, σε πρόσφατη συνέντευξη που παραχώρησε στους FT.

«Γι’ αυτό τον λόγο προτεραιότητά μας θα πρέπει να είναι, με βαριά καρδιά, να κρατήσουμε την υπόλοιπη Ευρώπη -χωρίς τη Βρετανία- όσο ενωμένη γίνεται».

Η πιο αυστηρή διάθεση από την πλευρά του πιο ισχυρού κράτους της ΕΕ έρχεται σε αντίθεση με τις ελπίδες του Λονδίνου πως το Βερολίνο θα ακολουθήσει μια πιο ήπια γραμμή λόγω των πιέσεων από το ισχυρό lobby των αυτοκινητοβιομηχανιών, το οποίο ανησυχεί για τις πωλήσεις και τις επενδύσεις του στη Βρετανία.

Αντίθετα, το πολιτικό debate στη Γερμανία έχει γίνει μανιωδώς πιο φιλοευρωπαϊκό μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως Αμερικανού προέδρου, ενός ένθερμου θιασώτη του Brexit, αλλά και του γεγονότος ότι ο Μάρτιν Σουλτς, ο φιλοευρωπαίος πρώην πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου, έχει αναδειχθεί σε κύριο αντίπαλο της κ. Μέρκελ στις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Αν και η καγκελάριος προηγούμενα επέμενε πως επιθυμούσε να κρατήσει τη Βρετανία «όσο πιο κοντά γίνεται» στην ΕΕ, το Βερολίνο έχει πλέον δώσει προτεραιότητα στη διαφύλαξη της εύθραυστης ενότητας της ΕΕ εν μέσω προκλήσεων, περιλαμβανομένων των οικονομικών εντάσεων στην ευρωζώνη, της μετανάστευσης και των λαϊκίστικων επιθέσεων στο μπλοκ από Γάλλους και Πολωνούς εθνικιστές.

Το Βερολίνο υποστηρίζει την Κομισιόν, η οποία εμμένει στη θέση της πως οι όροι της βρετανικής εξόδου θα πρέπει να συζητηθούν πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για οποιαδήποτε νέα σχέση της χώρας με την ΕΕ. Άποψη της κ. Μέρκελ είναι πως θα πρέπει να κλείσει μια κατ’ αρχήν συμφωνία εξόδου, πιθανώς σε γενικές γραμμές, πριν συζητηθούν συμφωνίες για τη μελλοντική σχέση.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το κόστος που θα έχει η Βρετανία για να αποχωρήσει, το οποίο σύμφωνα με την Κομισιόν μπορεί να διαμορφωθεί συνολικά στα 60 δισ. ευρώ. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών υποστηρίζει: «Οποιαδήποτε συμφωνία στο πλαίσιο του Άρθρου 50 θα πρέπει να περιλαμβάνει βρετανικές εγγυήσεις πως θα τιμήσει τις οικονομικές δεσμεύσεις που έκανε ως κράτος-μέλος της ΕΕ».

Ο Heribert Hirte, νομικός εμπειρογνώμονας του κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών της κ. Μέρκελ και μέλος της επιτροπής ευρωπαϊκών υποθέσεων της Bundestag, προσθέτει ότι μια ρήξη στα οικονομικά θα «αποκλείσει οποιαδήποτε πιθανότητα» διαπραγμάτευσης μιας συμφωνίας για τις μελλοντικές σχέσεις Βρετανίας-ΕΕ.

Άλλοι Γερμανοί αξιωματούχοι και πολιτικοί επίσης υπερτονίζουν τα εμπόδια σε μια αμοιβαία ικανοποιητική συμφωνία. Ο Detlef Seif, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του CDU για το Brexit, επισημαίνει: «Όλοι βλέπουμε ότι τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Θα είναι θαύμα αν καταφέρουμε να έχουμε καλό αποτέλεσμα».

Ο Norbert Spinrath, εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών του κ. Σουλτς για το Brexit, υπογραμμίζει: «Περιμένουμε από τους Βρετανούς να κάνουν αυτό που είναι έντιμο. Αν δεν το κάνουν, η ΕΕ μπορεί να τους πάει στα διεθνή δικαστήρια».

Το μοναδικό κόμμα που καλωσορίζει το Brexit, το δεξιό AfD, έχει χάσει έδαφος στις δημοσκοπήσεις το τελευταίο διάστημα.

Ωστόσο, η κυβέρνηση και εκπρόσωποι της Bundestag επιχειρηματολογούν ότι θα πρέπει να διατηρηθούν οι φιλικές σχέσεις με τη Βρετανία, αν αυτό είναι δυνατό, και επομένως, όπως σχολιάζουν, «αυτό το δυσάρεστο έργο θα πρέπει να γίνει καλά».

Η συνήθως προσεκτική ρητορική της κ. Μέρκελ τής επιτρέπει να δείχνει πιο συμφιλιωτική απέναντι στη Βρετανία, σε σχέση τόσο με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ όσο και με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, καθώς και οι δύο έχουν σταθεί περισσότερο επικριτικοί απέναντι στο Λονδίνο.

Ένας διπλωμάτης από την ΕΕ των 27 υποστηρίζει πως η Γερμανία ίσως τοποθετεί τον εαυτό της μεταξύ μιας σκληροπυρηνικής Γαλλίας και της Πολωνίας, η οποία -με τον δικό της σκεπτικισμό απέναντι στην ΕΕ και το μεγάλο της ενδιαφέρον για 800.000 Πολωνούς που κατοικούν στη Βρετανία- μπορεί να είναι πιο συμπονετική στη Βρετανία. Μια τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να προσφέρει στην κ. Μέρκελ τον ρόλο που αγαπά περισσότερο, δηλαδή να βρει την κοινή συναίνεση.

Ωστόσο, πολλοί στο Βερολίνο είναι ακόμη οργισμένοι για αυτό που θεωρούν ως επικίνδυνη απόφαση των Βρετανών. «Νομίζουν ότι το μέλλον της Βρετανίας έξω από την ΕΕ θα είναι ένδοξο», τονίζει Γερμανός πολιτικός. «Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες δεν πιστεύουν ότι θα είναι ένδοξο».

Ο κ. Σόιμπλε δήλωσε: «Δεν πιστεύω πως αυτή η απόφαση είναι προς το συμφέρον της Βρετανίας, αλλά δεν είναι στο δικό μου χέρι».

Πηγή