Η ισοτιμία ευρώ – δολαρίου και η πολιτική επιτοκίων

16/5/2024

ΤΙΝΑ ΤΕΝΓΚ / ASSOCIATED PRESS

Διευρύνεται η απόσταση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων ΗΠΑ και Ε.Ε.

Το ευρώ παρουσιάζει εξασθένηση έναντι του δολαρίου από τις αρχές της χρονιάς. Η δεδομένη τάση μπορεί να αποδοθεί στην απόκλιση της πορείας του πληθωρισμού μεταξύ ευρωζώνης και ΗΠΑ, υποδηλώνοντας τη συνέχιση της υποτίμησης του ευρώ. Παρά την πρόσφατη μικρή άνοδο της αξίας του, η συναλλαγματική ισοτιμία των δύο νομισμάτων διατηρείται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, κυμαινόμενη λίγο κάτω από το 1,08 δολ. στις 14 Μαΐου. Λόγω διαφοροποίησης της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), διευρύνεται και η απόσταση των αποδόσεων των αντιστοίχων κρατικών ομολόγων τους. Ατενίζοντας το μέλλον, ίσως το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα να συνεχίσει να αποδυναμώνεται.

Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη τελεί σε επίμονη υποχώρηση το 2024 και ο ονομαστικός δείκτης τιμών καταναλωτή μειώθηκε στο 2,4% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο από το 2,9% τον Ιανουάριο, η χαμηλότερη καταγραφή από τον Οκτώβριο του 2023. Το αποκορύφωμα στο 10,6% είχε σημειωθεί τον Οκτώβριο του 2022 εξαιτίας κυρίως της αιφνίδιας εκτίναξης των τιμών ενέργειας λόγω της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Έκτοτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξανε επιθετικά τα επιτόκια για να ανακόψει τον πληθωρισμό, έως και τις προηγούμενες διαδοχικές συνεδριάσεις, οπότε και διέκοψε την περαιτέρω ενίσχυση του κόστους δανεισμού. Ποιες είναι οι προοπτικές για τα επιτόκια; Το ευρώ δυνητικά θα έφθανε σε ισοτιμία 1/1 προς το δολάριο, καθώς θα μείωνε τα επιτόκια η ΕΚΤ;

Η ΕΚΤ υιοθέτησε μια ηπιότερη στάση στη συνεδρίαση του Απριλίου, δηλώνοντας ότι θα ενδεικνυόταν μια περικοπή τον Ιούνιο, ειδικά εφόσον ο πληθωρισμός κινείται προς τον επίσημο στόχο του 2%. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, τόνισε ότι η τροχιά των επιτοκίων στην ευρωζώνη δεν οφείλει να αποτυπώνει αυτή των ΗΠΑ, όπου ο πληθωρισμός αναζωπυρώθηκε. Ακόμη ένας δείκτης, που πιθανώς θα παροτρύνει την ΕΚΤ να ξεκινήσει νωρίτερα τις μειώσεις, είναι η στασιμότητα της ευρωζώνης το δεύτερο ήμισυ του 2023. Το τέταρτο τρίμηνο το ΑΕΠ της αυξήθηκε μόλις κατά 0,1%, αποφεύγοντας μετά δυσκολίας την ύφεση. Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία βίωσαν όλες παρατεταμένες περιόδους συστολής στις μεταποιητικές τους δραστηριότητες. Η Γηραιά Ήπειρος χρειάζεται διακαώς μια πιο διευκολυντική νομισματική πολιτική για να τονώσει την οικονομία της. Αντιθέτως, οι ΗΠΑ παλεύουν φέτος με αυξημένους ρυθμούς πληθωρισμού. Ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) ανήλθε στο 3,5% τον Μάρτιο από το 3,1% τον Ιανουάριο – άρα υψηλότερα από την ευρωζώνη.

Κατά συνέπεια, η Fed κρατάει μια σχετικά επιθετική στάση, επαναλαμβάνοντας την προοπτική για «υψηλότερα επιτόκια επί μακρόν». Η προσδοκία της ΕΚΤ να ξεκινήσει μειώσεις επιτοκίων προ της Fed οδήγησε σε αύξηση των περιθωρίων μεταξύ των ομολογιακών αποδόσεων, εξ ου και οι επενδυτές προβλέπουν ταχύτερη άνοδο των τιμών των ευρωπαϊκών ομολόγων συγκριτικά με των αμερικανικών, δεδομένης της αντίστροφης σχέσης μεταξύ τιμών και αποδόσεων. Μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι –Pimco, JPMorgan Asset Management κ.ά.– έχουν αυξήσει την έκθεσή τους σε ευρωπαϊκούς τίτλους.

Παραδοσιακά, το νόμισμα μιας χώρας τείνει να παρουσιάζει θετική συσχέτιση με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων. Αυτό το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σταθερά με το δολάριο, διαρκούντος κάθε κύκλου αύξησης των επιτοκίων. Επιπλέον, με υψηλότερο βασικό επιτόκιο ενισχύονται και τα επιτόκια καταθέσεων στο εκάστοτε νόμισμα. Εν κατακλείδι, αυτή η στρατηγική συνεπάγεται δανεισμό από ένα νόμισμα με χαμηλότερο επιτόκιο (π.χ. ευρώ) για επένδυση σε ένα νόμισμα με υψηλότερο επιτόκιο (π.χ. δολάριο), με στόχο το κέρδος από τη διαφορά των επιτοκίων.

Πηγή