Στα ίχνη του Ιμμάνουελ Καντ...

22/4/2024

Μήπως ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στον Καντ ως φωνή της λογικής; Τι θα είχε να αντιτάξει στους σημερινούς πολέμους; 300 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου.

"Κάντ για αρχάριους". Με αυτό το ντοκιμαντέρ το πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD παρουσίασε χθες Κυριακή βράδυ τον Ιμμανουέλ Καντ με αφορμή τη σημερινή συμπλήρωση 300 χρόνων από τη γέννησή του. "Έχε το θάρρος να χρησιμοποιείς το δικό σου μυαλό" είναι το πιο γνωστό απόφθεγμα του Γερμανού φιλόσοφου από το πρώην Κένιγκσμπεργκ και σημερινό Καλίνιγκραντ. Μια προτροπή που επισφράγισε τον ορισμό του για τον Διαφωτισμό. Το έργο του "Κριτική του καθαρού λόγου" θεωρείται η κορωνίδα της δυτικής φιλοσοφίας. Άλλοι δεν το κατανοούν πλήρως, άλλοι το θεωρούν δυσανάγνωστο. Αλλά όποιος θέλει να κατανοήσει τον κόσμο δεν χρειάζεται απαραίτητα να ταξιδέψει. Ήταν ο ίδιος ο Κάντ αυτός που το απέδειξε. Στις 22 Απριλίου ο κόσμος τιμά τα 300 χρόνια από τη γέννησή του.

Ο Γερμανόςφιλόσοφος δεν έφυγε ποτέ από την πατρίδα του την ανατολική Πρωσία αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε στην κατανόηση του κόσμου. Με τις ιδέες του έφερε την επανάσταση στη Φιλοσοφία και έγινε πρωτοπόρος του Διαφωτισμού. Το πιο γνωστό του έργο "Κριτική του καθαρού λόγου" θεωρείται σημείο καμπής στις επιστήμες του πνεύματος.

 
Με όπλο τη λογική, όχι τη θρησκεία

Ο Κάντ συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στους πιο σημαντικούς στοχαστές όλων των εποχών. Πολλές από τις διαπιστώσεις του ισχύουν ακόμη και σήμερα σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, τους πολέμους και τις κρίσεις. Τί θα ήταν αυτό που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια διαρκή ειρήνη ανάμεσα στα κράτη; Το 1795 στο φιλοσοφικό του σχεδίασμα "Προς την αιώνια ειρήνη" ο Καντ πρότεινε μια "Κοινωνία των Εθνών" ως ομοσπονδιακή κοινότητα δημοκρατικών χωρών. Η πολιτική δράση όπως ανέφερε, πρέπει να καθοδηγείται από το νόμο της ηθικής. Το έργο του αποτέλεσε το πρότυπο για την ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον πρόδρομο του ΟΗΕ στον καταστατικό χάρτη του οποίου άφησε το στίγμα του. Ο Καντ μίλησε και για τον κοσμοπολιτισμό. Με αυτόν τον τρόπο απέρριπτε την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό και διατύπωσε ιδέες για μια ανθρώπινη μεταχείριση των προσφύγων.

Σύμφωνα με τον φιλόσοφο, κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να επισκέπτεται κάθε άλλη χώρα αλλά χωρίς απαραίτητα να έχει το δικαίωμα φιλοξενίας. Ο Καντ δεν συσχέτισε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα με το Θεό και τη θρησκεία, αλλά φιλοσοφικά με τη λογική. Και είχε εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Τους θεωρούσε ικανούς να αναλάβουν ευθύνες για τους ίδιους αλλά και για τον κόσμο. Πίστευε ότι με βάση τη λογική μπορεί να πορευτεί κανείς μέσα στη ζωή, εξ ού και ο βασικός κανόνας "Πράττε μόνο βάσει εκείνης της αρχής μέσω της οποίας μπορείς ταυτόχρονα να θέλεις να καταστεί αυτή καθολικός νόμος». Τον αποκάλεσε "κατηγορική προσταγή".

Σήμερα θα μπορούσαμε να τον διατυπώσουμε ως εξής: "Πράττετε αυτό που είναι το καλύτερο για όλους". Το 1781 δημοσίευσε το πιο σημαντικό του έργο. Στην "Κριτική του καθαρού λόγου" θέτει 4 βασικά ερωτήματα της φιλοσοφίας. Τί μπορώ να ξέρω; Τί πρέπει να κάνω; Σε τί μπορώ να ελπίζω; Τί είναι ο άνθρωπος; Η αναζήτησή του απαντήσεων ονομάζεται Γνωσιολογία. Σε αντίθεση με πολλούς φιλοσόφους πριν από αυτόν, εξηγεί στην πραγματεία του ότι τα ερωτήματα περί ύπαρξης Θεού, ψυχής ή απαρχής του κόσμου δεν μπορούν να απαντηθούν. "Ο Καντ δεν είναι ένας φως του κόσμου αλλά ένα λαμπερό ηλιακό σύστημα ταυτόχρονα". Αυτή ήταν μια φιλοφρόνηση του συγγραφέα Ζαν Πόλ (1763-1825) για κάποιον της εποχής του. Άλλοι διανοούμενοι ωστόσο βρήκαν τα γραπτά του δύσκολα αφομοιώσιμα.

Πρωτοπόρος του Διαφωτισμού

Η διδιασκαλία και τα γραπτά του Καντ έθεσαν τον θεμέλιο λίθο για έναν νέο τρόπο σκέψης. Η φράση του "Sapere aude" (τόλμησον φρονείν) έγινε διάσημη και τον ανέδειξε ως πρωτοπόρο του Διαφωτισμού. Αυτό το πνευματικό κίνημα, το οποίο εμφανίστηκε στην Ευρώπη προς το τέλος του 17ου αιώνα, διακήρυξε την ανθρώπινη λογική (τον Ορθολογισμό) και τη σωστή χρήση της ως πρότυπο για όλες τις πράξεις. Στα γραπτά του ο Καντ καλούσε τους ανθρώπους να απελευθερωθούν από οποιεσδήποτε οδηγίες, όπως οι εντολές του Θεού και να αναλάβουν την ευθύνη για τις πράξεις τους. Έγραψε επίσης αυτό το διάσημο απόφθεγμα: "Κάνε στους άλλους ό,τι θα ήθελες να σου κάνουν". Για τον Καντ κυκλοφορούν πολλές κρίσεις και προακαταλήψεις μέχρι και σήμερα. Ο Ότφριντ Χέφε, Γερμανός φιλόσοφος και ερευνητής του Καντ έχει θέσει ορισμένες από αυτές υπό αμφισβήτηση στο νέο του βιβλίο "Der Weltbürger aus Königsberg" (Ο κοσμοπολίτης από το Κένιγκσσμπεργκ).

Ανάμεσα σε αυτές και το ερώτημα αν ο Καντ ήταν ένας "ευρωκεντρικός ρατσιστής" ή αν ο Καντ έκανε διακρίσεις σε βάρος των γυναικών. Και στις δύο περιπτώσεις, η απάντησή του είναι: "Ναι, αλλά...". Ο Καντ δεν ήταν ρατσιστής με τη σύγχρονη έννοια, το αντίθετο μάλιστα, καταδίκασε την αποικιοκρατία και τη δουλεία. Αν και ο Καντ δεν ταξίδεψε ποτέ πέρα από το Κένιγκσμπεργκ, η πρωτεύουσα της Ανατολικής Πρωσίας ήταν μια ζωντανή εμπορική πόλη εκείνη την εποχή, μια "Βενετία του Βορρά". Επιπλέον, ο Καντ είχε ουσιαστικά καταβροχθίσει ταξιδιωτικές περιγραφές από άλλες χώρες.

Και τέλος, ήταν ο Καντ ένας ιδιότροπος σχολαστικός λόγιος και μισάνθρωπος; Σήμερα η επιστήμη διαλύει κι αυτήν την προκατάληψη. Αν και ο Καντ είχε μια αυστηρά ρυθμισμένη καθημερινότητα παρόλα αυτά απολάμβανε μακρά γεύματα με φίλους και γνωστούς, αγαπούσε το μπιλιάρδο και τα παιχνίδια με χαρτιά, πήγαινε στο θέατρο και θεωρούνταν γοητευτικός διασκεδαστής στα σαλόνια της πόλης. Με την ευκαιρία αυτού του ιωβηλαίου προγραμματίζονται πολλές τιμητικές εκδηλώσεις για τον Καντ, τη σκέψη και την παρακαταθήκη του, μεταξύ άλλων και στη Γερμανία. ΣτηΒόννη η Bundeskunsthalle, για παράδειγμα, θα φιλοξενήσει μια μεγάλη έκθεση του Καντ. Τον Ιούνιο θα γίνει ένα σημαντικό ακαδημαϊκό συνέδριο στο Βερολίνο ενώ το φθινόπωρο θα ακολουθήσει ένα Διεθνές Συνέδριο Καντ στη Βόννη, το οποίο αρχικά είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στο Καλίνινγκραντ αλλά δεν μπορεί να γίνει εκεί λόγω του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας.

Ο τάφος του Καντ

Ο τάφος του Καντ κοσμεί τον πίσω τοίχο του Καθεδρικού Ναού του Κένιγκσμπεργκ, τοπόσημο της πόλης μέχρι σήμερα. Η γοτθική εκκλησία είναι ένα από τα λίγα ιστορικά κτίρια που διασώθηκαν από τους βομβαρδισμούς του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και το κύμα των κατεδαφίσεων που ακολούθησε στο σοβιετικό κράτος. Όσο δημοφιλής είναι σήμερα ο Καντ, άλλο τόσο τα γραπτά του έχουν γίνει αντικείμενο οικειοποίησης από πολλά πολιτικά κινήματα. Αλλά ποιος περιγράφει τον εαυτό του ως τον αγαπημένο του στοχαστή; Σωστά, ο Ιμμάνουελ Καντ!

Πηγή Deutsche Welle    






 

Διαβάστε περισσότερα »

SIPRI: 2,4 τρις δολάρια δαπανήθηκαν για όπλα το 2023

22/4/2024

Το 2023 οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά σχεδόν 7% καταρρίπτοντας νέο ρεκόρ αναφέρει έκθεση του Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη SIPRI της Στοκχόλμης.

Λόγω των πολλών διεθνών κρίσεων δεν αποτελεί έκπληξη για το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη (SIPRI) το γεγονός ότι ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία αύξησαν και πάλι σημαντικά τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Σύμφωνα με τους ερευνητές στην Στοκχόλμη δεν εκπλήσσει ούτε ότι οι στρατιωτικές δαπάνες βρίσκονται σε τροχιά ανόδου για πρώτη φορά από το 2009, ακόμα και σε Αφρική, Μέση Ανατολή, Ευρώπη, Ασία, Ωκεανία καθώς και τη Βόρεια και Νότια Αμερική. Εντυπωσιακό είναι το ποσοστό αύξησης 6,8% για το 2023 εξηγεί ο Σιάο Λιάνγκ από το ινστιτούτο SIPRI: «Αυτό που μας εξέπληξε είναι το μέγεθος της αύξησης ιδίως στη Λατινική Αμερική και την Αφρική. Σε Μεξικό και Ελ Σαλβαδόρ για παράδειγμα, οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τον στρατό για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Και όσον αφορά τις τάσεις παγκοσμίως είναι πιθανό να δούμε περαιτέρω αύξηση τα επόμενα χρόνια εάν συνεχίσουν να υφίστανται οι υπάρχουσες διενέξεις και εντάσεις».

Η Ουκρανία παραμένει η υπ' αριθμόν ένα εστία κρίσης στον κόσμο. Το 2023 οι ρωσικές στρατιωτικές δαπάνες έφθασαν το 5,9% του ΑΕΠ, στο υψηλότερο επίπεδο από το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης. Στην Ουκρανία ανερχόταν στο 37% του ΑΕΠ της χώρας. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με το σουηδικό ινστιτούτο, ο πόλεμος επιβαρύνει οικονομικά περισσότερο την Ουκρανία από ότι την Ρωσία. Σύμφωνα με την νέα έκθεση η Γερμανία βρίσκεται ως προς τις στρατιωτικές της δαπάνες στην 7η θέση παγκοσμίως, με σχεδόν 69 δις δολάρια 9% περισσότερα από το 2022.

«Η άμυνα είναι ακριβότερη από την επίθεση»

Ο Νίκλας Σέρνινγκ, πολιτικός επιστήμονας στο Ινστιτούτο Λάιμπνιτς για την Ειρήνη και τις Συγκρούσεις στη Φρανκφούρτη, δηλώνει στην DW: «Ζούμε σε μια εποχή όπου η στρατιωτική ισχύς αποτελεί και πάλι προτεραιότητα. Από αυτή την άποψη τα στοιχεία είναι έκφραση αυτού του τρόπου σκέψης. Επιπλέον, όπως δείχνει το παράδειγμα της Ουκρανίας και οι πρόσφατες ιρανικές επιθέσεις στο Ισραήλ, η άμυνα είναι σημαντικά ακριβότερη από την επίθεση».

Ο γερμανός πολιτικός επιστήμονας βλέπει το μέλλον μάλλον με απαισιοδοξία. Θεωρεί ότι όσο δεν αλλάζει η κατάσταση παγκοσμίως δεν θα αντιστραφεί η τάση για περισσότερους εξοπλισμούς. Απαραίτητες προϋποθέσεις για μια στροφή προς το καλύτερο θα ήταν κατά την εκτίμηση του Νίκλας Σέρνγινκ η ειρήνη στην Ουκρανία, χωρίς διαίρεση της χώρας και η εκτονωθεί της έντασης Κίνας -Ταϊβάν με διαμεσολάβηση των ΗΠΑ. Προς το παρόν όμως η κατάσταση δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας εκτιμά ο γερμανός ειδικός.

Πηγή Deutsche Welle   

Διαβάστε περισσότερα »

Ευρώ και μειώσεις των μισθών

10/12/2024

ΤORSTEN MULLER*, THORSTEN SCHULTEN**, SEPP ZUCKERSTATTER***

Από την απαρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας έχει καταστεί πρωταρχικός παράγοντας στα συμφραζόμενα της διαχείρισης της ευρωπαϊκής κρίσης στη βάση της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης. Αυτή η δυναμική έμφαση στην ανταγωνιστικότητα εδράζεται ως επί το πλείστον σε μία στενή αντίληψη της κρίσης ως ενός φαινομένου, που αφορά τον συσχετισμό κόστους και ανταγωνιστικότητας και αυτός με τη σειρά του προκαλείται από αποκλίνουσες εξελίξεις στο κατ’ άτομο εργατικό κόστος εντός της ευρωζώνης. Η στενόμυαλη αυτή προσέγγιση βασίζεται σε τρεις υποθέσεις, οι οποίες κατέληξαν να είναι τρεις βασικές πλάνες:

Πρώτον, υπάρχει μία άμεση αιτιώδης σύνδεση μεταξύ των εξελίξεων του εργατικού κόστους μονάδας και της ανταγωνιστικότητας των τιμών μιας χώρας.

Δεύτερον, η ανταγωνιστικότητα των τιμών συνιστά τον καθοριστικό παράγοντα της επίδοσης των εξαγωγών μιας χώρας.

Τρίτον, η ανάπτυξη και η απόδοση της οικονομίας διαμορφώνονται κυρίως από την απόδοση των εξαγωγών μιας χώρας.

Πριν από το ευρώ οι μεταξύ των χωρών διαφορές στην ανταγωνιστικότητα αντιμετωπίζονταν με την υποτίμηση των εθνικών νομισμάτων. Ωστόσο, με το κοινό νόμισμα πλέον οι υποτιμήσεις εξ ορισμού αποκλείονται, περιορίζοντας το εργατικό κόστος στις χώρες με δημοσιονομικό έλλειμμα διά μέσου της μείωσης των μισθών και του «παγώματος». Αυτή η μέθοδος λογίζεται ως η μόνη δυνατή διέξοδος για να υπερσκελισθούν οι μακροοικονομικές ανισορροπίες και να αποκατασταθεί η οικονομική ανάπτυξη στην ευρωζώνη. Ο στόχος-κλειδί αυτής της στρατηγικής εσωτερικής υποτίμησης είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τιμών με τη μείωση των σχετικών τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες, που παράγονται σε μία χώρα, έναντι των εμπορικών της εταίρων. Ωστόσο, η οικονομική δικαιολόγηση αυτής της στρατηγικής βασίζεται σε τρεις θεμελιώδεις πλάνες.

Η πρώτη πλάνη έχει να κάνει με τη μονόπλευρη εστίαση στο εργατικό κόστος μονάδας ως καθορίζουσα την ανταγωνιστικότητα τιμών, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να αγνοεί δυο σημαντικές πτυχές: το γεγονός ότι το κόστος παραγωγής μιας εταιρείας δεν καθορίζεται μόνον από τους μισθούς και το εργατικό κόστος μονάδας αλλά και το κόστος κεφαλαίου και, επίσης, ότι δεν λαμβάνεται επαρκώς υπόψη ότι η ανταγωνιστικότητα των τιμών δεν καθορίζεται μόνον από την ανταγωνιστικότητα κόστους της εταιρείας αλλά και από τη συμπεριφορά της ως προς τα περιθώρια κέρδους της – λόγου χάριν δεν υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ κόστους και εξελίξεων στις τιμές. Επί του θέματος, ένα καλό παράδειγμα είναι η Ισπανία, η οποία υπό τη συντηρητική κυβέρνηση του Ραχόι συχνά παρουσιάζεται ως κλασικό παράδειγμα του πώς εφαρμόζεται εν τοις πράγμασι η προσέγγιση της εσωτερικής υποτίμησης. Στην πραγματικότητα η Ισπανία όντως κατόρθωσε να αντισταθμίσει όλες τις διαφορές στην αύξηση του ανά μονάδα εργατικού κόστους, που είχε σωρεύσει από το 1999 εν συγκρίσει με τις λοιπές χώρες της ευρωζώνης. Εντούτοις, παρά ταύτα, η χώρα εξακολουθεί να υστερεί με κριτήριο τις εξελίξεις στις σχετικές τιμές. Ο λόγος έγκειται στο ότι η μείωση στο ανά μονάδα εργατικό κόστος έχει μόνον μερικώς μετακυλισθεί στις τιμές και αντ’ αυτού έχει χρησιμοποιηθεί να αυξήσει τα περιθώρια κέρδους. Η Ελλάδα και η Πορτογαλία έχουν την ίδια δυναμική. Πέραν τούτων, το ανά μονάδα κόστος κεφαλαίου στην Ισπανία εξακολουθούσε να αυξάνεται μέσα στην κρίση.

Η δεύτερη πλάνη έχει να κάνει με το ότι η μονόπλευρη επικέντρωση στην ανταγωνιστικότητα των τιμών καθορίζει την απόδοση των εξαγωγών. Η Γερμανία επέχει τη θέση παραδείγματος στα επιστημονικά εγχειρίδια για τον ευνοϊκό αντίκτυπο που έχει η βελτίωση στην ανταγωνιστικότητα των τιμών επί της απόδοσης των εξαγωγών – μέσω των συγκρατημένων εξελίξεων στους μισθούς και των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας. Ωστόσο η άποψη αυτή αγνοεί πλήρως τη σημασία της ανταγωνιστικότητας, που δεν σχετίζεται με τις τιμές. Αυτό προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη, αφότου η Κομισιόν έχει αναγνωρίσει τη σημασία αυτής της ανταγωνιστικότητας για τις εξαγωγές. Μία σύγκριση τώρα μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας είναι πολύ ενδεικτική στο συγκεκριμένο θέμα. Αμφότερες, έχουν σημειώσει σχεδόν πανομοιότυπη εξέλιξη στην ανταγωνιστικότητα τιμών και στην περίοδο πριν από την κρίση (2000-2008) και στην περίοδο διαρκούσης της κρίσης (2008-2012). Παρ’ όλα αυτά, η απόδοση των εξαγωγών των δύο χωρών αποκλίνει σε μεγάλο βαθμό. Αυτή η διαφοροποίηση μπορεί κυρίως να εξηγηθεί από τη σημασία παραγόντων άλλων από τις τιμές, όπως η δομή της εξαγωγικής βιομηχανίας και η περιπλοκότητα και η ποιότητα των εξαγόμενων αγαθών. Σε μελέτη των Felipe και Kumar φαίνεται πως από το 2000 έως το 2007 η Γερμανία είχε μερίδιο 18% στις παγκόσμιες εξαγωγές των κορυφαίων πιο περίπλοκων προϊόντων έναντι του 3,6% της Γαλλίας.

Η τρίτη πλάνη, τέλος, έχει να κάνει με τη μονόπλευρη εμμονή στη σημασία των εξαγωγών για την απόδοση της οικονομίας. Κάτι τέτοιο παραβλέπει το γεγονός ότι η εγχώρια ζήτηση έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία στο να καθορίσει τη συνολική ζήτηση μιας χώρας για αγαθά και υπηρεσίες. Αυτό δεν αφορά μόνον τη Γερμανία, η οποία κομπάζει πως είναι η πρωταθλήτρια κόσμου στις εξαγωγές, αφορά και μικρότερες οικονομίες όπως η Αυστρία, το Βέλγιο και η Ολλανδία. Αφορά ακόμα περισσότερο μία ιδιαίτερα ενοποιημένη οικονομική αγορά, όπως είναι συνολικά η ευρωζώνη, όπου χονδρικά οι εξαγωγές της αντιστοιχούν μόνον στο ένα πέμπτο της διεθνούς ζήτησης. Εν κατακλείδι, εάν οι οικονομίες της Ε.Ε. εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εγχώρια ζήτηση, τότε ο ρόλος των εξαγωγών στην οικονομική ανάπτυξη είναι πολύ μικρός, ώστε να ισοφαρίσει την κάμψη της εγχώριας ζήτησης – αυτό είναι το αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του ρόλου των μισθών στην οικονομία.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο www.socialeurope.eu.

* Ερευνητής του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών Συνδικάτων.

** Επικεφαλής της μονάδας Μισθολογικής και Εργασιακής Πολιτικής του Ιδρύματος Hans Bockler.

*** Ανώτατος ερευνητής του Επιμελητηρίου Εργασίας της Βιέννης.

Πηγή

Διαβάστε περισσότερα »

Ποιος φοβάται το ισχυρό δολάριο;

21/4/2024

Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες αρχίζουν να ανησυχούν για τη συνεχή ανατίμηση του δολαρίου στις χρηματαγορές. Πολλές εξαγγέλλουν μέτρα, αλλά παραμένουν ευάλωτες.

Σχεδόν όλες τις χώρες της ομάδας G20 βλέπουν το εθνικό τους νόμισμα να υποτιμάται απέναντι στο δολάριο. «Πρωταθλήτρια» της διολίσθησης είναι η τουρκική λίρα, που από από τις αρχές του 2024 έχει χάσει το 8,8% της αξίας της απέναντι στο αμερικανικό νόμισμα. Αλλά και το ιαπωνικό γιεν έχει υποτιμηθεί κατά 8%, ενώ το γουόν, το νόμισμα της Νότιας Κορέας, καταγράφει απώλειες ύψους 5,5%.

Η εξασθένηση του νομίσματος δεν αφορά μόνο στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Το δολάριο Καναδά, για παράδειγμα, έχει υποτιμηθεί κατά 4,4%, το δολάριο Αυστραλίας κατά 3,3%, ενώ για το ευρώ οι απώλειες περιορίζονται στο 2,8%.

Ανατίμηση λόγω «διστακτικής» FED;

Γιατί όμως ενισχύεται συνεχώς το αμερικανικό δολάριο; Κύριος λόγος θεωρείται η διαφαινόμενη απροθυμία της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας (FED) να μειώσει τα επιτόκια και- κατά συνέπεια- το κόστος του χρήματος, καθώς τα νεότερα στοιχεία για την αύξηση του Δείκτη Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης (CPI) στις ΗΠΑ υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός καραδοκεί και ενδέχεται να επιστρέψει σύντομα.

Έτσι, οι traders ποντάρουν όλο και λιγότερο σε μία μείωση επιτοκίων, γεγονός που συμβάλλει στην ενίσχυση των κερδών του αμερικανικού νομίσματος. Μόνο το 2024 ο δείκτης Bloomberg Dollar Spot Index, που παρακολουθεί το δολάριο έναντι δώδεκα σημαντικών νομισμάτων, έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 4%. Επιπλέον, η αυξανόμενη ένταση στη Μέση Ανατολή ευνοεί το ισχυρό δολάριο, που θεωρείται ελκυστικό «ασφαλές καταφύγιο». Συν τοις άλλοις οι περισσότερες οικονομίες εμφανίζουν ισχνούς δείκτες ανάπτυξης, ενώ την ίδια στιγμή στις ΗΠΑ τα οικονομικά στοιχεία ξεπερνούν κάθε προσδοκία, ακόμη και όσον αφορά στην απασχόληση ή στον κύκλο εργασιών του λιανεμπορίου. 

Κίνδυνοι για αναπτυσσόμενες οικονομίες

Ιδιαίτερα οι αναπτυσσόμενες οικονομίες θεωρούνται εξαιρετικά εκτεθειμένες σε κινδύνους διακυμάνσεων των ισοτιμιών, καθώς το χρέος τους «μεταφράζεται» σε δολάρια. Σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) μία άνοδος του δολαρίου κατά 10% στις αγορές συναλλάγματος προκαλεί πτώση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες κατά 1,9% εντός έτους, ενώ οι υπόλοιπες δυσμενείς επιδράσεις (adverse effects) διαρκούν πάνω από δύο χρόνια.

Είναι ενδεικτικό ότι το 2022, σε μία αντίστοιχη περίοδο ανατίμησης του δολαρίου, η Σρι Λάνκα βρέθηκε αντιμέτωπη με τη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία της και τελικά χρεοκόπησε. Άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες έσπευσαν να ανεβάσουν τα επιτόκια, σε μία προσπάθεια να αποτρέψουν περαιτέρω διολίσθηση του εθνικού νομίσματος.

Αντίστοιχες παρεμβάσεις σημειώνονται και στη σημερινή συγκυρία. Στην Τουρκία τα επιτόκια έχουν αυξηθεί μέσα σε λίγους μήνες από το 5% στο 50%. Στη Βραζιλία η Κεντρική Τράπεζα της χώρας παρενέβη στην αγορά συναλλάγματος την 1η Απριλίου, για πρώτη φορά από τότε που επανήλθε στην εξουσία ο πρόεδρος Λούλα. Στην Ινδονησία η κεντρική τράπεζα παρεμβαίνει για να στηρίξει το εθνικό νόμισμα, τη ρουπία, που έχει υποχωρήσει σε χαμηλά τετραετίας έναντι του δολαρίου.    

Από την άλλη πλευρά, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες φοβούνται μήπως οι αυξήσεις επιτοκίων γίνουν «μπούμερανγκ» για την οικονομική ανάπτυξη, όπως συνέβη στην Τουρκία. Ο Κότα Κιραγιάμα, αναλυτής της SMBC Nikko Securities, εκτιμά ότι «οι συναλλαγματικές ισοτιμίες και οι αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Πολλές από αυτές προτιμούν όμως να μην καταφύγουν σε εργαλεία της νομισματικής πολιτικής, αλλά να παρέμβουν στην ισοτιμία με στόχο να 'αγοράσουν χρόνο' για τις επόμενες κινήσεις τους». Για παράδειγμα στην Κίνα ορισμένες κρατικές τράπεζες πωλούν δολάρια, ενώ στη Μαλαισία η κεντρική τράπεζα επιβάλλει στις επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με το κράτος να «επαναπατρίζουν» κέρδη που είχαν μετατραπεί σε δολάρια.

Πηγή Deutsche Welle  

Διαβάστε περισσότερα »

Είναι απαραίτητο το όριο ταχύτητας στη Γερμανία;

21/4/2024

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, οι περισσότεροι Γερμανοί ζητούν να καθιερωθεί όριο ταχύτητας στους γερμανικούς αυτοκινητοδρόμους. Έντονες αντιδράσεις από την πολιτική και τα οργανωμένα λόμπι.

«Ελεύθεροι δρόμοι για ελεύθερους πολίτες» ήταν το σύνθημα με το οποίο αντιδρούσαν τα μέλη της Γερμανικής Λέσχης Αυτοκινήτου (ADAC) στη θέσπιση ορίου ταχύτητας για τους αυτοκινητοδρόμους το …1973. Την εποχή εκείνη η καθιέρωση ορίου ταχύτητας ήταν ένα από τα μέτρα που αναγκάστηκε να λάβει η γερμανική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την πετρελαϊκή κρίση, καθώς η βενζίνη γινόταν αγαθό πολυτελείας. Το όριο ίσχυσε για λίγους μήνες, αλλά προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και σύντομα καταργήθηκε.

Έκτοτε όμως η συζήτηση δεν έχει κοπάσει. Χρειάζεται η Γερμανία ένα γενικό όριο ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους, όπως αυτό που ισχύει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες; Τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι συνήθειες έχουν αλλάξει και οι περισσότεροι Γερμανοί θεωρούν πλέον θετικό το μέτρο. Ωστόσο, δεν λείπουν οι αντιδράσεις. Προ ετών το Xριστιανοκοινωνικό Κόμμα της Βαυαρίας(CSU)  είχε ανακοινώσει ακόμη και μία συλλογή υπογραφών (!) για να αποτρέψει μία τέτοια εξέλιξη.

«Οικολογική οδήγηση» με χαμηλότερη ταχύτητα

Η Γερμανία είναι η μόνη ανεπτυγμένη βιομηχανική χώρα στον κόσμο, στην οποία δεν προβλέπεται γενικό όριο ταχύτητας για τους αυτοκινητοδρόμους. Βέβαια, σε μεγάλο κομμάτι του δικτύου (περίπου 30%) έχουν επιβληθεί τοπικά όρια. Στους υπόλοιπους αυτοκινητοδρόμους ισχύει μία «σύσταση» για οδήγηση με ταχύτητα που δεν υπερβαίνει τα 130 χιλιόμετρα την ώρα. Σε γειτονικές χώρες υπάρχουν γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων που διαφημίζουν ως αξιοθέατο τους γερμανικούς αυτοκινητοδρόμους χωρίς όριο ταχύτητας.

Τα επιχειρήματα υπέρ του ορίου δεν είναι μόνο οικονομικά, αλλά και οικολογικά. Όσο πιο αργά κινείται το όχημα, τόσο λιγότερα καύσιμα καταναλώνει, τόσο λιγότερους ρύπους εκλύει. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (UBA) ένα γενικό όριο 120 χλμ./ώρα θα εξοικονομούσε 4,5 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2, δηλαδή οι συνολικές εκπομπές θα μειώνονταν κατά 2,9% σε σχέση με το 2018. Η εξοικονόμηση μπορεί να φτάσει τους 6,7 εκ. τόνους αν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση ότι πολλοί οδηγοί χρησιμοποιούν Ι.Χ. αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις τους ακριβώς επειδή δεν προβλέπεται γενικό όριο ταχύτητας, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα επέλεγαν ένα άλλο μέσο μεταφοράς.   

Πολλοί πιστεύουν ότι το όριο ταχύτητας θα μείωνε επίσης τον θόρυβο, αλλά και τις πιθανότητες για μποτιλιάρισμα, γιατί θα επέβαλε μία πιο ομαλή ροή των οχημάτων στον αυτοκινητόδρομο.

Λιγότερα ατυχήματα λόγω ορίου ταχύτητας;

Οι υποστηρικτές του μέτρου λένε επίσης ότι με το όριο ταχύτητας θα είχαμε πολύ λιγότερα τροχαία δυστυχήματα. Το επιχείρημα ακούγεται σωστό, γιατί όσο πιο γρήγορα κινείται το όχημα, τόσο περισσότερο χρόνο χρειάζεται για να ακινητοποιηθεί όταν φρενάρει. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι εάν θεσπιστεί όριο ταχύτητας 100 χλμ./ώρα στους αυτοκινητοδρόμους, ο αριθμός των τροχαίων δυστυχημάτων θα μειωθεί κατά 70%.

Σε απόλυτα μεγέθη η Γερμανία εμφανίζεται σε μία από τις πρώτες θέσεις στη σχετική στατιστική, σε όλη την Ευρώπη, με περισσότερους από 300 νεκρούς σε τροχαία δυστυχήματα, κάθε χρόνο. Ωστόσο η ADAC επισημαίνει ότι, αν συνυπολογιστεί ο αριθμός των χιλιομέτρων που διανύονται συνολικά στους δρόμους, τα θύματα είναι περισσότερα σε άλλες χώρες που διαθέτουν όριο ταχύτητας, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Λιθουανία και οι ΗΠΑ.

Ποιοι δηλώνουν αντίθετοι στην επιβολή ορίου; Η απάντηση είναι μάλλον αναμενόμενη και επιβεβαιώνεται σε έρευνα της ασφαλιστικής εταιρείας Allianz: Πρόκειται κυρίως για άνδρες οδηγούς, για νεαρούς κάτω των 24 ετών, καθώς και για οδηγούς που βρίσκονται συνεχώς στο τιμόνι (δηλαδή διανύουν πάνω από 50.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο) και επιθυμούν να φτάσουν το συντομότερο δυνατόν στον προορισμό τους.

 
Το όριο ταχύτητας διχάζει τα κόμματα

Σε πολιτικό επίπεδο το Σοσιαδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και οι Πράσινοι έχουν ταχθεί υπέρ του ορίου ταχύτητας, ενώ αντίστοιχη θέση είχε εκφράσει παλαιότερα και το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke). «Όχι» στο όριο ταχύτητας λένε τα κόμματα της χριστιανοδημοκρατικής αντιπολίτευσης (CDU/CSU), οι εθνολαϊκιστές της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD), αλλά και το συγκυβερνόν Κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP). Οι Φιλελεύθεροι είναι και εκείνοι που απέτρεψαν κάθε συζήτηση για το όριο ταχύτητας στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο, που ολοκληρώνεται το 2025.

Πηγή Deutsche Welle    

Διαβάστε περισσότερα »

Το Κόσοβο, η Σερβία και η Ντόρα Μπακογιάννη

17/4/2024

Ο γερμανικός Τύπος γράφει για την πιθανή ένταξη του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Την Τρίτη (16 Απριλίου) η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης υπερψήφισε με ευρεία πλειοψηφία το αίτημα του Κοσσυφοπεδίου να ενταχθεί στον οργανισμό. Η Ολομέλεια ενέκρινε έτσι τη γνωμοδοτική έκθεση που συντάχθηκε υπό την εισήγηση της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία είναι και επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας.

 
«Η πρώην υπουργός Εξωτερικών Μπακογιάννη τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ του αιτήματος ένταξης του Κοσσυφοπεδίου […] – και θα μπορούσε να υποτεθεί πως αυτό έγινε σε συνεννόηση με τον αδερφό της, τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη», σχολιάζει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Μετά από περισσότερες από 300 ημέρες εργασιών, δύο ενημερωτικά ταξίδια στο Κόσοβο και δεκάδες συνομιλίες σε όλη την Ευρώπη η Μπακογιάννη είναι σίγουρη πως διερεύνησε τα πάντα εξονυχιστικά, προκειμένου να συντάξει την έκθεσή της, όπως δήλωσε στο Στρασβούργο.

Το πόρισμά της: “Το Κοσσυφοπέδιο μπορεί να θεωρηθεί ως μία λειτουργική κοινοβουλευτική δημοκρατία με ισχυρά εχέγγυα για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, όπως και τη συνταγματική κατοχύρωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών”. Επιπλέον, καθώς το Κόσοβο θα υπαχθεί και στη δικαιοδοσία του ΕΔΔΑ σε περίπτωση που ενταχθεί στο Συμβούλιο της Ευρώπης, η Μπακογιάννη εκτιμά πως αυτό θα συμβάλει “σημαντικά και στον μεγαλύτερο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”».

 
Ως αναμενόταν, η Σερβία εκδήλωσε άμεσα τη δυσαρέσκειά της. «Ένας Σέρβος βουλευτής της Συνέλευσης κατηγόρησε τη Μπακογιάννη πως, τασσόμενη στο πλευρό “του λεγόμενου Κοσόβου”, παραβίασε “με τον πιο βάναυσο τρόπο” το διεθνές δίκαιο και όλες τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης».

Όπως επισημαίνει και η F.A.Z., «τα σερβικά μέσα που πρόσκεινται στην κυβέρνηση παρουσιάζουν την Ελληνίδα εδώ και εβδομάδες ως προδότρια της υποτιθέμενα αγαστής ελληνοσερβικής φιλίας, προσβάλλοντάς την με τον χειρότερο τρόπο. Η Μπακογιάννη από την πλευρά της κάλεσε το Βελιγράδι να είναι ειλικρινές, αναφέροντας πως οι επικρίσεις από τη Σερβία “δεν σχετίζονται καθόλου” με τα κριτήρια ένταξης που εξέτασε στην έκθεσή της. Οι επικριτές είναι κατ’ αρχήν αντίθετοι με την ίδια την ύπαρξη του κράτους του Κοσσυφοπεδίου».

Πάντως ο Σέρβος πρόεδρος Βούτσιτς ελπίζει ακόμη πως μπορεί να αποτρέψει την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στον οργανισμό. «Τον Μάιο αναμένεται η ετήσια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των 46 κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Βάσει ωστόσο των όσων διαφαίνονται σήμερα, το Κόσοβο έχει καλές πιθανότητες να συμπληρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία των 2/3 για την ένταξή του», καταλήγει η εφημερίδα της Φρανκφούρτης.

Πηγή Deutsche Welle   

Διαβάστε περισσότερα »

Προσφυγικό: Πονοκέφαλος η Γαύδος

14/04/2024

Είναι νωρίς να γίνουν προβλέψεις για τις αφίξεις προσφύγων και μεταναστών το 2024 μετά τη νέα μεταναστευτική συμφωνία της ΕΕ. Οι διαδρομές αλλάζουν, κάποιες περνούν νότια της Κρήτης.

Το επικίνδυνο ταξίδι με σαπιοκάραβα χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη διεθνή πολιτική, εδώ και χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Προστασίας των Συνόρων (Frontex) το 2023 πάνω από 275.000 άνθρωποι τόλμησαν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι, ελπίζοντας σε μια καλύτερη ζωή. Η εμπειρία έχει δείξει ότι όταν ο χειμώνας τελειώνει και η θάλασσα γίνεται πάλι πιο ήρεμη, ο αριθμός των σαπιοκάραβων μεγαλώνει, όπως και των νεκρών. Κανείς δεν γνωρίζει ακόμη πώς θα εξελιχθεί η φετινή χρονιά. Μέχρι στιγμής οι πρόσφυγες και μετανάστες που μπαίνουν στις βάρκες είναι μάλλον λιγότεροι. Αλλά οι διαδρομές τους αλλάζουν συνεχώς και αυτό δυσκολεύει τις προβλέψεις.

Κάποιες ημέρες εκατοντάδες άνθρωποι εξακολουθούν να φτάνουν στην Λαμπεντούζα, που αποτελεί εδώ και καιρό ένα από τα κεντρικά σημεία μετανάστευσης στη Μεσόγειο. Αλλά ακόμη περισσότεροι άνθρωποι από την Αφρική φτάνουν σήμερα στο Ελ Ιέρρο, το πιο δυτικό από τα Κανάρια Νησιά. Οι ροές αυξάνονται και στην ανατολική Μεσόγειο. Αντίθετα, φαίνεται ότι επιβραδύνεται ο ρυθμός μετακίνησης προσφύγων στην κεντρική Μεσόγειο, με προορισμό την Ιταλία, που ήταν πέρυσι το πιο προσφιλές δρομολόγιο με 157.500 παράτυπες διελεύσεις, σύμφωνα με την Frontex. Αλλά ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα και την Κύπρο;

Στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω Γαύδου

Η κατάσταση στους προσφυγικούς καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά έχει βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Συνολικά περίπου 10.000 μετανάστες ζουν σήμερα σε καταυλισμούς στο ανατολικό Αιγαίο. Θα υπήρχε χώρος για 13.600 άτομα. Ωστόσο, μια νέα μεταναστευτική οδός προκαλεί πονοκέφαλο στην ελληνική κυβέρνηση, αλλά και στην ΕΕ συνολικά: Οι διακινητές προσπαθούν όλο και περισσότερο να παρακάμψουν την Ελλάδα και να μεταφέρουν μετανάστες από την Τουρκία, τον Λίβανο και την Αίγυπτο περνώντας νότια της Κρήτης με προορισμό την Ιταλία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διασώζονται επανειλημμένα άνθρωποι από υπερπλήρεις βάρκες στην περιοχή, περίπου 1.000 μόνο από την αρχή του έτους.  Ορισμένες βάρκες φτάνουν στη Γαύδο, μια κουκκίδα 20 ναυτικά μίλια νότια της Κρήτης, στην οποία ζουν μόλις 150 μόνιμοι κάτοικοι. Στη Γαύδο δεν υπάρχουν καταλύματα για τους μετανάστες και η κατάσταση εφοδιασμού είναι επίσης κακή. Ως εκ τούτου, μεταφέρονται σε κέντρα υποδοχής στην Κρήτη και από εκεί στην ηπειρωτική Ελλάδα το συντομότερο δυνατό.

Κύπρος: Τεράστιο το προσφυγικό βάρος

Στην Κύπρο ο αριθμός των νέων αφίξεων αυξάνεται δραματικά. Από την αρχή της χρονιάς περίπου 4.000 μετανάστες έχουν φτάσει στο νησί (σε σύγκριση με μόλις 78 που είχαν καταγραφεί το πρώτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους). Το βάρος για τη μικρή Κύπρο είναι τεράστιο. Καμία άλλη χώρα της ΕΕ δεν καταγράφει τόσες πολλές αιτήσεις ασύλου σε αναλογία με τον πληθυσμό της, όσο η Κύπρος. Εμπειρογνώμονες δίνουν διάφορες εξηγήσεις για την ξαφνική αυτή εξέλιξη και πρώτα από όλα την αβεβαιότητα που προκαλεί στην περιοχή ο νέος πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας, ο οποίος συνεχίζεται πάνω από έξι μήνες. Οι περισσότεροι από τους νεοαφιχθέντες στην Κύπρο είναι Σύροι πρόσφυγες που προηγουμένως ζούσαν στο Λίβανο.

Η πρεσβευτής του Λιβάνου στην Κύπρο Κλοντ ελ Χαγιάλ έκανε λόγο για για δύο εκατομμύρια Σύριους στη χώρα της, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν μπει παράνομα. Η οικονομική βοήθεια της ΕΕ προς τον Λίβανο ισοδυναμεί με "ψίχουλα".  Όλα αυτά προκαλούν σημαντικά προβλήματα και στην Κύπρο. Οι δύο προσφυγικοί καταυλισμοί στο νότιο τμήμα του νησιού έχουν χώρο μόνο για περίπου 2.000 άτομα. Όσοι νέοι έρχονται απλώς καταγράφονται και στη συνέχεια αφήνονται να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους. Στη Λευκωσία και σε άλλες πόλεις οι συνθήκες διαβίωσης είναι άθλιες, επειδή η συντριπτική πλειονότητα δεν έχει ούτε στέγη ούτε δουλειά.

Πηγή Deutsche Welle   

Διαβάστε περισσότερα »

RND: Πολλοί Έλληνες δεν αισθάνονται την ανάκαμψη

17/04/2024

Ο γερμανικός Τύπος σχολιάζει τις απεργίες των ΜΜΕ και των ΜΜΜ στην Ελλάδα, αλλά και τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης για τη διαμόρφωση δύο νέων θαλάσσιων πάρκων.

Τόσο στην Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεια δεν κινείται τίποτα σήμερα Τετάρτη (17 Απριλίου) – όλα τα μέσα σταθερής τροχιάς απεργούν, το ίδιο και τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ, ενώ τα ταξί ανακοίνωσαν και αυτά πως θα συμμετάσχουν στην απεργία.

Οι εργαζόμενοι αντιδρούν στον καλπάζοντα πληθωρισμό, ο οποίος έφτασε τον Μάρτιο στο 3,2% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. «Ωστόσο πολλοί άνθρωποι δεν εμπιστεύονται τα επίσημα στοιχεία και η αισθητή άνοδος των τιμών είναι πολύ μεγαλύτερη, ιδίως στα τρόφιμα», παρατηρεί ο ανταποκριτής του Γερμανικού Δημοσιογραφικού Δικτύου (RND) στην Αθήνα, Γκερντ Χέλερ.

«Πριν από έναν χρόνο ένα πακέτο μακαρόνια 500 γραμμαρίων κόστιζε περίπου 95 λεπτά του ευρώ – τώρα η μέση τιμή έχει ανέβει στα 1,21 ευρώ. Τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν ακριβύνει κατά 13% σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ η τιμή του ελαιόλαδου, που δεν μπορεί να λείπει από κανένα ελληνικό τραπέζι, έχει αυξηθεί κατά 67% συγκριτικά με πέρυσι».

 
Αν και η ελληνική κυβέρνηση επαινείται συχνά για την οικονομική της πολιτική, «πολλοί άνθρωποι δεν αισθάνονται την ανάκαμψη», σχολιάζει ο Γερμανός ανταποκριτής. «Σε δημοσκόπηση της διαΝΕΟσις το 49% των ερωτηθέντων απάντησε πως αυτό που ανησυχεί περισσότερο είναι η οικονομική κατάσταση. Σε άλλη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών το 45% των συμμετεχόντων δήλωσε πως το 2024 βρίσκεται σε χειρότερη οικονομική θέση συγκριτικά με πέρυσι».

Την ίδια στιγμή, ενώ η αγοραστική δύναμη στην Ελλάδα βρισκόταν στο 71% του μέσου όρου της ΕΕ το 2013, «σήμερα έχει υποχωρήσει μόλις στο 67%. Η μόνη χώρα στην οποία οι άνθρωποι μπορούν να αγοράσουν ακόμη λιγότερα πράγματα είναι η Βουλγαρία (64%). Ταυτοχρόνως η Ελλάδα έρχεται πρώτη στις εργατοώρες. Σύμφωνα με τη Eurostat ένας Έλληνας εργαζόμενος δούλεψε πέρυσι 2.000 εργατοώρες, […] ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος της ΕΕ τοποθετείται στις 1.604 ώρες – ο χαμηλότερος αριθμός παρατηρείται στη Γερμανία (1.342 εργατοώρες)».

Ο Γερμανός δημοσιογράφος εκτιμά τέλος πως «η αυξανόμενη δυσαρέσκεια πολλών Ελληνίδων και Ελλήνων θα μπορούσε να γίνει αισθητή για τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη στις ερχόμενες ευρωεκλογές. Και ο μεγάλος ωφελημένος ενδέχεται να είναι το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα "Ελληνική Λύση”, που στις τελευταίες δημοσκοπήσεις έχει υπερδιπλασιάσει το ποσοστό του από 4,4% στις τελευταίες εκλογές σε 9%». Και πολλοί ειδικοί προβλέπουν πως το κόμμα θα μπορούσε τελικά «να λάβει και σημαντικά περισσότερο από 10% - πρωτίστως εις βάρος της κυβερνώσας Νέας Δημοκρατίας».

Πηγή Deutsche Welle   

Διαβάστε περισσότερα »

Τίτλοι τέλους για τη «Γιούλα» – Έκλεισε η τελευταία ελληνική υαλουργία

28/3/2024

Ο πολυεθνικός όμιλος πορτογαλικών συμφερόντων ΒΑ Glass Group αποφάσισε να διακόψει τη λειτουργία της «Γιούλα»

«Αν ραγίσει το γυαλί, δεν ξανακολλάει», λέει ο σοφός λαός. Και τούτο δυστυχώς αποδείχθηκε για ακόμη μία φορά στην περίπτωση –τι ειρωνεία!– μιας υαλουργίας, της «Γιούλα». Επτά χρόνια μετά την πώληση της μονάδας του Αιγάλεω από την HGI της οικογένειας Βουλγαράκη στον πολυεθνικό όμιλο πορτογαλικών συμφερόντων ΒΑ Glass Group, μια πώληση που έγινε σε μια προσπάθεια να διασωθεί η εταιρεία, καθώς ο αγοραστής ανέλαβε δάνεια ύψους 335 εκατ. ευρώ, στη μονάδα μπαίνει οριστικά «λουκέτο». Και με αυτόν τον τρόπο μπαίνει οριστικά «λουκέτο» και στον κλάδο υαλουργίας της Ελλάδας, καθώς η «Γιούλα» ήταν ο μοναδικός παραγωγός προϊόντων γυάλινης συσκευασίας στη χώρα μας. Πρόκειται, δε, για το τρίτο «λουκέτο» εργοστασίου πολυεθνικής μέσα στους τελευταίους δώδεκα μήνες, καθώς προηγήθηκαν στις αρχές του 2023 αυτά της Reckitt Benckiser στο Βασιλικό Χαλκίδας και της Tupperware στη Θήβα το περασμένο φθινόπωρο.

Ηδη στο εργοστάσιο του Αιγάλεω οι μηχανές έχουν ξεκινήσει σταδιακά να σταματούν, μόλις λίγα 24ωρα μετά την ανακοίνωση της διοίκησης προς τους εργαζομένους για το «λουκέτο» και πλέον μόλις 15-20 άτομα εξακολουθούν να πηγαίνουν, καθώς υπάρχουν εκκρεμότητες κυρίως στις αποθήκες. Η οριστική διακοπή της λειτουργίας θα γίνει την επόμενη εβδομάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες ουδείς σήκωνε το τηλέφωνο στην εταιρεία, σε κανένα τμήμα, από το τηλεφωνικό κέντρο μέχρι τη διοίκηση.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε χθες το βράδυ η ΒΑ Υαλουργία Ελλάδας, όπως ονομάστηκε η «Γιούλα» μετά την απόκτησή της από τον όμιλο BA Glass, οδηγήθηκε στην απόφαση αυτή λόγω των δυσχερών συνθηκών στον κλάδο της υαλουργίας. «Αυτή η δύσκολη απόφαση είναι αποτέλεσμα των τρεχουσών συνθηκών της αγοράς στη βιομηχανία γυαλιού. Τους τελευταίους μήνες η αγορά της υαλουργίας παρουσίασε αισθητή μείωση της ζήτησης, που οδήγησε σε αντίστοιχη μείωση των πωλήσεων. Η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω από τη σημαντική αύξηση των αποθεμάτων που δημιουργήθηκαν, προκαλώντας την ανάγκη διακοπής ορισμένων γραμμών παραγωγής. Παρά τις προσπάθειες προσαρμογής σε αυτές τις προκλήσεις, η επίμονη έλλειψη ζήτησης σε συνδυασμό με το συνεχώς αυξανόμενο κόστος αποθήκευσης και την περιορισμένη διαθεσιμότητα αποθηκευτικού χώρου οδήγησαν δυστυχώς στην απόφαση της παύσης της παραγωγικής διαδικασίας στο εργοστάσιο της εταιρείας», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι για μια μεταβατική περίοδο η εταιρεία θα διατηρήσει την εμπορική της δραστηριότητα στην Ελλάδα προκειμένου να εξυπηρετήσει τους πελάτες της (σ.σ. η «Κ» επιχείρησε να επικοινωνήσει με την εγχώρια διοίκηση αλλά και με τα γραφεία της εταιρείας σε Πορτογαλία και Ολλανδία, χωρίς, ωστόσο, αποτέλεσμα).

 
Ο κλάδος της υαλουργίας υπέστη παγκοσμίως ισχυρό πλήγμα από την πανδημία, καθώς μεγάλο μέρος του τζίρου του προέρχεται από τις πωλήσεις σε εταιρείες του κλάδου των ποτών (ζυθοποιίες, οινοποιίες, εταιρείες αλκοολούχων ποτών και αναψυκτικών), που με τη σειρά τους κατέγραψαν μεγάλη μείωση των πωλήσεών τους λόγω των περιορισμών στη λειτουργία της εστίασης. Σύμφωνα με την οικονομική έκθεση της ΒΑ Υαλουργίας Ελλάδας, ο κύκλος εργασιών της το 2022 ήταν 60,79 εκατ. ευρώ, ενώ η χρήση ήταν ζημιογόνα, με τις ζημίες προ φόρων να ανέρχονται σε 239.000 ευρώ, μειωμένες σε σύγκριση με το 2021 που είχαν ανέλθει σε 2,16 εκατ. ευρώ. Το ζήτημα δεν ήταν, ωστόσο, οι ζημίες του 2022, αλλά το γεγονός ότι μετά και την 7η εταιρική χρήση, όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση διαχείρισης του διοικητικού συμβουλίου, η εταιρεία εμφάνιζε αρνητικά ίδια κεφάλαια 562.000 ευρώ.

Στην εταιρεία είχαν χορηγηθεί το 2017 δύο ομολογιακά δάνεια συνολικού ύψους 90 εκατ. ευρώ από τις θυγατρικές του ομίλου σε Ισπανία και Πορτογαλία, με υπόλοιπο 55,5 εκατ. ευρώ να είναι πληρωτέο την 31η Ιανουαρίου 2024. Στοιχείο που πολύ πιθανόν διαδραμάτισε επίσης ρόλο στην απόφαση για το «λουκέτο».

Στους 121 εργαζομένους η εταιρεία προσέφερε διπλάσια αποζημίωση από την προβλεπόμενη σε περίπτωση απόλυσης για να αποχωρήσουν οικειοθελώς, κάτι που εκτιμάται ότι θα αποδεχθεί η συντριπτική πλειονότητα, παρά το γεγονός ότι έτσι δεν θα μπορέσουν να ενταχθούν στο ταμείο ανεργίας. Πέραν, βεβαίως, των επιπτώσεων στους άμεσα απασχολουμένους, αυτό που τονίζουν παράγοντες της αγοράς είναι ότι η Ελλάδα δεν χάνει μόνο ακόμη μία ιστορική βιομηχανία, αλλά και τεχνογνωσία, δεδομένου ότι η εν λόγω δραστηριότητα απαιτεί μεγάλη εξειδίκευση. Επίσης, για τους πελάτες της εταιρείας το κλείσιμο της «Γιούλα» μεταφράζεται ίσως σε υψηλότερο κόστος, καθώς πλέον θα πρέπει να αγοράζουν από το εξωτερικό τα προϊόντα που χρειάζονται.

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1947 από τον Κυριάκο Βουλγαράκη και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 η παραγωγή των επιτραπέζιων σκευών από γυαλί γινόταν χειροποίητα με τη μέθοδο του φυσητού γυαλιού. Η μεγάλη επέκταση της εταιρείας στα Βαλκάνια έγινε τη δεκαετία του 2000. Το 2017 το εργοστάσιο στην Ελλάδα, καθώς και τα εργοστάσια σε Σόφια, Πλόβντιβ και Βουκουρέστι πωλήθηκαν στην BA Glass, με το συνολικό τίμημα να ανέρχεται σε περίπου 500 εκατ. ευρώ (174 εκατ. ευρώ εισέπραξαν οι ιδιοκτήτες και τα υπόλοιπα ήταν δάνεια). Ειδικά το τίμημα για τη δραστηριότητα στην Ελλάδα ανήλθε σε 29,92 εκατ. ευρώ.

Η οικογένεια Βουλγαράκη μέσω πλέον του ομίλου HGI έχει εργοστάσια σε Ουκρανία και Βουλγαρία, και εμπορική δραστηριότητα σε Ελλάδα και Ρουμανία.

Πηγή

Διαβάστε περισσότερα »

Νέο βιομηχανικό λουκέτο στη Β. Ελλάδα από την χαρτοποιία Sonoco Hellas λόγω της ακριβής ενέργειας

28/3/2024

Νέο βιομηχανικό λουκέτο, λίγες μόνο ημέρες μετά την ανακοίνωση για το κλείσιμο της υαλουργίας Γιούλα, ανακοινώθηκε αυτή τη φορά στη Βόρειο Ελλάδα.

Ο λόγος για τη χαρτοποιία Sonoco Hellas η οποία ανακοίνωσε στους 98 εργαζομένους της ότι κλείνει τα δύο εργοστάσιά της στην Ελλάδα στη Θεσσαλονίκη και  το Κιλκίς. Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά το λουκέτο θα μπει την 1η Ιουνίου 2024 ενώ προβλέπεται να εφαρμοστεί πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου.

Η Sonoco Hellas αποτελεί την ιστορική συνέχεια του εργοστασίου παραγωγής κώνων κλωστοϋφαντουργίας ΕΒΙΕΝ το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί τη δεκαετία του 70 στη Β. Ελλάδα. Το 1998 η ΕΒΙΕΝ εξαγοράστηκε από την αμερικανική εταιρεία Sonoco Alcore  και μετονομάστηκε σε Sonoco Hellas.

Στις αιτίες για το νέο λουκέτο φαίνεται ότι σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε το υψηλό κόστος ενέργειας καθώς η Sonoco Hellas είναι ενεργοβόρος βιομηχανία, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία είχε επενδύσει στην αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς ωστόσο να συνδεθεί στο δίκτυο λόγω έλλειψης χωρητικότητας. Επίσης η ελληνική θυγατρική ήταν αντιμέτωπη με τις δομικές αδυναμίες της ελληνικής αγοράς, όπως το μικρό μέγεθος της.

Βάσει του τελευταίου δημοσιευμένου ισολογισμού, η Sonoco Hellas το 2021 είχε κύκλο εργασιών 19,93 εκατ. ευρώ από 14,87 εκατ. ευρώ το 2020 ενώ το τελικό αποτέλεσμα ήταν ζημιές προ τόκων και φόρων ύψους 351 χιλιάδων ευρώ. Σε ό,τι αφορά το μητρικό αμερικανικό όμιλο Sonoco, οι καθαρές πωλήσεις παγκοσμίως ανήλθαν σε 7,3 δις δολάρια με την εταιρεία να διαθέτει πάνω από 310 παραγωγικές μονάδες σε όλο τον κόσμο απασχολώντας περίπου 22 χιλιάδες εργαζόμενους. Η Sonoco είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ενώ στην ελληνική αγορά εισήλθε το 1997 όταν εξαγόρασε αρχικά το 35% και στη συνέχεια το σύνολο της ΕΒΙΕΝ.

Πηγή

Διαβάστε περισσότερα »

ΕΕ: Θα μειωθούν οι μετανάστες με το νέο Σύμφωνο;

11/4/2024

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το νομοθετικό πλαίσιο που θα αυστηροποιήσει το σύστημα ασύλου. Τι αλλάζει με το νέο Σύμφωνο περί Μετανάστευσης και Ασύλου;

Στην τελευταία του συνεδρίαση πριν τις ευρωεκλογές τον Ιούνιο κι έπειτα από 8 χρόνια επίπονων διαπραγματεύσεων με τα 27 κράτη-μέλη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε μία θεμελιώδη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου της ΕΕ. Το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου που αποτελείται από οκτώ νόμους, αποσκοπεί πρωτίστως στη μείωση των αφίξεων μεταναστών, την επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου και στην εκτέλεση αυτών στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης.

Μέσα σε επτά ημέρες από την άφιξή τους οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει να ταυτοποιούνται και να καταχωρούνται στη διευρυμένη βιομετρική βάση δεδομένων Eurodac.

Οι μετανάστες που προέρχονται από χώρες με ποσοστό αναγνώρισης κάτω από 20% θα κρατούνται στα σύνορα μέχρι και 12 εβδομάδες. Στους καταυλισμούς όπου θα βρίσκονται και οι οποίοι θα ανεγερθούν στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Μάλτα, την Ισπανία, την Κροατία και την Κύπρο, θα αποφασίζεται ποιος θα πρέπει να επιστρέψει στη χώρα προέλευσής του χωρίς περαιτέρω έλεγχο. Αυτό αφορά ένα περιορισμένο αριθμό αιτούντων άσυλο.

Από την άλλη πλευρά, οι μετανάστες που έρχονται από χώρες με υψηλότερο ποσοστό αναγνώρισης θα περνούν από τις συνήθεις διαδικασίες χορήγησης ασύλου, οι οποίες θα επιταχυνθούν. Όσοι δεν λάβουν άσυλο θα απελαύνονται.

Πώς θα ανακουφιστούν οι πρώτες χώρες υποδοχής;

Οι πρώτες χώρες υποδοχής θα έχουν τη δυνατότητα να προωθούν σε άλλα κράτη της ΕΕ κάποιους αναγνωρισμένους αιτούντες άσυλο ή μετανάστες με καλές πιθανότητες χορήγησης ασύλου. Μεταξύ των κρατών-μελών θα υπάρχει έτσι «υποχρέωση αλληλεγγύης». Κράτη όπως η Ουγγαρία που δεν θέλει να δεχθεί κανέναν, θα πρέπει να πληρώνουν τουλάχιστον ένα χρηματικό ποσό ή να στέλνουν εξοπλισμό και προσωπικό στις πρώτες χώρες υποδοχής. Το χρηματικό ποσό ανέρχεται σε 20.000 ευρώ για κάθε μετανάστη που δεν δέχεται το εκάστοτε κράτος.

Ωστόσο αυτό το σύστημα εξισορρόπησης δεν θεσπίζεται στο Σύμφωνο. Αντιθέτως, τα κράτη-μέλη θα διαπραγματεύονται επ’ αυτού κατά περίπτωση. Εάν μία χώρα θεωρήσει πως έχει επιβαρυνθεί σημαντικά, μπορεί να χαλαρώσει το κανονιστικό πλαίσιο και να ζητήσει μεγαλύτερη αλληλεγγύη από τα υπόλοιπα κράτη. Τα 27 κράτη-μέλη καθορίζουν από κοινού πότε υπάρχει μία τέτοια «περίπτωση κρίσης». Όπως αντιλαμβάνεται επομένως κανείς, τα περιθώρια για πολιτικές αντιπαραθέσεις είναι μεγάλα.

Τι γίνεται με την «εσωτερική μετανάστευση»;

Μέχρι στιγμής υπάρχει μία σαφής «εσωτερική μετανάστευση» αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα ή την Ιταλία προς τη Γερμανία, την Αυστρία, τη Γαλλία, την Ολλανδία ή το Βέλγιο. Αιτούντες άσυλο που κατέθεσαν αίτηση για παράδειγμα στην Ιταλία και αυτή απορρίφθηκε ή που οι αιτούντες δεν είναι ικανοποιημένοι με τις εκάστοτε συνθήκες διαβίωσης, κατευθύνονται συχνά προς τη Γερμανία.

Κανονικά η Ιταλία υποχρεούται να πάρει πίσω τέτοιους μετανάστες. Στην πραγματικότητα όμως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το νέο Σύμφωνο επεξεργάζεται και πάλι τις σχετικές διατάξεις και τονίζει πως αρμόδιες είναι οι χώρες της πρώτης υποδοχής. Ταυτοχρόνως οι παροχές και οι προϋποθέσεις εισδοχής ενός αιτούντα άσυλο αναμένεται να διαμορφωθούν με τρόπο ενιαίο σε ολόκληρη την ΕΕ – γεγονός που θα περιορίσει και τα κίνητρα εσωτερικής μετανάστευσης σε άλλα κράτη-μέλη.

Θα γίνουν ευκολότερες οι απελάσεις;

Το Σύμφωνο προβλέπει πως οι απελάσεις προς χώρες προέλευσης που θεωρούνται ασφαλείς αλλά και πίσω σε χώρες διέλευσης θα γίνονται πιο γρήγορα.

Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΕ επιδιώκει να συνάψει συμφωνίες με τρίτα κράτη ώστε αυτά να υποδέχονται μετανάστες των οποίων η αίτηση ασύλου απορρίφθηκε. Χαρακτηριστικό εν προκειμένω είναι και το παράδειγμα της συμφωνίας με την Τυνησία: το αφρικανικό κράτος έλαβε οικονομική αρωγή και σε αντάλλαγμα δέχθηκε να πάρει πίσω υπηκόους του που βρίσκονται στην ΕΕ. Ωστόσο η κυβέρνηση της Τυνησίας αρνείται να δεχθεί ανθρώπους από την υποσαχάρια Αφρική που ταξίδεψαν μέσω της Τυνησίας προς την ΕΕ.

Η συμφωνία με την Τουρκία από το 2016 είχε συμβάλλει στη μείωση των Σύρων προσφύγων που έφταναν στην Ελλάδα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Σήμερα όμως η συμφωνία δεν εφαρμόζεται καθώς η Τουρκία δεν παίρνει πλέον πίσω Σύριους από την Ελλάδα.

Πώς θα αποτραπεί ο… «τουρισμός ασύλου»;

Οι αρμόδιες για τους ελέγχους στα σύνορα υπηρεσίες στην ΕΕ θα καταγράφουν όλους τους μετανάστες που θα φτάνουν στα σύνορα και θα περνούν τα βιομετρικά τους στοιχεία σε μία διευρυμένη βάση δεδομένων στην οποία θα έχουν πρόσβαση όλες οι αρχές της Ευρώπης.

Με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να διαπιστωθεί εάν ένας μετανάστης, η αίτηση ασύλου του οποίου απορρίφθηκε στην Ελλάδα, μπορεί να κάνει εκ νέου αίτηση στην Αυστρία ή να ταξιδέψει μέσα από άλλες χώρες. Αυτός ο αιτών άσυλο θα μπορεί εν συνεχεία να σταλεί πιο εύκολα πίσω στην χώρα πρώτης υποδοχής και τελικά να απελαθεί πίσω στη χώρα προέλευσής του.

 
Γιατί εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενο το Σύμφωνο;

Όσοι τάσσονται υπέρ του Συμφώνου ισχυρίζονται πως οι αυστηρότεροι κανόνες και διαδικασίες που αποσκοπούν στις ταχύτερες απελάσεις, θα δρουν αποτρεπτικά μετά από ένα χρονικό διάστημα. Τότε θα έρχονταν λιγότεροι μετανάστες διότι θα μειώνονταν οι πιθανότητές τους να παραμείνουν στην Ευρώπη.

Όμως υπάρχουν κι εκείνοι που επικρίνουν το Σύμφωνο, θεωρώντας πως αυτό υπονομεύει το δικαίωμα ασύλου στην ΕΕ καθώς και ότι θα οδηγήσει στην απόρριψη αιτήσεων ασύλου ακόμη και ανθρώπων που έχουν πραγματικά ανάγκη προστασίας. Και όλα αυτά ενώ θα εξακολουθούν να πεθαίνουν άνθρωποι στη Μεσόγειο.

Τι γίνεται από εδώ και πέρα;

Κατά τα τέλη Απριλίου το Συμβούλιο της ΕΕ αναμένεται να δώσει την τελική, τυπική έγκριση. Όταν τεθεί σε ισχύ το κανονιστικό πλαίσιο που περιλαμβάνεται στο Σύμφωνο, οι εξελίξεις θα εξαρτηθούν πρωτίστως από το εάν και το πώς θα εκπληρώσουν τα κράτη-μέλη τις νέες τους υποχρεώσεις. Θα κατασκευάσει η Ιταλία λειτουργικούς, κλειστούς καταυλισμούς στα σύνορα; Θα φανούν πράγματι αλληλέγγυες οι χώρες της βόρειας και ανατολικής Ευρώπης και θα πάρουν μετανάστες ή τουλάχιστον θα καταβάλλουν το ποσό που τους αναλογεί για όσους αρνηθούν να πάρουν;

Το βέβαιο είναι πως θα χρειαστεί μία διετία για να τεθεί σε ισχύ το νέο πλαίσιο και να διαπιστώσουμε εάν πράγματι θα έχουν μειωθεί τελικά οι αριθμοί των αιτούντων άσυλο και μάλιστα τόσο όσο υπαγορεύουν οι παρούσες εκτιμήσεις.

Πηγή Deutsche Welle
 

Διαβάστε περισσότερα »

Η Τουρκία αντιδρά για τα θαλάσσια πάρκα

10/4/2024

Την αντίδραση της τουρκικής διπλωματίας προκαλούν οι ελληνικές εξαγγελίες για τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων. Αιχμές κατά της Αθήνας και από την κεμαλική αντιπολίτευση.

Η επίσημες ανακοινώσεις αναμένονται στη διάρκεια του 9ου Διεθνούς Συνεδρίου για τους Ωκεανούς, που γίνεται στην Αθήνα στις 15-17 Απριλίου. Χθεσινή ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρει, σε υψηλούς τόνους, ότι «η Ελλάδα εδώ και καιρό προσπαθεί να επωφεληθεί σχεδόν από κάθε πλατφόρμα για τα εκκρεμή θέματα του Αιγαίου και παρά το πρόσφατο θετικό κλίμα στις σχέσεις μας, εκμεταλλεύεται και πάλι περιβαλλοντικά ζητήματα».

Η ανακοίνωση κάνει αναφορά σε «καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βραχονησίδων, των οποίων η κυριαρχία δεν έχει εκχωρηθεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες» και απειλεί ότι η τουρκική πλευρά δεν θα δεχθεί τετελεσμένα που μπορεί να δημιουργήσει η Ελλάδα σε γεωγραφικούς σχηματισμούς με αμφισβητούμενο καθεστώς». Προειδοποιεί δε τους «τρίτους», μεταξύ αυτών και την ΕΕ «να μην γίνουν εργαλείο της  Ελλάδας». 

Ρελάνς πατριωτισμού μετά τις εκλογές;

Με νωπή την νίκη της στις αυτοδιοικητικές εκλογές, η αξιωματική αντιπολίτευση της Τουρκίας εμφανίζεται τώρα να υπερθεματίζει στα εθνικά ζητήματα, ιδίως στις σχέσεις με την Ελλάδα. Σε ανακοίνωση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) αναφέρεται ότι οι διεκδικήσεις στο Αιγαίο έχουν γίνει αποδεκτές ως κρατική πολιτική στο πλαίσιο της οποίας η Ελλάδα έχει ως στόχο να επιτύχει τις πολιτικές φιλοδοξίες της με αθώα έργα, όπως η προστασία του περιβάλλοντος. «Οι πρωτοβουλίες της Ελλάδας στο Αιγαίο που υποτίθεται ξεκίνησαν για επιστημονικούς σκοπούς και για την προστασία του περιβάλλοντος μετατράπηκαν σε διεκδίκηση κυριαρχίας και θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά», αναφέρει η ανακοίνωση.

Η επίσημη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στα μέσα Μαίου αναμένεται να ενισχύσει το πνεύμα συνεργασίας και διαλόγου. Στο μεταξύ όμως, θα πρέπει να δούμε πώς θα διαμορφωθούν οι εσωτερικές ισορροπίες στο νέο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας και σε ποιο βαθμό τα εθνικά θέματα θα αποκτήσουν προτεραιότητα, είτε από την κυβέρνηση στην Άγκυρα, είτε από την αντιπολίτευση.

Πηγή Deutsche Welle   

 

Διαβάστε περισσότερα »

Νικαράγουα: Προσφυγή κατά της Γερμανίας για υποβοήθηση σε γενοκτονία στην Γάζα

10/4/2024

«Η Νικαράγουα προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης κατηγορώντας τη Γερμανία για υποβοήθηση γενοκτονίας επειδή στηρίζει πολιτικά και στρατιωτικά το Ισραήλ», σχολιάζει η Südeutsche Zeitung με τίτλο: «Το αποτέλεσμα της προσφυγής».

Η γερμανική εφημερίδα παρατηρεί: «Θα ήταν αφελές να θεωρεί κανείς ότι η Νικαράγουα ενδιαφέρεται πρωτίστως για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή για την αποσαφήνιση ζητημάτων διεθνούς δικαίου. Όπως είναι γνωστό, ο Ντανιέλ Ορτέγκα δεν έχει κανένα πρόβλημα με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία έχει εν μέρει χαρακτηριστικά γενοκτονίας. Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά για τα οποία κατηγορούν κάποιες χώρες τη Δύση στην αντιμετώπιση του Ισραήλ δεν τους είναι ξένα. Όπως στο παρελθόν η Νότια Αφρική με την προσφυγή κατά του Ισραήλ για γενοκτονία στη Γάζα έτσι και η Νικαράγουα χρησιμοποιεί τώρα την προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης σε μια δικαστική διαδικασία, στην οποία και μόνο η προσφυγή έχει αποτέλεσμα. Αν τέτοιου είδους προσφυγές γίνουν συχνότερες, υπονομεύεται η αξιοπιστία του Διεθνούς Δικαστηρίου. Στην καλύτερη περίπτωση οι δικαστές στη Χάγη θα αξιοποιήσουν την διαδικασία για να πάνε ένα βήμα παραπέρα το διεθνές δίκαιο και όσον αφορά το εν λόγω ζήτημα».

Η καταπολέμηση της Χαμάς θεμιτός στόχος για το Ισραήλ

«Ο πόλεμος στη Γάζα διαφέρει από τους προηγούμενους πολέμους στη Μέση Ανατολή όχι μόνο λόγω της διάρκειάς του, αλλά κυρίως λόγω της περιορισμένης επιρροής στο Ισραήλ από το εξωτερικό», σχολιάζει η Frankfurter Allgemeine Zeitung με τίτλο «Ο στόχος στη Γάζα». Η εφημερίδα γράφει: «Ο παλαιότερος κανόνας ότι η χώρα πρέπει να τερματίζει μια στρατιωτική επιχείρηση το ταχύτερο, διότι με την πάροδο του χρόνου εντείνονται οι διεθνείς επικρίσεις, δεν ισχύει πλέον. Πέντε μήνες μετά την έναρξη της εκστρατείας η ισραηλινή ηγεσία εξακολουθεί να εμφανίζεται αποφασισμένη να συντρίψει την Χαμάς.

Δεν θα προκαλέσει ιδιαίτερη εντύπωση αν ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν από κοινού με τους ηγέτες Ιορδανίας και Αιγύπτου επαναδιατυπώσουν όσα ζητά το τελευταίο ψήφισμα του ΟΗΕ: Την άμεση κατάπαυση του πυρός, την οποία επιθυμούν πολλές δυτικές χώρες, όχι όμως το Ισραήλ που δέχθηκε την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Αυτό παραβλέπεται συχνά και στη Γερμανία. Το Ισραήλ πρέπει να κάνει περισσότερα για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, αλλά η καταπολέμηση της Χαμάς παραμένει θεμιτός στόχος. Ο αποδεκατισμός της τρομοκρατικής οργάνωσης δεν αποτελεί προϋπόθεση για διαρκή ειρήνη, είναι ωστόσο απαραίτητος.

Πηγή Deutsche Welle   

 

Διαβάστε περισσότερα »

ΤτΕ: «Καμπανάκι» κινδύνου για τα δίδυμα ελλείμματα

9/4/2024

Ο «εκτροχιασμός» μετά την πανδημία και το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και η βελτίωση των συνθηκών

«Καμπανάκι» κινδύνου με εύσχημο τρόπο κρούει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για την επανεμφάνιση των δίδυμων ελλειμμάτων, η οποία θυμίζει τις προ κρίσης εποχές. Άλλωστε και η συνεχιζόμενη πτώση των εξαγωγών δημιουργεί συνθήκες ανησυχίας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας μέσα στο επόμενο διάστημα.

Όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος, η συγκυριακή, όπως την χαρακτηρίζει, επανεμφάνιση των δίδυμων ελλειμμάτων, δημιουργεί ερωτηματικά για το κατά πόσον η ελληνική οικονομία θα επανέλθει στην προ πανδημίας και προ του ρωσοουκρανικού πολέμου κατάσταση και θα συνεχίσει την προγενέστερη πορεία βελτίωσης.

Υπενθυμίζεται άλλωστε πως, ήδη από το 2022, ενώ το δημοσιονομικό αποτέλεσμα κατέγραψε βελτίωση με την Ελλάδα να μπαίνει σε τροχιά πρωτογενών πλεονασμάτων, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών επιδεινώθηκε περαιτέρω.

Η επανεμφάνιση των δίδυμων ελλειμμάτων τοποθετείται από την ΤτΕ αρχικά λόγω της εκδήλωσης της πανδημίας και στη συνέχεια λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, και γι’ αυτό τονίζει πως θα πρέπει να θεωρείται προσωρινή, καθώς σε σημαντικό βαθμό συνδέεται αφενός με τη δημοσιονομική επέκταση λόγω της πανδημίας και αφετέρου με τις εξελίξεις στις τιμές της ενέργειας που έλαβαν χώρα την ίδια περίοδο. 

 
Τι συνέβη την προηγούμενη 10ετία

Ιστορικά η ελληνική οικονομία χαρακτηρίζεται από υψηλά ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ). (1)

Ωστόσο, την προηγούμενη δεκαετία καταγράφηκαν σταδιακή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και ενίσχυση της εξωστρέφειας της οικονομίας, που συνέβαλαν στον περιορισμό του ελλείμματος του ΙΤΣ, από επίπεδα κοντά στο 15% του ΑΕΠ το 2007-2008 σε 1,5% στο τέλος του 2019. Όμως, το ξέσπασμα της πανδημίας το 2020 και στη συνέχεια ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας ανέκοψαν την πορεία βελτίωσης, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του ΙΤΣ να ανέλθει σε επίπεδα άνω του 6% την περίοδο 2020-2021 και να ξεπεράσει το 10% το 2022, λόγω και της αύξησης των τιμών της ενέργειας.

Η κατάσταση το 2023

Το 2023 καταγράφηκε σημαντική συρρίκνωση του ελλείμματος του ΙΤΣ, το οποίο διαμορφώθηκε σε 6,3% του ΑΕΠ, και αναμένεται περαιτέρω βελτίωση τα επόμενα έτη. Ταυτόχρονα, οι έκτακτες δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας μέσω των μέτρων στήριξης, που ξεκίνησαν το 2020 και παρατάθηκαν το 2021, σε συνδυασμό με τα δημοσιονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών της ενέργειας λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας το 2022, συνετέλεσαν στην επιβάρυνση του δημοσιονομικού αποτελέσματος κατά τα έτη αυτά. Η σταδιακή απόσυρση όμως αυτών των μέτρων από το 2023 συνέβαλε στη βελτίωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος.

Συγκεκριμένα, το αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης (στοιχεία εθνικών λογαριασμών, κριτήριο σύγκλισης) διαμορφώθηκε από πλεόνασμα 0,9% του ΑΕΠ το 2019 σε έλλειμμα 9,7% του ΑΕΠ το 2020, 7% του ΑΕΠ το 2021 και 2,4% του ΑΕΠ το 2022 και εκτιμάται σε έλλειμμα 2,3% του ΑΕΠ το 2023.

Η ανάλυση

Η παρούσα ανάλυση ανασκοπεί τις πρόσφατες εξελίξεις του ΙΤΣ με αναφορά στην υπόθεση των δίδυμων ελλειμμάτων και επιχειρεί να εκτιμήσει κατά πόσον το δημοσιονομικό έλλειμμα συντελεί στο έλλειμμα του ΙΤΣ, καθώς και το βαθμό συσχέτισης μεταξύ των δύο, κατά το προηγούμενο διάστημα, με βάση τα μέχρι τώρα διαθέσιμα στοιχεία.

Μετά τη διεύρυνση την περίοδο 2020-2021 λόγω της πανδημίας, το κενό αποταμίευσης-επενδύσεων της γενικής κυβέρνησης κατέγραψε σημαντική συρρίκνωση το 2022, η οποία συνεχίστηκε και το πρώτο εννεάμηνο του 2023.

Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της αποταμίευσής της και αντανακλά κυρίως την ανάκαμψη των φορολογικών εσόδων λόγω της ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και τη σταδιακή απόσυρση των δημοσιονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και της αύξησης του ενεργειακού κόστους.

Κενό αποταμίευσης-επενδύσεων

Αντίθετη πορεία ακολούθησε το κενό αποταμίευσης-επενδύσεων των νοικοκυριών, το οποίο διευρύνθηκε το 2022, αφού η αποταμίευση των νοικοκυριών μειώθηκε ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκαν οι επενδύσεις τους.

Η μείωση της αποταμίευσης των νοικοκυριών αντανακλά κυρίως την αύξηση της κατανάλωσής τους, η οποία υπεραντιστάθμισε την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Το πρώτο εννεάμηνο του 2023 καταγράφηκε περαιτέρω ενίσχυση των επενδύσεων των νοικοκυριών, ενώ η αποταμίευσή τους, αν και παρέμεινε αρνητική, κατέγραψε μικρή βελτίωση σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Η επιδείνωση του κενού αποταμίευσης-επενδύσεων των μη χρηματοοικονομικών εταιριών το 2022 συνδέεται με την αύξηση των επενδύσεών τους, η οποία ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη αύξηση της αποταμίευσής τους για τη χρηματοδότηση αυτών.

Κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2023 το εν λόγω κενό κατέγραψε σημαντική συρρίκνωση, αφού η αποταμίευσή τους κάλυψε σχεδόν εξ ολοκλήρου τις επενδύσεις τους. Συνολικά, η συρρίκνωση του κενού αποταμίευσης της γενικής κυβέρνησης αντιστάθμισε μόνο μερικώς τη διεύρυνση του αντίστοιχου κενού πρωτίστως των νοικοκυριών και δευτερευόντως των μη χρηματοοικονομικών εταιριών, με αποτέλεσμα να καταγραφεί επιδείνωση του ΙΤΣ το 2022.

Τα συμπεράσματα

Η επανεμφάνιση των δίδυμων ελλειμμάτων αρχικά λόγω της εκδήλωσης της πανδημίας COVID-19 και στη συνέχεια λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας θα πρέπει ‒ σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία ‒ να θεωρείται προσωρινή, καθώς σε σημαντικό βαθμό συνδέεται αφενός με τη δημοσιονομική επέκταση λόγω της πανδημίας και αφετέρου με τις εξελίξεις στις τιμές της ενέργειας που έλαβαν χώρα την ίδια περίοδο. Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνεται και από την εμπειρική ανάλυση, η οποία ανέδειξε επίσης ότι από μόνη της η άρση των έκτακτων δημοσιονομικών παρεμβάσεων εντός του 2022 και του 2023 και η αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας στο εξής θα έχουν περιορισμένη συμβολή στην περαιτέρω βελτίωση του ΙΤΣ, υποθέτοντας ότι οι λοιποί προσδιοριστικοί παράγοντες παραμένουν αμετάβλητοι (ceteris paribus).

Η αύξηση του ελλείμματος του ΙΤΣ το 2022 δημιούργησε ανησυχία για πιθανή επιστροφή της χώρας σε καταστάσεις ανάλογες με εκείνες της περιόδου 2007-2008 που οδήγησαν στην κρίση του 2010. Ωστόσο, μια σειρά από χαρακτηριστικά αναδεικνύουν τις διαφορές της παρούσας συγκυρίας με την περίοδο εκείνη, όπως η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε όρους τιμών και κόστους από το 2010 και η αύξηση του μεριδίου των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στο ΑΕΠ.

Οι παραπάνω όμως ποιοτικές διαφορές μεταξύ του 2007-2008 και του 2022 δεν πρέπει να δημιουργούν εφησυχασμό. Η περαιτέρω βελτίωση του ΙΤΣ απαιτεί την επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της οικονομίας, καθώς και της θέσης των ελληνικών αγαθών και υπηρεσιών στις ξένες αγορές. Προς την κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσουν η αποτελεσματική και έγκαιρη αξιοποίηση των πόρων του NGEU, καθώς και η προώθηση των μεταρρυθμίσεων που τίθενται ως ορόσημα για τις εκταμιεύσεις των πόρων αυτών. Τέλος, οι απαιτούμενες επενδύσεις – τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα – θα διευκολυνθούν και από την επανάκτηση πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδος στην επενδυτική κατηγορία, η οποία αναμένεται να διατηρήσει το κόστος δανεισμού σε χαμηλότερα επίπεδα.

Πηγή 

(1) Ιστορικά προφανώς συμπεριλαμβάνεται και η εποχή της δραχμής όπου το ΙΤΣ ήταν ισοσκελισμένο όπως το 1995. Το ΙΤΣ περιλαμβάνει το εμπορικό ισοζύγιο και τις υπηρεσίες όπως ο τουρισμός και δείχνει πόσο ανταγωνιστική, επομένως και υγιής, είναι μία οικονομία. Είναι ο πιο σημαντικός δείκτης για μία οικονομία μιας και όταν είναι ελλειμματικό, αυξάνεται το δημόσιο χρέος και μειώνεται η αποταμίευση και η απασχόληση.

Διαβάστε περισσότερα »

Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής: Προβλέπει ανάπτυξη 2,5% υπό προϋποθέσεις

1/4/2024

Συνιστά προσοχή σε υπέρμετρες αυξήσεις μισθών - Πολλά θα κριθούν από τις εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης - Τα εναλλακτικά σενάρια

Ανάπτυξη 2,5% εφέτος, κοντά στις εκτιμήσεις της κυβέρνησης (2,9%) της ΤτΕ και των διεθνών φορέων προβλέπει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή που «βλέπει» τον πληθωρισμό να «τρέχει» με ρυθμό 2,9%. Αίσθηση όμως προκαλεί και η επισήμανση του Γραφείου ότι οι αυξήσεις στους μισθούς δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού για το δ΄ τρίμηνο του 2023 καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη υψηλού ρυθμού ανάπτυξης, είναι η επιτάχυνση του ρυθμού των επενδύσεων και της διοχέτευσης πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης –επιχορηγήσεις και δάνεια– ύψους 3,6 δις ευρώ που προγραμματίζονται για το 2024. Για αυτό και παρουσιάζονται εναλλακτικά σενάρια που προβλέπουν τα εξής:

- Αν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης απορροφηθούν από την πραγματική οικονομία κατά το 50%, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ για το 2024 θα διαμορφωθεί στο 2,7%.
- Αν το ποσοστό της απορρόφησης φτάσει στο 75% του συνόλου τους, ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ αυξάνεται στο 2,9%, που είναι η πρόβλεψη που περιλαμβάνεται στον Προϋπολογισμό του 2024.
- Με πλήρη διοχέτευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης στην πραγματική οικονομία ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ διαμορφώνεται στο 3,2%

Σύμφωνα με την εκτίμηση του Γραφείου, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ το 2024 είναι εφικτός υπό την προϋπόθεση της αποφυγής έκτακτων δημοσιονομικών παρεμβάσεων και της απαρέγκλιτης τήρησης των στόχων του προϋπολογισμού. Το 2023, το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε 3,62 δισ. ευρώ (1,8% του ΑΕΠ), υπερβαίνοντας σημαντικά την τελευταία εκτίμηση πρωτογενούς πλεονάσματος που αποτυπώνεται στην Εισηγητική του Προϋπολογισμού 2024, ύψους 2,55 δις ευρώ. Η βελτίωση οφείλεται στα αυξημένα φορολογικά έσοδα από (άμεσους και έμμεσους φόρους) που οφείλονται στην αύξηση της απασχόλησης με ταυτόχρονη αύξηση των μισθών και συντάξεων, στην καλύτερη επίδοση των τουριστικών εσόδων, τα οποία αυξήθηκαν σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 κατά 15,7% περίπου, στην εν γένει αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, και τέλος στις πληθωριστικές πιέσεις.

Το Γραφείο θεωρεί ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή σε όποιες υπέρμετρες αυξήσεις ονομαστικών μισθών. Ειδικότερα οι αυξήσεις θα πρέπει να είναι ανάλογες των δυνατοτήτων της οικονομίας ώστε να μην υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα της.

Όπως τονίζει η πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 6,4% βρίσκεται οριακά μέσα στις δυνατότητες της οικονομίας, αν δεν τις ξεπερνάει. Αυτό θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο η οικονομία επιτύχει έναν ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης μέσα στο 2024. Διαφορετικά είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εμποδίσει την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.

Πηγή

 

Διαβάστε περισσότερα »