Ευρώπη, Μπετόβεν, Σαίξπηρ και το πρόσωπο του ευρώ

13/11/12

Μια από τις κατηγορίες που ακούει κατά καιρούς το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, είναι ότι ακόμη και τα χαρτονομίσματά του προδίδουν την έννοια της ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Πριν ένα περίπου χρόνο είχα γράψει χαρακτηριστικά:

«Αν θέλετε να κατανοήσετε γιατί το ευρώ έχει τόσα προβλήματα, ξεχάστε για μια στιγμή τα χρέη και τα κρατικά ομόλογα, και ρίχτε μια ματιά στα χαρτονομίσματα της ισοτιμίας. Οι εικόνες που αποτυπώνονται αφορούν ανύπαρκτα κτήρια. Ενώ τα εθνικά νομίσματα εικονίζουν συνήθως πραγματικούς ανθρώπους ή κατασκευές –ο Τζορτζ Ουάσιγκτον στο τραπεζογραμμάτιο του δολαρίου, το θέατρο Μπολσόι στο ρωσικό ρούβλι- η ευρωπαϊκή ταυτότητα δεν αντέχει κάτι τέτοιο. Η επιλογή ενός τόπου ή ενός ήρωα που συνδέεται με μια χώρα, θα προκαλούσε μεγάλη διαμάχη. Έτσι, οι ευρωπαϊκές αρχές επέλεξαν αόριστες απεικονίσεις που δεν εκπροσωπούν κανέναν και τίποτα».

Τώρα όμως, οι ευρωπαϊκές αρχές αποφάσισαν να διαψεύσουν αυτές τις επικρίσεις. Πριν λίγες ημέρες, οι FT ανέφεραν ότι τα νέα χαρτονομίσματα του ευρώ που θα αρχίσουν να εκδίδονται τον Μάιο, θα αποτυπώνουν «ένα ολόγραμμα και υδατογράφημα της Ευρώπης, της πριγκίπισσας από την Φοινίκη που έδωσε στην ήπειρο το όνομά της. Στην ελληνική μυθολογία, την απήγαγε ο Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο για να την αποπλανήσει.»

Ο κ. Mario Draghi, επικεφαλής της ΕΚΤ, φέρεται να δήλωσε: «Υπάρχει άραγε καλύτερη μορφή από την Ευρώπη για να αποτελέσει το νέο πρόσωπο της Ευρώπης;» Σωστό το ερώτημα.

Οπωσδήποτε, προτιμώ την Ευρώπη από τις ανυπόστατες αψίδες και τις πυραμίδες που εικονίζονται σήμερα στα τραπεζογραμμάτια του ευρώ. Υπάρχουν όμως δύο προβλήματα σε αυτή την επιλογή. Πρώτον, η Ευρώπη είναι Ελληνίδα –γεγονός που δημιουργεί κάποια αξιοσημείωτα ζητήματα, με δεδομένη την πιθανότητα να εγκαταλείψει η Ελλάδα το ευρώ. Και δεύτερον, είμαι μυθικό πρόσωπο.

Προσωπικώς θα πειστώ ότι η Ευρώπη έχει ξεπεράσει την κρίση ταυτότητάς της, όταν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταφέρουν να συμφωνήσουν σε ορισμένα υπαρκτά πρόσωπα (που δεν ζουν σήμερα, βέβαια) για τα οποία θα μπορούσαν όλοι να νοιώσουν έναν ικανό βαθμό αφοσίωσης. Και ιδού ορισμένες δικές μου προτάσεις:

Ο Μπετόβεν είναι η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό. Συνέθεσε την μουσική που κατέληξε να γίνει ο ύμνος της Ευρώπης, την Ωδή στην Χαρά. Και υπήρξε τέτοια ιδιοφυία, που ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα, όχι μόνο στην Ευρώπη.

Αν μπορούμε να έχουμε έναν μεγάλο συνθέτη, θα πρέπει να μπορούμε να έχουμε και μεγάλους καλλιτέχνες και συγγραφείς: Ο Πικάσο θα ευχαριστούσε τόσο τους Ισπανούς όσο και τους Γάλλους. Ο Σαίξπηρ θα ήταν μια ευγενής χειρονομία προς τους Βρετανούς- αν και προσωπικώς προτιμώ τον Τσώρτσιλ, που παρέθεσε τον διάσημο λόγο του υπέρ της ευρωπαϊκής ενότητας.

Η ΕΕ συμπαθεί ιδιαίτερα τον Καρλομάγνο κι έχει δώσει το όνομά του σε κτήρια στις Βρυξέλλες. Θα ήταν μια ασφαλής επιλογή –εν μέρει επειδή στην εποχή μας οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν έχουν ιδέα για το ποιος είναι.

Η πραγματική δοκιμασία θα ήταν, βέβαια, να βρει το θάρρος η ΕΕ να τυπώσει πρόσωπα που σχετίζονται με την ίδια την δημιουργία της ευρωπαϊκής ένωσης στα χαρτονομίσματά της.

Πηγή