Μεγαλώνει ο κύκλος ανυπακοής στη Γερμανία

17/11/2013

Τον εξαναγκασμό για στροφή από τη γερμανική πολιτική λιτότητας σηματοδότησε η εισήγηση του αντιπροέδρου της Κομισιόν, Ολι Ρεν, να ελεγχθεί το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας, το οποίο ανέρχεται σε περίπου 6,5%, για να διαπιστωθεί εάν καταγράφεται ανισορροπία.

Σημειώνεται ότι εμπορικό πλεόνασμα μεγαλύτερο του 6% του ΑΕΠ είναι πάνω από τα επίπεδα που ορίζουν οι Βρυξέλλες στη μελέτη των μακροοικονομικών ανισορροπιών.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κατά το παρελθόν δηλώσει ότι τα πλεονάσματα τρεχουσών συναλλαγών δεν αποτελούν πρόβλημα όταν είναι -όπως στη Γερμανία- αποτέλεσμα υψηλής ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων σε λειτουργούσες αγορές», δήλωσε η εκπρόσωπος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, Μαριάνε Κοτέ. Και προσέθεσε ότι τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσουν να περιορίζονται οι ανισορροπίες.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, διευκρίνισε ότι δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση η γερμανική ανταγωνιστικότητα, τονίζοντας ότι θα ήθελε και άλλες «Γερμανίες» στην Ευρωζώνη. Εξήγησε ωστόσο ότι «πρέπει να διερευνηθεί εάν η Γερμανία θα μπορούσε να συμβάλει περισσότερο στην αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη».

Διπλό χτύπημα
Την ίδια κατεύθυνση είχαν και οι πρωτοβουλίες του επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ο οποίος παρά τις αντιρρήσεις της Γερμανίας προχώρησε σε νέα μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ, ενώ παράλληλα έδωσε στις ιταλικές τράπεζες ρευστότητα ύψους 400 δισ. ευρώ και συνεπώς η Ιταλία δεν θα έχει να αντιμετωπίσει τις γερμανικές πιέσεις για λιτότητα και δημοσιονομικά μέτρα εντός του 2014.

Οι δύο κινήσεις του Μάριο Ντράγκι αναδεικνύουν για ακόμη μία φορά ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ μπορεί και παίρνει τα ηνία της Ευρώπης στα χέρια του, παρακάμπτοντας τις γερμανικές προσταγές, για το συμφέρον του συνόλου των χωρών της Ευρωζώνης.

Οι ενέργειες αυτές έγιναν παρά τις ισχυρές και ηχηρές αντιρρήσεις της Γερμανίας και ιδιαίτερα του CSU της Βαυαρίας, αλλά και μερίδας Γερμανών οικονομολόγων. Επιπλέον, η Κομισιόν αναγνωρίζει πλέον δημόσια ότι δεν υπάρχει μόνο η Γερμανία στην Ευρωζώνη.

Απόδειξη αυτών είναι ότι ακόμη και ο πολύ προσεκτικός έως και φοβισμένος Ζοζέ Μπαρόζο δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να βγει από την πολιτική λιτότητας και σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ολι Ρεν μίλησαν για την ανάγκη στροφής της Ευρωζώνης προς την ανάπτυξη. Διότι πέρα από τα νούμερα και τους κανόνες των Βρυξελλών, το πιο σημαντικό γεγονός είναι ότι το σύνολο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων του Νότου ασφυκτιά από τη λιτότητα, έχοντας και την επιστημονική κάλυψη οικονομολόγων που όμως δεν ανήκουν στο γερμανικό μπλοκ.

Δεν υπάρχουν όμως μόνο πιέσεις από το εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς τη Γερμανία για αλλαγή πλεύσης, αλλά και από τις ΗΠΑ. Επικρίνουν τη Γερμανία ότι το οικονομικό μοντέλο που βασίζεται στις εξαγωγές πλήττει την οικονομική σταθερότητα της Ευρώπης και την παγκόσμια οικονομία και ζητούν να γίνουν περισσότερες ενέργειες για να τονωθεί η εγχώρια ζήτηση.

Το εντυπωσιακό, λένε πολιτικοί αναλυτές, δεν είναι ότι ο Ολι Ρεν εισηγήθηκε να ελεγχθεί η Γερμανία για το ισχυρό της πλεόνασμα, αλλά ότι άργησε κατά 1 χρόνο και για άλλους 2 χρόνια. Και τούτο διότι ο κανονισμός που επικαλούνται τώρα στην Κομισιόν υπήρχε και πριν στην ΕΕ.

Αλλά όπως και πολλοί άλλοι κανονισμοί, δεν εφαρμόστηκε στην περίπτωση της Γερμανίας. Οι ίδιοι αναφέρουν ένα απλό παράδειγμα, δηλαδή ότι η Γερμανία και η Γαλλία είχαν υπερβεί το όριο του ελλείμματος (που έχει οριστεί έως το 3%) πριν από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ομως, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι αναλυτές, για τη Γερμανία δεν υπήρχαν κυρώσεις. Και διερωτώνται «ποιος θα τολμούσε άλλωστε να εγείρει τέτοιο ζήτημα».

«Αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποφασίσει εάν απαιτείται μια βαθύτερη ανάλυση για τη Γερμανία», είπε ο Ολι Ρεν, προσθέτοντας ότι «μια τέτοια εξέταση δεν θα έπρεπε να θεωρείται ταμπού».

Με την εισήγηση αυτή, η Κομισιόν δίνει το «σήμα» ότι τα πράγματα αλλάζουν. Εκτός από τον πιο ουσιαστικό λόγο, δηλαδή ότι είναι σαφές πλέον σε όλους ότι η Ευρώπη είναι σε λάθος τροχιά, υπάρχει και ένας άλλος λόγος που όσο και αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως ασήμαντος, έχει εξοργίσει τους Ευρωπαίους γραφειοκράτες απέναντι στους Γερμανούς.

Τόσο τα υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΕ όσο και τα χαμηλόβαθμα έχουν κουραστεί από το αυταρχικό ύφος των Γερμανών, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια, με αυξανόμενη υπεροψία, προσπαθούν και το επιτυγχάνουν να επιβάλουν τις απόψεις τους στα γρανάζια της ΕΕ και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ηδη έχουν αρχίσει να συνασπίζονται και προσπαθούν με νομικούς τρόπους να «γυρίσουν» τη Γερμανία στην πραγματική της θέση, λένε πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής».

Κανείς ωστόσο δεν ξεχνά τη δύναμη που έχει η Γερμανία. Και κανείς επίσης δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι το ισχυρό εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας της δίνει ένα σημαντικό «εκτόπισμα». Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας κατέγραψε ιστορικό υψηλό τον Σεπτέμβριο, στα 18,8 δισ. ευρώ, καθώς όλοι οι τομείς εξαγωγών της αυξήθηκαν.

Η Γερμανία έχει ρίξει το βάρος της στις εξαγωγές και από το 2007 παρουσιάζει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών που υπερβαίνει το 6% του ΑΕΠ. Οικονομικοί αναλυτές αναμένουν μάλιστα περαιτέρω αύξηση. Αυτό οφείλεται στους χαμηλούς μισθούς των εργαζομένων και στην καθίζηση της εσωτερικής ζήτησης. Η Γαλλία και η Ιταλία προβάλλουν ενστάσεις για την πολιτική του Βερολίνου που θέτει φραγμούς στην ανταγωνιστικότητα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την πλευρά της θα εξετάσει την κατάσταση και ζητά από το Βερολίνο να πάρει μέτρα για να αυξήσει την εσωτερική ζήτηση. «Η Γερμανία πρέπει να άρει τα προσκόμματα για την αύξηση της ζήτησης», είπε ο Ολι Ρεν, τονίζοντας ότι οι συνθήκες για αυξήσεις μισθών οι οποίες θα τονώσουν την εγχώρια ζήτηση πρέπει να συνεχιστούν, όπως για παράδειγμα με τη μείωση των υψηλών φόρων και δασμών, ιδίως για όσους κερδίζουν λιγότερα. Συστάσεις όμως υπήρξαν από την Κομισιόν και προς τη Γαλλία και την Ιταλία, κυρίως για να προχωρήσουν στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

Η Λαγκάρντ
Τις ανισορροπίες αυτές έχει επισημάνει κατά καιρούς και η κυρία Λαγκάρντ, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Θυμίζουμε επίσης τη χλεύη που εισέπραξε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ από τον κ. Σόιμπλε. Ο εξαγωγικός μηχανισμός της Γερμανίας, συνεπικουρούμενος από τις καλές επιδόσεις και άλλων κρατών σε συνδυασμό με τη σκληρή νομισματική πολιτική της Ευρώπης, αυξάνει την ισοτιμία του ευρώ και οδηγεί στην καταστροφή του Νότου, λένε διεθνείς αναλυτές.

Ο μεγαλύτερος όμως τρόμος των οικονομολόγων είναι ότι τα αποτελέσματα που μπορεί να φέρουν αυτά τα δεδομένα είναι ο αποπληθωρισμός. Γι αυτό, όταν δημοσιεύτηκαν οι τελευταίοι μακροοικονομικοί δείκτες της ευρωπαϊκής οικονομίας, ο Ασμουσεν, ο οποίος είχε εναντιωθεί στον Ντράγκι πριν από μία εβδομάδα όταν πρότεινε τη μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ, έκανε στροφή 180 μοιρών και εισηγήθηκε ακόμη και αρνητικά επιτόκια, αν χρειάζεται...

Ομως η Γερμανία δεν απειλείται μόνο από την οργή των στελεχών των Βρυξελλών, καθώς υπάρχουν και μεγαλύτερες δυνάμεις. Ο κ. Ντράγκι με τη μείωση των επιτοκίων διαφωνούσης της Γερμανίας ουσιαστικά προσέθεσε στο άρμα του και τη Γαλλία, εμπεδώνοντας έτσι μια αναλογία στις αποφάσεις 75-25%.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το γερμανικό Wirtschaftswoche (Οικονομική Εβδομάδα) να γράφει ότι ο κ. Ντράγκι μετέφερε την έδρα της ΕΚΤ από τη Φρανκφούρτη στη Ρώμη, εκφράζοντας έτσι τον έντονο εκνευρισμό του γερμανικού οικονομικού κατεστημένου.

Ομως το γερμανικό οικονομικό κατεστημένο δεν δυσανασχέτησε μόνο γι' αυτό τον λόγο, αλλά κυρίως διότι ο κ. Ντράγκι έδωσε ρευστότητα στις ιταλικές τράπεζες. Σαν να μην ήταν αρκετές οι κινήσεις αυτές, τώρα έρχεται και η ευθεία αντιπαράθεση με την απαίτηση του Ντράγκι να ελέγχεται η ολότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών από τον ενιαίο εποπτικό φορέα της ΕΚΤ.

Με τον Ντράγκι μάλιστα συντάχθηκε και ο Επίτροπος Μπαρνιέ ο οποίος στις 29 Οκτωβρίου είχε εκφράσει μία τελείως διαφορετική άποψη στο Reuters. O Μπαρνιέ είχε πει ότι είναι έτοιμος να συμβιβαστεί με τη Γερμανία, που εγείρει σημαντικές ενστάσεις για τη δυνατότητα της αρχής αναδιάρθρωσης να προχωρά στο κλείσιμο μικρών τοπικών τραπεζών, όπως τα γερμανικά ταμιευτήρια.

Κόντρα στη ΜΕΡΚΕΛ
Μέτωπο Ντράγκι με Μπαρνιέ για τον έλεγχο των τραπεζών

Με κύριο επιχείρημα ότι η Ευρώπη δεν υπέφερε μόνο από τις συστημικές τράπεζες, αλλά και από ανεξέλεγκτες πράξεις των ισπανικών cajas, της κυπριακής Laiki Bank και των γερμανικών Landesbank, οι οποίες επιδοτούνται από γερμανικά κρατίδια για να χρηματοδοτούν με σκανδαλώδεις όρους τη γερμανική βιομηχανία ο πρόεδρος της ΕΚΤ και ο Επίτροπος της εσωτερικής Αγοράς Μπαρνιέ θέλουν να ελεγχθεί το ερωπαϊκό τραπεζικό σύστημα... εξοργίζοντας την Μέρκελ.

Ο Ντράγκι ανακοίνωσε πριν από περίπου 3 εβδομάδες ότι θα προβεί σε αυστηρούς ελέγχους για τις 128 μεγαλύτερες και ισχυρότερες τράπεζες, οι οποίοι θα ξεκινούσαν την 1η Νοεμβρίου.

Ωστόσο δόθηκε ένας μήνας παράταση μετά τις διαμαρτυρίες των ενώσεων των τραπεζών Δανίας, Σουηδίας, Νορβηγίας και Φινλανδίας για τον τρόπο υπολογισμού της κεφαλαιακής επάρκειας. Αύριο, οι 128 διευθύνοντες σύμβουλοι έχουν κληθεί από τον Ντράγκι για να κάνουν την πρώτη συζήτηση για τα stress tests που ξεκινούν από την 1η Δεκεμβρίου.

Τη συνάντηση ζήτησε ο Ντράγκι για να ενεργοποιήσει τους τραπεζίτες να κάνουν γρήγορες κινήσεις προς την εξυγίανση των ισολογισμών τους και να πάρει μία πρώτη «γεύση» σε ποια κατάσταση βρίσκονται - και αν είναι δυνατόν να προβούν σε αυξήσεις κεφαλαίου από τις αγορές. Θέλει να δείξει στην παγκόσμια επενδυτική κοινότητα πόσο αυστηρός είναι και να προσδώσει κύρος στον έλεγχο που θα κάνει. Παράλληλα, στέλνει ακόμα ένα μήνυμα στη Γερμανία ότι προχωρά η εποπτική αρχή κάτω από την ομπρέλα της ΕΚΤ...

Πηγή