«Ολική επαναφορά» με πλεόνασμα μαμούθ

16/2/2014

Νέα λογιστικά πρότυπα της ΕΕ οδηγούν στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 3%

Τέσσερα χρόνια μετά την είσοδο της Ελλάδας στο Μνημόνιο, η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο σύμφωνα με τους όρους της Eurostat αναμένεται να ξεπεράσει τα 4,2 δισ. ευρώ, ανοίγει μια νέα περίοδο «μέλιτος» με τους Ευρωπαίους. Ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου και μέχρι τον Σεπτέμβριο αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις στη λογιστική, τουλάχιστον, εικόνα της ελληνικής οικονομίας, καθώς τα επόμενα βήματα είναι:

1. Η επίσημη αναγνώριση του «τερατώδους», όπως το χαρακτήρισε ο κ. Γιάννης Στουρνάρας, πρωτογενούς πλεονάσματος από τη Eurostat τον Απρίλιο.

2. H προς τα πάνω αναθεώρηση του ΑΕΠ με την αναγνώριση ως «επενδύσεων κεφαλαιουχικού εξοπλισμού» των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα και για Ερευνα και Ανάπτυξη.

3. Η αναγνώριση των θετικών συνεπειών στην απασχόληση και το ΑΕΠ των διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι τρεις αυτοί παράγοντες, μαζί με τις αποφάσεις ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους και του κόστους εξυπηρέτησής τους από τους Ευρωπαίους, εκτιμάται ότι θα ανοίξουν τον δρόμο για ομαλή επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές.

Προϋπόθεση που αναμένεται να τεθεί εκ νέου αύριο στο τραπέζι του Eurogroup είναι η υλοποίηση των αλλαγών που θα οδηγήσουν στην απελευθέρωση της αγοράς προϊόντων, την απελευθέρωση των εμπορικών μισθώσεων και την ελαστικοποίηση του καθεστώτος των απολύσεων στην αγορά εργασίας, για τις οποίες έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση.

Οπως εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, «με την τρόικα υπάρχει προσέγγιση για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος. Ηδη αναγνωρίζουν ότι αυτό ξεπερνά τα 900 εκατομμύρια, πλησιάζει το ένα δισ. ευρώ. Περιμένουμε στοιχεία και από τον Φεβρουάριο, που τα έσοδα πηγαίνουν καλά, για να κλείσουμε τη διαχείριση του 2013. Με όρους Eurostat, το πλεόνασμα αυτό αυξάνεται με τα χρήματα που μπήκαν στα ταμεία από επιστροφές τόκων, κερδών από τη διαχείριση ελληνικών ομολόγων που ήταν στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ και κεντρικών τραπεζών και έσοδα για τα οποία θα ενημερώσει επακριβώς η Τράπεζα της Ελλάδος».

Τα έσοδα αυτά στο σύνολό τους υπερβαίνουν τα 3,1 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο προβλεπόταν στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού.

Η μεγάλη αλλαγή στην εικόνα των δημόσιων οικονομικών αναμένεται να επέλθει με την αναθεώρηση του ΑΕΠ που γίνεται κάθε 10 χρόνια. Οπως ανακοινώθηκε στις Βρυξέλλες, σε μια τεχνικού επιπέδου παρουσίαση από τη Eurostat του νέου λογιστικού προτύπου που θα εγκριθεί απ' αυτήν το δεύτερο εξάμηνο του 2014, η αλλαγή των κανόνων θα οδηγήσει σε ενίσχυση του ΑΕΠ στην Ελλάδα κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.

Η αναθεώρηση των λογιστικών μεθόδων θα περιορίσει την ύφεση του 2013 σε μόλις 0,3% από 4% που προβλέπεται στο Μνημόνιο και θα ενισχύσει τις προβλέψεις για την ανάπτυξη το 2014 στο 3,6% από 0,6% που προβλέπεται από την τρόικα.

Η άμεση επίπτωση βέβαια θα φανεί στη μέτρηση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, δεδομένου ότι αυξάνεται ο παρονομαστής. Το χρέος προς το ΑΕΠ με τη νέα μεθοδολογία αναμένεται να μειωθεί κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες και να υποχωρήσει κάτω από 120% του ΑΕΠ από 124% που είναι η σημερινή προβολή της τρόικας για το 2020.

Η μεγάλη διαφορά στον νέο τρόπο μέτρησης βρίσκεται στην προσμέτρηση των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα στο μέγεθος της οικονομίας. Μέχρι σήμερα οι δαπάνες για εξοπλισμούς επιβαρύνουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού και το χρέος, καθώς η Ελλάδα είναι αγοραστής οπλικών συστημάτων. Την ίδια στιγμή π.χ. η Γερμανία, η Γαλλία έχουν έσοδα ως πωλητές και προφανώς εμφανίζουν πλεόνασμα από τις πωλήσεις όπλων στον προϋπολογισμό τους.

Η εξαίρεση του κόστους των εξοπλιστικών προγραμμάτων από τον υπολογισμό τού ελλείμματος ή η έμμεση αναγνώριση της δαπάνης στο ΑΕΠ είχε τεθεί για πρώτη φορά στους Ευρωπαίους από τον τότε υπουργό Οικονομικών κ. Νίκο Χριστοδουλάκη. Στη συνέχεια υπήρξαν αντιφατικές αποφάσεις από τη Eurostat για το πώς και πότε εγγράφονται οι δαπάνες (κατά την παραγγελία ή κατά την πληρωμή) για εξοπλισμούς, που οδήγησαν στη δημοσιονομική απογραφή από τη Νέα Δημοκρατία το 2005, την ένταξη της χώρας στο υπερβολικό έλλειμμα και στη συνέχεια με την ακριβώς αντίθετη απόφαση στην έξοδο από τη διαδικασία επιτήρησης.

Είναι προφανές ότι η νέα μεθοδολογία αυτή τη φορά συμφέρει τη χώρα.

Επιπρόσθετα αποφασίστηκε ότι οι δαπάνες για Ερευνα και Ανάπτυξη δεν θα λογίζονται πλέον ως ενδιάμεση ανάλωση αλλά ως επενδυτική δαπάνη. Αυτή η απόφαση έχει μεγάλη σημασία για το ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αναμένεται (με στοιχεία του 2011) ότι θα έχει θετική επίδραση στο ΑΕΠ της ΕΕ κατά 1,9%.

Πηγή