Η μεγάλη σύγκρουση στη ΔΕΗ

11/11/2007

Στη δίνη του κυκλώνα ο πρόεδρος της επιχείρησης λόγω του μνημονίου που έχει υπογράψει με τη γερμανική RWE

Στη δίνη του κυκλώνα βρίσκεται τις τελευταίες εβδομάδες ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Π. Αθανασόπουλος. Το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της ΔΕΗ και της γερμανικής RWE, με το οποίο οι Γερμανοί θα ελέγχουν με το 51% της κοινής εταιρείας όλες τις νέες μονάδες που θα κατασκευαστούν (με φυσικό αέριο, λιγνίτη, λιθάνθρακα) και όλες τις επενδύσεις στο εξωτερικό, η σκληρή διαπραγμάτευση με τη ΓΕΝΟΠ για το στρατηγικό της σχέδιο με τον διαμελισμό σε έξι θυγατρικές, η αύξηση των βιομηχανικών τιμολογίων που εισηγήθηκε η ΡΑΕ, η αντικατάσταση των παλαιών λιγνιτικών μονάδων και η επιβολή της ρήτρας καυσίμου στα τιμολόγια που θα επιβαρύνει 7%-10% τον χρόνο τους καταναλωτές είναι οι αιτίες που έχουν... «στοχοποιήσει» τον μέγα θαυμαστή των Ιαπώνων κ. Αθανασόπουλο. Πρόσφατα μάλιστα ο βετεράνος μάνατζερ βραβεύθηκε στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου με ένα ομότιτλο βραβείο («Ανατέλλων Ηλιος»), αλλά στη συνέχεια τον περίμενε στην Ελλάδα η... «Μαύρη Βροχή», για να θυμηθούμε άλλη μία κινηματογραφική ταινία που αναφέρεται στην Ιαπωνία.

Η τελική υπογραφή του μνημονίου αναμενόταν τις 26 Νοεμβρίου με τα αφεντικά της RWE Power κ. Ούλριχ Γιόμπς και της RWE Energy κ. Μπέρτολντ Μπόνκαμπ, αλλά πλέον τίποτε δεν είναι σίγουρο.

Προτού φθάσει σε οποιαδήποτε υπογραφή ο κ. Αθανασόπουλος θα πρέπει να «μονομαχήσει» με τον πρόεδρο της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ κ. Νίκο Φωτόπουλο που ανήκει στο ΠαΣοΚ αλλά στην προκειμένη περίπτωση στηρίζεται και από τους συνδικαλιστές της ΔΑΚΕ (π.χ., τον κ. Κ. Μπουζούλα). Θα έχει στη μάχη αυτή δύο... διαιτητές, τον υπουργό Οικονομίας κ. Γιώργο Αλογοσκούφη και τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Χρήστο Φώλια, αλλά και έναν... επόπτη, τον πρόεδρο της ΡΑΕ καθηγητή Μιχάλη Καραμανή που και αυτός αντιμετωπίζει επιθέσεις για τη υπόθεση του βιομηχανικού ρεύματος.

Η συμφωνία με την RWE

Θα μπορούσε ο κ. Αθανασόπουλος να κάνει συμφωνία με τον γερμανικό ενεργειακό κολοσσό RWE και να εκχωρήσει το κρατικό μονοπώλιο ρεύματος στους Γερμανούς στήνοντας μια «δεύτερη ΔΕΗ» δίπλα στην υφιστάμενη, χωρίς κανέναν διαγωνισμό, και φυσικά χωρίς να εισπράξει ούτε ένα ευρώ από τη γερμανική εταιρεία, χωρίς πολιτική κάλυψη και απόλυτη ενημέρωση, αν όχι προτροπή; Το ερώτημα αυτό βασανίζει όσους ασχολούνται σήμερα με τα ενεργειακά.

Πάντως ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρήστος Φώλιας πριν από την αναχώρησή του για τη Μόσχα έλεγε: «Δεν έχω διαβάσει το σχετικό συμφωνητικό, απλώς ήμουν ενήμερος για το ότι υπάρχουν συνομιλίες και έχει υπογραφεί μνημόνιο αμοιβαίας κατανόησης».

Η συμφωνία προβλέπει ότι δίπλα ακριβώς από τη σημερινή ΔΕΗ, με όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει, θα ιδρυθεί μια «νέα ΔΕΗ», δηλαδή μια ανεξάρτητη εταιρεία στην οποία οι Γερμανοί θα κατέχουν το 51% και η ελληνική εταιρεία το 49%.

Η νέα ΔΕΗ θα εκμεταλλευθεί τα στρατηγικά σημεία που κατέχει η σημερινή εταιρεία ανά την Ελλάδα (Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αλεξανδρούπολη, Βόλο, Λαύριο, Μεγαλόπολη, Κερατσίνι, Κομοτηνή, Καβάλα, υδροηλεκτρικά κέντρα) που είναι και το ασυναγώνιστο ατού της επιχείρησης και δίπλα στις παλαιές μονάδες θα χτίσει καινούργιες (λιγνιτικές, ανθρακικές, φυσικού αερίου, υδροηλεκτρικές), οι οποίες όμως θα ανήκουν κατ' απόλυτη πλειοψηφία στη γερμανική RWE που θα έχει το 51% της εταιρείας.

Το κυριότερο είναι ότι στις περιοχές αυτές η γερμανική εταιρεία θα βρει έτοιμες άδειες εγκατάστασης, λειτουργίας και χωροθέτησης, κάτι που θα πάρει χρόνια στους ανταγωνιστές για να το κάνουν. Στα ίδια στρατηγικά σημεία της ΔΕΗ δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να επενδύσει κανένας Έλληνας ή ξένος ιδιώτης, άρα το νέο σχήμα θα αποκτήσει διαστάσεις ιδιωτικού μονοπωλίου καταργώντας κάθε έννοια ανταγωνισμού και φυσικά δεν θα έχει στις τάξεις της... «ενοχλητικούς συνδικαλιστές», αφού θα δημιουργηθεί εξαρχής και με βάση μια εταιρεία με αυστηρά ιδιωτικά κριτήρια.

Εφόσον υπήρχε πρόθεση γενικής στρατηγικής συμφωνίας για ξένο εταίρο, τότε η ΔΕΗ θα έπρεπε να προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό και να προσελκύσει όποιον θα πλήρωνε το μεγαλύτερο ποσόν για να οικειοποιηθεί την περιουσία της ΔΕΗ, ενώ τώρα οι Γερμανοί θα την ενθυλακώσουν δωρεάν. Δικαίως παραπονούμενοι μένουν η άλλη μεγάλη γερμανική ΕΟΝ, η γαλλική Electricite de France και η ιταλοϊσπανική ENEL - Endesa.

Η RWE θα έχει συνέταιρο και όχι ανταγωνιστή τη ΔΕΗ, άρα ωφελείται, ενώ δεν είναι ευκρινές το τι κερδίζει η ΔΕΗ, η οποία σταδιακά θα μετατραπεί σε δορυφόρο των Γερμανών. Οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ υποστήριζαν ότι «όλα αυτά υποκρύπτουν είτε μια μυστική συμφωνία της κυβέρνησης να δώσει τη ΔΕΗ στους Γερμανούς είτε την αδυναμία της κυβέρνησης να ελέγξει τους διοικητές που η ίδια επέλεξε για τις μεγάλες κρατικές επιχειρήσεις και οι οποίοι πλέον κλείνουν προσωπικές συμφωνίες».

Ο πρόεδρος της ΔΕΗ πάντως σχολίαζε ότι «πρόκειται για πολύ καλή συμφωνία», κάτι που θα πρέπει να εξηγήσει και στους συνδικαλιστές.

Επιπτώσεις και στα οικιακά τιμολόγια της ΔΕΗ θα έχει η γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας υπέρ της κατάργησης του βιομηχανικού τιμολογίου στο ρεύμα.

Η εισήγηση-γνωμοδότηση μετά το αίτημα της ΔΕΗ για την κατάργηση του φθηνού τιμολογίου στο ρεύμα που καταναλώνουν οι βιομηχανίες θα κριθεί οριστικά από τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Φώλια, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τον νόμο, ο αρμόδιος για να απορρίψει ή να αποδεχθεί το αίτημα και να νομοθετήσει σχετικά.

Ωστόσο κύκλοι του υπουργείου Ανάπτυξης τόνιζαν πως «η ΡΑΕ μπορεί να γνωμοδοτεί ό,τι θέλει, αποφασίζει όμως μόνον ο υπουργός Ανάπτυξης και ο κ. Φώλιας δεν προτίθεται να πράξει κάτι τέτοιο για το βιομηχανικό ρεύμα», αφήνοντας ακάλυπτη τη Ρυθμιστική Αρχή.

Η γνωμοδότηση, αν γινόταν τελικώς υπουργική απόφαση, θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο τη μονοπωλιακή θέση της ΔΕΗ αφού όλες οι μεγάλες βιομηχανίες που θα χάσουν το φθηνό βιομηχανικό ρεύμα θα καταφύγουν σε απευθείας διαπραγματεύσεις με την Επιχείρηση και φυσικά θα το πληρώσουν ακριβότερα. Η άποψη της ΡΑΕ είναι ότι πολλές μεγάλες βιομηχανίες έχουν ως εναλλακτική λύση τους ιδιώτες παραγωγούς ή τη δική τους παραγωγή που μπορούν να ξεκινήσουν, αλλά αυτό είναι σχηματικό αφού η ΔΕΗ είναι κυρίαρχη δύναμη στην αγορά και καθορίζει τις εξελίξεις διαθέτοντας πολύ πάνω από το 70% της αγοράς, το οποίο θεωρείται από την ΕΕ η συνθήκη για να χαρακτηριστεί μονοπώλιο.

Οι εισηγήσεις της ΡΑΕ

Σε περίπτωση που η γνωμοδότηση της ΡΑΕ γίνει δεκτή από τον υπουργό Ανάπτυξης, τότε ολόκληροι κλάδοι της ελληνικής βιομηχανίας θα δουν το ενεργειακό τους κόστος να διπλασιάζεται. Πρόκειται για τους ενεργοβόρους κλάδους της τσιμεντοβιομηχανίας (Τιτάν, Ηρακλής), των διυλιστηρίων (ΕΛΛΠΕ, Μότορ Οϊλ), της μεταλλουργίας (Πυρ-Καλ, ΕΛΒΟ), του αλουμινίου (Αλουμίνιον, Αλουμύλ, ΕΛΒΑΛ), της μεταλλευτικής (Βαρυτίνη) και κυρίως της χαλυβουργίας (Χαλυβουργική, Χαλυβουργία Θεσσαλίας, Σιδενόρ).

Με τη γνωμοδότηση αυτή πάντως ανοίγει ο δρόμος για αυξήσεις και στα οικιακά τιμολόγια. Παράγοντες της ΡΑΕ έλεγαν ότι δεν αποκλείεται το 2008, εφόσον υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες, να εισηγηθεί η ΡΑΕ την απελευθέρωση και των οικιακών τιμολογίων, δηλαδή η διαμόρφωσή τους να μη γίνεται τελικά από τον εκάστοτε υπουργό Ανάπτυξης, ακριβώς επειδή η ΔΕΗ έχει μονοπωλιακό χαρακτήρα, αλλά το ύψος των οικιακών τιμολογίων να «μαγειρεύεται» μέσα στη ΔΕΗ και να απαιτείται μόνον μια απλή γνωμάτευση της ΡΑΕ. Έτσι, οι καταναλωτές θα πλήρωναν αύξηση στα τιμολόγια 20%-25% σε μία και μόνη δόση.
Ο διαμελισμός της εταιρείας

Μετά τις έντονες αντιδράσεις των συνδικαλιστών η ΔΕΗ φαίνεται ότι ουσιαστικά εγκαταλείπει τον κατακερματισμό της εταιρείας σταδιακά σε έξι θυγατρικές. Βεβαίως, αν υλοποιηθεί τελικώς η συμμαχία με την RWE, ο διαμελισμός και τα σχέδια περιττεύουν.

Ένα τέτοιο σχέδιο ανοίγει τον δρόμο τόσο στην πώληση ολόκληρων τμημάτων της «διασπασμένης» επιχείρησης, αφού θα υπάρχει δυσκολία στις επενδύσεις, όσο - κυρίως - σε σημαντικές αυξήσεις των τιμολογίων, στις οποίες θα προβαίνουν τα μεικτά σχήματα που θα προκύψουν από τη διάσπαση. Άλλωστε υπάρχουν αντίστοιχα παραδείγματα από εταιρείες γειτονικών κρατών, όπου η διάσπαση έφερε και πωλήσεις τμημάτων αλλά και μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια.

Η εισήγηση του κ. Αθανασόπουλου προέβλεπε σε τρία στάδια τη δημιουργία έξι θυγατρικών: ΔΕΗ Μεταφορά ΑΕ, ΔΕΗ Διανομή ΑΕ, ΔΕΗ Παραγωγή ΑΕ, ΔΕΗ Λιγνιτωρυχεία ΑΕ, ΔΕΗ Εμπορία και ΔΕΗ Trading Company ΑΕ.

Η όλη υπόθεση πλέον θα παραπεμφθεί στην εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας που πρακτικά σημαίνει την παραπομπή στις ελληνικές καλένδες. Το αρχικό σχέδιο που δημοσιοποίησε η ΔΕΗ συνδύαζε την εφαρμογή του σχεδίου με την εκπόνηση μελετών· η πληροφόρηση όμως που υπήρχε είναι ότι οι μελέτες δεν θα είχαν τον χαρακτήρα μελετών σκοπιμότητας (που κρίνουν την ορθότητα ή μη της εφαρμογής ενός μέτρου, άρα προηγούνται σαφώς της εφαρμογής) αλλά μελετών αρωγής (που σημαίνει ότι εφαρμόζεται μια απόφαση, π.χ., για σπάσιμο σε θυγατρικές, αλλά με βελτιωτικές προσθήκες από τη μελέτη) που προχωρούν παράλληλα με την υλοποίηση του σχεδίου χωρίς να το αμφισβητούν επί της αρχής.

Πηγή