Η νομική εξήγηση της χρεοκοπίας της Αργεντινής

7/8/2014

Του Γιώργου Καισάριου

Επανέρχονται στο θέμα της Αργεντινής καθώς θεωρώ σημαντικό να καταλάβουν οι αναγνώστες ότι πάνω από όλα το ζήτημα στην προκείμενη περίπτωση είναι νομικής φύσης. Και γιατί αυτό; Γιατί ναι μεν η Αργεντινή είναι σε κάποιου είδους τεχνητό default (αθέτηση πληρωμής), όχι όμως λόγω αδυναμίας πληρωμής, αλλά μάλλον λόγω νομικής εμπλοκής.

Τον περασμένο Ιούνιο, ο Αμερικανός ομοσπονδιακός δικαστής Griesa έδωσε εντολή στην κυβέρνηση της Αργεντινής να έρθει σε συμφωνία με την ομάδα των επενδυτών που κατέχουν ομόλογα αξίας 1,3 δις δολαρίων πλέον τόκου. Από τη στιγμή, λοιπόν, που η Αργεντινή δεν συμμορφώθηκε με τη δικαστική αυτή απόφαση, ο δικαστής παρεμπόδισε την πληρωμή των ομολογιούχων που είχαν αρχικά συμφωνήσει με το κούρεμα της τάξεως του 70% το 2005 και για το λόγο αυτό η χώρα είναι σήμερα σε ένα είδος τεχνητής στάσης πληρωμών.

Εν συνεχεία, η Αργεντινή άσκησε έφεση στο Ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο αρνήθηκε να ακούσει την υπόθεση, πράγμα που σημαίνει ότι παραμένει σε ισχύ η απόφαση του πρώτου δικαστηρίου. Επίσης, με απόφαση 7 προς 1, το Ανώτατο Δικαστήριο επέτρεψε στους ομολογιούχους να ζητήσουν το άνοιγμα των λογαριασμών της Αργεντινής σε τράπεζες των ΗΠΑ και του εξωτερικού με σκοπό την διεκδίκηση των οφειλόμενων ποσών. Πρόκειται για μία δικαστική απόφαση - σταθμό και τούτο διότι, όπως έχω τονίσει σε προηγούμενο άρθρο (διαβάστε: Η φούσκα του Αγγλικού δικαίου), στις ΗΠΑ υπάρχει το λεγόμενο Foreign Sovereign Immunities Act, που κάνει αδύνατη την οποιαδήποτε αξίωση έναντι ξένων κυβερνήσεων επί αμερικανικού εδάφους.

Αν και ο νόμος αυτός μπήκε σε εφαρμογή το 1976, τα αμερικανικά δικαστήρια αρνούνται να δικάσουν υποθέσεις όπου υπάρχουν διεκδικήσεις ιδιωτών έναντι ξένων κυβερνήσεων ήδη από το 1812. Και φυσικά αναφέρομαι στην δίκη Schooner Exchange v. M΄Faddon οπότε και το Ανώτατο Δικαστήριο τότε απεφάνθη εναντίον της κατάσχεσης γαλλικού πολεμικού πλοίου έναντι οφειλών σε ιδιώτη.

Είναι, λοιπόν, η πρώτη φόρα στην ιστορία των ΗΠΑ που ουσιαστικά κάποιος κατάφερε να εκδικάσει μια διεκδίκηση επί Αμερικανικού εδάφους εις βάρος μίας ξένης κυβέρνησης και μάλιστα να πάρει και θετική απόφαση!

Το γεγονός αυτό έχει φέρει δυσαρέσκεια στην αμερικανική κυβέρνηση ενώ πολλοί στο Κογκρέσο τη βλέπουν με άσχημο μάτι καθώς φαίνεται να παρεμποδίζει την επίτευξη των οποιονδήποτε στόχων της χώρας όσον αφορά το κομμάτι της εξωτερικής της πολιτικής.

Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι ο δικαστής που ανέλαβε την υπόθεση δεν είχε πολλές επιλογές βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, διότι τα ομόλογα ήταν σε αμερικανικό δίκαιο, και ουσιαστικά η απόφαση αυτή ήταν μία... πάσα προς τη νομοθετική εξουσία να αλλάξει τον νόμο έτσι ώστε στο μέλλον να μη μπορεί κάποιο άλλο δικαστήριο να λάβει μία παρόμοια απόφαση.

Όπως και να έχει, εκτιμώ ότι η Αργεντινή δεν θα αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα εξαιτίας αυτής της ιστορίας, καθώς όχι μόνο έχει την εύνοια της αμερικανικής κυβερνήσεως, αλλά και μέρους της νομοθετικής εξουσίας αφού σχεδόν όλοι είναι αντίθετοι τόσο ως προς την απόφαση Griesa, όσο και ως προς την απόφαση των επενδυτών να φτάσουν την υπόθεση αυτή στα άκρα.

Και ας μη ξεχνάμε ότι λίγο-πολύ όλες οι χώρες στον κόσμο έχουν κάποια αντίστοιχη νομοθεσία με το Foreign Sovereign Immunities Act. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που ενώ δεκάδες χώρες στο παρελθόν έχουν προχωρήσει σε στάση πληρωμών, αφήνοντας απλήρωτους τους όποιους ομολογιούχους, κανένας επενδυτής στην πρόσφατη ιστορία δεν έχει καταφέρει να αξιώσει πληρωμή έναντι κυβερνήσεων, ιδιαιτέρως δε σε χώρες του Αγγλοσαξονικού κόσμου.

Το πρωτόγνωρο αυτής της υπόθεσης δείχνει ότι η νομοθεσία έχει κενά, τα οποία θα πρέπει στο μέλλον η αμερικανική νομοθετική εξουσία να καλύψει με τις απαραίτητες διευκρινήσεις και αλλαγές.

Πηγή