Πρόωρες εκλογές κατά 80% «βλέπουν» οι αγορές

21/12/2014

Η κρίση του ευρώ δείχνει τώρα και στην Ελλάδα περισσότερο πολιτική παρά οικονομική, ενώ οι εκλογικές αναμετρήσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναταραχή

Πιθανότητες 80% πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα τον Ιανουάριο προβλέπουν πλέον κορυφαίες επενδυτικές τράπεζες, διαβλέποντας ότι η άνοδος της δημοτικότητας ριζοσπαστικών πολιτικών σχηματισμών, παράλληλα με τον περιορισμό της εμπιστοσύνης των πολιτών στα κυρίαρχα κόμματα και στους θεσμούς, εν μέσω μιας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, θα μπορούσαν να προκαλέσουν το 2015 αλλά και τα επόμενα χρόνια αναταραχή στη ζώνη του ευρώ, επηρεάζοντας τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008-2009 και η κρίση χρέους του 2010-2013 έχουν αφυπνίσει πάντως, όπως λέγεται, τα ριζοσπαστικά κόμματα, τα οποία θα μπορούσαν να καθορίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα σε ορισμένες χώρες, όπως π.χ. η Ελλάδα, για την οποία οι αναλυτές αναμένουν πως βρίσκεται ένα βήμα πιο κοντά στις πρόωρες εκλογές. Θα χρειαστεί εξάλλου μια μεγάλη πολιτική εξέλιξη ως τις 29 Δεκεμβρίου για να συγκεντρώσει η κυβέρνηση τις απαιτούμενες ψήφους.

Το «μεγάλο παζάρι»

Το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου της διαδικασίας ανάδειξης Προέδρου της Δημοκρατίας κυμάνθηκε στο χαμηλότερο εύρος των κυβερνητικών προσδοκιών, εκτιμά η Deutsche Bank, η οποία θεωρεί ότι τις επόμενες 10 ημέρες οι διεργασίες και το «μεγάλο παζάρι» θα ενταθούν, καθώς μια σειρά από σενάρια βρίσκεται πάνω στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένων της αλλαγής του προεδρικού υποψηφίου ή της παραίτησης του Πρωθυπουργού και της δημιουργίας κυβέρνησης εθνικής ενότητας με στόχο την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, ή της δέσμευσης της κυβέρνησης για πρόωρες εκλογές το β' εξάμηνο του 2015, αφού προηγουμένως έχει εκλεγεί Πρόεδρος. Ωστόσο για τη γερμανική τράπεζα τα σενάρια αυτά έχουν ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας, ενώ υπολογίζει τις πιθανότητες πρόωρης προσφυγής στις κάλπες στο 80%.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, υποστηρίζει, δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται με 3-4 μονάδες διαφορά, με τις αγορές να επεξεργάζονται ήδη τα σενάριά τους για την επόμενη ημέρα και τις πιθανές συνέπειες αναρρίχησής του στην εξουσία, καθώς διατηρεί το momentum (δυναμική) με το μέρος του.

Σε αυτή τη φάση αγορές και δανειστές κοιτάζουν μάλλον με σκεπτικισμό την εξέλιξη αυτή, αν και προεξοφλούν ότι δεν θα μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, περιορίζοντας έτσι τον κίνδυνο να θέσει τη διεθνή διάσωση της χώρας σε κίνδυνο, ειδικά αν, όπως λέγεται, λειτουργήσει τελικά με μεγαλύτερη «ωριμότητα».

Σκεπτικισμός

Οι αγορές εξάλλου επιθυμούν στοιχειωδώς η όποια ελληνική κυβέρνηση να λάβει υπόψη της τον τρόπο λειτουργίας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, γιατί διαφορετικά απλώς θα αγνοήσουν τη χώρα, αφού, όπως λέγεται, τα κράτη κυνηγούν τις αγορές και όχι οι αγορές τα κράτη. Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι μια ευθεία αντιπαράθεση της όποιας ελληνικής κυβέρνησης με το πολιτικό «διευθυντήριο» της ζώνης του ευρώ ίσως επηρεάσει καταλυτικά το μέλλον της χώρας, καθώς πολλοί θεωρούν πλέον πως η Ελλάδα δεν συνιστά συστημικό κίνδυνο για την ευρωζώνη και μπορεί έτσι μια έξοδός της από το ευρώ να αποτελέσει το άλλοθι για τα παραδοσιακά κόμματα σε Ισπανία και Πορτογαλία και να κρύψει τα πραγματικά προβλήματα της Γαλλίας και της Ιταλίας.

Ποσοτική χαλάρωση

Τα συστημικά κόμματα σε Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις φωτογραφίες από διαδηλώσεις και ουρές στις τράπεζες για να «αποκρούσουν» τους αμφισβητίες, παρατηρούσαν και οι «FT», σημειώνοντας μάλιστα ότι αν δουν την Ελλάδα να τιμωρείται οι Γερμανοί ψηφοφόροι ίσως και να συμφωνήσουν με την αγορά κρατικών ομολόγων που θέλει η ΕΚΤ. Κοινή συνισταμένη των εκτιμήσεων των οικονομολόγων πάντως είναι ότι ούτως ή άλλως η ευρωτράπεζα θα προχωρήσει στο πρώτο τρίμηνο του 2015 σε μια διευρυμένη ποσοτική χαλάρωση με αγορές και κρατικών ομολόγων. Η επίδραση των κομμάτων διαμαρτυρίας θα περιοριζόταν εξάλλου αν βελτιώνονταν οι οικονομικές προοπτικές. Από την άλλη πλευρά, δύσκολα τα κόμματα διαμαρτυρίας θα καταλάμβαναν την εξουσία αυτόνομα, κάτι που αποτυπώνεται στα ισπανικά ομόλογα, τα οποία σημειώνουν ράλι, παρά την άνοδο των Podemos, του κινήματος που τάσσεται υπέρ της αναδιοργάνωσης του χρέους, το οποίο μάλιστα ρίχνει τους τόνους όσο πλησιάζουν οι εκλογές. Να σημειωθεί ότι και ο Αλ. Τσίπρας δήλωσε στο Reuters πως «δεν θα κάνουμε μονομερείς ενέργειες για το χρέος, εκτός αν μας αναγκάσουν», επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ να διατηρήσει την Ελλάδα στο ευρώ.

Deutsche Bank - Αλληλένδετοι οι πολιτικοί και οικονομικοί κίνδυνοι

O Mark Wall, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη, αλλά και η ομάδα των αναλυτών της Deutsche Bank, εκτιμούν πως το 2015 οι πολιτικοί κίνδυνοι αυξάνονται στην ευρωζώνη, επηρεάζοντας την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, καθώς παρατηρείται άνοδος των λαϊκιστικών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων. Οι ευρωεκλογές του Μαΐου έδειξαν αυξητικές τάσεις στα κόμματα διαμαρτυρίας του ευρωσκεπτικισμού, κατά της μετανάστευσης και κατά της λιτότητας - ορισμένα από αυτά ζητούν αναδιοργάνωση του κρατικού χρέους.

Στην Ελλάδα, οι πολιτικοί και οικονομικοί κίνδυνοι καθίστανται ολοένα και πιο αλληλένδετοι. Το ενδεχόμενο της ανάδειξης στην εξουσία μιας κυβέρνησης υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια νέα φάση στην ελληνική κρίση. Μια νέα κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ πάντως δεν είναι ξεκάθαρο τι θα επιδιώξει όσον αφορά το θέμα του χρέους, σημειώνει η γερμανική τράπεζα, παρατηρώντας ότι τον Ιούλιο λήγει ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου που βρίσκεται στην κατοχή της ΕΚΤ.

Για τους οικονομολόγους της Deutsche Bank, αν και το χρέος της χώρας βρίσκεται στα χέρια του επίσημου τομέα, κάτι που στην ουσία περιορίζει τον κίνδυνο μετάδοσης, θα ήταν λάθος να υποθέσει κανείς πως η Ελλάδα μπορεί να απομονωθεί πλήρως.

Η κρίση του ευρώ εξάλλου δείχνει τώρα περισσότερο πολιτική παρά οικονομική, σε μια στιγμή που μπορεί ο ελληνικός κίνδυνος να αυξάνεται, η Ιστορία όμως δεικνύει πως η Ευρώπη έχει τη διάθεση να προχωρήσει σε συναινετικές λύσεις. Την άποψη ότι όσο πιο γρήγορα επέλθει η πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα τόσο το καλύτερο εκφράζει η Bank of America Merrill Lynch, θεωρώντας ως το ιδανικό σενάριο για τη χώρα το 2015 την επίτευξη τελικά μιας συμφωνίας με την τρόικα, αλλά και της εφαρμογής των σημαντικότερων μεταρρυθμίσεων.

Σε περίπτωση πρόωρων εκλογών η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει ως το καλοκαίρι να συμφωνήσει με μια «άκαμπτη» στις θέσεις της τρόικα, κάτι που σημαίνει πως αν ο  ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την ευθύνη σχηματισμού κυβέρνησης (συνασπισμού κατά πάσα πιθανότητα) θα πρέπει να κάνει στροφή 180 μοιρών (με τον κίνδυνο κατάρρευσης της κυβέρνησής του εκ των έσω), ειδάλλως η ελληνική οικονομία θα ξαναβυθιστεί στην ύφεση.

Όξυνση πολιτικού ρίσκου στην ευρωζώνη - Τι αναφέρουν σε μελέτες τους οι Citigroup και Credit Suisse

Οι πολιτικοί κίνδυνοι μπορεί να ενταθούν στην ευρωζώνη το 2015, εκτιμούν σε μελέτη της Citigroup οι αναλυτές Ebrahim Rahbari, Tina M Fordham, Guillaume Menuet, Michael Saunders, Antonio Montilla και Ann O'Kelly. Η άνοδος της δημοτικότητας εναλλακτικών, συχνά ακραίων αλλά και ευρωσκεπτικιστικών πολιτικών σχηματισμών, παράλληλα με τον περιορισμό της  εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς και στα κυρίαρχα κόμματα, εν μέσω ενός δύσκολου οικονομικού περιβάλλοντος  ενισχύει το πολιτικό ρίσκο στην ευρωζώνη. 

Το 2015 αναμένονται εξάλλου εκλογικές αναμετρήσεις στη Βρετανία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στη Σουηδία, στη Φινλανδία, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών αλλού και πιθανώς  στην Ελλάδα όπου το «ακροαριστερό» ΣΥΡΙΖΑ (όπως αναφέρει) πιθανόν να αναδειχθεί νικητής των εκλογών, ενώ εναλλακτικά κόμματα είναι πιθανόν να ενισχυθούν σημαντικά σε Ισπανία και Βρετανία.

Φόβοι για ντόμινο

Οι βρετανικές εκλογές αναμένεται να τραβήξουν την προσοχή λόγω της πιθανής επίπτωσης ενός Brexit (έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ). Στην Ελλάδα, ενδεχόμενη ανάδειξη μιας νέας κυβέρνησης υπό τον ΣΥΡΙΖΑ αυξάνει τους φόβους για την υιοθέτηση μη φιλικών προς τις αγορές πολιτικών συμπεριλαμβανομένων και μιας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους που θα μπορούσε να οδηγήσει σε έξοδο της χώρας από το ευρώ, αν και οι όποιες εξελίξεις στη χώρα  δεν θεωρείται πως μπορούν να «πυροδοτήσουν» ένα ντόμινο επαναφέροντας μία νέα ευρωπαϊκή κρίση.

Αντίσταση στους κανόνες

Ο κίνδυνος μετάδοσης μπορεί να περιοριστεί και από τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θα μπορούσε να μετριάσει τις πολιτικές του θέσεις ώστε να προσεγγίσει τον μέσο ψηφοφόρο.  Εξάλλου κάτι τέτοιο θα ήταν αναγκαίο αν αναζητούσε κυβερνητικό εταίρο. Αυξημένο ρίσκο από τις εκλογικές αναμετρήσεις σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναταραχή το 2015, δεν αποκλείει και μελέτη της Credit Suisse, εκτιμώντας πως η ανάδειξη νέων κομμάτων και κινημάτων θα μπορούσε να διαταράξει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος θα μπορούσε να προέλθει από την πιθανότητα να κερδίσει τις εθνικές εκλογές ένα κόμμα που είναι αποφασισμένο να αντισταθεί στους κανόνες και στους περιορισμούς που συνεπάγεται η ένταξη στο ευρώ.

Το 2015 θα διεξαχθούν γενικές εκλογές στη Βρετανία, στην Πορτογαλία και στην Ισπανία, ενώ δεν αποκλείονται πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα. Ο μεγαλύτερος φόβος προέρχεται από το Podemos στην Ισπανία, ενώ όπως εκτιμάται μία κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ θα προκαλέσει μικρότερη αναταραχή το 2015 από ό,τι εάν είχε εκλεγεί το 2012, καθώς επιδεικνύει πλέον μεγαλύτερη «ωριμότητα».

Πηγή