«Εκεί μέσα τον ‘σταύρωσαν’ τον Τσίπρα»

13/7/2015

Των Anne-Sylvaine Chassany, Alex Barker και Duncan Robinson

Τι στιγμή που όλα έδειχναν να καταρρέουν ο Τουσκ μπήκε μπροστά λέγοντας «δεν βγαίνετε από το δωμάτιο». Το παρασκήνιο της μαραθώνιας συνόδου κορυφής, ο διαμεσολαβητικός ρόλος του Φρ. Ολάντ και τα κηρύγματα που υπέστη ο Έλληνας πρωθυπουργός.

H Ελλάδα δεν πλησίασε ποτέ πιο κοντά στην έξοδο από την ευρωζώνη όσο στις 6 το πρωί της Δευτέρας, την στιγμή που ανέτειλλε ο ήλιος πάνω από τις Βρυξέλλες.

Ο Αλέξης Τσίπρας και η Άγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, αποφάσισαν μετά από 14 ώρες αγωνιωδών συνομιλιών πως είχαν φτάσει σε αδιέξοδο. Χωρίς περιθώρια συμβιβασμού, δεν έβλεπαν πώς μπορούσαν να συνεχίσουν. Το Grexit ήταν η μόνη ρεαλιστική επιλογή.

Καθώς οι δύο ηγέτες κατευθύνονταν προς την έξοδο αυτός που έσπευσε να αποτρέψει την κούραση και την απογοήτευση να οδηγήσουν σε ένα ιστορικό σχίσμα στην ευρωζώνη ήταν ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

«Συγγνώμη, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να φύγετε από το δωμάτιο» είπε ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας.

Το σημείο στο οποίο είχαν κολλήσει οι δύο ηγέτες ήταν το μέγεθος και η στόχευση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο θα αποτελούνταν από περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού δημοσίου. Η κ. Μέρκελ ήθελε τα 50 δις από τις πωλήσεις να κατευθυνθούν για την αποπληρωμή του χρέους. Ο κ. Τσίπρας αντιμετώπισε την πρόταση αυτή ως εθνική ταπείνωση που θα αφαιρούσε τον έλεγχο σε περιουσιακά στοιχεία που αξίζουν περίπου όσο το ένα τρίτο του εθνικού εισοδήματος. Η εναλλακτική που πρότεινε ήταν ένα μικρότερο ταμείο, τα έσοδα του οποίου θα επενδύονταν και πάλι στην Ελλάδα.

Η συμβιβαστική λύση βρέθηκε τελικά μετά από μια ώρα συζήτησης σε περίπου 10 διαφορετικές πιθανές δομές. Ήταν ο επίλογος της πιο εξαντλητικής και φορτισμένης διαπραγμάτευσης μιας ατέρμονης κρίσης που έχει δοκιμάσει όσο τίποτα άλλο την Ε.Ε.

Μετά από περίπου εννιά ώρες άκαρπων συζητήσεων το Σάββατο, η πλειοψηφία των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης είχαν φτάσει σε ένα ωμό συμπέρασμα: το Grexit, η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, μπορεί να είναι η λιγότερο χειρότερη επιλογή.

Ο Μισέλ Σαπέν, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, παρότρυνε τους ομολόγους του «να τα βγάλουν όλα από μέσα τους και να πουν την αλήθεια», σε μια προσπάθεια να υπάρξει αποσυμπίεση. Πολλοί στην αίθουσα άδραξαν την ευκαιρία.

Ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών ξέσπασε κατά των Ελλήνων, γιατί δεν μπορούν να κάνουν μεταρρυθμίσεις εδώ και πενήντα χρόνια, σύμφωνα με δύο συμμετέχοντες. Με τη μία κατηγορία να διαδέχεται την άλλη, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, παρέμενε χαμηλόφωνος.

Η σύγκρουση έφτασε στο απόγειό της όταν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, που είχε ταχθεί υπέρ ενός προσωρινού Grexit, επιτέθηκε στον Μάριο Ντράγκι, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σε κάποιο σημείο, ο κ. Σόιμπλε, αισθανόμενος ότι χειραγωγείται, φώναξε γεμάτος θυμό στον επικεφαλής της ΕΚΤ ότι «δεν είναι ηλίθιος». Το σχόλιο ήταν υπερβολικά βαρύ για τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, o οποίος διέκοψε τη συνάντηση ως το επόμενο πρωί.

«Ήταν πολύ σκληρό, σχεδόν βίαιο» είπε ένας από τους συμμετέχοντες.

Χωρίς να καταφέρει να επιτύχει μια ολοκληρωμένη συμφωνία το Σάββατο, το Eurogroup παρέδωσε τη σκυτάλη την Κυριακή στους ηγέτες των κρατών μελών για να αρχίσουν την ολονύχτια συνεδρίασή τους.

Καθώς οι ώρες περνούσαν και η Κυριακή είχε γίνει Δευτέρα, το ενδεχόμενο ενός Grexit φαινόταν όλο και πιο πιθανό, ανέφεραν συμμετέχοντες, διογκώνοντας τις διαιρέσεις ανάμεσα στους στερημένους από ύπνο πολιτικούς και στους διπλωμάτες, που είχαν αναπτυχθεί κατά τους τελευταίους έξι μήνες

Ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος στο δωμάτιο πίστευε πως η Γερμανία ήταν πλέον η χώρα που έδειχνε να λειτουργεί με κακή πίστη, όχι ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Σε κάποιο σημείο ο Τσίπρας έπρεπε να υπομείνει ένα κήρυγμα από τον Σλοβένο πρωθυπουργό, στο οποίο αντέδρασε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι.

Τελικά ο Φρανσουά Ολάντ, ο Γάλλος πρόεδρος που έδωσε μάχη να παραμείνει η Ελλάδα, έβαλε την κ. Μέρκελ και τον κ. Τσίπρα στο γραφείο του κ. Τουσκ για να οριστικοποιήσει ένα συμβιβασμό για το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων. Παρόλο που τελικά επετεύχθη, οι διαπραγματεύσεις έδειχναν να δημιουργούν ένταση στις γαλλογερμανικές σχέσεις που είναι επί μακρόν η καρδιά του σχεδίου της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

«Από τη Γερμανία υπήρχε μια μάλλον ισχυρή πίεση για Grexit. Αρνήθηκα αυτή τη λύση» είπε στους δημοσιογράφους ο Φρανσουά Ολάντ μετά τη συμφωνία.

Για το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων ο κ. Ολάντ στήριξε τον κ. Τσίπρα. Ήταν ερώτημα «κυριαρχίας», δήλωσε ο Γάλλος ηγέτης. «Τίποτα δεν θα ήταν χειρότερο από το να ταπεινώσεις την Ελλάδα, η Ελλάδα δεν ζητά ελεημοσύνη, αλλά αλληλεγγύη από την ευρωζώνη».

Ο Ολάντ επίσης επέμενε ότι η πιθανότητα για προσωρινό Grexit – μια αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία του Σόιμπλε την οποία κατάφερε να εντάξει στις προτάσεις του Eurogroup- πρέπει να αφαιρεθεί από το τελικό κείμενο.

Στο τέλος ορισμένοι διπλωμάτες με θολά μάτια εμφανίστηκαν αβέβαιοι για το ποιος είχε επικρατήσει στη μαραθώνια συνεδρίαση. Αλλά έδειξαν να συμφωνούν για το ποιος είχε υποφέρει περισσότερο.

«Σταύρωσαν τον Τσίπρα εκεί μέσα», σημείωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ευρωζώνης που είχε παραστεί στη Σύνοδο. «Τον σταύρωσαν».

Πηγή