Τι είναι το clawback στα φάρμακα

2/3/2014

Πρόκειται για ένα όρο που έγινε γνωστός στις επιχειρήσεις του κλάδου Υγείας το 2012, τη χρονιά δηλαδή που οι δαπάνες του ΕΟΠΥΥ για το φάρμακο, λίγους μόλις μήνες μετά τη σύστασή του, χτύπησαν κόκκινο. Το Clawback ή αλλιώς «μηχανισμός αυτόματων επιστροφών» δικαίως χαρακτηρίζεται από πολλούς ως το «σωσίβιο» των δαπανών υγείας. Οι περισσότεροι όμως φαίνεται ότι προτιμούν την κυριολεκτική απόδοση του όρου στα ελληνικά, δηλαδή «τα νύχια του γερακιού στην πλάτη σου».

Το μέτρο επιβλήθηκε από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείο Υγείας. Στην ουσία αφορά στην κάλυψη από τις επιχειρήσεις της επιπλέον δαπάνης στο φάρμακο.

Για το 2012, ο προϋπολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης για το σύνολο των φορέων κοινωνικής ασφάλισης ορίστηκε στα 2,88 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του φόρου Προστιθέμενης Αξίας. Οι φαρμακευτικές κλήθηκαν να πληρώσουν εφάπαξ(και μετά από διαπραγμάτευση) 78,9 εκατ. ευρώ ως claw back, δεδομένου πως οι τελικές δαπάνες για το φάρμακο ήταν μεγαλύτερες από τις προβλεπόμενες.

Το 2013 το «ταβάνι» του φαρμάκου ήταν ακόμη χαμηλότερα, στα 2,44 εκατ. ευρώ. Ήδη για το α’ εξάμηνο ο λογαριασμός του claw back ήταν 102 εκατ. ευρώ, ενώ για το δεύτερο εξάμηνο το ποσό δεν έχει ακόμη οριστεί, γιατί πως υπάρχει διαφωνία από τις επιχειρήσεις για το ύψος της επιστροφής.

Το ποσό υπέρβασης που υποχρεούνται να επιστρέψουν οι φαρμακευτικές εταιρίες υπολογίζεται με βάση τα πραγματικά στοιχεία πωλήσεων που καταθέτουν στον ΕΟΦ κάθε μήνα. Το ποσό της επιστροφής υπολογίζεται από πέρσι σε εξαμηνιαία βάση, σύμφωνα με το ποσό που προκύπτει από τη διαφορά της προβλεπόμενης από την πραγματική μηνιαία φαρμακευτική δαπάνη κάθε φορέα, αφού προηγουμένως αφαιρεθούν τα ποσά επιστροφής (rebate), οι επιστροφές που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία καθώς και οι εκπτώσεις. Βάσει του Clawback προβλέπεται πως η μηνιαία φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών φορέων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/12 του κονδυλίου του προϋπολογισμού που αντιστοιχεί στην οικεία φαρμακευτική περίθαλψη.

Οι αντιδράσεις

Οι εντάσεις από τις επιχειρήσεις του κλάδου παραμένουν έντονες, αφού θεωρούν πως ο μηχανισμός του Clawback είναι καθαρά εισπρακτικός και πως στην ουσία πληρώνουν το μάρμαρο για τον εκτροχιασμό του προϋπολογισμού του φαρμάκου. Αν ληφθεί υπόψη πως την τελευταία πενταετία ο προϋπολογισμός του φαρμάκου έπεσε πάνω από το μισό (από 5,1 δις. το 2009 στα 2,44 δισ. το 2013), οι φαρμακευτικές θεωρούν πως δέχτηκαν το τελειωτικό χτύπημα στη ρευστότητά τους, γεγονός που οδηγεί την αγορά σε σοβαρές αρρυθμίες.

Θεωρούν μάλιστα το μέτρο άδικο τη στιγμή που το κράτος δεν έχει ακόμη αποπληρώσει στις επιχειρήσεις τις παρούσες οφειλές του, αλλά και τα ληξιπρόθεσμα χρέη του. Επιπλέον υπογραμμίζουν πως η αύξηση της δαπάνης δεν προέρχεται από τις εταιρείες, αλλά από τους γιατρούς που συνταγογραφούν. Ζητούν τέλος να υπάρξει ένας κοινός παρανομαστής υπολογισμού, το οποίο να εξαιρεί τον ΦΠΑ και τη δαπάνη για τα αμιγώς νοσοκομειακά φάρμακα.

Η τιμωρία για τη μη καταβολή

Στην περίπτωση που οι επιχειρήσεις δεν καταβάλλουν την επιστροφή, τότε τα σκευάσματά τους τίθενται εκτός θετικής λίστας, δηλαδή δεν θα αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία, κάτι που θεωρείται καταστροφικό για τους τζίρους τους, αφού η συνταγογράφησή τους θα μειωθεί κάθετα. Ο πρώτος εξοστρακισμός έλαβε χώρα στα μέσα Γενάρη, όταν συνολικά 1.092 φάρμακα (από τα περίπου 5.500), 67 φαρμακευτικών εταιρειών «κόπηκαν» από τη θετική λίστα επειδή δεν είχαν καταβληθεί οφειλές προς τον Οργανισμό, ύψους 8 εκατ. ευρώ από το 2011 έως το πρώτο εξάμηνο του 2013.

Από την πλευρά του, το υπουργείο Υγείας, προκειμένου να συγκρατήσει τη φαρμακευτική δαπάνη θέσπισε από την αρχή του χρόνου ανώτατο όριο μηνιαίας συνταγογράφησης, μειωμένης κατά 20% σε σχέση με την περυσινή μέση μηνιαία δαπάνη. Το πλαφόν αποφασίστηκε στην κατεύθυνση της συρρίκνωσης της οικονομικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων, αφού δαπάνη δεν θα πρέπει να υπερβεί φέτος τα 2 δισ., ενώ. Από πέρσι όμως ο μηχανισμός του Clawback απειλεί και τη ρευστότητα των ιδιωτικών κλινικών και διαγνωστικών κέντρων, καθώς και σε αυτούς τους κωδικούς παρατηρήθηκε αύξηση των οφειλών.

Πηγή