Τα δυο μεγάλα αγκάθια στη διαπραγμάτευση με Ελλάδα

27/4/2016

Του Peter Spiegel

Τα μέτρα έκτακτης ανάγκης και η ελάφρυνση χρέους πίσω από τη νέα εμπλοκή με το ελληνικό πρόγραμμα. Γιατί ο Ντ. Τουσκ δεν επιθυμεί σε αυτή τη φάση Σύνοδο Κορυφής. Τι κρύβεται πίσω από τη διαφωνία του Β. Σόιμπλε στην ελάφρυνση χρέους.

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών που προεδρεύει των συναντήσεων των 18 ομολόγων του στην ευρωζώνη, απείλησε να φέρει το Eurogroup πίσω στις Βρυξέλλες αύριο, για την πρώτη μη προγραμματισμένη συνάντηση για την Ελλάδα φέτος –αλλά μόνο σε περίπτωση που οι διαπραγματευτές για τη διάσωση συμφωνήσουν εκ των προτέρων σε μια νέα σειρά μέτρων λιτότητας με την Αθήνα. Εχθές το βράδυ, ο κ. Ντάισελμπλουμ ανακοίνωσε ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να επιτευχθεί μια συμφωνία, εγείροντας τον κίνδυνο το αδιέξοδο στην ελληνική διάσωση να αρχίσει για μία ακόμη φορά να οδεύει προς μια περίοδο ριψοκίνδυνης διπλωματίας.

Πολλές ενδείξεις μιας επανάληψης του περυσινού δράματος του Grexit εμφανίζονται: Ασυμβίβαστες διαφορές μεταξύ Αθήνας και των πιστωτών της, μια αποπληρωμή χρέους τον Ιούλιο προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που πλησιάζει απειλητικά, οργισμένες κατηγορίες από τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Τον κίνδυνο μιας επιστροφής υπογράμμισαν χθεσινοβραδινά ρεπορτάζ σύμφωνα με τα οποία ο κ. Τσίπρας επρόκειτο να τηλεφωνήσει στον Ντόναλντ Τουσκ, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σήμερα το πρωί και να απαιτήσει μια ειδική σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών προκειμένου να διαπραγματευτούν επόμενες κινήσεις (σ.σ. περισσότερα εδώ).

Δεν είναι πιθανό οι επικεφαλής των κυβερνήσεων της ευρωζώνης να θέλουν να αναλάβουν την ελληνική κρίση αυτή τη στιγμή, με μια προθεσμία που λήγει μήνες μετά και την προοπτική μιας ακόμη συνάντησης του eurogroup να έρχεται την επόμενη εβδομάδα κιόλας. Αλλά οι διαφορές μεταξύ των μεγάλων παικτών στο ελληνικό δράμα παραμένουν βαθιές και μια συμφωνία μεταξύ των διαπραγματευτών μεσαίου επιπέδου παραμένουν κολλημένες σε δύο κύρια ζητήματα:
1. Μέτρα έκτακτης ανάγκης

Οι δύο κύριοι πιστωτές της Ελλάδας, η ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εξακολουθούν να διαφωνούν για το μέγεθος των περικοπών στις δαπάνες που πρέπει να νομοθετήσει η Αθήνα, για να πιάσει τους στόχους του προγράμματος για ένα πλεόνασμα στον προϋπολογισμό. Προκειμένου να συμβιβαστούν, οι διαπραγματευτές της ΕΕ και του ΔΝΤ έχουν συμφωνήσει σε ένα πρόγραμμα λιτότητας δύο σκελών, στο οποίο θα πρέπει να συμφωνήσει η Ελλάδα: πρώτον, περικοπές ίσες με το 3% της οικονομικής παραγωγής. Δεύτερον, μια σειρά «μέτρων έκτακτης ανάγκης» αξίας τριών δισ. ευρώ, που θα εφαρμοστούν μόνο σε περίπτωση που η διάσωση παρεκκλίνει.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτός ο συμβιβασμός συμφωνήθηκε σε μεγάλο βαθμό χωρίς οι πιστωτές να συμβουλευθούν την ελληνική κυβέρνηση, η οποία αρνείται να προσδιορίσει τις επιπρόσθετες περικοπές ύψους τριών δισ. Ο κ. Τσίπρας πιστεύει ότι το κοινοβούλιο θα επαναστατήσει αν προταθούν ακόμη περισσότερα μέτρα λιτότητας. Πράγματι, αξιωματούχοι που εμπλέκονται στις συζητήσεις επισημαίνουν ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, έχει κοντέψει να δηλώσει παραίτηση τις τελευταίες ημέρες. Η Αθήνα έχει προτείνει ισόποσες περικοπές σε όλα τα μέτωπα σε περίπτωση που δεν απαντηθούν ορισμένοι στόχοι στον προϋπολογισμό, αλλά αυτό αντιβαίνει στις κατηγορηματικές απαιτήσεις της ΕΕ και του ΔΝΤ ώστε οι μελλοντικές μεταρρυθμίσεις να προσδιοριστούν λεπτομερώς πριν ολοκληρωθεί η τρέχουσα αξιολόγηση (η οποία έρχεται με μια απαραίτητη δόση).
2. Ελάφρυνση χρέους

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν επιμείνει ότι δε θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μια ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα μέχρι να υπάρξει συμφωνία για τα μέτρα έκτακτης ανάγκης, γεγονός που σημαίνει ότι η Αθήνα πρέπει να πείσει για πολλά μέτρα στη χώρα πριν κερδίσει κάτι. Ακόμη πιο ανησυχητικές είναι οι ενδείξεις ότι το Βερολίνο δεν είναι καν πρόθυμο να εξετάσει μια ελάφρυνση –αν και μια αναδιάρθρωση ήταν μέρος μιας περσινής συμφωνίας για να αποφευχθεί το Grexit. Ο Βολφγκανγκ Σόιμπλε, ο ισχυρός Γερμανός υπουργός Οικονομικών, έχει επιμείνει δημοσίως πως μια ελάφρυνση χρέους δεν είναι απαραίτητη. Η κυβέρνηση του κ. Σόιμπλε δέχεται ήδη πυρά στη χώρα της για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται την προσφυγική κρίση και αξιωματούχοι σημειώνουν πως ο ίδιος ανησυχεί ότι η συντηρητική πτέρυγα του κόμματός του δε θα δείξει καμία επιείκεια για την Ελλάδα.

Χωρίς ελάφρυνση χρέους, δε θα δυσκολευτεί μόνο ο κ. Τσίπρας να εξασφαλίσει στήριξη στη χώρα του για τα νέα μέτρα λιτότητας. Το ΔΝΤ επιχειρηματολογεί εδώ και καιρό πως χωρίς κάποιου είδους αναδιάρθρωση χρέους, το ελληνικό πρόγραμμα δεν είναι βιώσιμο. Και το ΔΝΤ δε συμμετέχει ακόμη επίσημα στην τρίτη διάσωση των 86 δισ. Χωρίς το ΔΝΤ, η Γερμανία και άλλοι σύμμαχοι στη βόρεια Ευρώπη θα δυσκολευτούν να συνεχίσουν να δανείζουν στην Αθήνα, εφόσον δεν εμπιστεύονται τις Βρυξέλλες ώστε να διαχειριστούν το πρόγραμμα μόνες τους.

Οι διαφορές είναι ισχυρές και μια συμφωνία για την πρώτη αξιολόγηση έχει ήδη καθυστερήσει έξι μήνες. Σας θυμίζει κάτι;

Πηγή