Στους εκπροσώπους της αστικής τάξης άρχισε η συζήτηση για τη… δραχμή!

11/1/2017

Του Πάνου Κοσμά*

Είναι προφανές ότι η αστική τάξη θα εξαντλήσει τα περιθώρια για παραμονή στην Ευρωζώνη, αλλά έχει πλέον αρχίσει να συζητάει και το ενδεχόμενο της εξόδου.

«Αν διαιω­νι­στεί η ση­με­ρι­νή κα­τά­στα­ση επι­τρο­πεί­ας από ξέ­νους τε­χνο­κρά­τες, η συμ­με­το­χή της Ελ­λά­δας στην Ενω­μέ­νη Ευ­ρώ­πη είτε θα πα­ρα­μεί­νει στα χαρ­τιά, με υπο­κα­τά­στα­ση της απου­σί­ας ου­σια­στι­κής συμ­με­το­χής από κά­ποια ει­δι­κή επι­τρο­πεία, είτε θα λυθεί κά­ποια στιγ­μή μέσω της απο­χώ­ρη­σης της Ελ­λά­δας από την Ευ­ρω­παϊ­κή Ένωση».

ΣΕΒ, Εβδο­μα­διαίο Δελ­τίο για την ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία, 4 Ια­νουα­ρί­ου 2017

Το από­σπα­σμα αυτό πε­ριέ­χε­ται στο πρώτο τεύ­χος του Εβδο­μα­διαί­ου Δελ­τί­ου του ΣΕΒ για το 2017, σε βα­ρυ­σή­μα­ντο άρθρο με τον εξί­σου βα­ρυ­σή­μα­ντο τίτλο «2017: Annus Mirabilis ή Horribilis; Η επι­λο­γή είναι στα χέρια μας!» Ου­σια­στι­κά, με το άρθρο αυτό το συν­δι­κά­το της με­γά­λης αστι­κής τάξης «φω­νά­ζει» ότι το 2017 θα είναι έτος κατά το οποίο θα κρι­θούν οι προ­ο­πτι­κές του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού και η σχέση του με την ευ­ρω­ζώ­νη!

Ένας άλλος εκ­πρό­σω­πος της αστι­κής τάξης, αυτή τη φορά των μι­κρο­με­σαί­ων επι­χει­ρη­μα­τιών, ο πρό­ε­δρος της Κε­ντρι­κής Ένω­σης Επι­με­λη­τη­ρί­ων Ελ­λά­δος (KEEE) και του Εμπο­ρι­κού και Βιο­μη­χα­νι­κού Επι­με­λη­τη­ρί­ου Αθη­νών (EBEA), Κων­στα­ντί­νος Μί­χα­λος σε δη­λώ­σεις του στις 16 Δε­κεμ­βρί­ου με αφορ­μή το πά­γω­μα των βρα­χυ­πρό­θε­σμων μέ­τρων για το ελ­λη­νι­κό χρέος και αφού είδε πίσω από την από­φα­ση «το δια­βο­λι­κό χέρι του Σόι­μπλε», είπε:

«Για πολ­λο­στή φορά θα επα­να­λά­βω ότι στη χώρα μας, όλες οι πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις θα πρέ­πει να ομο­νο­ή­σουν και να συ­νερ­γα­στούν για να χα­ρά­ξουν μια εθνι­κή στρα­τη­γι­κή που θα δώσει ηχηρό μή­νυ­μα στους δα­νει­στές ότι οποια­δή­πο­τε κυ­βέρ­νη­ση κι αν δια­χει­ρί­ζε­ται τις τύχες αυτής της χώρας, δεν θα υπο­κύ­πτει σε ωμούς εκ­βια­σμούς και εχθρι­κές ενέρ­γειες απέ­να­ντί μας».

Τη σκυ­τά­λη πήρε, στην «Κα­θη­με­ρι­νή της Κυ­ρια­κής» 8/1/2017 ο διευ­θυ­ντής της εφη­με­ρί­δας, γνω­στός και μη εξαι­ρε­τέ­ος Αλέ­ξης Πα­πα­χε­λάς, σε άρθρο του το οποίο στην πρώτη έκ­δο­ση είχε τίτλο «Ευ­ρω­δραχ­μή» και στη δεύ­τε­ρη έκ­δο­ση «Ευ­ρω­δραχ­μι­κά», λέ­γο­ντας:

«Η συ­ζή­τη­ση γύρω από το θέμα (σ.σ. της πι­θα­νής εξό­δου της Ελ­λά­δας από την ευ­ρω­ζώ­νη) δεν πρέ­πει να είναι τα­μπού (…) η συ­ζή­τη­ση διε­ξά­γε­ται ψι­θυ­ρι­στά γύρω σου και υπάρ­χει ο κίν­δυ­νος πά­ντο­τε να βρε­θείς μπρο­στά σε απρό­ο­πτα (σ.σ. το απρό­ο­πτο της εξό­δου από την ευ­ρω­ζώ­νη;)».

Η συ­νέ­χεια είναι απο­λύ­τως εντυ­πω­σια­κή, αφού εκ­φρά­ζο­ντας την ανη­συ­χία του για το τι θα συμ­βεί σε πε­ρί­πτω­ση εξό­δου από την ευ­ρω­ζώ­νη (που άρα θε­ω­ρεί πως είναι σο­βα­ρή «υπό­θε­ση ερ­γα­σί­ας»), γρά­φει:

«Το πο­λι­τι­κό μας σύ­στη­μα, με ελά­χι­στες εξαι­ρέ­σεις, είναι ανεύ­θυ­νο και ανε­παρ­κές. Μετά την πρώτη πε­ρί­ο­δο ευ­φο­ρί­ας (σ.σ. τε­λι­κά μπο­ρεί να υπάρ­ξει πε­ρί­ο­δος ευ­φο­ρί­ας και όχι μόνο Κό­λα­ση επί Γης, με δραχ­μή;), θα με­τέ­τρε­πε τη χώρα σε κρά­τος χωρίς κα­νό­νες (σ.σ. τώρα εί­μα­στε κρά­τος με κα­νό­νες, δη­λα­δή με μνη­μό­νιο), με πλη­θω­ρι­σμό που θα θύ­μι­ζε τις πα­λιές έν­δο­ξες ημέ­ρες μας. Κα­νέ­νας επεν­δυ­τής δεν θα την πλη­σί­α­ζε γιατί ακόμη και τώρα, που υπάρ­χει η ευ­ρω­παϊ­κή ομπρέ­λα (σ.σ. ακόμη και τώρα, για αύριο, βλέ­που­με), η Ελ­λά­δα είναι μια εξαι­ρε­τι­κά δύ­σκο­λη χώρα για όποιον θέλει να ρι­σκά­ρει εδώ τα χρή­μα­τά του».

Πριν απ’ αυ­τούς, ο Σταύ­ρος Ψυ­χά­ρης κή­ρυ­ξε, από το «Βήμα της Κυ­ρια­κής» την πα­ρα­μο­νή του Eurogroup της 5ης Δε­κεμ­βρί­ου, την… αντί­στα­ση στους «ξέ­νους δυ­νά­στες» (τους δα­νει­στές), ο άν­θρω­πος που ταυ­τί­στη­κε όσο κα­νέ­νας άλλος με τον «ευ­ρω­παϊ­σμό», ο Κώ­στας Ση­μί­της, με την έκ­δο­ση του βι­βλί­ου του «Υπάρ­χει λύση;» εκτί­μη­σε ότι υπάρ­χει κίν­δυ­νος η Ελ­λά­δα να μην κα­τα­φέ­ρει να βγει στις αγο­ρές, στα ευ­ρω­παϊ­κά Κοι­νο­βού­λια να μην είναι εφι­κτή η υπερ­ψή­φι­ση ενός νέου πα­κέ­του βο­ή­θειας στην Ελ­λά­δα, οπότε η Ελ­λά­δα να οδη­γη­θεί σε χρε­ο­κο­πία και έξοδο από το ευρώ το 2018, ενώ τον ίδιο κίν­δυ­νο επέ­σει­σαν και οι ευ­ρω­βου­λευ­τές του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ Κώ­στας Χρυ­σό­γο­νος και Στέ­λιος Κού­λο­γλου. 

Η «με­γά­λη ανα­τρι­χί­λα»

Ο κα­τά­λο­γος δεν τε­λειώ­νει εδώ, αλλά δεν είναι απα­ραί­τη­το να τον συ­μπλη­ρώ­σου­με. Είναι φα­νε­ρό ότι την αστι­κή τάξη και τους πο­λι­τι­κούς της εκ­προ­σώ­πους δια­περ­νά­ει η «με­γά­λη ανα­τρι­χί­λα» ότι το μνη­μο­νια­κό πρό­γραμ­μα μπο­ρεί να μπλο­κά­ρει ή και να κα­ταρ­ρεύ­σει και ότι ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός μπο­ρεί να γίνει το «πε­ρί­ο­πτο» θύμα της σκλή­ρυν­σης των πο­λι­τι­κών από την πλευ­ρά των δα­νει­στών, που μπο­ρεί να οδη­γή­σει ακόμη και σε έξοδο από το ευρώ και σε χρε­ο­κο­πία.

Οι «κραυ­γές και ψί­θυ­ροι» για το εν­δε­χό­με­νο εξό­δου από το ευρώ εκ­φρά­ζουν κα­ταρ­χήν το φόβο για το απευ­κταίο που γί­νε­ται πλέον πι­θα­νό. Δεν εκ­φρά­ζουν όμως μόνο αυτό. Στο προ­α­να­φερ­θέν άρθρο του Δελ­τί­ου του ΣΕΒ πε­ριέ­χο­νται οι απαι­τή­σεις της αστι­κής τάξης με τη μορφή μα­νι­φέ­στου, υπεν­θυ­μί­ζο­ντας σε ποια Δελ­τία του 2016 ανα­λύ­θη­καν τα επι­μέ­ρους θέ­μα­τα: μεί­ω­ση ερ­γο­δο­τι­κών ει­σφο­ρών, μεί­ω­ση τιμών ενέρ­γειας, άρση «ρυθ­μι­στι­κών εμπο­δί­ων» στην αγορά ερ­γα­σί­ας, ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση υπο­δο­μών ιδιαί­τε­ρα στην ενέρ­γεια, επω­φε­λής για τις επι­χει­ρή­σεις δια­χεί­ρι­ση πτω­χεύ­σε­ων και μη εξυ­πη­ρε­τού­με­νων δα­νεί­ων κ.λπ.

Εδώ δεν υπάρ­χουν μόνο οι απαι­τή­σεις των δα­νει­στών προς την κυ­βέρ­νη­ση, αλλά και οι απαι­τή­σεις της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης προς την κυ­βέρ­νη­ση και τους δα­νει­στές. Σε όλη τη διάρ­κεια των μνη­μο­νί­ων μέχρι σή­με­ρα, η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη είδε τις απαι­τή­σεις της να εν­σω­μα­τώ­νο­νται στα μνη­μό­νια: μεί­ω­ση μι­σθών, διά­λυ­ση ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, μεί­ω­ση ει­σφο­ρών κ.λπ. Εκτός αυτών, κα­τά­φε­ρε να απο­φύ­γει τον έλεγ­χο της φο­ρο­δια­φυ­γής αλλά και τις φο­ρο­ε­πι­βα­ρύν­σεις. Τα μνη­μό­νια ήταν μνη­μό­νια για τις ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις και υπέρ της αστι­κής τάξης. Με το τρίτο μνη­μό­νιο, η αστι­κή τάξη ζητεί να ολο­κλη­ρω­θούν τα οφέλη γι’ αυτήν με την πλήρη «απε­λευ­θέ­ρω­ση» της αγο­ράς ερ­γα­σί­ας και ίσως νέα μεί­ω­ση του κα­τώ­τα­του μι­σθού (κάτι που δεν μπο­ρεί να απαι­τή­σει δη­μό­σια), με το πλιά­τσι­κο των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, με τη μεί­ω­ση του ενερ­γεια­κού κό­στους (που ση­μαί­νει ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση της ΔΕΗ και «απε­λευ­θέ­ρω­ση» της αγο­ράς ενέρ­γειας), αλλά και με την επω­φε­λή για τις επι­χει­ρή­σεις δια­χεί­ρι­ση των «κόκ­κι­νων» δα­νεί­ων. Το νο­μο­σχέ­διο που ετοι­μά­ζει ο Γ. Στα­θά­κης προ­βλέ­πει ακρι­βώς αυτό το «κού­ρε­μα» των επι­χει­ρη­μα­τι­κών χρεών, αλλά σκο­ντά­φτει στις απαι­τή­σεις των δα­νει­στών για αλ­λα­γή διοι­κή­σε­ων στις επι­χει­ρή­σεις που θα επω­φε­λη­θούν από ένα τέ­τοιο «κού­ρε­μα» και στο φόβο «με­γά­λης εκ­κα­θά­ρι­σης» επι­χει­ρή­σε­ων με υψηλά χρέη. Το γε­γο­νός επί­σης ότι ο έλεγ­χος των τρα­πε­ζών περ­νά­ει στα χέρια των ξένων funds, δυ­σκο­λεύ­ει τη χρη­μα­το­δό­τη­ση των επι­χει­ρή­σε­ων.

Με τη σκλη­ρή τους τα­κτι­κή απέ­να­ντι στην κυ­βέρ­νη­ση, οι «ξένοι δυ­νά­στες» όχι μόνο αρ­νού­νται το ξε­μπλο­κά­ρι­σμα της ομα­λής χρη­μα­το­δό­τη­σης προς τις επι­χει­ρή­σεις, όχι μόνο απει­λούν με έξωση τις διοι­κή­σεις των υπερ­χρε­ω­μέ­νων επι­χει­ρή­σε­ων, αλλά σπρώ­χνουν τα πράγ­μα­τα πέρα από τα όρια αντο­χής της κυ­βέρ­νη­σης και του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος, φέρ­νο­ντας όλο και πιο κοντά το εν­δε­χό­με­νο ακόμη και της εξό­δου από την Ευ­ρω­ζώ­νη. Ο φόβος ότι αυτό μπο­ρεί να μην είναι απλώς σκλη­ρή τα­κτι­κή αλλά ίσως και σχέ­διο αρ­χί­ζει να κα­τα­τρώ­ει την αυ­το­πε­ποί­θη­ση και τον ευ­ρω­παϊ­κό οί­στρο της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης και των εκ­προ­σώ­πων της. Η συ­ζή­τη­ση για το πώς θα αντι­με­τω­πί­σει το -πι­θα­νό πλέ­ον- «απευ­κταίο» έχει αρ­χί­σει, διότι όπως λέει ο Πα­πα­χε­λάς «υπάρ­χει ο κίν­δυ­νος πά­ντο­τε να βρε­θείς μπρο­στά σε απρό­ο­πτα»... 

Μνη­μό­νιο για ποιον;

Είναι προ­φα­νές ότι η αστι­κή τάξη θα εξα­ντλή­σει τα πε­ρι­θώ­ρια για πα­ρα­μο­νή στην Ευ­ρω­ζώ­νη, αλλά έχει πλέον αρ­χί­σει να συ­ζη­τά­ει και το εν­δε­χό­με­νο της εξό­δου. Είναι επί­σης προ­φα­νές -πρέ­πει να είναι!- ότι σε ένα τέ­τοιο εν­δε­χό­με­νο η αστι­κή τάξη θα πα­λέ­ψει με όλα τα μέσα για να δια­τη­ρή­σει και να επαυ­ξή­σει τα κέρδη που απο­κό­μι­σε από την εφαρ­μο­γή των μνη­μο­νί­ων, δια­τη­ρώ­ντας και κλι­μα­κώ­νο­ντας τις πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας. Όπως έλεγε ένα σύν­θη­μα του κι­νή­μα­τος την πε­ρί­ο­δο των Φό­ρουμ, «δεν μπο­ρείς να είσαι υπέρ των φτω­χών αν δεν είσαι ενά­ντια στους πλού­σιους». Και με άλλα λόγια: μέσα στην κρίση μπο­ρούν να υπάρ­ξουν πο­λι­τι­κές επι­βο­λής μνη­μο­νί­ων είτε ενά­ντια στην ερ­γα­σία είτε ενά­ντια στο κε­φά­λαιο. Τα τρία μέχρι σή­με­ρα μνη­μό­νια υπήρ­ξαν μνη­μό­νια ενά­ντια στην ερ­γα­σία και υπέρ του κε­φα­λαί­ου. Με πι­θα­νό μπλο­κά­ρι­σμα του μνη­μο­νια­κού προ­γράμ­μα­τος και έξοδο ή «ει­δι­κή σχέση» με το ευρώ, το ίδιο δί­λημ­μα θα τεθεί ξανά. Και η Αρι­στε­ρά θα πρέ­πει να έχει ξε­κά­θα­ρη τα­ξι­κή αντί­λη­ψη καιν πο­λι­τι­κή: κα­τάρ­γη­ση των μνη­μο­νί­ων, ανα­δια­νο­μή υπέρ των ερ­γα­ζό­με­νων τά­ξε­ων, μνη­μό­νιο στο κε­φά­λαιο ως μί­νι­μουμ βάση για ένα με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα προς το σο­σια­λι­σμό.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την "Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά" που κυ­κλο­φο­ρεί

Πηγή