Ο πονοκέφαλος του επίμονα χαμηλού πληθωρισμού

21/8/2017

Του Ross Finley

Από τις αρχές της χρονιάς έως σήμερα οι επενδυτές στοιχημάτιζαν σε άνοδο του πληθωρισμού, ευνοώντας τις τιμές των μετοχών. Οι κεντρικοί τραπεζίτες την ίδια ακριβώς περίοδο προσπαθούσαν να διαβεβαιώσουν τους πάντες ότι ο πληθωρισμός θα ανακάμψει. Την επόμενη εβδομάδα, κεντρικοί τραπεζίτες και κρατικοί αξιωματούχοι θα συγκεντρωθούν στην καθιερωμένη ετήσια συνάντησή τους στο Τζάκσον Χολ στο Γουαϊόμινγκ των ΗΠΑ. Αναμφίβολα θα προβληματισθούν για τους λόγους που η χαμηλή ανεργία δεν δημιουργεί ζήτηση για εργατικά χέρια και δεν οδηγεί σε αυξήσεις των μισθών και επιτάχυνση του πληθωρισμού. Η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται ταχύτατα. Πλην ίσως του κινδύνου μιας διόρθωσης στα χρηματιστήρια, δεν διαφαίνεται κίνδυνος αποπληθωρισμού, όπως πριν από μερικά χρόνια λόγω της κρίσης. Από την τελευταία έρευνα του Ρόιτερς μεταξύ 500 οικονομολόγων σε 45 χώρες, οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη του πληθωρισμού παραμένουν αναλλοίωτες από τις αρχές του έτους.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα να προχωρεί σε αυξήσεις επιτοκίων, οι πληθωριστικές πιέσεις είναι επίμονα υποτονικές με αποτέλεσμα να διερωτώνται οι οικονομολόγοι τι συμβαίνει. Ο Ομέρ Σαρίφ, οικονομολόγος ειδικευμένος στην αμερικανική οικονομία στη Societe Generale, θεωρεί λάθος να αποσπώνται από τον δείκτη του πληθωρισμού παράμετροι που τον διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα και να παρουσιάζεται έτσι υψηλότερος. Αναλυτές, οι οποίοι παρακολουθούν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εκφράζουν ανάλογο προβληματισμό. Η ΕΚΤ δαπάνησε 2 τρισεκατομμύρια ευρώ και αγόρασε κυρίως κρατικά ομόλογα, αλλά τελικά ο πληθωρισμός της ευρωζώνης παραμένει μόλις στο 1,3% όταν ο διακηρυγμένος στόχος της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό είναι το 2%. Το πρόβλημα έχει να κάνει με το ότι το ευρώ ενισχύεται και αυτή του η πορεία αποτυπώνει τη σαφώς βελτιωμένη απόδοση των οικονομιών πολλών χωρών της ευρωζώνης φέτος. Βέβαια, όσο ενισχύεται το ευρώ προς το δολάριο, τόσο επηρεάζει δυσμενώς τις εξαγωγές της ευρωζώνης.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ο οποίος πριν από πέντε χρόνια επανέφερε την ηρεμία στις αγορές όταν δήλωσε στο Λονδίνο πως θα κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ, δεν αναμένεται να προβεί σε σημαντικές δηλώσεις για την πολιτική της Τράπεζας στο Τζάκσον Χολ. Για ορισμένους αυτό και μόνον καταδεικνύει πόσο λίγη πρόοδος έχει σημειωθεί. «Αυτό σημαίνει πως το Δ.Σ. δεν έχει ακόμη πεισθεί πως πρέπει να ανακοινώσει τα σχέδιά του για σταδιακή μείωση του QE στη συνάντηση του Σεπτεμβρίου», σχολιάζει η Βικτόρια Κλαρκ, οικονομολόγος της Investec.

Θα μιλήσει επίσης η πρόεδρος της Fed, Τζάνετ Γέλεν. Δεδομένου, όμως, ότι τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της αμερικανικής τράπεζας προδίδουν ανησυχία για τα χαμηλά επίπεδα του πληθωρισμού, δεν αναμένεται να δώσει άλλες πληροφορίες για την πολιτική της. Από τον Σεπτέμβριο μάλλον θα έχουν χαθεί οι ελπίδες για τις θεαματικές φοροαπαλλαγές που ήταν κεντρική προεκλογική υπόσχεση του Ντόναλντ Τραμπ και αποτέλεσαν τη βάση για την τόνωση της εμπιστοσύνης από τη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα. Αν τα πράγματα στο χρηματιστήριο δεν είναι καλά, ίσως η Fed δεν θα μπορεί πλέον να επικαλεστεί το επιχείρημα ότι οι καλύτερες συνθήκες στις χρηματαγορές υπαγορεύουν την επιβολή περιοριστικής νομισματικής πολιτικής.

Το πρόβλημα του χαμηλού πληθωρισμού, όμως, δεν απασχολεί μόνον τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι στατιστικές δείχνουν πως βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα σχεδόν παντού. Στην Ινδία, που αναμένεται να παρουσιάσει ανάπτυξη άνω του 7% φέτος και στο παρελθόν είχε κακή φήμη για τον υψηλό πληθωρισμό της, τον Ιούνιο ο δείκτης βρισκόταν μόλις στο 1,54%. Η Τράπεζα της Ινδίας μείωσε τα επιτόκια και τον ίδιο μήνα ο πληθωρισμός υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό. Στη Νότια Αφρική, που αναδύεται από ύφεση, ο πληθωρισμός βρίσκεται κάτω του ιστορικού μέσου όρου και η κεντρική τράπεζα ενδέχεται να μειώσει τα επιτόκια ξανά τον επόμενο μήνα. Ακόμη και στη Βραζιλία, που επίσης αρχίζει να αναδύεται από την ύφεση, ο πληθωρισμός έχει σημειώσει πτώση από το 11% πέρυσι σε κάτω του 4% φέτος.

Πηγή