Ο γρίφος - θαύμα της κατανάλωσης

16/4/2018

Του Αντώνη Ζαΐρη*

Μ​​ε βάση την ανάλυση των συνδυαστικών παραγόντων συμβολής στην αύξηση του εθνικού μας πλούτου κατά 1,4% την περασμένη χρονιά, η κατάτμηση της συνεισφοράς αυτής αφορά, πρώτον, τις επενδύσεις που συνέδραμαν κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες τον πλούτο με ειδική αναφορά στις ιδιωτικές επενδύσεις, δεύτερον, τις εξαγωγές κατά -0,3 ποσοστιαίες μονάδες (καθαρή συμβολή εξαγωγών κατά 2,1 π.μ. αλλά αντίστοιχα οι εισαγωγές κινήθηκαν αρνητικά στις -2,4 π.μ.) και, τρίτον, την αρνητική συμβολή της κατανάλωσης κατά -0,1 ποσοστιαίες μονάδες.

Όσον αφορά τις δημόσιες επενδύσεις, παραμένουν με ισχνό ποσοστό συμμετοχής στο ΑΕΠ της τάξης του 2% ενώ οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου έχουν μειωθεί στα περίπου 20 δις ευρώ, από 50 δις που ήταν στα προ κρίσης επίπεδα του 2008, με αρνητική αποταμίευση όμως λόγω υπερμεγέθους ποσοστού αποσβέσεων που αγγίζει περίπου τα 30 δις.

Με μικρές εξάρσεις των εξαγωγών, από την άλλη, που οφείλονται και σε πολλούς άλλους πέραν της κρίσης λόγους που υπερακοντίζονται όμως από αντίστοιχη αύξηση των εισαγωγών, η αρνητική συνεισφορά στο ΑΕΠ ερμηνεύεται και στο σύνολο των τριών πυλώνων του εθνικού μας πλούτου (επενδύσεις-εξαγωγές-κατανάλωση) ως εξής: για τα προϊόντα που επενδύουμε, εξάγουμε, παράγουμε και καταναλώνουμε, χρησιμοποιούμε κατά βάση εισαγόμενες πρώτες ύλες, άρα δεν υπάρχει προστιθέμενη αξία καθώς δεν παράγονται στην Ελλάδα και δεν δημιουργούν επομένως εγχώρια εισοδήματα αλλά εισοδήματα για ξένους εφόσον εισάγουμε τις πρώτες ύλες παραγωγής.

Ως εκ τούτου, λαμβανομένης υπόψη της πραγματικότητας, και με καμία διάθεση δαιμονοποίησης, που ισχυρίζεται ότι είμαστε μια χώρα κατανάλωσης, ας εστιάσουμε επιτέλους στην αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης και των εγχώριων εισοδημάτων μέσω όμως παραγωγικής διαδικασίας που κάνει χρήση εγχώριων πόρων.

Εκεί εκτιμώ πρέπει να βασιστεί το νέο πρότυπο κατανάλωσης και επενδύσεων, που θα αποτελέσει και το εν δυνάμει παραγωγικό πρότυπο της επόμενης ημέρας.

Προϊόντα τοπικά, μοναδικής ελληνικότητας και συμβολισμού, θα έλξουν το ενδιαφέρον της παγκόσμιας αγοραστικής ζήτησης και θα εισφέρουν στην αύξηση εισροής συναλλάγματος όταν εκτίθενται για αγορά όχι μόνο εντός της χώρας μας αλλά και εκτός της χώρας μας στη διεθνή αγορά, μέσω ενίσχυσης της εξαγωγικής δραστηριότητάς της σε στοχευμένες αγορές του εξωτερικού.

Η υποκατάσταση της εσωστρεφούς εσωτερικής κατανάλωσης από την οργανωμένη στρατηγική προσέγγισης ξένων αγορών και ταυτόχρονα αξιοποίησης πόρων εγχωρίως παραγόμενων προϊόντων συνιστά πλέον εθνική αναγκαιότητα, που θα αναδείξει και το μέγεθος των πολιτικών ηγεσιών της χώρας μας που επιθυμούν την ειλικρινή αναμέτρησή τους με το νέο εθνικό αναπτυξιακό, παραγωγικό σχέδιο της χώρας στη μεταμνημονιακή εποχή.

Μια μεταμνημονιακή εποχή που πρέπει, πέραν των άλλων, να χαρακτηρίζεται και από αδιάλειπτη ένταση των μεταρρυθμίσεων που αφορούν προϊόντα, επαγγέλματα και αγορά εργασίας, καθώς επίσης και από ένταση του ανταγωνισμού μέσω στήριξης εμπορεύσιμων προϊόντων, ικανών να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της διεθνούς ανταγωνιστικής αγοράς, απαλλαγμένων από τον «πληθωρισμό» των μη εμπορεύσιμων εμπορικών δραστηριοτήτων με μικρό κύκλο ζωής και θνησιγενή πορεία.

Τελικά και συμπερασματικά ο γρίφος της κατανάλωσης, υπό άλλες συνθήκες, δύναται να εξελιχθεί σε θαύμα υπό δύο κύριες εκδοχές: αφενός, της στήριξης εγχωρίων και όχι εισαγομένων, παραγομένων πρώτων υλών και, αφετέρου, της δυναμικής αγοράς-κατανάλωσης τελικών προϊόντων μοναδικής ελληνικότητας-τοπικότητας από εξωχώριους αγοραστές, πέραν της Ε.Ε., στο πλαίσιο βέβαια μιας οργανωμένης στρατηγικής διεθνοποίησης και εξωστρέφειας για το «χτίσιμο» του ελληνικού branding, αξιοποιώντας τα οφέλη της κλιματικής υπεροχής και του πρόσφορου ελληνικού εδάφους. Σε αυτή την περίπτωση, και όχι μόνο των εξαγωγών, η παρεχομένη βελτίωση του ισοζυγίου αδήλων πόρων μέσω εισροής συναλλάγματος και η περαιτέρω ευεργεσία στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος θεωρούνται επίσης δεδομένες.

* Ο δρ Αντώνης Ζαΐρης είναι αντιπρόεδρος ΣΕΛΠΕ, μέλος της Ένωσης Αμερικανών Οικονομολόγων (ΑΕΑ).

Πηγή