Οι επικίνδυνες ακροβασίες της Ρώμης

22/5/2018

Η Ιταλία έχει ακόμα κάποια περιθώρια και μπορεί, μέσα σε αυτά, να κερδίσει μία τρόπον τινά πίστωση χρόνου απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα σχέδια που καταρτίζει η νεοπαγής κυβέρνηση συνασπισμού για αύξηση δαπανών κατά 100 δις ευρώ και πλέον, αλλά και για ακύρωση μεταρρυθμίσεων, ενδεχομένως και να μην προκαλέσουν μετωπική σύγκρουση με το ευρωπαϊκό κατεστημένο.

Η Ιταλία βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ό,τι η Ελλάδα, η άλλη «ανυπάκουη χώρα» της Ε.Ε.: η οικονομία της ανακάμπτει, τα επιτόκια είναι χαμηλά και η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αποδυναμωθεί αρκετά σε σύγκριση με το πώς ήταν και πώς ασκούσε εξουσία στην περίπτωση της Ελλάδας.

Βέβαια, το πρόγραμμα, στο οποίο κατέληξαν το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και η Λέγκα του Βορρά, συνιστά ένα ηχηρό μανιφέστο κατά της πολιτικής της λιτότητας. Τα δύο προαναφερθέντα κόμματα, που θα συγκροτήσουν τη νέα κυβέρνηση, επιδιώκουν να μειώσουν τους φόρους, να αυξήσουν τις προνοιακές παροχές και να μειώσουν τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης. Επιπλέον, στοχεύουν αφενός να θέσουν εκτός ισχύος τους κανόνες που επιμερίζουν στους φορολογούμενους το κόστος διάσωσης των ιταλικών τραπεζών, αφετέρου να παραμείνει η ιστορική και προβληματική τράπεζα Banca Monte dei Paschi στον έλεγχο του κράτους. Ένα ακόμα μέτρο που προτείνουν, είναι η εισαγωγή παράλληλου νομίσματος και το να υποχρεωθούν και άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. να υποδεχθούν περισσότερους πρόσφυγες και μετανάστες. Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν το 60% των Ιταλών αποδέχονται την ατζέντα των δύο κομμάτων, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση. Συν τοις άλλοις, ο ηγέτης της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, θεωρείται σήμερα ο πιο αξιόπιστος πολιτικός της γειτονικής χώρας. Πάντως, οι αγορές δεν δείχνουν ανάλογο ενθουσιασμό. Η απόδοση των δεκαετών ιταλικών ομολόγων ανήλθε χθες στα υψηλότερα επίπεδά της από πέρυσι τον Ιούλιο. Εντούτοις, όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν πως η Ιταλία τελεί σε κατάσταση κρίσης. Η οικονομία της αναπτύσσεται με τον πιο γρήγορο ρυθμό των τελευταίων σχεδόν δέκα ετών. Τα χαμηλά επιτόκια και το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας περιορίζουν το κόστος χρηματοδότησης για την ιταλική κυβέρνηση κάτω από 1%.

Τα δεδομένα αυτά δίνουν τη δυνατότητα στη νέα πολιτική ηγεσία της χώρας να διαπραγματευθεί με περισσότερη άνεση από ό,τι ο ριζοσπάστης Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, το 2015, όταν αποπειράθηκε να απαλλάξει τη χώρα του από την επιβεβλημένη από τις Βρυξέλλες λιτότητα. Εν αντιθέσει με την Ελλάδα, η Ιταλία δεν εξαρτάται από χρηματοδότηση άλλων χωρών. Έχοντας κατά νου το μέγεθός της, οι ηγέτες της δεν θα θελήσουν να προκαλέσουν μία ανοιχτή αντιπαράθεση με τη Ρώμη ούτε και να διακινδυνεύσουν τη χρεοκοπία του κράτους και την αποδόμηση του κοινού νομίσματος. Πέραν τούτων, σήμερα η Ευρώπη εμφανίζεται πιο εξασθενημένη από ό,τι ήταν, ενόσω Παρίσι και Βερολίνο αγωνίζονται να συμφωνήσουν στο πώς θα γίνουν μεταρρυθμίσεις στην Ε.Ε. Εν κατακλείδι, θα πρέπει να επισημανθεί πως η ισχυρή θέση της Ιταλίας δεν είναι απρόσβλητη. Εάν εξακολουθήσουν οι αγορές να ωθούν ανοδικά τις αποδόσεις των κρατικών της ομολόγων, η οικονομία της θα πληγεί και η εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων προς τη νέα δικομματική κυβέρνηση θα εξανεμιστεί.

Πηγή