Η ωρολογιακή βόμβα της Συρίας που όπλισε ο Τραμπ

10/10/2019

Tου David Gardner

Η τρίτη επιχείρηση της Άγκυρας στην πολύπαθη χώρα και πώς αλλάζει τα δεδομένα. Ο αιφνιδιασμός από τις ΗΠΑ και οι φόβοι για αλλοίωση του πληθυσμού στη βορειοανατολική Συρία. Πώς σπρώχνει τους Κούρδους στην αγκαλιά του Ασαντ.

Ακόμα και για τα δικά του αλλοπρόσαλλα στάνταρτ, η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ το βράδυ της Κυριακής να αποσύρει τους Αμερικανούς στρατιώτες από τη Συρία και να δώσει το «πράσινο φως» στην στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην ελεγχόμενη κυρίως από Κούρδους βορειοανατολική περιοχή της χώρας, είναι σκόπιμη.

Σε μια τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρ. Τ. Ερντογάν, ο κος Τραμπ είπε στον Τούρκο πρόεδρο να προχωρήσει με τα σχέδιά του για δημιουργία μιας «ζώνης ασφαλείας» στα τουρκικά σύνορα βάθους 30 χιλιομέτρων εντός της Συρίας. Προσέθεσε ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν τους Κούρδους συμμάχους τους στη Συρία, την αιχμή στην μάχη κατά του ISIS, στη μοίρα τους. Μια ανακοίνωση του Λευκού Οίκου ανέφερε ότι η τουρκική εισβολή είναι επικείμενη και ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες «δεν θα είναι στην γύρω περιοχή».

Ενώ ο κος Τραμπ δήλωσε στην αρχή της χρονιάς ότι ήθελε να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία, απείλησε να «συνθλίψει οικονομικά την Τουρκία αν χτυπήσει τους Κούρδους», αναφερόμενος σε οποιαδήποτε κίνηση της Άγκυρας κατά του Συριακού Κουρδικού Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) και των σκληροτράχηλων Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG), που ξήλωσαν το χαλιφάτο του ISIS από τη Συρία. Επανέλαβε την απειλή τη Δευτέρα στο τουίτερ «αν η Τουρκία κάνει κάτι το οποίο εγώ, με την μεγάλη και ασύγκριτη σοφία μου, θεωρήσω ότι είναι εκτός ορίων, θα καταστρέψω ολοκληρωτικά και θα εκμηδενίσω την οικονομία της Τουρκίας».

Έως τώρα, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε αποτραπεί από τους συμβούλους τους σε θέματα στρατού και ασφαλείας από το να διατάξει μια αιφνιδιαστική απόσυρση από τη Συρία με το επιχείρημα ότι αυτό θα έκανε τα πράγματα απίστευτα χειρότερα. Η νυχτερινή του απόφαση, όμως, και η απόσυρση των ΗΠΑ από τα σύνορα που είχε ξεκινήσει το πρωί της Δευτέρας, θα διευρύνει το κενό που αφήνουν οι ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, το οποίο Ρωσία, Ιράν και Τουρκία σπεύδουν με ενθουσιασμό να καλύψουν.

Η κίνηση πιθανότατα θα βάλει για άλλη μια φορά φωτιά στην κοιλάδα του Ευφράτη, αμέσως μόλις η περιοχή είχε σχεδόν καθαρίσει από τον ISIS, ένα επίτευγμα για το οποίο οι ΗΠΑ πρέπει να ευχαριστήσουν τους Κούρδους μαχητές της Συρίας που μόλις «πούλησαν». Μια νέα τουρκική εισβολή θα ωθήσει το PYD και το YPG στα χέρια του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ το οποίο στηρίζεται από την Ρωσία και το Ιράν.

Ποιες είναι οι διαστάσεις της τουρκικής εισβολής στη Συρία; Αυτή θα είναι η τρίτη επίσημη τουρκική επίθεση σε τρία χρόνια στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα, στην οποία οι νεκροί φτάνουν έως και τις 500.000 και περίπου ο μισός πληθυσμός έχει εκτοπιστεί αφότου ξέσπασε το 2011 η επανάσταση ενάντια στο τυραννικό καθεστώς του Ασαντ.

Το 2016, ως μέρος μιας πανικόβλητης αντίδρασης στο αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του κου Ερντογάν, η Άγκυρα εξαπέλυσε την επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη», κινούμενη κατά την Μανμπίτζ στην βορειοδυτική Συρία όπου οι αμερικανικές δυνάμεις βοήθησαν στην προστασία των δυνάμεων του YPG. Το 2018 κατέλαβαν το Αφρίν, ένα κουρδικό καντόνι δυτικά του Ευφράτη, την επιχείρηση «Κλαδί Ελιάς».

Αμφότερες οι επιχειρήσεις χρειάστηκαν το «πράσινο φως» του Βλάντιμιρ Πούτιν, που το 2015 δέσμευσε τις αεροπορικές του δυνάμεις για να σώσουν το καθεστώς του Ασαντ. Και, όπως η Ρωσία και ο Σύρος πρόεδρος, επικέντρωσαν στην εξολόθρευση των μετριοπαθών σύρων ανταρτών αντί του ISIS, έτσι και η Τουρκία εστίασε στους Κούρδους, αντί στην απειλή των τζιχαντιστών, παρότι οι επιθέσεις του ISIS σκότωσαν εκατοντάδες εντός των δικών της συνόρων το 2015-16.

Ο κος Ερντογάν υποστηρίζει ότι θέλει να δημιουργήσει ένα «διάδρομο ειρήνης» στα σύνορα ο οποίος θα αντικαταστήσει ένα «διάδρομο τρομοκρατίας». Υποστηρίζει ότι το PYD και το YPG είναι απλά το συριακό παρακλάδι του PKK στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας και των κούρδων του βορείου Ιράκ, που πολεμούν την Αγκυρα τα τελευταία 35 χρόνια. Άλλοι το βλέπουν ως επέκταση των τουρκικών συνόρων 30 χιλιόμετρα εντός της Συρίας, κάθε άλλο παρά μια συνταγή ειρήνης.

Ο κος Ερντογάν λέει ότι θέλει μια «ζώνη ασφαλείας» στα βορειοανατολικά σύνορα με τη Συρία στην οποία σκοπεύει να εγκαταστήσει 2 από τα 3,6 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες που σήμερα φιλοξενεί η Τουρκία, εν μέσω αυξανόμενων εσωτερικών εντάσεων. Αν αυτό συμβεί θα αλλάξει δραματικά τα δημογραφικά δεδομένα της περιοχής. Η βορειοανατολική Συρία είναι διάσπαρτα κατοικημένη, με λιγότερο από ένα εκατομμύριο ανθρώπους, ¾ εκ των οποίων είναι Κούρδοι. Τα αποθέματα πετρελαίου και η αυτοδιοίκηση της περιοχής, όμως, έχουν δημιουργήσει ένα εμβρυακό κουρδικό κράτος, ακριβώς αυτό που φοβάται η Τουρκία.

Στα τέλη Αυγούστου υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος είπε στους Financial Times ότι ήταν απίθανο ο Ερντογάν να μπορούσε ή να ήθελε να εγκαταστήσει μια στρατιωτική ζώνη σε βάθος έως 30 χιλιόμετρα στη Συρία. Αμερικανοί και Τούρκοι στρατιώτες ξεκίνησαν τότε, κοινές περιπολίες σε περίπου 15 χιλιόμετρα βάθος.

Οι δυνάμεις του YPG αποτραβήχτηκαν από τα σύνορα και θέσεις που δεν μπορούσαν να υπερασπιστούν χωρίς αεροπορική κάλυψη από τους Αμερικανούς, όπως το Ταλ Αμπιάντ. Τα σύνορα άρχισαν να καθαρίζουν. Τότε, όμως, ο Ερντογάν προειδοποίησε ότι η Τουρκίας χρειάζονταν τον έλεγχο «σε όλη την περιοχή». Και αυτό πριν ο κος Τραμπ αποφασίσει απλά να φύγει και να το αφήσει σαν μια χειροβομβίδα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Πηγή