Η Ευρώπη ετοιμάζεται να βγει από τη μαζική καραντίνα

7/4/2020

Των Ben Hall και Guy Chazan

Η δύσκολη εξίσωση της άρσης περιοριστικών μέτρων και της αποφυγής ενός δεύτερου κύματος κρουσμάτων. Ποιες είναι οι κινήσεις που εξετάζονται και ποια τα ρίσκα που θα πρέπει να αναλάβουν οι κυβερνήσεις. Κρίσιμη η διενέργεια τεστ.

Κυβερνήσεις ανά την Ευρώπη έχουν αρχίσει τις προετοιμασίες για χαλάρωση των lockdown που έχουν επιβληθεί στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου για τον έλεγχο της πανδημίας του κορωνοϊού, αν και περιορισμοί που έχουν παραλύσει την οικονομία αναμένεται να παραμείνουν σε ισχύ για αρκετές ακόμα εβδομάδες.

Η Γαλλία, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Φινλανδία είναι μεταξύ των πολλών χωρών που έχουν δημιουργήσει επιτροπές ειδικών για να εξετάσουν μια σταδιακή χαλάρωση των εντολών για παραμονή στο σπίτι για ορισμένες επιχειρήσεις και σχολεία, προσπαθώντας ταυτόχρονα να αποφύγουν ένα δεύτερο κύμα λοιμώξεων που θα μπορούσε να «πνίξει» τις υγειονομικές υπηρεσίες (σ.τ.μ. ήδη η Αυστρία γνωστοποίησε το χρονοδιάγραμμα των δικών της κινήσεων).

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Pedro Sánchez παρέτεινε το Σάββατο το shutdown της χώρας του για δύο ακόμα εβδομάδες, μέχρι τις 26 Απριλίου, είπε όμως πως η απαγόρευση που επιβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα σε όλες τις μη βασικές εργασίες, περιλαμβανομένης της μεταποίησης και των οικοδομικών κατασκευών, θα αρθεί μετά το Πάσχα.

«Όταν έχουμε υπό έλεγχο την καμπύλη των μολύνσεων, θα στραφούμε προς μια νέα κανονικότητα και προς την ανοικοδόμηση της οικονομίας μας», πρόσθεσε ο κ. Sánchez. «Μια συγκεκριμένη ομάδα επιδημιολόγων εργάζεται εδώ και δύο εβδομάδες πάνω σε ένα σχέδιο για επανεκκίνηση της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας».

Ο Angelo Borrelli, επικεφαλής της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας της Ιταλίας, η οποία είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό της εθνικής αντίδρασης στην πανδημία, άφησε να εννοηθεί πως μια «δεύτερη φάση» του lockdown μπορεί να ξεκινήσει τον επόμενο μήνα.

«Δεν θέλω να δώσω ημερομηνίες, όμως από τώρα μέχρι τις 16 Μαΐου μπορεί να έχουμε περαιτέρω θετικά στοιχεία, που να δείχνουν ότι μπορούμε να ξαναξεκινήσουμε δραστηριότητες και τότε να αρχίσουμε τη φάση δύο», είπε.

Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Édouard Philippe δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως η διαδικασία του «αποπεριορισμού» δεν έχει προηγούμενο και θα είναι «τρομακτικά περίπλοκη», προσθέτοντας πως «πιθανότατα δεν οδεύουμε προς έναν ‘αποπεριορισμό’ που θα ήταν απόλυτος παντού και για όλους».

Η Δανία, μια από τις πρώτες χώρες της Ευρώπης που «έβαλε λουκέτο» στις δραστηριότητες και έκλεισε τα σύνορά της, έγινε την περασμένη εβδομάδα η πρώτη χώρα που έθεσε χρονοδιάγραμμα για τη χαλάρωση των περιορισμών. «Αν εμείς οι Δανοί για τις επόμενες δύο εβδομάδες -πέραν του Πάσχα- συνεχίζουμε να είμαστε ενωμένοι, σε απόσταση, και αν τα νούμερα παραμείνουν σταθερά και λογικά, τότε η κυβέρνηση θα αρχίσει ένα σταδιακό, σιωπηρό και ελεγχόμενο άνοιγμα της κοινωνίας μας και πάλι», είπε η πρωθυπουργός Mette Frederiksen στις 30 Μαρτίου.

Λίγες άλλες κυβερνήσεις είναι πρόθυμες να θέσουν χρονοδιάγραμμα στη χαλάρωση των περιορισμών, διότι, σύμφωνα με τους περισσότερους ειδήμονες, θα απαιτήσει μια μαζική αύξηση στις δυνατότητες που έχουν για τεστ. Πολλές ανησυχούν επίσης ότι θα υπονομευθεί το μήνυμα «μένουμε σπίτι» ενόψει των εορτών του Πάσχα και των θερμότερων καιρικών συνθηκών και καθώς οι πληθυσμοί ήδη δυσανασχετούν για τις εβδομάδες που έχουν περάσει στην απομόνωση και για την απώλεια εσόδων.

Η Γερμανία, όπου ο ημερήσιος ρυθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και των θανάτων έχει αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες, έχει επίσης αρχίσει να προετοιμάζει αυτό που αξιωματούχος αποκάλεσε «phase-out», που θα είναι «αποδεκτό σε όρους υγειονομικής πολιτικής». «Όμως είμαστε προσεκτικοί με αυτά που λέμε δημοσίως», πρόσθεσε.

«Το σημαντικό μήνυμα τώρα είναι το εξής: δεν είμαστε σε μια φάση της πανδημίας όπου μπορούμε να πούμε στον κόσμο πως τα μέτρα μπορούν τώρα να χαλαρώσουν», είπε την Παρασκευή ο εκπρόσωπος της Γερμανίδας καγκελαρίου Steffen Seibert. «Φυσικά μπορούμε να προετοιμαστούμε γι’ αυτό ψυχολογικά, όμως για την ώρα αυτό το μήνυμα ("μένουμε σπίτι") είναι που έχει σημασία».

Ωστόσο, ορισμένοι ειδήμονες πιστεύουν πως είναι μεγάλο λάθος οι κυβερνήσεις να μην εμπλέξουν τον λαό στη συζήτηση για τη χαλάρωση των περιορισμών. «Αν και είναι ξεκάθαρο πως δεν μπορούμε να μιλάμε για το πότε θα συμβεί αυτό το άνοιγμα, ωστόσο μπορούμε να συζητήσουμε το πώς», ανέφερε η Christiane Woopen, καθηγήτρια του Κέντρου Ηθικής, Δικαιωμάτων, Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου της Κολωνίας και επιστημονική σύμβουλος της κυβέρνησης της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, της πολυπληθέστερης περιοχής της Γερμανίας. «Ο κόσμος το αξίζει. Δέχονται μεγάλες δυσκολίες. Πρέπει να εμπιστευθούν αυτό που κάνουν οι πολιτικοί ηγέτες τους επόμενους μήνες».

Η καθηγήτρια είναι μια από τους περισσότερους από δέκα ακαδημαϊκούς -επιδημιολόγους, γιατρούς, νομικούς και οικονομολόγους- που εξέδωσαν έκθεση την Παρασκευή για λογαριασμό του οικονομικού ινστιτούτου Ifo. Η έκθεση αποτελεί μια προσπάθεια να πλαισιωθεί αυτό που η καθηγήτρια Woopen αποκαλεί μια «στρατηγική ανοίγματος, όχι στρατηγική εξόδου», αφού είναι απίθανο να υπάρξει επιστροφή στην κανονικότητα προτού γίνει ευρέως διαθέσιμο ένα εμβόλιο κατά του Covid-19, κάτι που φαίνεται πως θα χρειαστεί αρκετούς μήνες.

Ξεχωριστή έκθεση του Ifo προέβλεψε ότι η γερμανική οικονομία θα μπορούσε να συρρικνωθεί έως 20% φέτος, αν το shutdown διαρκέσει τρεις μήνες, και θα ακολουθήσει σταδιακή ανάκαμψη. Η καθηγήτρια Woopen και οι άλλοι συγγραφείς της έκθεσης ανέφεραν πως οι κοινωνικές και ψυχολογικές πιέσεις είναι εξίσου σημαντικό να αμβλυνθούν, όπως και οι απώλειες στην παραγωγή.

Η έκθεση του Ifo τάσσεται υπέρ μιας «προσαρμοσμένης στο ρίσκο» στρατηγικής, στο πλαίσιο της οποίας ορισμένες ηλικιακές ομάδες, περιοχές και κοινωνικές και επιχειρηματικές λειτουργίες μπορούν να επαναλάβουν τις δραστηριότητές τους πριν από άλλες. Τα σχολεία θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μαθήματα, δεδομένου του χαμηλότερου ρίσκου για σοβαρά συμπτώματα σε παιδιά και του βάρους που έχει το κλείσιμο των σχολείων στους εργαζόμενους γονείς, όμως οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι και οι ομάδες υψηλότερου κινδύνου μπορεί να παραμείνουν κλεισμένοι για μήνες. Τα εργοστάσια με μεγάλο αυτοματισμό θα μπορούσαν να ξεκινήσουν να δραστηριοποιούνται, όμως τα κλαμπ θα βρίσκονται στο τέλος της «ουράς».

Οι αλλαγές αυτές θα απαιτήσουν τεράστιες μεταβολές στην οργάνωση. Η Δανία και το Βέλγιο, για παράδειγμα, εξετάζουν τον διαχωρισμό των τάξεων και της σχολικής εβδομάδας στα δύο, για να υπάρξει καλύτερη κοινωνική αποστασιοποίηση. Οποιαδήποτε χαλάρωση των περιορισμών θα πρέπει να συνοδεύεται από ενίσχυση των τεστ, σύμφωνα με τον Martin Lohse, καθηγητή φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο του Würzburg και έτερο συγγραφέα της έκθεσης του Ifo.

Ακόμα και τα εκτεταμένα τεστ της Γερμανίας -την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιούσε 50.000 ημερησίως- δεν είναι επαρκή, δεδομένου ότι ο πληθυσμός της Γερμανίας είναι 80 εκατομμύρια, είπε. Επίσης, οι δοκιμές για τα αντισώματα θα είναι απαραίτητες ακόμα και αν κανένα από τα τεστ που δοκιμάζονται ανά τον κόσμο δεν θεωρείται μέχρι στιγμής αρκετά ακριβές. Και οι κυβερνήσεις πρέπει να ενισχύσουν την παραγωγή προστατευτικού εξοπλισμού καθώς όλο και περισσότεροι φοράνε προστατευτικές μάσκες. Η Γαλλία για παράδειγμα εξετάζει το ενδεχόμενο να καταστήσει υποχρεωτική τη μάσκα, όταν ο κόσμος κυκλοφορεί εκτός σπιτιού.

Ουσιαστικής σημασίας θα είναι επίσης η ιχνηλάτηση των επαφών και η ιχνηλάτηση μέσω των εφαρμογών των κινητών τηλεφώνων, πρόσθεσε ο καθηγητής Lohse.

Μια διαφοροποιημένη χαλάρωση περιορισμών αναπόφευκτα θα προκαλέσει μεγαλύτερη σύγχυση στο κοινό απ’ ό,τι η οδηγία «μένουμε σπίτι», παραδέχθηκε ο ίδιος. «Η διαφανής επικοινωνία βοηθά. Το να λέμε στους ανθρώπους την αλήθεια για δύσκολες επιλογές αλλά επίσης και για τις ελπίδες, κάνει πραγματική διαφορά».

Πηγή