Πολιτισμός με κοινωνική ευαισθησία στην Ελλάδα

26/1/2021

Μετά από πέντε συναπτά έτη το πρόγραμμα START του γερμανικού ιδρύματος Robert Bosch φτάνει στο τέλος του. Ιδιαίτερα πολιτιστικά πρότζεκτ με έντονο κοινωνικό αποτύπωμα προσπαθούν να εδραιωθούν στο ελληνικό στερέωμα.

«Το START μου άλλαξε τη ζωή. Μέσα στα δύο χρόνια που είχα τη χαρά να συμμετέχω, είχα τη δυνατότητα να διερευνήσω σε βάθος το πεδίο που με ενδιέφερε και να κάνω το πρώτο μου έργο για τα άτομα 65+», λέει με ενθουσιασμό η Μαρία Αστερίου. Mε συνοδοιπόρους μέσα από το πρόγραμμα START ίδρυσε την οργάνωση People Behind, με αποστολή την ενεργοποίηση των ατόμων τρίτης ηλικίας μέσω της δια βίου μάθησης και της ψηφιακής εκπαίδευσης. Πλέον υλοποιούν και το «Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας» που στην περίοδο της πανδημίας πήρε και ψηφιακή μορφή. «Οι συμμετέχοντες αποκτούν γνώσεις, εξασκούνται στη χρήση των ψηφιακών μέσων, διευρύνουν τη φαντασία και το πνεύμα τους αλλά κατά κύριο λόγο αισθάνονται ότι παραμένουν δραστήριοι και κοινωνικοποιημένοι», εξηγεί η κα. Αστερίου.

 
Για τοπικές κοινωνίες και για πρόσφυγες

Το στοίχημα της πολιτιστικής ανάπτυξης σε τοπικό επίπεδο προσπάθησαν να κερδίσουν αρκετά πρότζεκτ του προγράμματος START που συνεχίζουν επιτυχώς την πορεία τους και πέρα από αυτό. Πολιτιστικές βιωματικές διαδρομές, ένας τοπικός κόμβος πολιτισμού κι ένα τριήμερο πολιτιστικό φεστιβάλ συνθέτουν το μωσαϊκό των δράσεων του “Messolonghi by Locals”. «Στόχος μας είναι ακόμη περισσότεροι πολίτες να συμμετέχουν ενεργά και να συνεχίσουμε μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες να χαρτογραφούμε και να αναδεικνύουμε την πολιτιστική ταυτότητα του Μεσολογγίου», αναφέρει o Aλέξανδρος Παναγιωτόπουλος εκ μέρους του έργου. Για τον ίδιο η πολιτιστική διαχείριση είναι κάτι νέο για την ελληνική πραγματικότητα που χρειάζεται επαγγελματισμό αλλά και αξίες. «Το START μας έδωσε γνώση, εμπειρία και οικονομικούς πόρους για να κάνουμε τα πρώτα μας βήματα. Όμως, σημαντικό όφελος ήταν οι αξίες που μας μετέδωσε: αλληλοβοήθεια, η ενίσχυση του αισθήματος ενότητας, ο συναγωνισμός», τονίζει χαρακτηριστικά.

 
Στο πρόγραμμα Solomon o Φάνης Κόλλιας στην Αθήνα κινητοποιεί πρόσφυγες και μετανάστες στην προετοιμασία του εκάστοτε ρεπορτάζ και επιδιώκει τη συνεργασία με τους ντόπιους για τις ανάγκες ενός ηλεκτρονικού περιοδικού με αμιγώς μεταναστευτικά ζητήματα. «Δε μας ενδιαφέρει να βγάλουμε πρώτοι μία είδηση, αλλά να δώσουμε ολόκληρο το πλαίσιο γύρω από μία είδηση. Επίσης, σε εκπαιδευτικά προγράμματα έχουμε εκπαιδεύσει 54 μαθητές από 16 χώρες σε μικτά τμήματα ντόπιων-προσφύγων-μεταναστών», επισημαίνει. Μια δημοσιογραφία με κοινωνικό πρόσημο που φέρνει κοντά διαφορετικούς πολιτισμούς.

Και η κοινωνική αλλαγή θέλει την οργάνωσή της

ο Youthnest προσπαθεί να εκσυγχρονίσει τον τρόπο, με τον οποίο υλοποιούνται έργα και υπηρεσίες, που αντιμετωπίζουν τις κοινωνικές προκλήσεις στην Ελλάδα σήμερα. «Συνεργαζόμαστε με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που επιθυμούν την κοινωνική αλλαγή και εφαρμόζουμε σύγχρονες μεθοδολογίες στο έργο τους. Σκοπός μας είναι να εστιάσουμε ακόμα περισσότερο στο πώς αλλάζουμε πτυχές του συστήματος μέσω μιας κοινωνικής δράσης», αναφέρει η Θάλεια Ρίζου, ιδρύτρια του φορέα από τη Θεσσαλονίκη. Μετά το START, στα πέντε χρόνια της δράσης του το Youthnest έχει φιλοξενήσει 31.122 άτομα στα πλαίσια των πρότζεκτ και 2.100 συμμετέχοντες στα εργαστήρια του, δίνοντας τα εφόδια για μια βιώσιμη στρατηγική που πολλές φορές λείπει από ένα κοινωνικό πρόγραμμα.

 
Μία πολύτιμη παρακαταθήκη

Μέσω του προγράμματος ανάπτυξης ικανοτήτων και υποτροφιών START στηρίχθηκαν 150 αξιόλογες πρωτοβουλίες σε 22 ελληνικές πόλεις. Κάθε έργο ανέδειξε μια κοινωνική ανάγκη και με εργαλείο τον πολιτισμό έγινε πηγή ανάπτυξης και εξέλιξης για τις τοπικές κοινότητες. «Το πρόγραμμα START, ξεκινώντας σε μια κρίσιμη στιγμή της ελληνικής οικονομικής κρίσης το 2015, κατάφερε να δώσει επαγγελματικές ευκαιρίες και τις πρώτες εμπειρίες ανάληψης ενός έργου σε επαγγελματίες του πολιτισμού», δήλωσε μιλώντας στη Deutsche Welle η Μαρία-Λουίζα Λαοπόδη, υπεύθυνη του προγράμματος στην Ελλάδα συνεχίζοντας: «Πρόσφερε ένα ασφαλές και δομημένο περιβάλλον πολιτιστικής και επαγγελματικής ανταλλαγής με αντίστοιχους επαγγελματίες από τη Γερμανία για να ενδυναμώσει και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των υποτρόφων στις δυνατότητές τους».

To πρόγραμμα START μπορεί να έφτασε στο τέλος του, αλλά οι απόφοιτοι του προγράμματος συνεχίζουν την προσπάθειά τους με το δίκτυο επαγγελματιών Culture for Change. «Το δίκτυο επιδιώκει να υποστηρίξει και να αναδείξει τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις των μελών του, παρέχοντας ταυτόχρονα ευκαιρίες δημιουργικής συνεργασίας ανάμεσα σε επαγγελματίες και οργανισμούς όχι μόνο εντός των συνόρων αλλά σε όλο τον κόσμο», επισημαίνει ο Νίκος Βανδώρος εκ μέρους του σωματείου. Επόμενοι στόχοι που θα αρχίσουν να υλοποιούνται το αμέσως προσεχές διάστημα είναι η δημιουργία ενός πολυχώρου, ανοιχτού στο κοινό, και μιας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων. Λόγω της υγειονομικής κρίσης αρκετές ιδέες έχουν παγώσει, αλλά τα κοινωνικά προβλήματα παραμένουν. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Βανδώρος «Εξαιτίας της χρόνιας έλλειψης οργάνωσης στους κοινωνικούς τομείς, ευελπιστούμε ότι το δίκτυο θα έρθει να καλύψει ένα πολύ εμφανές κενό στις περιοχές δραστηριοποίησης του».

Πηγή Deutsche Welle