Τα οικονομικά των νομισματικών πόλεμων

19/8/2019

Του By Neil Shearing

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές των οικονομικών της υποτίμησης του νομίσματος είναι το πώς τα αποτελέσματα τείνουν να αναπτύσσονται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικές χώρες. Η αιτία για την αναταραχή στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές τις τελευταίες δύο εβδομάδες ήταν η απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να χαρακτηρίσει την Κίνα ως «χειριστή νομισμάτων» - στην πραγματικότητα, κατηγορώντας ότι κέρδισε ένα άδικο οικονομικό πλεονέκτημα υποτομόντας το renminbi. Ωστόσο, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η πτώση της λίρας τον περασμένο μήνα θεωρείται από πολλούς ως μια οικονομική πρόκληση.

Μέρος της αιτίας αυτής της διαφοράς στα αποτελέσματα έγκειται στο γεγονός ότι τα οικονομικά της υποτίμησης του νομίσματος είναι περίπλοκα. Μια ασθενέστερη συναλλαγματική ισοτιμία δημιουργεί νικητές και χαμένους. Η συνολική επίδραση στη μακροοικονομία εξαρτάται από το πώς αυτά τα συγκεντρωτικά μεγέθη και μπορεί να ποικίλλουν με την πάροδο του χρόνου.

Οι κύριοι κερδισμένοι ενός ασθενέστερου νομίσματος είναι οι εξαγωγείς και οι κάτοχοι περιουσιακών στοιχείων σε ξένο νόμισμα.

Η πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας θα αυξήσει την αξία των εξαγωγών σε τοπικό νόμισμα, πράγμα που σημαίνει ότι τα έσοδα των εξαγωγέων αυξάνονται. Μερικά από αυτά τα επιπλέον έσοδα μπορεί να πηγαίνουν στην εργασία με τη μορφή υψηλότερων μισθών, αλλά τα περισσότερα τείνουν να πηγαίνουν στα κέρδη. Αυτή η αύξηση των κερδών θα πρέπει με τη σειρά της να ενθαρρύνει τους εξαγωγείς να πωλούν περισσότερα στο εξωτερικό, πράγμα που σημαίνει ότι με την πάροδο του χρόνου αυξάνεται η παραγωγή.

Ομοίως, οι κάτοχοι περιουσιακών στοιχείων σε ξένο νόμισμα βλέπουν την αξία του τοπικού νομίσματος αυτών των περιουσιακών στοιχείων - και το εισόδημα που ρέει από αυτά - αυξάνεται. Αυτό με τη σειρά του αυξάνει την αγοραστική τους δύναμη.

Αντίθετα, οι κύριοι χαμένοι από μια ασθενέστερη συναλλαγματική ισοτιμία είναι οι εισαγωγείς και οι κάτοχοι υποχρεώσεων σε συνάλλαγμα. Για τους εισαγωγείς, αυξάνεται το κόστος του τοπικού νομίσματος των ξένων αγορών. Αυτό τείνει να τροφοδοτήσει τον υψηλότερο πληθωρισμό, ο οποίος με τη σειρά του συμπιέζει το πραγματικό εισόδημα και κατά συνέπεια τις δαπάνες.

Εν τω μεταξύ, μια ασθενέστερη συναλλαγματική ισοτιμία θα αυξήσει το κόστος τοπικού νομίσματος για την εξυπηρέτηση του χρέους σε ξένο νόμισμα. Τα προκύπτοντα προβλήματα ισολογισμού υπήρξαν στο επίκεντρο πολλών κρίσεων χρέους κατά τη διάρκεια των ετών.

Εάν όλα αυτά δεν είναι αρκετά περίπλοκα, υπάρχει μια σειρά εφέ δεύτερου γύρου που πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη.

Οι εγχώριοι παραγωγοί εκτός από τους απλούς εξαγωγείς θα πρέπει να επωφεληθούν από το γεγονός ότι ένα ασθενέστερο νόμισμα αυξάνει την τιμή των εισαγωγών σε τοπικό νόμισμα. Αυτό εκτρέπει τη ζήτηση προς την τοπική παραγωγή - αύξηση της παραγωγής και της απασχόλησης.

Από την άλλη πλευρά, σε ορισμένες περιπτώσεις ένα ασθενέστερο νόμισμα μπορεί να αναγκάσει την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια, είτε για να εμποδίσει την επακόλουθη αύξηση του πληθωρισμού είτε να περιορίσει τις αποσταθεροποιητικές εκροές κεφαλαίου. Αυτό θα προσθέσει σε τυχόν κλυδωνισμούς που αντιμετωπίζει η πραγματική οικονομία.

Το βασικό σημείο, λοιπόν, είναι ότι η υποτίμηση δημιουργεί νικητές και ηττημένους. Οι μακροοικονομικές συνέπειες ενός ασθενέστερου νομίσματος εξαρτάται επομένως από τον τρόπο που αυτοί οι νικητές και οι ηττημένοι συγκεντρώνονται, το οποίο με τη σειρά του εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της εν λόγω οικονομίας.

Τα χρονοδιαγράμματα έχουν επίσης σημασία. Συχνά, το κόστος ενός ασθενέστερου νομίσματος πραγματοποιείται ταχύτερα από τα οφέλη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε χώρες με μεγάλες υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα, όπου οι τάσεις του ισολογισμού που προκαλούνται από την υποτίμηση προκαλούν βραχυπρόθεσμες δυσκολίες, ακόμη και αν απαιτείται ασθενέστερη συναλλαγματική ισοτιμία για ένα σωστό μακροχρόνιο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. (Αυτή είναι η ρίζα των τρεχουσών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Αργεντινή.)

Λοιπόν, πώς ταιριάζουν οι διάφορες αφηγήσεις που παίζουν γύρω από την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο; Παράξενο αν και ακούγεται, από τη στενή προοπτική του νομίσματος, υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των καταστάσεων που αντιμετωπίζουν και οι δύο χώρες. Καταρχήν, μια ασθενέστερη συναλλαγματική ισοτιμία δεν θέτει σοβαρούς κινδύνους στον ισολογισμό για την Κίνα ή το Ηνωμένο Βασίλειο - η Κίνα είναι μεγάλος εξωτερικός πιστωτής και οι εξωτερικές υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου εκφράζονται σε στερλίνα.

Πιο θεμελιώδη, και στις δύο περιπτώσεις, τα νομίσματα αποδυναμώνουν εν αναμονή των μελλοντικών οικονομικών δυσκολιών. Στην Κίνα, είναι ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ που προκαλεί τις προοπτικές, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ο αυξανόμενος κίνδυνος «χωρίς συμφωνία» Brexit. Και στις δύο περιπτώσεις, μια ασθενέστερη συναλλαγματική ισοτιμία λειτουργεί ως βαλβίδα ασφαλείας και πρέπει να θεωρείται καλή.

Οι επενδυτές θα πρέπει επομένως να ανησυχούν περισσότερο για τις υποκείμενες δυνάμεις που καθοδηγούν τις κινήσεις νομισμάτων παρά για το νόμισμα. Στην περίπτωση της Κίνας, το βασικό ζήτημα είναι εάν η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ για την καθυστέρηση της περασμένης εβδομάδας για την καθυστέρηση πρόσθετων δασμών για ορισμένα κινέζικα προϊόντα σηματοδοτεί μια καμπή στον εμπορικό πόλεμο. Είμαστε δύσπιστοι. Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, το βασικό ζήτημα είναι εάν η αυστηρότερη στάση σχετικά με το Brexit που υιοθέτησε η νέα κυβέρνηση Τζόνσον αντιπροσωπεύει μια τακτική διαπραγμάτευσης ή μια πιο γνήσια αγκαλιά ενός αποτελέσματος «χωρίς συμφωνία». Σε αυτό το μέτωπο, ανησυχούμε όλο και περισσότερο.  

Πηγή