Η κυβέρνηση στοχεύει σε αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 830 ευρώ το 2024 στα 950 ευρώ το 2027. Αυτό πρακτικά σημαίνει μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 4,6% την τριετία 2025-2027. Πρέπει, λοιπόν, να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός κατά 4,6% το 2025;
Ο κατώτατος μισθός επηρεάζεται θετικά από το γενικό επίπεδο μισθών αλλά και από το γενικό επίπεδο τιμών. Η μείωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας όμως, την οποία προσεγγίζω από την αύξηση του επιπέδου τιμών στην ελληνική βιομηχανία σε σχέση με το επίπεδο τιμών στην παγκόσμια οικονομία, οδηγεί σε μείωση του κατώτατου μισθού. Επιπλέον, όσο μειώνεται το ποσοστό ανεργίας, τόσο μεγαλώνουν οι «πιέσεις» για αύξηση του κατώτατου μισθού.
Στο γράφημα καταγράφω τις εξελίξεις στον κατώτατο μισθό σε σχέση με τις οικονομικές μας αντοχές (δηλαδή την εξέλιξη των μισθών, του γενικού επιπέδου τιμών, της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και του ποσοστού ανεργίας) στη διάρκεια της περιόδου 1971-2024. Στις ποσοτικές εκτιμήσεις του γραφήματος χρησιμοποιώ την οικονομετρική μέθοδο μακροχρόνιων σχέσεων Fully Modified Ordinary Least Squares.
Παρατηρούμε ότι η κρίση πετρελαίου πριν από το 1980 οδήγησε σε μεγάλες ετήσιες απώλειες άνω του 10% στον κατώτατο μισθό σε σχέση με τις οικονομικές αντοχές της χώρας. Τις απώλειες αυτές κάλυψε, και με το παραπάνω (μέχρι και 15%), η μισθολογική πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου από το 1982 και μετά. Οι συγκεκριμένες μισθολογικές αυξήσεις πολύ παραπάνω από τις δυνατότητες της οικονομίας συνέβαλαν στην «έκρηξη» του πληθωρισμού στο 20% τη δεκαετία του 1980. Την περίοδο της πρωθυπουργίας τού πρόσφατα εκλιπόντος Κώστα Σημίτη (1996-2004), ο κατώτατος μισθός παρέμεινε κάτω από τις δυνατότητες της οικονομίας ως «αντίβαρο» σε πληθωριστικές πιέσεις οι οποίες θα «δυναμίτιζαν» την ένταξη και κατόπιν την εδραίωση της Ελλάδας στο ευρώ. Την περίοδο 2009-2011, ήτοι στη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης και μετά, ο κατώτατος μισθός βρέθηκε μέχρι και 9,3% υπεράνω των αντοχών μας. Σημαντική διόρθωση του κατώτατου μισθού κάτω από τις οικονομικές μας αντοχές καταγράφηκε μετά το 2015. Τη διετία 2022-2023, ο κατώτατος μισθός κατέγραψε συνολικές απώλειες 6,6%. Η αύξηση, το 2024, του κατώτατου μισθού (μόλις) κατά 0,7% υπεράνω των δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας αντικατοπτρίζει, και ορθά, τη βούληση της κυβέρνησης να καλύψει μέρος των απωλειών της διετίας 2022-2023.
To 2025, o κατώτατος μισθός θα μπορούσε να αυξηθεί, όπως ανέφερα στην εισαγωγή, κατά 4,6%. Η συγκεκριμένη αύξηση υπερκαλύπτει τον πληθωρισμό του 2025 (τον οποίο το ΔΝΤ εκτιμά στο 2,9%), οπότε ο κατώτατος μισθός «κλειδώνει» στα 868 ευρώ. Εκ πρώτης όψεως, μία τέτοια αύξηση θα μπορούσε να θεωρηθεί γενναιόδωρη. Στην πράξη, όμως, θα καλύψει περαιτέρω τις απώλειες του κατώτατου μισθού σε σχέση με τις παρελθούσες αντοχές της οικονομίας. Βάσει προσωπικών μου εκτιμήσεων, μια αύξηση του 4,6% θα επιβαρύνει τον πληθωρισμό του 2025 μέχρι και μισή ποσοστιαία μονάδα. Μεγαλύτερη αύξηση στον κατώτατο μισθό θα καταστεί ιδιαίτερα πληθωριστική και πρέπει να αποφευχθεί! Πάντως, η κυβέρνηση μιλάει για σύνδεση του κατώτατου μισθού με την παραγωγικότητα εργασίας. Από το 2000 και μετά, όμως, η παραγωγικότητα εργασίας έχει καταγράψει μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 0,2% μόνο! Βάσει λοιπόν των πρόσφατων οικονομικών εξελίξεων, ας μην «ποντάρουμε» πολύ στην παραγωγικότητα για μεγαλύτερες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό.
Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου