Μειώθηκαν οι καταθέσεις στις τράπεζες

5/12/2011

Συνεχίζεται με αμείωτη έντα­ση το επικίνδυνο φλερτ του οικονομικού επιτελείου με τις καταθέσεις των Ελλήνων που μέχρι τώρα έχει ως αποτέλεσμα να φύγουν από τις ελληνικές τράπε­ζες προς διάφορες κατευθύνσεις 60 δισ. ευρώ! Εάν λοιπόν ο στόχος του υπουργείου Οικονομικών ήταν να στηρίξει τις τράπεζες με ρευστότητα και το κράτος μέσω της ρευστότητας των τραπεζών, τότε ο στόχος αυτός έχει απολεσθεί. Στον αντίποδα, οι τράπεζες σπεύδουν όλο και περισ­σότερο στον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας, αντλώντας μέχρι τώρα πάνω από 25 δισ. ευρώ, ενώ οι κρατικές εγγυήσεις προς αυτές σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Σαν να λέμε λοιπόν ότι ο μηχανισμός πυροβολεί τα πόδια του αντί να προσπαθεί να στηριχτεί σε αυτά.

«Θα τρίβετε τα μάτια σας» έλεγε προ ημερών ο Βενιζέλος, αναφερό­μενος στα πρόσωπα των συμπολιτών μας που θα αποκάλυπτε πως έστει­λαν τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό. Τελικά τα ονόματα δεν βγήκαν στη φόρα, αλλά το επικίνδυνο φλερτ συνεχίστηκε… Το γιατί δεν βγήκαν στη φόρα τα ονόματα αλλά και το πό­σο μεγάλη ζημιά κάνει το ατελέσφο­ρο αυτό παιχνίδι με τους νόμιμους καταθέτες, θα το δούμε πιο κάτω.

H φυγή

Η καταθετική βάση έχει διαλυθεί. Από τον «πλούτο» των 100 δισ. που μπήκαν στις τράπεζες από την περίο­δο της Ολυμπιάδας μέχρι τα τέλη του 2009, το 60% έφυγε. Από τις αρχές του 2010 έως τον Οκτώβριο οι κατα­θέσεις έχουν μειωθεί, όπως είπαμε, κατά 60 δισ. ευρώ. Τον Ιανουάριο του 2010 ήταν 237 δισ. ευρώ, τον Αύγου­στο 188,6 δισ. ευρώ, τον Σεπτέμβριο του 2011 στα 183,2 δισ. ευρώ και τον Οκτώβριο στα 178 δισ. ευρώ.

Οι προσεκτικοί αναγνώστες του «Π» θυμούνται ότι η μεγάλη φυγή των καταθέσεων προς το εξωτερικό δεν ξεκίνησε από τον φόβο της κρί­σης, αλλά από τις διαρροές του επι­τελείου του Γιώργου Παπακωνσταντίνου ότι θα φορολογήσει με μεγαλύ­τερα ποσοστά τις καταθέσεις. Μέχρι τότε (βέβαια το «τότε» ήταν καιρό πριν) οι Έλληνες πίστευαν ότι οι κα­ταθέσεις τους είναι ασφαλείς από τις επιπτώσεις της κρίσης. Ήταν μερικές εβδομάδες μετά τις δηλώσεις του ιδίου περί Τιτανικού (που, όπως είναι γνωστό, έδωσαν το σύνθημα για το αχαλίνωτο ράλι των σπρεντ), τον χει­μώνα του 2010, όταν κάποια «παπα­γαλάκια» της πλατείας Συντάγματος άρχισαν να διοχετεύουν πληροφορί­ες για έξτρα φορολόγηση των κατα­θέσεων. Δηλαδή όχι μόνο των τόκων ή και αύξηση του ποσοστού φορολό­γησης επί των τόκων.

Οι διαρροές αυτές έδωσαν το έναυ­σμα για το κύμα σηκώματος των κα­ταθέσεων – φυγή το ονόμασαν στην κυβέρνηση, για να δημιουργήσουν κλίμα για τους καταθέτες. Κι έτσι, όταν τα κεφάλαια που έφυγαν προς το εξωτερικό έφτασαν τα 15 δισ. ευρώ, την άνοιξη του 2010, η κυβέρ­νηση μίλησε πρώτη φορά για ποινές έναντι όσων «φυγάδευσαν» τα χρήματά τους. Δηλαδή οι φωστήρες της κυβέρνησης έσπευσαν να «ενοχοποι­ήσουν» συλλήβδην όσους διατηρού­σαν καταθέσεις σε τράπεζες…

Το περίεργο είναι ότι οι περισσότε­ροι από αυτούς που έδιωξαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό τα έστειλαν σε χώρες της ευρωζώνης ή της Ε.Ε. (πλην ευρωζώνης, όπως είναι η Αγγλία), πράγμα απολύτως νόμιμο, αφού η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων είναι από τις βασικές αρχές της ευρωζώνης. Δηλαδή το να καταθέτες τα χρήματά σου στη Γερμανία, είναι σαν να τα κα­ταθέτεις στην Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τη νομιμότητα για τον καταθέτη.

Τους ελέγχους που κάνουν οι ελ­ληνικές τράπεζες στο χρήμα που ει­σπράττουν για κατάθεση, κάνουν και οι γερμανικές. Για να μην πούμε την αλήθεια για τα γερμανικά private bankings που μάζεψαν πολύ ελληνι­κό χρήμα την τελευταία διετία, χωρίς ιδιαίτερους ελέγχους… Με δεδομένο όμως ότι και αυτά τα χρήματα προέρ­χονταν ως επί το πλείστον από τραπε­ζικά εμβάσματα, είναι και αυτοί κα­λυμμένοι, αφού η ροή του χρήματος είναι δεδομένη και ιχνηλατήσιμη.

Ο φόβος της δραχμής

Το παιχνίδι συνεχίστηκε αργότερα με τον φόβο της αποπομπής της χώ­ρας από το ευρώ και μιας επιστροφής στη δραχμή, που άρχισε να παίζεται από συγκεκριμένα κέντρα εξουσίας σχεδόν από πέρυσι. Το φούντωμα των σεναρίων αυτών, την άνοιξη του 2010, είχε αποτέλεσμα άλλο ένα μεγάλο κύ­μα εξόδου καταθέσεων, που, όπως εί­παμε, έχει διαμορφώσει για τις τράπε­ζες μια τρύπα 60 δισ. ευρώ σε ρευστό­τητα, την οποία δεν υπάρχει πλέον πε­ρίπτωση να αναπληρώσουν. Σε καμία περίπτωση, δε, υπό τον φόβο κυρώσε­ων, όπως κάνει η κυβέρνηση.

Ο έτερος υπαίτιος της εξόδου των καταθέσεων είναι οι ίδιες οι ελληνι­κές τράπεζες. Από την αρχή της «φυ­γής» πολλοί «υπεύθυνοι» και στελέχη τόνιζαν με νόημα στους φοβισμένους καταθέτες ότι τα λεφτά τους δεν είναι ασφαλή στον ανταγωνιστή και πως θα έπρεπε να τα φέρουν εδώ ή εκεί. Εύ­λογα, λοιπόν, οι φοβισμένοι πελάτες τα έστελναν στο εξωτερικό για… με­γαλύτερη σιγουριά.

Ύστερα απ’ όλα αυτά και ενώ απει­λείται η ρευστότητα των τραπεζών, ο υπουργός και αντιπρόεδρος της κυ­βέρνησης μίλησε και πάλι για ονόμα­τα και λίστες που θα βγουν στη φόρα επειδή διέπραξαν το «αδίκημα» να βγάλουν τις καταθέσεις στο εξωτερι­κό. Μόνο που, σύμφωνα με τις πλη­ροφορίες, τελικά έκανε πίσω. Και ο απλός λόγος είναι ότι από την επιτρο­πή των δανειστών τού διεμήνυσαν ότι μια ελληνική κατάθεση στο εξωτερι­κό δεν είναι παρανομία εφόσον έχει γίνει με σύννομες διαδικασίες… Κατά συνέπεια οι καταθέτες δεν μπορούν να απειλούνται με διαπόμπευση μέ­σω της δημοσιοποίησης των προσω­πικών τους δεδομένων.

Η μόνη πιθανή παρανομία μπορεί να είναι η μη καταβολή των φόρων επί των τόκων, που γίνεται με την ευθύνη του καταθέτη στην αρμόδια ΔΟΥ. Και για να γνωρίζετε την πλήρη διάσταση του ζητήματος, με βάση τις ίδι­ες πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών έχει εδώ και αρ­κετό καιρό (και μάλιστα αυτό­ματα, μέσω της ΤτΕ) την ηλεκτρονική λίστα των περίπου 44.000 Ελλήνων που διατηρούν καταθέσεις σε χώρες της Ευρωπαϊ­κής Ένωσης, από τις οποί­ες πρόσφατοι έλεγχοι οδήγη­σαν στον εντοπι­σμό πολιτών που δεν είχαν δηλώ­σει τους τόκους ως όφειλαν. Αρκετοί έχουν ήδη κληθεί από τις εφορίες τους για την κα­ταβολή των φό­ρων και επιβολή προστίμων. Σε εξέλιξη βρίσκονται και διασταυρώσεις στοιχείων για 146.000 καταθέσεις που τηρούν Έλληνες πολίτες σε έξι χώρες - μέλη του ΟΟΣΑ, από τις οποίες το υπουργείο Οικονομικών προμηθεύ­τηκε τις σχετικές λίστες.

Αντίθετα με την περίπτωση αυτή, όπου η επικοινωνιακή στρατηγική έχει κάνει μεγάλη ζημιά στις τράπε­ζες και την οικονομία, η υπόθεση των καταθέσεων στην Ελβετία αποτελεί ένα μεγάλο αγκάθι. Και στην περί­πτωση αυτή, έπειτα από διαρροές επί διαρροών, είχαμε πιστέψει ότι η συμ­φωνία της κυβέρνησης με τις ελβετι­κές αρχές ήταν θέμα ημερών. Μέχρις ότου αποκαλύφθηκε ότι βρισκόμα­στε στο… τέλος της αρχής, που έλεγε και ο σερ Γουίνστον Τσώρτσιλ.

Πηγή